Cần cơ chế gỡ khó trong đấu thầu thuốc, thiết bị y tế
Sáng 15.11, Quốc hội (QH) thảo luận tại hội trường luật Đấu thầu sửa đổi. Cho rằng thời gian vừa qua “tiêu cực nhiều quá”, theo đại biểu (ĐB) Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM), chấp nhận làm chậm lại để không có tiêu cực, song mặt trái là nhóm mặt hàng đặc biệt là y tế để cứu chữa người bệnh, liên quan đến tính mạng người dân đang bị chậm lại do quy trình đấu thầu. Đồng ý vẫn có tiêu cực, nhưng phải xây dựng làm sao đảm bảo chất lượng thuốc. Nếu không lại phí thời gian làm luật mới mà không hiệu quả. Có quốc gia nào trên thế giới mà đấu thầu khốn khổ như chúng ta hay không?”, ĐB Lan nhìn nhận.
ĐB Trần Khánh Thu (đoàn Thái Bình) cũng nêu ý kiến, để đảm bảo công tác đấu thầu công khai, minh bạch, đạt hiệu quả, tránh sai sót, vi phạm không đáng có, cần bổ sung vào dự thảo luật quy định riêng về đấu thầu cho ngành y tế như mua sắm thuốc, mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, vật tư thay thế, hóa chất sinh phẩm và các dịch vụ phi tư vấn khác. Đồng thời cần có quy định chi tiết hình thức chỉ định thầu, xử lý chỉ định thầu rút gọn.
Cũng quan tâm đến đấu thầu trong lĩnh vực y tế, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy Nguyễn Tri Thức (đoàn TP.HCM) cho rằng dự thảo luật Đấu thầu (sửa đổi) chỉ nói về đấu thầu thuốc là chưa đủ. Ông đề xuất ban soạn thảo bổ sung một chương riêng đối với đấu thầu y tế, do đây là lĩnh vực chuyên sâu rất cao. Bên cạnh đó, cần phải xem vật tư y tế là hàng hóa đặc biệt vì liên quan trực tiếp đến tính mạng người bệnh.
Từ góc độ khác, ĐB Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đồng tình sửa đổi quy định “trong trường hợp cần thiết có thể đưa xuất xứ hàng hóa từ một số quốc gia hoặc một số vùng lãnh thổ để đảm bảo mua được hàng hóa có chất lượng cao”, tránh tình trạng đưa tiêu chí kỹ thuật chung chung, dẫn đến hàng của các nước trong khu vực cùng tiêu chí kỹ thuật, giá rẻ nhưng chất lượng không tốt. Quy định như vậy sẽ khắc phục tình trạng trong ngành y tế không mua được thuốc tốt, với giá rẻ.
Ông Cường cũng lưu ý một thực tế vừa qua số lượng các đơn vị dự thầu không nhiều, chứng tỏ tính cạnh tranh không cao, có thể do nguyên nhân "cài cắm" trong hồ sơ mời thầu, làm hạn chế những nhà thầu tham gia.
Tư nhân làm nhanh thế, nhà nước làm lâu vẫn tiêu cực?
Phúc đáp các ý kiến ĐB, Bộ trưởng KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng đã báo cáo một số nội dung tiếp thu, giải trình ý kiến của ĐBQH về dự án luật. Theo ông, đấu thầu là một lĩnh vực phức tạp, ảnh hưởng đến nhiều mặt xã hội. Vì vậy, trong quá trình soạn thảo, có nhiều luồng ý kiến đặt vấn đề nên nới lỏng hay siết chặt quy định để bảo đảm quản lý nhà nước?
“Có nhiều ý kiến nói tại sao tư nhân họ lại làm nhanh như thế, tại sao lại hiệu quả như thế? Nhà nước làm lâu như thế mà vẫn không hiệu quả, vẫn xảy ra tiêu cực, xảy ra nhũng nhiễu, mất rất nhiều thời gian. Bản chất là tư nhân thì đồng tiền đi liền khúc ruột nên quyết định rất nhanh; còn mình là sử dụng vốn nhà nước, phải thực hiện theo quy định của nhà nước”, ông Dũng nói.
Vì thế, ban soạn thảo nhất trí sửa đổi bất cập sửa thì không có nghĩa là mở hết ra theo hướng không quản lý chặt chẽ để trục lợi, để tiêu cực, để tham nhũng, để thất thoát. Phải hài hòa giữa quyền lợi nhà nước và thông thoáng, thuận lợi cho các chủ đầu tư khi thực hiện mua sắm các gói thầu này, không để trục lợi, cũng không để vi phạm các quy định của pháp luật.
Để khắc phục tình trạng gian lận, thông thầu, tham nhũng trong hoạt động đấu thầu, lãnh đạo Bộ KH-ĐT cũng cho biết dự thảo luật cũng đã bổ sung rất nhiều các quy định để tránh hiện tượng này, như chống hiện tượng cài cắm tiêu chí; đẩy mạnh đấu thầu qua mạng để đảm bảo tính công khai, minh bạch...
Về tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng Dũng cũng chia sẻ và tán thành với nhiều ý kiến ĐBQH cần có quy định rõ ràng, cụ thể về nội dung này. Song ông cũng cho rằng phải cân nhắc việc có chương riêng về đấu thầu trong lĩnh vực y tế, do không chỉ y tế có đặc thù đặc biệt mà còn nhiều lĩnh vực cần đặc thù, đặc biệt kể cả trong GD-ĐT, trong thiên tai địch họa, chiến tranh, quốc phòng an ninh…
Luật Đấu thầu (sửa đổi) sẽ tiếp tục được QH bàn và cho ý kiến tại kỳ họp tới, dự kiến được ban hành và thông qua vào tháng 5.2023 (Thanh niên, trang 3).
Cần chính sách, cơ chế đặc thù để phát triển y tế thông minh
Sáng 15-11, Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND TPHCM đã tổ chức giám sát về tình hình triển khai thực hiện Đề án “Y tế thông minh giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn 2030” đối với các sở: Y tế, Tài chính, Kế hoạch - Đầu tư, Nội vụ, Thông tin - Truyền thông và Bảo hiểm xã hội TPHCM dưới sự chủ trì của đồng chí Cao Thanh Bình, Trưởng Ban Văn hóa – Xã hội, HĐND TPHCM.
Chưa được đầu tư đúng mức
Thông tin về tình hình thực hiện đề án y tế thông minh giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn 2030 tại Sở Y tế TPHCM, TS-BS Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho biết, trong những năm qua, ngành y tế TPHCM đã triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong nhiều hoạt động, hướng đến y tế thông minh (YTTM).
Cụ thể, Sở Y tế TPHCM đã triển khai xây dựng dữ liệu lớn về sức khỏe và mô hình bệnh tật của người dân thành phố với mục tiêu tạo lập dữ liệu hồ sơ sức khỏe điện tử. Hiện đã tạo lập được trên 5.000 hồ sơ. Dự kiến đến năm 2025, mỗi người dân TPHCM đều có hồ sơ sức khỏe điện tử.
Các bệnh viện ưu tiên nguồn lực trong đầu tư, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT) đủ điều kiện để triển khai bệnh án điện tử. Thực tế hiện nay, 22/25 bệnh viện đã trang bị phần mềm quản lý bệnh viện HIS, 53/55 bệnh viện triển khai hệ thống thông tin phòng xét nghiệm (LIS), 36/55 bệnh viện triển khai hệ thống thông tin chẩn đoán hình ảnh (RIS), 11/53 bệnh viện có hệ thống thông tin lưu trữ và thu nhận hình ảnh (PACS), 41/55 bệnh viện đã xây dựng Kế hoạch triển khai bệnh án điện tử.
Hiện nay đã có 22/28 bệnh viện hạng 1 đảm bảo triển khai bệnh án điện tử trong năm 2023 theo đúng lộ trình của Bộ Y tế. Cùng với đó, các bệnh viện đều chú trọng ứng dụng CNTT, tăng thêm các tiện ích cho người bệnh như: ứng dụng tra cứu nơi khám, chữa bệnh, Ứng dụng “Y tế trực tuyến”, thanh toán không dùng tiền mặt, đặt lịch khám trực tuyến…
Tuy nhiên, theo bác sĩ Nguyễn Anh Dũng, ngành y tế cũng đối diện với nhiều khó khăn thách thức khi thực hiện YTTM bởi hạ tầng CNTT, phần mềm ứng dụng ở các cở sở y tế hiện nay chưa được đầu tư đúng mức. Các hệ thống phần mềm quản lý thông tin trong bệnh viện được triển khai từ rất sớm, không được nâng cấp kịp thời, do đó công nghệ sử dụng trên phần mềm lạc hậu, rất khó khăn khi ứng dụng chữ ký số để thực hiện các quy trình nghiệp vụ trên môi trường số hoặc không đảm bảo được tính toàn vẹn dữ liệu.
Bên cạnh đó, nguồn nhân lực chuyên trách CNTT còn gặp hạn chế; dữ liệu không tương thích và các vấn đề về an ninh mạng; chi phí đầu tư CNTT chưa được tính vào chi phí thu viện phí, dẫn đến việc đầu tư mới và tái đầu tư trong quá trình vận hành hệ thống công nghệ thông tin tại các cơ sở y tế gặp nhiều khó khăn, hầu hết các cơ sở y tế phải sử dụng nguồn quỹ phát triển sự nghiệp để đầu tư.
Ngoài ra, thời gian thực hiện các dự án đầu tư CNTT còn kéo dài do thủ tục đầu tư phức tạp, do đó đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin là không dễ dàng, không đồng bộ ở các cơ sở y tế.
Cần hướng đến người dân
Thảo luận tại buổi làm việc, TS-BS Lê Trường Giang, Chủ tịch Hội Y tế công cộng TPHCM cho rằng, hiện nay, các ứng dụng CNTT hướng tới YTTM mới chỉ dừng lại phục vụ cho việc quản lý chung của ngành, còn hoạt động của các bệnh viện và người dân thụ hưởng ra sao thì chưa thực sự được quan tâm. Trong khi đó, quan trọng nhất là người dân, người bệnh thụ hưởng các ứng dụng CNTT như thế nào.
“Cái đích đến cuối cùng của y tế thông minh là phục vụ người bệnh. Dù sử dụng ứng dụng nào nhưng nếu người dân không dùng, không hưởng ứng thì là thất bại”, TS-BS Lê Trường Giang nhấn mạnh.
Đồng thời cho rằng, ngành y tế đang gặp nhiều khó khăn trong việc hướng tới YTTM bởi ứng dụng CNTT trong ngành y tế rất phức tạp, mỗi đơn vị lại có một đặc thù riêng, không đơn vị nào giống đơn vị nào. Đặc biệt, vấn đề nhân lực công nghệ thông tin rất nan giải, mỗi nhân sự cần phải làm việc trong các bệnh viện từ 3-5 năm mới có thể am hiểu hết được lĩnh vực y tế. Do đó, TPHCM cần có những chính sách, cơ chế đặc thù để phát triển YTTM.
Còn theo ĐB Tăng Hữu Phong, Tổng Biên tập Báo SGGP, hiện có sự chênh lệnh giữa các bệnh viện trong thực hiện đề án YTTM. Việc phê duyệt đề án ở các bệnh viện còn chậm, thiếu sự đồng bộ dẫn đến tổ chức triển khai thực hiện, mua sắm trang thiết bị máy móc không tương thích.
Bên cạnh đó là việc dịch chuyển về nguồn nhân lực và yêu cầu nhân lực để thực hiện đề án này tại từng bệnh viện cũng gặp nhiều khó khăn và thiếu; dữ liệu tại nhiều bệnh viện hiện nay không tương thích với nhau, thậm chí đơn lẻ ở từng bệnh viện; đường truyền cũng rất chậm trong sử dụng hệ thống dữ liệu…
ĐB Tăng Hữu Phong kiến nghị, cần có một cái nhìn thấu đáo về vấn đề an ninh, an toàn dữ liệu, mạng dữ liệu dùng chung sau gần 1,5 năm thực hiện đề án YTTM và việc triển khai đề án YTTM người dân đã thực sự được hưởng gì, giảm tải của bệnh viện đang ở mức độ nào và người dân đã thực sự hài lòng chưa?
Ghi nhận những nỗ lực, cố gắng trong thực hiện đề án YTTM của các sở, đặc biệt là sự phối hợp của các sở ngành cùng với ngành y tế để thực hiện các nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân, ông Cao Thanh Bình, Trưởng Ban Văn hóa – Xã hội, HĐND TPHCM cho rằng, ngành y tế TPHCM cần xem xét lại việc người dân hưởng ứng, sử dụng như thế nào các ứng dụng CNTT đã triển khai, trong đó chú trọng đến tần suất sử dụng, tính hiệu quả của các ứng dụng.
Bên cạnh đó, ngành y tế phải tổng hợp đánh giá nguồn lực, tổng hợp (từ ngân sách, của các đơn vị, hợp tác công - tư) để làm sao tất cả các cơ sở y tế đều hưởng ứng, tạo ra sự đồng bộ trong phát triển YTTM với mục tiêu người dân dù khám bệnh ở đâu cũng có thể tích hợp, liên kết được.
Trước mắt, ngành y tế cần nghiên cứu vấn đề liên thông giữa các bệnh viện, ban đầu thử nghiệm liên kết ở một vài bệnh viện, sau đó mở rộng ra toàn TPHCM. Ngoài ra, ngành y tế cũng cần tham mưu, đề xuất một số chính sách đặc thù để hỗ trợ việc thực hiện Đề án Y tế thông minh như hạ tầng CNTT, nhân lực CNTT… không chỉ cho bệnh viện công mà cả các đơn vị tư nhân (Sài Gòn giải phóng, trang 7).
Tử vong sau khi tiêm thuốc làm đẹp
Chiều 15/11, Công an huyện Đồng Phú (Bình Phước) thông tin đang xác minh, làm rõ vụ một cô gái trẻ hành nghề spa tử vong nghi do tự tiêm thuốc để làm đẹp.
Theo thông tin ban đầu, tối 14/11, H.T.H.T (27 tuổi) tự tiêm thuốc vào bụng để làm đẹp. Sự việc diễn ra tại nhà mẹ ruột của H.T.H.T ở ấp 5, xã Tân Hưng, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước.
Khi vừa tiêm thuốc xong, chị T có biểu hiện co giật, ngã xuống nền nhà tắm. Người thân đưa chị T đi cấp cứu tại bệnh viện nhưng đến sáng 15/11, nạn nhân đã tử vong. Theo chẩn đoán của bác sĩ, nạn nhân bị ngưng tim, ngưng thở trước khi nhập viện nghi do phản ứng phản vệ mức độ nặng thuốc tân dược chưa rõ loại.
Trước đó, H.T.H.T học nghề thẩm mỹ ở TPHCM và sau đó hành nghề thẩm mỹ, làm đẹp tự do ở Bình Phước (Tiền phong, trang 2).
Từ năm 2023, TP.HCM khám sức khỏe định kỳ cho người dân
Chiều 15.11, Sở Y tế TP.HCM họp giao ban y tế cơ sở, y tế dự phòng trên địa bàn TP. Cuộc họp có sự tham dự của đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại VN.
Tại cuộc họp, TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó giám đốc Sở Y tế, cho biết giai đoạn 2023 và những năm tiếp theo TP thực hiện khám sức khỏe định kỳ hằng năm cho người dân với 4 nhóm chính: nhóm trẻ chưa đi học; nhóm trẻ mầm non, phổ thông (từ 3 - 18 tuổi); nhóm người lao động (từ 18 đến dưới 60 tuổi) và nhóm người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên). Năm 2023 ưu tiên khám đầu tiên cho nhóm người từ 60 tuổi trở lên. Mục đích là đảm bảo mỗi người dân TP đều được khám sức khỏe định kỳ, kịp thời phát hiện và quản lý điều trị các bệnh không lây nhiễm (BKLN), lập hồ sơ sức khỏe điện tử. Từ đó xác định được mô hình bệnh tật, chủ động can thiệp sớm giúp tăng hiệu quả, giảm chi phí điều trị, góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Tại cuộc giao ban, đại diện WHO tại VN nhấn mạnh tầm quan trọng phát hiện và quản lý người mắc BKLN. Bởi đây là bệnh gây tử vong hàng đầu trên thế giới, chiếm 71% (VN 77%), đứng đầu là tim mạch.
Nói về phát triển y tế cơ sở với WHO, TS-BS Vĩnh Châu cho biết thêm, năm 2022, ngành y tế TP đã được bố trí các nguồn vốn không thường xuyên là 56 tỉ đồng cho 50 trạm y tế (TYT) để mua sắm trang thiết bị y tế (26 tỉ đồng) và sửa chữa (36 tỉ đồng). Sở Y tế đã cấp 279 máy tính cho TYT để hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số. WHO sẽ hỗ trợ 75 máy đo huyết áp cho các TYT. Hiện TP có 46 TYT hoạt động theo nguyên lý y học gia đình, kế hoạch 2022 - 2023 TP sẽ có 146 TYT mô hình này.
Theo TS-BS Vĩnh Châu, về tăng cường nhân lực chuyên môn cho TYT, ngoài các bác sĩ mới ra trường được tăng cường, các TYT đã ký hợp đồng với 108 người, trong đó có 79 bác sĩ về hưu. Ký hợp đồng với 524 nhân viên vệ sinh và bảo vệ. Công tác tuyển dụng vẫn tiếp tục vì nhu cầu của các TYT còn rất cao. TP đã thí điểm quản lý bệnh hen và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại 1 TYT ở Q.11 và sắp tới là Bình Thạnh, sau 3 tháng sẽ sơ kết. Vấn đề quan trọng là cung ứng thêm thuốc cho TYT cũng đang được TP xúc tiến (Thanh niên, trang 4).
Cảnh báo ngộ độc rượu dịp cuối năm
Một vụ ngộ độc rượu tập thể vừa xảy ra tại tỉnh Kiên Giang, khiến 14 người nhập viện, trong đó đã có 3 người tử vong. Sự việc này lại một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ gia tăng các vụ ngộ độc rượu vào dịp cuối năm - thời điểm người dân sử dụng rượu, bia tăng đột biến. Rượu và bia đều gây ngộ độc
Sau khi ăn nhậu tại đám tang của ông N.V.T (tử vong do ngộ độc rượu ở xã Nam Yên, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang), có 14 trường hợp bị ngộ độc rượu methanol (cồn công nghiệp) phải nhập viện điều trị. Ngày 7-11 vừa qua, có 5 trường hợp nặng được chuyển từ Trung tâm Y tế huyện An Biên lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang để cấp cứu, điều trị. Tính đến ngày 12-11-2022, có 3 người đã tử vong, 2 người còn lại sức khỏe ổn định và được xuất viện. Các cơ quan chức năng của địa phương cũng đã lấy 4 mẫu rượu có liên quan tại đám tang để xét nghiệm. Kết quả, có 1 mẫu rượu chứa hàm lượng methanol vượt giới hạn cho phép.
Trước đó, vào tháng 8-2022, trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh đã xảy ra 2 vụ ngộ độc rượu methanol, trong đó có 2 người tử vong. Còn tại Hà Nội, theo báo cáo của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm thành phố, trong 9 tháng năm 2022 đã xảy ra 2 trường hợp ngộ độc methanol. Từ thực tế thống kê, theo dõi tình trạng ngộ độc rượu nhiều năm qua, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) nhận định, số vụ ngộ độc rượu thường tăng cao dịp cuối năm, Tết Nguyên đán và những ngày lễ, hội. Nguyên nhân của ngộ độc rượu là do lạm dụng rượu, uống rượu quá mức chấp nhận của cơ thể, uống rượu không nguồn gốc, không bảo đảm an toàn.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) lo ngại, ngộ độc rượu có hai dạng là ngộ độc rượu thông thường (ethanol) và ngộ độc cồn công nghiệp (methanol). Ngộ độc các loại rượu thông thường đã nguy hại, nhưng ngộ độc rượu methanol càng nguy hại hơn. Khi bị ngộ độc rượu methanol, người bệnh sẽ gặp các thương tổn gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, như di chứng về mắt, tổn thương não... thậm chí còn tử vong, nếu không được cấp cứu kịp thời. Ngộ độc methanol nếu được điều trị kịp thời sẽ không nguy hiểm tính mạng. Tuy nhiên, ở nước ta do hầu hết bệnh nhân không biết bản thân bị ngộ độc methanol, nên đến bệnh viện khi đã muộn. Chính vì không được điều trị kịp thời nên tỷ lệ tử vong của các ca bệnh này là rất cao.
Ngoài ra, việc lạm dụng rượu lâu ngày sẽ gây các bệnh về gan, thần kinh và làm giảm miễn dịch của cơ thể. Đáng lưu ý, nhiều người sai lầm khi cho rằng, uống rượu “xịn”, uống bia không gây hại cho gan nhưng thực tế không phải như vậy. Dù là loại rượu, bia “xịn”, thì việc uống nhiều cũng vẫn là gánh nặng cho gan. Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cũng đưa ra cảnh báo, rượu, bia là nguyên nhân gián tiếp của 200 loại bệnh, chấn thương và là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh, như: Ung thư (miệng, họng, thanh quản, đại trực tràng, gan, ung thư vú ở nữ) và uống mức độ nào cũng có nguy cơ gây ung thư và càng uống nhiều thì nguy cơ gây ung thư càng tăng.
“Năm nào cũng vậy, vào thời điểm cuối năm, giáp Tết, số ca ngộ độc rượu luôn gia tăng từ 2 đến 3 lần. Bệnh nhân ở mọi lứa tuổi, các ngành nghề. Không chỉ có rượu mà bia cũng gây ngộ độc. Bia là rượu pha loãng và có thêm… bọt, nếu lạm dụng cũng gây ngộ độc. Không ít người bị ngộ độc rượu, thoát chết nhưng phải chịu di chứng nặng nề ở não, mắt... mất khả năng lao động, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội”, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên nói.
Dấu hiệu nhận biết ngộ độc rượu phải nhập viện
Để phòng tránh ngộ độc rượu, theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, người dân cần lựa chọn những sản phẩm rượu có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, không uống rượu khi không biết đó là rượu gì, rượu không có nguồn gốc, rượu không công bố tiêu chuẩn chất lượng; đồng thời không uống rượu khi đang đói, mệt, đang uống thuốc điều trị hoặc đang tham gia giao thông để hạn chế tối đa các tai nạn đáng tiếc xảy ra.
Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cũng đưa ra lưu ý về các biểu hiện khi bị ngộ độc rượu nặng, nguy hiểm, như: Bất tỉnh, gọi hỏi không biết, co giật; tê, yếu chân tay một bên chân tay hoặc một bên mặt, nói ngọng trong khi đã tỉnh táo; thở khò khè, ứ đọng đờm, rãi ở miệng, họng, ho yếu, thở yếu, nhịp thở không đều, thở chậm hoặc ngừng thở, có thể hít sâu và nhịp thở nhanh; da, môi, móng tay tím tái hoặc nhợt, lạnh; đại tiện, tiểu tiện ra quần hay tiểu tiện ít hơn bình thường; nhìn mờ, nhìn một vật thành hai; nôn nhiều, đau bụng, bụng chướng; mệt nhiều.
Nếu người bệnh có một trong các dấu hiệu nặng nêu trên thì gọi vận chuyển cấp cứu, nhân viên y tế gần nhất, người hỗ trợ và đưa tới cơ sở y tế. Với những trường hợp nhẹ hơn cần theo dõi và có chế độ ăn, nghỉ phù hợp, tránh trường hợp để đói sẽ bị hạ đường huyết nguy hiểm. Tuy nhiên, khi thấy bệnh nhân ngủ lâu không tỉnh, không ăn uống được gì hoặc nôn nhiều thì cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được theo dõi và xử trí kịp thời.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho rằng, trong trường hợp gia đình có người thân hoặc bạn bè uống rượu, cách tốt nhất là bắt họ ăn thêm tinh bột hoặc uống thêm nước trái cây, uống sữa, nước canh, nước cháo loãng... để bù năng lượng cho cơ thể. Với các loại thuốc giải rượu hầu như không có tác dụng trong việc chống say, giải rượu như quảng cáo.
“Cách tốt nhất là không lạm dụng rượu, bia, nhất là trong thời điểm cuối năm, giáp Tết. Uống ít nhất có thể, giảm cả về số lần uống và số lượng rượu uống. Nếu muốn sử dụng rượu nên uống sau giờ làm việc, không điều khiển phương tiện giao thông khi sau uống. Đặc biệt, những người trẻ tuổi, người gầy yếu, suy dinh dưỡng, phụ nữ, người mắc bệnh tim mạch, bệnh về hô hấp... không nên sử dụng rượu bia vì rất dễ ảnh hưởng đến sức khỏe”, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên đưa ra lời khuyên (Hà Nội mới, trang 5).
Việt Nam giảng dạy y học cổ truyền và châm cứu cho khu vực Nam Mỹ
Ngày 15.11, Học viện Y dược cổ truyền (Học viện) tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo VN 20.11.
Tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định Bộ Y tế tiếp tục tin tưởng giao cho Học viện thực hiện 2 nhiệm vụ quan trọng tiếp theo: mở mới 2 mã ngành đào tạo sau đại học gồm: Bác sĩ chuyên khoa cấp 1 chuyên ngành Châm cứu và Bác sĩ chuyên khoa cấp 1 ngành Dược liệu - Dược cổ truyền; đồng thời giao xây dựng khung chương trình đào tạo cơ bản cho Bác sĩ y học cổ truyền được áp dụng trong cả nước.
PGS-TS Nguyễn Quốc Huy, Giám đốc Học viện, cho biết Học viện đã có truyền thống 51 năm xây dựng và phát triển, trong đó 17 năm thực hiện nhiệm vụ đào tạo cán bộ y tế trình độ đại học và sau đại học. Các năm qua, Học viện đã ký kết hợp tác toàn diện với các bệnh viện và nhiều tỉnh thành như: TP.HCM , Thanh Hóa, Lào Cai, Đà Nẵng, Lạng Sơn, Phú Thọ, 5 tỉnh vùng Tây nguyên… Việc hợp tác toàn diện với các đơn vị, đặc biệt là với các cơ sở trong khối ngành sức khỏe tại các địa phương, giúp nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, gắn đào tạo với thực hành; các học viên có chuyên môn vững và kỹ năng trong công việc thực tế cũng như cơ hội việc làm sau khi ra trường. Gần 1.000 tiến sĩ, thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa 1, trên 5.000 bác sĩ, dược sĩ do Học viện đào tạo đã bổ sung cho các cơ sở y tế. Trong năm học 2021 - 2022, Học viện đã ký kết 5 hợp tác và văn bản ghi nhớ với các đối tác nước ngoài trong lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu, trao đổi sinh viên và phát triển các sản phẩm thuốc y học cổ truyền.
Mới đây nhất, ngày 14.11, Học viện đã ký kết với Trường Y học cổ truyền quốc tế Chile về thúc đẩy, truyền bá, giảng dạy y học cổ truyền và châm cứu cho khu vực Nam Mỹ (ảnh - các nước nói tiếng Tây Ban Nha), khởi đầu là các khóa đào tạo ngắn hạn bằng tiếng Anh về châm cứu tại Học viện và thực hành tại Bệnh viện Tuệ Tĩnh thuộc Học viện tại Hà Nội (Thanh niên, trang 15).
Tuổi thọ trung bình toàn cầu đạt 72,8
Ngày 15.11, tại Hà Nội, Quỹ Dân số LHQ (UNFPA) tại VN tổ chức sự kiện 'Thế giới 8 tỉ người: Một thế giới với những tiềm năng vô hạn'.
Theo “Báo cáo triển vọng dân số thế giới năm 2022” của Vụ Kinh tế và xã hội của LHQ, ngày 15.11 dân số thế giới đã đạt 8 tỉ người. Dự báo dân số thế giới sẽ đạt mức cao nhất, khoảng 10,4 tỉ người vào những năm 2080 và duy trì ở mức đó cho đến năm 2100. Thế giới mất khoảng 12 năm để tăng từ 7 tỉ người lên 8 tỉ người, xấp xỉ thời gian từ 6 tỉ người lên 7 tỉ người. 1 tỉ người tiếp theo dự kiến sẽ cần khoảng 14,5 năm (năm 2037).
10 quốc gia đã đóng góp hơn một nửa mức tăng trưởng dân số từ 7 tỉ người đến 8 tỉ người. Cho đến nay, Ấn Độ là nước đóng góp lớn nhất, tiếp theo là Trung Quốc và Nigeria. Châu Phi và châu Á sẽ thúc đẩy sự gia tăng dân số cho đến khi đạt con số 9 tỉ người vào năm 2037.
Theo UNFPA, hiện, 2/3 dân số toàn cầu sống ở một quốc gia hoặc khu vực có mức sinh dưới 2,1 con trên một phụ nữ (còn gọi là mức sinh thay thế). Thế giới đang có dân số đông đảo hơn bao giờ hết, một phần do tuổi thọ tăng lên và giảm tỷ lệ tử vong bà mẹ và trẻ sơ sinh. Tuổi thọ trung bình toàn cầu đạt 72,8 tuổi (năm 2019), tăng gần 9 năm tuổi kể từ năm 1990.
Tại VN, theo Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế thành công. Năm 2006, VN đạt mức sinh thay thế, sớm hơn 10 năm so với mục tiêu đề ra và tiếp tục duy trì cho đến nay. Từ năm 2007, VN bước vào thời kỳ dân số vàng, là khi dân số trong độ tuổi lao động (15 - 64 tuổi) nhiều gấp 2 lần dân số phụ thuộc (dưới 15 tuổi và trên 65 tuổi). Tuy nhiên, công tác dân số còn nhiều thách thức.
Tuổi thọ trung bình người VN tăng nhanh, đạt 73,7 tuổi (năm 2020), nhưng số năm trung bình sống khỏe mạnh chỉ đạt 64 tuổi. Ngoài ra, cơ cấu "dân số vàng" mới chỉ thể hiện ở số lượng người trong độ tuổi lao động. Nguyên nhân là do chất lượng nguồn nhân lực cũng như năng suất lao động của VN còn thấp; chủ yếu là khai thác lao động giá rẻ và lao động giản đơn, chất lượng công việc nằm trong chuỗi giá trị thấp. Hơn một nửa số việc làm chỉ đòi hỏi kỹ năng trung bình; 33,2% là việc làm kỹ năng thấp; chỉ có 11,2% việc làm kỹ năng cao (trung bình các nước phát triển trên thế giới là 20%) (Thanh niên, trang 15).
'Tôi muốn chuyển tuyến trên, bệnh viện bắt ký giấy xin về'
Gia đình một bệnh nhi ở Cà Mau bức xúc vì muốn chuyển con lên TP.HCM điều trị nhưng Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Cà Mau không cấp giấy chuyển viện mà yêu cầu gia đình phải ký giấy tự xin về. Chị Trần Ngọc Sinh (ngụ xã Hồ Thị Kỷ, huyện Thới Bình, Cà Mau) cho biết con trai 10 tháng tuổi của chị là bé Trương Hoàng P. vẫn còn nằm cấp cứu tại Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM.
Theo chị Sinh, ngày 7-10 bé nhập viện tại Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Cà Mau với các triệu chứng sốt, ói và tiêu chảy. Sau đó, bé bớt sốt nhưng chuyển qua ho và được bác sĩ cho biết là bị viêm hô hấp trên, nhiễm trùng tiêu hóa. Sáng 24-10, thấy bé yếu đi nên gia đình xin chuyển viện lên TP.HCM thì được bác sĩ giải thích là bé chỉ còn viêm tiểu phế quản và bệnh viện điều trị được nên không cho chuyển viện, nếu gia đình muốn đi thì phải ký giấy ngừng điều trị.
"Cuối cùng tôi phải ký cam kết với nội dung: sau khi nghe bác sĩ giải thích, tôi không đồng ý điều trị và mọi rủi ro về sau tôi phải tự chịu trách nhiệm" - chị Sinh kể.
Chị Sinh cho biết dù đã ký cam kết nhưng bệnh viện vẫn không khẩn trương giải quyết mà mãi tới 12h trưa cùng ngày mới trả thẻ bảo hiểm y tế và ngay sau đó gia đình thuê xe chở bé P. lên tới Bệnh viện Nhi đồng 1 khi đã 21h.
"Tôi xin phác đồ điều trị cho con tôi mấy ngày trước để nếu Bệnh viện Nhi đồng 1 có hỏi thì tôi cung cấp, nhưng Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau cũng không cho", chị Sính kể lại. Đến Bệnh viện Nhi đồng 1, bác sĩ chẩn đoán bé bị viêm phổi nặng và nhiễm trùng nặng nên chỉ định nhập viện ngay trong đêm, sáng hôm sau thì chuyển qua cấp cứu và phải thở oxy, hồi sức nhiều ngày liền và tới chiều 15-11 vẫn còn đang phải cấp cứu.
"Thấy con ngày càng nặng, tôi muốn chuyển tuyến trên mà bệnh viện bắt phải ký giấy xin về chứ không chuyển viện. Nếu hôm đó không nhất quyết đi, không kịp cấp cứu thì không biết con tôi giờ này ra sao" - chị Sinh bức xúc.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Phan Việt Sơn, phó giám đốc Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau, xác nhận bệnh nhi Trương Hoàng P. đã điều trị tại bệnh viện và đã xuất viện ngày 24-10. Theo ông Sơn, theo báo cáo của khoa điều trị thì gia đình có xin chuyển viện hai lần.
Lần đầu bác sĩ giải thích bệnh của bé trong khả năng điều trị và không đủ điều kiện chuyển tuyến nên gia đình đồng ý điều trị tiếp. Ngày 24-10, gia đình xin chuyển viện lần nữa, bác sĩ giải thích là bé không đủ điều kiện chuyển tuyến. Trong hồ sơ do khoa điều trị chuyển lên ghi là gia đình xin về chứ không phải chuyển viện.
Ông Sơn cho biết pháp luật quy định người dân có quyền lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh nên việc người bệnh muốn chuyển viện lên tuyến trên là chính đáng. Chỉ có vấn đề là nếu chuyển viện không đủ điều kiện theo phân tuyến điều trị của ngành y tế thì bệnh nhân không được hưởng đầy đủ quyền lợi về bảo hiểm y tế.
"Theo quy định, khi người bệnh muốn chuyển viện thì dù không đủ điều kiện chuyển tuyến thì bệnh viện cũng phải làm giấy chuyển viện và ghi rõ trong giấy chuyển viện là không đủ điều kiện chuyển tuyến" - ông Sơn khẳng định.
Theo ông Sơn, không loại trừ trường hợp bác sĩ ở khoa giải thích không đầy đủ về quyền của người bệnh mà chỉ nói không đủ điều kiện chuyển tuyến nên bệnh viện không viết giấy chuyển viện và gia đình phải ký giấy xin về.
"Giải trình của khoa là người bệnh tự xin về. Chúng tôi đã liên lạc mời gia đình bé tới để tìm hiểu xem khoa có giải thích cho gia đình đúng quy định hay chưa, nhưng hiện gia đình đang tập trung lo cho bé ở TP.HCM nên chưa gặp nhau được. Chúng tôi mong muốn sự việc được rõ ràng, cái nào sai thì chúng tôi phải nhận sai để công tác điều trị được tốt hơn" - ông Sơn nói (Tuổi trẻ, trang 9).
