Bệnh không lây nhiễm

Bệnh không lây nhiễm – hay bệnh mạn tính – là những bệnh có thời gian bị bệnh dài và nhìn chung là tiến triển chậm. Bốn loại bệnh không lây nhiễm chính là bệnh tim mạch (như nhồi máu cơ tim và đột quỵ), ung thư, bệnh hô hấp mạn tính (như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản) và đái tháo đường.

Chúng ta có thể làm gì đối với BKLN?

• BKLN vừa phòng ngừa được vừa điều trị được. Nguy cơ phát triển BKLN có thể giảm được nhờ lối sống lành mạnh hơn và môi trường thuận lợi.
• Nâng cao nhận thức, vận động chính sách và hành động có vai trò quan trọng trong việc phòng chống BKLN.
• Nếu các yếu tố nguy cơ chính của bệnh mạn tính được loại bỏ thì khoảng ba phần tư số ca bệnh tim, đột quỵ và đái tháo đường tuýp 2, và 40% số ca ung thư sẽ được ngăn ngừa.
• Công tác phòng chống BKLN hiện đang được thực hiện trên cơ sở áp dụng các chiến lược và các Khung chính sách của WHO như:
  • Gói chính sách Khung MPOWER để giảm sử dụng thuốc lá
  • Báo cáo tình trạng toàn cầu về rượu và sức khỏe
  • Các khuyến nghị về tiếp thị thực phẩm và đồ uống không chứa cồn đối với trẻ em
  • Khuyến nghị toàn cầu về vận động thể lực vì sức khỏe
• Đã có một gói các can thiệp hiệu quả-kinh tế dựa trên bằng chứng (“best buy”) cho phòng chống BKLN.
  • Các can thiệp ở cấp quần thể để giải quyết các yếu tố nguy cơ BKLN
    • Sử dụng thuốc lá: Giảm khả năng chấp nhận về tài chính bằng cách tăng thuế tiêu thụ thuốc lá; trên cơ sở luật pháp, xây dựng môi trường hoàn toàn không khói thuốc tại tất cả những nơi làm việc trong nhà, nơi công cộng và trên phương tiện giao thông công cộng; cảnh báo người dân về sự nguy hiểm của thuốc lá và khói thuốc lá thông qua các hình thức cảnh báo có hiệu quả và các chiến dịch trên phương tiện thông tin đại chúng; và cấm tất cả các hình thức quảng cáo, khuyến mại và tài trợ liên quan đến thuốc lá.
    • Lạm dụng rượu: Tăng thuế đồ uống có cồn; hạn chế và nghiêm cấm toàn diện đối với hoạt động quảng cáo và khuyến mại rượu; và hạn chế bán lẻ rượu.
    • Chế độ ăn không hợp lý và thiếu vận động thể lực: Giảm muối thông qua các chiến dịch trên phương tiện thông tin đại chúng, giảm hàm lượng muối trong thức ăn chế biến sẵn; thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa; Nâng cao nhận thức công chúng về chế độ ăn và vận động thể lực.
  • Các can thiệp cho cá thể để giải quyết BKLN trong chăm sóc sức khỏe ban đầu
    • Các bệnh tim mạch và bệnh đái tháo đường: Phối hợp nhiều loại thuốc (bao gồm thuốc kiểm soát đường huyết đối với bệnh đái tháo đường) cho các cá nhân đã từng bị nhồi máu cơ tim và đột quỵ, và những người có nguy cơ cao (> 30%) đối với các tai biến tim mạch trong vòng 10 năm tới; và cung cấp aspirin cho những người bị nhồi máu cơ tim cấp tính.
    • Bệnh ung thư: Phòng ngừa ung thư gan thông qua tiêm chủng viêm gan B; và phòng ngừa ung thư cổ tử cung thông qua khám sàng lọc (khám cổ tử cung bằng phương pháp nhộm cổ tử cung bằng axít axêtic [VIA]) và điều trị tiền ung thư.
• Gói các can thiệp thiết yếu cho bệnh không lây nhiễm (WHO PEN) dành cho chăm sóc ban đầu đã được hoàn thiện và có thể sử dụng để quản lý BKLN tùy theo bối cảnh từng quốc gia.
  • PEN là một gói các can thiệp ưu tiên, hiệu quả-kinh tế có thể mang lại sự chăm sóc có chất lượng chấp nhận được, ngay cả tại những nơi có nguồn lực hạn hẹp.
  • Gói can thiệp này bao gồm các phương pháp phát hiện sớm và chẩn đoán BKLN sử dụng công nghệ không đắt tiền, các giải pháp dùng thuốc và không dùng thuốc để kiểm soát các yếu tố nguy cơ và các thuốc có giá chấp nhận được để phòng ngừa và điều trị nhồi máu cơ tim và đột quỵ, đái tháo đường, ung thư và hen phế quản.