Hà Nội chuẩn bị cho tình huống gia tăng F0: Không để bùng dịch

 Các chuyên gia dịch tễ nhận định, diễn biến dịch COVID-19 trên địa bàn Hà Nội thay đổi hằng ngày và rất phức tạp. Vì thế ngành Y tế Hà Nội đang chuẩn bị sẵn sàng cho tình huống số ca F0 tăng cao.

Giám sát chặt chẽ

Ông Khổng Minh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội cho biết, tình hình dịch bệnh trên cả nước và Hà Nội tiếp tục diễn biến phức tạp, số ca mắc đang gia tăng mạnh. Lãnh đạo CDC Hà Nội cũng nhận định, dịch bệnh không chỉ xâm nhập từ bên ngoài mà mầm bệnh đã tồn tại trong cộng đồng thời gian qua vì còn có những ca bệnh lẩn khuất chưa được phát hiện; thêm vào đó, sự đi lại của người dân được nới lỏng, sự chủ quan của một bộ phận người dân khi đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin.

Một số chùm ca bệnh, ổ dịch như tại thị trấn Quốc Oai (huyện Quốc Oai), xã Tiến Thắng (huyện Mê Linh), chợ Ninh Hiệp (huyện Gia Lâm)... dự báo còn phức tạp, nguy cơ lây nhiễm cao. Các chùm ca bệnh này có liên quan đến đám hiếu, đám cưới, giao lưu buôn bán và liên quan các cơ quan, công sở của nhà nước nên lượng người có tiếp xúc với F0 nhiều. Tính từ ngày 11/10 đến nay, bình quân mỗi ngày Hà Nội phát sinh hơn 60 ca F0, cao hơn nhiều so với giai đoạn trước. Đặc biệt những ngày gần đây, số ca F0 tăng lên mức 3 con số; mới nhất từ 18h ngày 14/11 đến 18h ngày 15/11, trên địa bàn thành phố đã ghi nhận thêm 289 ca dương tính với SARS-CoV-2. Tỉ lệ F1 chuyển thành F0 và tỉ lệ người đã tiêm 2 mũi vắc xin mắc SARS-CoV-2 có xu hướng tăng nhanh.

PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp các sự kiện y tế công cộng (Bộ Y tế) cho biết: “Chúng ta tiến hành nới lỏng nhiều hoạt động, dần chấp nhận có những ca dương tính và nằm trong dự báo từ trước. Tôi nghĩ rằng vẫn phải thực hiện tốt Nghị quyết 128 của Thủ tướng Chính phủ, để khống chế số mắc không được quá cao. Bởi nếu số ca mắc quá cao sẽ gây quá tải hệ thống y tế”.

Theo ông Phu, nhiều người tiêm đủ 2 mũi vắc xin nhưng vẫn mắc COVID-19 thời gian qua cho thấy, vắc xin chỉ giúp hạn chế các biến chứng nhưng vẫn có khả năng làm lây nhiễm vi rút. Chính vì vậy, mỗi người dân cần tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc 5K. Về nguyên tắc, khi còn ca mắc trong cộng đồng, vẫn phải giám sát chặt chẽ dịch, nếu không kiểm soát được dịch sẽ có nguy cơ bùng phát.

Đánh giá về tình hình dịch tại Hà Nội hiện nay, PGS.TS Trần Đắc Phu cho rằng, dù Hà Nội có nhiều ổ dịch cộng đồng, song số mắc nặng không nhiều do phần lớn đã được tiêm vắc xin. Lo nhất hiện nay là quá tải hệ thống y tế, bởi quá tải dễ dẫn đến bệnh nhân tử vong. “Thủ đô vẫn phải tiếp tục phát hiện sớm, truy vết, phong tỏa, dập dịch. Phát hiện càng sớm càng tốt để truy vết, dập dịch khi ổ dịch còn nhỏ, nếu để thành ổ dịch lớn, lúc đó khó kiểm soát”, ông Phu nói.

Sẽ không điều trị tập trung F0 không triệu chứng

Ông Khổng Minh Tuấn cho biết, Hà Nội sẽ không giãn cách, phong tỏa diện rộng như trước đây, mà xử lí các ổ dịch theo nguyên tắc, nguy cơ đến đâu, khoanh đến đấy. Tương ứng với từng khu vực, thành phố sẽ có sự điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với tình hình dịch. Cụ thể, F1 ở quận, huyện, thị xã nào thì cách li tập trung trên địa bàn của quận, huyện, thị xã đó. Thành phố cũng đang thiết lập các trạm y tế lưu động để sẵn sàng đáp ứng nhiệm vụ, nếu dịch bệnh diễn biến phức tạp trên quy mô lớn. Thời gian tới, các trạm y tế này sẽ là “cánh tay nối dài” của các bệnh viện để hỗ trợ cho việc điều trị F0 không triệu chứng.

“Tới đây, thành phố sẽ không đưa F0 không triệu chứng vào bệnh viện điều trị tập trung mà sẽ thành lập trạm y tế lưu động. Việc lập trạm y tế lưu động tại các địa phương cũng tương tự điều trị tại nhà bởi các trạm y tế lưu động này không cố định, không điều trị tập trung. Các quận, huyện, xã, phường đều phải có địa điểm để điều trị cho F0 không triệu chứng”, ông Tuấn cho biết.

Tại cuộc làm việc giữa UBND TP Hà Nội với Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, bà Trần Thị Nhị Hà, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, thành phố đã có phương án điều trị tại các bệnh viện, cơ sở thu dung, điều trị F0 không triệu chứng, triệu chứng nhẹ để đáp ứng khoảng 22.100 người. Tổng số giường điều trị COVID-19 đang được kích hoạt là 2.640 giường tại 8 bệnh viện, 2 cơ sở điều trị. Ngoài ra, hệ thống ô xy tập trung tại 25 bệnh viện với 3.200 đầu ra đã được hoàn thành. 30/30 quận, huyện, thị xã đã chuẩn bị phương án triển khai trạm y tế lưu động, tổ y tế lưu động, địa điểm thu dung tại chỗ; chuẩn bị ô xy y tế, thuốc, thiết bị cấp cứu cơ bản (Tiền phong, trang 5).

 

Cứu song thai và người mẹ chưa tiêm vắc xin covid- 19

Chiều 16/11, BS Hồ Viết Thắng, Trưởng khu K1 (khu điều trị COVID-19) Bệnh viện Hùng Vương, TPHCM cho biết tại đây đã tiếp nhận, điều trị cho một bệnh nhân mang song thai mắc COVID-19. Đó là trường hợp thai phụ 27 tuổi, ngụ tại quận 12, TPHCM.

Theo bác sĩ Thắng, thời điểm nhập viện, bệnh nhân được xác định dương tính với SARS-CoV-2 đang mang song thai ở tuần 32 của thai kỳ. Được biết, người mẹ hiếm muộn nên phải thực hiện phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm để có con. Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, chị đã từ chối tiêm chủng vì sợ vắc xin ngừa COVID-19 có thể ảnh hưởng đến thai nhi.

Dù bệnh nhân đã cố gắng hạn chế tiếp xúc để tránh nguy cơ lây nhiễm nhưng ngày 1/11 chị phải chuyển đến cơ sở thu dung vì mắc COVID-19. Tuy nhiên, tình trạng bệnh diễn tiến xấu, ngày 8/11 bệnh nhân sốt ho, khó thở nên được chuyển đến Bệnh viện Hùng Vương điều trị tích cực.

Ngày 9/11, tình trạng sức khoẻ của bệnh nhân chuyển biến xấu, khó thở tăng dần, SpO2 giảm. Thai phụ được chuyển sang thở oxy lưu lượng cao nhưng tình trạng bệnh ngày càng nặng khiến thai phụ rơi vào suy hô hấp cấp phải thở máy.

Đến rạng sáng 10/11, sức khoẻ của mẹ có cải thiện nhưng cả 2 thai nhi xuất hiện tình trạng nhịp tim giảm. Bác sĩ trực chẩn đoán các bé bị suy tuần hoàn nhau thai do mẹ bị COVID-19 nguy kịch. Ngay trong đêm, bệnh nhân được chỉ định mổ bắt con.

“Chỉ trong 10 phút, ê kíp đã tiến hành ca mổ ngay tại khu điều trị COVID-19. Hai bé trai có cân nặng mỗi bé khoảng 1,6kg đã chào đời an toàn và được chuyển đến khoa Nhi để được chăm sóc. Cả hai âm tính với SARS-CoV-2” - BS Thắng nói.

Sau phẫu thuật bắt con, sản phụ phải tiếp tục thở máy trong 5 ngày. May mắn, tình trạng sức khoẻ của bệnh nhân dần cải thiện. Đến chiều 16/11, người bệnh đã được cai máy thở.

2 con của chị khi mới chào đời sinh thiếu tháng lại bị suy hô hấp nên phải bóp bóng, hỗ trợ hô hấp và đặt nội khí quản từ phòng mổ, sau đó phải thở máy tại Khoa Sơ sinh. Các bé cũng đã được điều trị suy hô hấp bệnh màng trong non tháng. Sau 1 tuần nằm lồng kính chăm sóc và theo dõi, sức khoẻ của hai bé đã cải thiện. Đây là trường hợp điển hình rơi vào nguy kịch do nhiễm SARS-CoV-2 khi mang thai do thai phụ không tiêm vắc xin phòng bệnh. PGS.TS.BS Hoàng Thị Diễm Tuyết, Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương cảnh báo, thai phụ mắc COVID-19 là tình trạng đáng báo động và rất đau lòng. Trên thực tế có nhiều thai phụ mang thai quý, thai hiếm trở nặng, nguy kịch vì nhiễm SARS-CoV-2, tất cả đều không tiêm phòng (Tiền phong, trang 2).

 

Cùng nhau vượt qua gian khó - Sự đảo chiều ngoạn mục

Từng chìm trong màn mây u ám khi số ca mắc lên đến 10.000 trường hợp/ngày, nhưng bằng nhiều biện pháp khác nhau, từ cuối tháng 9 đến nay, tại TPHCM đã có sự đảo chiều ngoạn mục khi số ca mắc trong cộng đồng, số ca tử vong giảm dần. 

Đó là kết quả của sự thay đổi chiến lược trong công tác phòng chống dịch của lãnh đạo thành phố, là sự “chung sức, đồng lòng” của người dân trong những tháng ngày giãn cách xã hội kéo dài. 

Mở rộng vùng xanh

Trong những ngày tháng dịch Covid-19 hoành hành, lãnh đạo TPHCM đã phát động phong trào thi đua “mở rộng vùng xanh trên bản đồ Covid-19”. Ngay lập tức, các khu dân cư thuộc 21 quận, huyện và TP Thủ Đức đều đồng loạt tham gia. Những “vùng xanh” ngày càng được lập ra, do chính tổ dân phố tự quản lý, được xem như các pháo đài chống dịch hiệu quả trên khắp thành phố. Chỉ sau gần 2 tháng thi đua, diện tích vùng xanh tại thành phố liên tục được mở rộng và giữ vững. Tại các vùng xanh,  mô hình “Tổ dân phố an toàn”, “Ấp an toàn”... được xây dựng.

Thống kê của Sở Y tế TPHCM, nếu cuối tháng 9 số ca mắc mới mỗi ngày của thành phố vẫn ở mức gần 3.000 trường hợp, thì từ đầu tháng 10 đến nay đã giảm xuống dưới 2.000 trường hợp và hiện chỉ còn trên dưới 1.000 trường hợp/ngày. Số lượng ca tử vong do Covid-19 cũng đi xuống theo phương thẳng đứng. Ở thời điểm cuối tháng 9, mỗi ngày thành phố có trên 100 ca tử vong, thì đến nay con số tử vong đã ở mức 2 con số. Nhờ thế, các bệnh viện dã chiến cũng dần vắng bệnh nhân và đã có những bệnh viện đóng cửa, hoàn thành sứ mệnh của mình; các bệnh viện tách đôi, điều trị cũng đang dần thu hẹp lại khu vực Covid-19, mở rộng hơn các khoa, phòng tiếp nhận điều trị bệnh nhân thông thường.

Ngày 15-10, Bệnh viện Dã chiến số 4 (xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh) đã tiễn những bệnh nhân cuối cùng xuất viện. Đây cũng là bệnh viện đầu tiên hoàn thành sứ mệnh của mình sau hơn 100 ngày tham gia cuộc chiến. Bệnh viện này bắt đầu nhiệm vụ thu dung điều trị bệnh nhân Covid-19 từ ngày 7-7. Đến ngày 14-10, bệnh viện đã tiếp nhận tổng cộng 16.129 bệnh nhân; trong đó có 2.523 trẻ em dưới 16 tuổi, 706 người trên 65 tuổi và có 61 trường hợp tử vong (0,38%), chuyển viện tầng trên 551 trường hợp (3,4%). Ở thời điểm đỉnh dịch, ngày đông nhất, Bệnh viện Dã chiến số 4 có đến 4.089 bệnh nhân; trong đó bệnh nhân nặng cần hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn là 176 người. 

Sau Bệnh viện Dã chiến số 4, lần lượt các bệnh viện dã chiến khác như Bệnh viện Dã chiến số 1 (ký túc xá của Trung tâm Giáo dục quốc phòng và an ninh, thuộc Đại học Quốc gia TPHCM), Bệnh viện Dã chiến số 7 (TP Thủ Đức) cũng đóng cửa, trả lại cơ sở vật chất cho các ký túc xá trường học, các khu tái định cư… chuẩn bị sẵn sàng cho các hoạt động trong trạng thái “bình thường mới”.  Song song đó, các bệnh viện cũng bắt đầu phục hồi công năng khám chữa bệnh thông thường sau khi hoàn thành nhiệm vụ điều trị Covid-19 như Bệnh viện Quận 7, 1, 4, 11, 12, Tân Phú, Lê Văn Việt, Bình Thạnh, Bình Chánh… 

Theo lộ trình của Sở Y tế, từ nay đến cuối năm 2021, các bệnh viện dã chiến sẽ được giải thể, còn các bệnh viện điều trị Covid-19 cũng sẽ trở về trạng thái “bình thường mới” với mục đích đảm bảo cho các bệnh viện thực hiện 2 chức năng trong tình hình mới, đó là: vừa sẵn sàng thu dung, điều trị người mắc Covid-19, vừa đảm bảo chức năng khám bệnh, chữa bệnh thông thường và điều trị chuyên khoa cho người dân thành phố và các tỉnh thuộc khu vực phía Nam.

Vaccine - chìa khóa đẩy lùi dịch bệnh

Ngay từ đầu, vaccine được lãnh đạo TPHCM coi là chìa khóa then chốt để đẩy lùi dịch bệnh, đưa cuộc sống trở về trạng thái “bình thường mới”. Chính vì thế, TPHCM cũng là địa phương thực hiện thí điểm tiêm vaccine Covid-19 đầu tiên trong cả nước. Ngày 8-3-2021, TPHCM tiêm những mũi vaccine đầu tiên cho các lực lượng tuyến đầu. Sau đó, từ tháng 6, một chiến dịch tiêm chủng lớn nhất trong lịch sử TPHCM đã được tiến hành một cách thần tốc. Chỉ trong mấy ngày ngắn ngủi, hàng chục ngàn mũi vaccine đã được tiêm cho người dân khắp các quận, huyện và TP Thủ Đức. Ngoài lực lượng tuyến đầu, thành phố cũng ưu tiên vaccine cho đối tượng người cao tuổi, người có bệnh lý nền để gia tăng sức đề kháng trước đại dịch, hạn chế tỷ lệ mắc và tử vong.  

Tiếp theo đó, TPHCM tiếp tục tổ chức các chiến dịch tiêm chủng chưa từng có trong lịch sử, nhằm gia tăng độ bao phủ của vaccine trong cộng đồng. Cùng với chiến dịch tiêm chủng, TPHCM cũng là địa phương có nhiều hoạt động đẩy mạnh tìm kiếm, vận động nguồn vaccine cung ứng cho nhu cầu của thành phố. Trong đó có thể kể đến hoạt động gây quỹ vaccine phòng chống Covid-19 được nhiều tầng lớp nhân dân thành phố ủng hộ. UBND TPHCM cũng đã thành lập Tổ công tác đàm phán và mua vaccine Covid-19 gồm 12 thành viên do Phó Chủ tịch UBND TP Dương Anh Đức làm Tổ trưởng. Tổ công tác có nhiệm vụ thay mặt UBND TPHCM chủ động đàm phán tìm nguồn vaccine từ các nhà sản xuất, phân phối có uy tín trên thế giới để giới thiệu cho các đơn vị có chức năng thực hiện nhập khẩu vaccine Covid-19 cho thành phố; tham mưu UBND TPHCM trong việc đàm phán giá mua vaccine, phương thức thanh toán phù hợp các quy định hiện hành. 

Theo Th.S Nguyễn Minh Nhựt - Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, để chiến lược vaccine đạt hiệu quả cao nhất, thành phố phải có bước chuẩn bị để hoàn thiện hệ thống logistics vaccine và quản lý dữ liệu tiêm chủng toàn dân. Đây là 2 thách thức lớn để thực hiện chiến dịch tiêm chủng lớn nhất và nhanh nhất trong lịch sử. Thành phố nên linh hoạt giữa các thứ tự ưu tiên theo từng thời điểm. Cụ thể là khi đã đạt được mức độ bao phủ khoảng 30% dân số, cần từng bước mở rộng phạm vi và đối tượng tiêm chủng, không nên cứng nhắc theo thứ tự ưu tiên nhằm sớm đạt miễn dịch cộng đồng. Đối với những người từ chối, hoặc không đủ điều kiện để tiêm vaccine, cần phải chấp hành nguyên tắc 5K kỹ hơn. Chính quyền các địa phương không nên cực đoan hạn chế quyền tự do đi lại của những người không có “hộ chiếu vaccine trong nước” mà cần linh hoạt với những bộ tiêu chí an toàn khác.

Với điều kiện tiên quyết là tiêm an toàn, dù trong trạng thái khẩn cấp vẫn cần bảo đảm tiêm đến đâu an toàn đến đó. Sau khi rút kinh nghiệm từ các đợt tiêm trước, thành phố cần sắp xếp thời gian và số lượng người ở các buổi tiêm khoa học hơn để bảo đảm giãn cách, tiết kiệm thời gian và không làm quá tải lực lượng phục vụ tiêm chủng. Hơn nữa, các biện pháp an toàn tại điểm tiêm phải được thực hiện nghiêm ngặt để người đi tiêm chủng không có nguy cơ tiếp xúc với mầm bệnh. Ngoài ra, thành phố cần truyền thông đúng về hiệu quả dự phòng của các loại vacicne, vì vaccine không phải là hàng rào duy nhất để ngăn chặn virus SARS-CoV-2. Nói cách khác, trong điều kiện nào, các khuyến cáo 5K vẫn luôn phải được tuân thủ. Người được tiêm đủ 2 mũi vaccine không được chủ quan, lơ là. Thay vào đó, hãy nên chia sẻ kinh nghiệm tiêm chủng an toàn và biện pháp chăm sóc sức khỏe cho những người tiêm sau. 

Tính đến hết ngày 15-11, TPHCM đã tiêm được 13.828.220 mũi vaccine; trong đó, 7.857.524 người được tiêm mũi 1, đạt tỷ lệ bao phủ 99,82% và 5.970.696 người được tiêm mũi 2, đạt tỷ lệ bao phủ 82,53%. Đặc biệt, bắt đầu từ ngày 27-10, TPHCM tiêm vaccine cho trẻ 12-17 tuổi. Đến 15-11, đã có 663.109 trẻ trong độ tuổi này được tiêm vaccine. Theo kế hoạch của UBND TPHCM, đến 31-12-2021, thành phố sẽ hoàn thành công tác tiêm chủng cho người dân. Vaccine được xem như “chìa khóa” kiểm soát dịch bệnh hiệu quả và mở ra trạng thái “bình thường mới”, đưa cuộc sống, sinh hoạt người dân trở lại dòng chảy nhộn nhịp thường ngày (Sài Gòn giải phóng, trang 3).

 

 

Cách ly F1 tại nhà: Mới mẻ gì nữa mà thí điểm

Đến nay, nhiều địa phương vẫn còn lúng túng, vẫn còn cách ly tập trung F1, F0 không triệu chứng và thí điểm cách ly F1, F0 không triệu chứng tại nhà.

Có phải lây lan trong khu cách ly?

Số ca mắc COVID-19 mới của Hà Nội liên tục tăng, đặc biệt trong một tuần gần đây. Như ngày 15-11 ghi nhận 289 ca, là số mắc nhiều nhất trong một ngày tại Hà Nội kể từ đầu dịch.

Tỉ lệ ca mắc mới là người đang cách ly tập trung luôn chiếm 2/3 số mắc mới hằng ngày của Hà Nội, số còn lại là ca cộng đồng và ca ghi nhận trong khu vực đã phong tỏa. Cụ thể: ngày 15-11 có 178 ca tại khu cách ly/289 ca ghi nhận; ngày 14-11 có 71/119; ngày 13-11 có 76/146; ngày 12-11 có 109/165... 

Các chỉ dấu này tương đối giống với thời điểm bắt đầu bùng phát dịch tại TP.HCM, khi xuất hiện tình trạng lây lan nhanh trong khu cách ly tập trung, ca mắc mới nhập viện vượt khả năng chăm sóc của hệ thống y tế và số tử vong tăng.

Trong khi nhiều tỉnh thành đã cho cách ly F1 và F0 không triệu chứng, triệu chứng nhẹ tại nhà từ tháng 7 - 8 vừa qua thì chính quyền Hà Nội rất kiên trì bắt buộc cách ly tập trung (gần đây mới đang thí điểm cho phép cách ly F1 tại nhà). Và từ đây có nhiều tình huống dở khóc dở cười xảy ra.

Hôm 12-11, chị H.T.B.V. ở khu đô thị thuộc phường Thượng Đình có đơn kiến nghị gửi lãnh đạo quận Thanh Xuân và phường Thượng Đình cho biết chị đi chung thang máy với F0 ngày 3-11 (đến 4-11 thì F0 bắt đầu có dấu hiệu khởi phát); chị được xác định là F1 cùng với 38 người khác và có quyết định đưa đi cách ly tập trung cùng 8 người khác trong nhóm này.

Chị V. cho hay vào thời điểm có quyết định đi cách ly tập trung, thời gian tiếp xúc (cùng thang máy trong 30 giây) của chị và F0 đã qua 8 ngày, chị không có dấu hiệu bị lây bệnh, chị cũng luôn thực hiện 5K và đã tiêm 2 mũi vắc xin, chị lại là mẹ đơn thân và đang nuôi 2 con nhỏ, việc chị phải đi cách ly tập trung thì 2 con nhỏ của chị không có người chăm sóc. 

Trong khi đó, 30 F1 khác lại không phải cách ly tập trung khiến chị rất bất bình.

Vào tháng 9, khi bùng phát ổ dịch tại Bệnh viện Việt Đức, trong số người phải đi cách ly tập trung có cả người vừa có mặt tại bệnh viện để thanh toán viện phí cho người thân. 

Do đó số lượng người phải chuyển cách ly tập trung quá cao và sau đó liên tục ghi nhận ca mắc mới trong số người đi cách ly tập trung, đặc biệt là trong nhóm cách ly tại Bệnh viện Thanh Nhàn, nghi ngờ có lây lan trong khu cách ly.

Chuyển động chậm

Đã có chuyên gia kêu gọi chính quyền Hà Nội phải mạnh dạn bởi cho đến thời điểm hiện nay, Hà Nội đang có tỉ lệ người từ 18 tuổi trở lên được tiêm vắc xin và tiêm đủ 2 mũi ở tốp đầu cả nước, số ca cộng đồng còn ít và đang "truy vết" được, mầm bệnh chưa xâm nhập sâu trong cộng đồng, nhưng nếu cứ để gia tăng nhanh số ca mới trong khu cách ly, khu phong tỏa, nguy cơ hệ thống y tế khó chống đỡ được không phải không thể xảy ra.

Cách đây một tuần, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cũng đã có văn bản nhắc các địa phương tăng cường cho cách ly F1 và F0 không triệu chứng, triệu chứng nhẹ tại nhà. Nhưng khi ấy Hà Nội vẫn muốn áp dụng quy định chặt hơn, khó hơn (mặc dù tính theo số ca mắc tại khu cách ly tập trung hằng ngày thì nguy cơ lây lan tại khu cách ly tập trung rất cao).

Đến ngày 16-11, ông Đinh Tiến Dũng - bí thư Thành ủy Hà Nội - mới yêu cầu phải triển khai ngay thí điểm cách ly F1 tại nhà, điều trị F0 thể nhẹ và không triệu chứng tại y tế cơ sở trước những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19. 

Ông Dũng dự báo thời gian tới số ca F0 sẽ còn tăng mạnh, đồng thời tâm lý chủ quan của người dân ngày càng phổ biến. Vì vậy ông Dũng đề nghị chính quyền các cấp tiếp tục tuyên truyền, nâng cao ý thức tự giác phòng bệnh, thực hiện nghiêm 5K của người dân. Đặc biệt, không vì độ phủ vắc xin tốt mà sinh ra tâm lý chủ quan.

Theo bí thư Hà Nội, quá trình thực hiện phải bảo đảm thống nhất, bài bản, khoa học, hiệu quả. Đồng thời phải có cơ chế để tiếp tục cách ly tập trung F1 đối với những trường hợp không đủ điều kiện cách ly tại nhà hoặc cách ly tại khách sạn nếu người dân có nguyện vọng.

Trong khi thế giới cũng như TP.HCM và nhiều địa phương đã cách ly F0 không triệu chứng và F1 tại nhà từ lâu, bây giờ Hà Nội mới thí điểm cách ly F1 tại nhà. Mới mẻ gì nữa mà thí điểm!

Cách ly F0, F1 tại nhà đã có hiệu quả tích cực ở TP.HCM

Từ đầu tháng 7-2021, Bộ Y tế có văn bản gửi UBND TP.HCM hướng dẫn cách ly y tế F1 (tiếp xúc gần ca F0) tại nhà. Nửa tháng sau khi thực hiện cách ly F1 tại nhà, TP.HCM cũng là địa phương đầu tiên cả nước áp dụng cách ly F0 không triệu chứng tại nhà.

Với tình hình dịch COVID-19 phức tạp, đặc biệt với đợt dịch lần thứ 4, chiến lược cách ly F1 tại nhà mà TP.HCM áp dụng, theo các chuyên gia, đã thực sự mang lại hiệu quả tích cực.

Tại TP.HCM, từ tháng 7 đến cuối tháng 8-2021, số ca mắc tăng cao (có ngày 17.000 ca), các bệnh viện dã chiến, khu cách ly vừa mới xây dựng đều đầy ắp nhanh chóng, do đó việc áp dụng không cách ly tập trung đối với F1 là điều cần thiết nhằm giảm tải cho hệ thống quản lý. Lúc này việc chăm sóc được chú trọng vào các ca bệnh chuyển nặng, có nguy cơ (cao tuổi, bệnh nền).

Nhưng một chuyên gia dịch tễ tại TP.HCM cho rằng việc áp dụng cách ly F1 tại nhà nên tùy thuộc vào tình hình dịch bệnh của từng địa phương, không nhất thiết địa phương nào cũng nên áp dụng.

Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Duy Phong - phó trưởng khoa y tế công cộng Trường ĐH Y dược TP.HCM - giải thích rằng lần này dịch bệnh có tốc độ lây lan rất nhanh, do đó trong số các F1 không thể biết được trường hợp nào có thể trở thành F0, cũng như F2 trở thành F1, điều này tạo nên một "dây chuyền" lây nhiễm nguy hiểm nếu không có hình thức kiểm soát hợp lý, chặt chẽ.

"Về nguyên tắc chống dịch, khi số ca mắc ít và đủ điều kiện cơ sở vật chất cần thiết thì nên cách ly tập trung để có sự kiểm soát chặt chẽ. Tuy nhiên khi số ca tăng cao, chiến lược cách ly phải khác, tức cũng cách ly nhưng theo hình thức người với người, nhà với nhà, khu phố với khu phố..." - bác sĩ Phong giải thích và khẳng định khi áp dụng hình thức này đòi hỏi mỗi cá nhân, tập thể trong một cộng đồng dân cư cần phải ý thức tuân thủ nghiêm nguyên tắc phòng dịch.

Bố trí 12 khách sạn cách ly tập trung F1 có thu phí

UBND TP Hà Nội vừa đồng ý cho 12 khách sạn cách ly tập trung bổ sung các trường hợp F1 tại khách sạn do người cách ly tự nguyện chi trả phí, thời gian thực hiện từ ngày 15-11. Đồng thời Hà Nội giao Sở Y tế chủ trì, phối hợp Sở Du lịch giám sát, theo dõi các khu cách ly tập trung.

Các tỉnh miền Tây còn dè dặt

Có lẽ An Giang là tỉnh triển khai cách ly F1, F0 không triệu chứng tại nhà nhanh nhất khu vực ĐBSCL. Ông Nguyễn Thanh Bình - chủ tịch UBND tỉnh An Giang - cho biết tỉnh thực hiện cho F1 ở nhà "lâu rồi", vì quá tải tại các khu cách ly.

"Các trường hợp F0 không triệu chứng hiện được cách ly ở nhà chiếm 80 - 90%, địa phương sẽ cấp túi thuốc điều trị, tránh quá tải trong các bệnh viện. An Giang áp dụng cho F0 tại nhà là làm lâu dài chứ không phải vì số F0 tăng nhanh như hiện nay" - ông Bình nói.

Một lãnh đạo phường Mỹ Bình (TP Long Xuyên) cho biết phường có 20 F0 đang điều trị tại nhà kể từ thời điểm thí điểm ngày 1-11 đến nay.

Theo vị này, những người F0 được để điều trị ở nhà "họ vui lắm mà địa phương cũng nhẹ lo". Nhà nào không có điều kiện cơ sở vật chất, địa phương mới bố trí vào các điểm trường học gần đó để cách ly.

"Vì họ ở nhà tự chăm sóc ăn uống được, còn địa phương chỉ hỗ trợ F0 các loại thuốc điều trị, thuốc xông. Thậm chí một nhân viên y tế có thể chăm lo mấy chục F0.

Theo tôi, cái này vừa giảm áp lực cho ngành y tế vừa tạo tâm lý cho F0 được ở nhà thoải mái hơn khi được người thân chăm sóc. Nhờ vậy số F0 ở địa phương đều có kết quả âm tính sau vài ngày điều trị" - lãnh đạo phường Mỹ Bình nói.

Tỉnh Sóc Trăng bắt đầu từng bước thí điểm cho F1 ít nguy cơ và F0 không triệu chứng (xét nghiệm có chỉ số CT ≥ 30 hai lần liên tiếp) ở lại nhà từ đầu tháng 11-2021. Nhưng ông Trần Văn Dũng - phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Sóc Trăng - khẳng định tỉnh "đang thí điểm" chứ chưa thực hiện đại trà.

Chỉ những gia đình đủ điều kiện chỗ ở, bị nhiễm cả nhà và năng lực y tế ở địa phương đáp ứng được thì mới cho F0 cách ly tại nhà.

Theo ông Dũng, cho cách ly tại nhà thì nhà sẽ giống "bệnh viện thu nhỏ", phải có đủ điều kiện như xử lý chất thải, có bác sĩ theo dõi. Rồi phải thành lập trạm y tế lưu động ở nơi có F0 ở nhà, với ít nhất một bác sĩ, hai điều dưỡng và tình nguyện viên.

"Nhân lực này mình hoàn toàn thiếu. Nếu Sóc Trăng cho F0 không triệu chứng cách ly, điều trị tại nhà, toàn tỉnh đang thiếu 850 người, rất kinh khủng" - ông phân tích. Với F1 cách ly tại nhà, theo ông Dũng, đơn giản hơn, hằng ngày chỉ báo nhiệt độ để theo dõi.

Tại Đồng Tháp, ông Phạm Thiện Nghĩa - chủ tịch UBND tỉnh - cho biết "việc cách ly tại nhà đang là xu hướng, không thể nào cách ly tập trung hoài mà chịu nổi".

Nhưng Đồng Tháp cũng chỉ đang xây dựng kế hoạch để triển khai thí điểm tại một số địa phương trong tỉnh dù tỉnh hiện chỉ có 3.473 ca đang điều trị (trong tổng số 13.808 ca nhiễm COVID-19 ghi nhận từ trước đến nay) mà trong đó 3.366 là không triệu chứng, triệu chứng nhẹ (Tuổi trẻ, trang 2).

 

Bộ Y tế yêu cầu nhanh chóng phủ 100% vắc xin mũi 1

Bộ Y tế vừa có công văn hỏa tốc đề nghị bí thư các tỉnh ủy, thành ủy chỉ đạo sở y tế khẩn trương đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng, nhanh chóng đạt được tốc độ bao phủ mũi 1 cho 100% người dân từ 18 tuổi trở lên (ưu tiên các đối tượng từ 50 tuổi trở lên và người có bệnh nền) và tiêm mũi 2 cho những đối tượng đã tiêm mũi 1 đủ thời gian.

Bộ Y tế cũng đề nghị các tỉnh thành chủ động rà soát tình hình sử dụng vắc xin, tổng hợp và báo cáo số lượng được cấp từ nguồn Bộ Y tế và các nguồn do doanh nghiệp viện trợ trực tiếp cho địa phương, số vắc xin còn tồn và báo cáo nguyên nhân vì sao còn tồn.

"Trong trường hợp địa phương không kịp sử dụng và không có nhu cầu sử dụng số vắc xin được cấp, phải báo cáo kịp thời cho các viện vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur để điều phối, đảm bảo sử dụng hiệu quả. Địa phương, đơn vị nào nhận vắc xin từ nguồn khác không báo cáo Bộ Y tế, không kiểm định theo quy định mà tự tổ chức tiêm thì phải chịu trách nhiệm", Bộ Y tế yêu cầu.

Bộ Y tế cũng yêu cầu các sở y tế đề xuất nhu cầu cần cấp từ nay đến cuối năm bao phủ đủ mũi cho toàn bộ người từ 18 tuổi trở lên, số lượng trẻ từ 12-17 tuổi và nhu cầu vắc xin năm 2022, báo cáo Bộ Y tế trước ngày 20-11. Sau ngày này, địa phương nào không có đề xuất sẽ "được hiểu là không có nhu cầu, Bộ Y tế sẽ không cấp vắc xin cho địa phương".

Trong tháng 11, địa phương nào không đảm bảo tỉ lệ phủ vắc xin, phải chịu trách nhiệm về việc chậm trễ trong tiêm chủng.

Theo Bộ Y tế, tổng số liều vắc phòng COVID-19 đã sử dụng đến chiều 16-11 là trên 101 triệu liều, đạt trên 88% người từ 18 tuổi trở lên đã tiêm ít nhất 1 mũi vắc xin, nhóm tiêm đủ 2 mũi đạt xấp xỉ 50%.

Như vậy so với số vắc xin đã phân bổ và số lượng đã tiêm thì đến nay vẫn còn khoảng 15 triệu liều chưa được sử dụng. So với số lượng đã tiếp nhận còn trên 30 triệu liều chưa tiêm. Trong khi từ nay đến tháng 12 vắc xin sẽ về nhiều.

Bộ Y tế cũng cho biết trong thời gian qua đã nhiều lần có văn bản đề nghị các địa phương đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng.

Tuy nhiên theo thống kê, đến ngày 14-11 vẫn có 9/63 tỉnh có tỉ lệ bao phủ ít nhất một liều vắc xin mức dưới 70% người từ 18 tuổi trở lên, trong đó 5 tỉnh có tỉ lệ bao phủ thấp nhất là Sơn La (45,5%), Thanh Hóa (50,6%), Nam Định (58,2%), Nghệ An (60%) và Cao Bằng (63,2%) (Tuổi trẻ, trang 3).

 

Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng: Thí điểm ngay cách ly F1 tại nhà, điều trị F0 tại cơ sở

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Đinh Tiến Dũng khẳng định, diễn biến dịch Covid-19 trên địa bàn Hà Nội đang thay đổi hằng ngày và rất phức tạp. Nhiệm vụ đặt ra đối với các cấp, các ngành và người dân Thủ đô lúc này là phải chuẩn bị sẵn sàng cho tình huống số ca F0 tăng cao; triển khai ngay thí điểm cách ly F1 tại nhà, điều trị F0 thể nhẹ và không triệu chứng tại y tế cơ sở.

Trao đổi với báo chí ngày 16-11, đồng chí Đinh Tiến Dũng cho biết, tình hình dịch bệnh trên cả nước và Hà Nội tiếp tục diễn biến phức tạp, số ca mắc đang gia tăng mạnh. Tính từ ngày 11-10-2021 đến nay, bình quân mỗi ngày phát sinh hơn 60 ca F0, cao hơn nhiều so với giai đoạn trước. Đặc biệt những ngày gần đây, số ca F0 tăng lên mức 3 con số; mới nhất từ 18h ngày 14-11 đến 18h ngày 15-11, trên địa bàn thành phố đã ghi nhận thêm 289 ca dương tính với SARS-CoV-2. Tỷ lệ F1 chuyển thành F0 và tỷ lệ người đã tiêm 2 mũi vắc xin mắc SARS-CoV-2 có xu hướng tăng nhanh. Toàn thành phố đang có 12 chùm ca bệnh và vẫn còn hơn 120 điểm phong tỏa phòng, chống Covid-19.

Dự báo, số ca F0 phát sinh trong những ngày tới sẽ tiếp tục tăng cao do các nguồn lây đã tồn tại trong cộng đồng và nhiều người dân trở về từ các địa phương có dịch mà chưa thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định.

Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng cảnh báo, tâm lý chủ quan cũng ngày càng phổ biến. Trong đó, nhiều người dân chưa thực hiện nghiêm “5K”; nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ, chợ dân sinh chưa chấp hành nghiêm quy định phòng, chống dịch khi không yêu cầu khách quét mã QR, khai báo y tế; thậm chí có cơ sở hoạt động trái phép... Qua đó cho thấy, diễn biến dịch Covid-19 hiện nay tại Hà Nội có nguy cơ bùng phát mạnh.

Do đó, Thường trực Thành ủy Hà Nội yêu cầu tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân tham gia phòng, chống dịch Covid-19, thực hiện đồng bộ các giải pháp; trọng tâm là nâng cao ý thức tự giác phòng bệnh, thực hiện nghiêm “5K” của người dân. Đặc biệt, không vì độ phủ vắc xin phòng dịch Covid-19 rộng mà sinh ra chủ quan. Các đơn vị, địa phương chuẩn bị sẵn sàng mọi điều kiện cần thiết theo phương châm “4 tại chỗ” và nâng cao năng lực y tế từ thành phố xuống đến cơ sở.

Đồng chí Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh yêu cầu các địa phương phải triển khai, diễn tập thí điểm cách ly F1 tại nhà; thí điểm điều trị F0 thể nhẹ và không triệu chứng tại cơ sở y tế phường, xã, thị trấn. UBND thành phố sớm ban hành quy định về điều kiện cách ly y tế F1 tại nhà, giao chính quyền địa phương, tổ covid cộng đồng phối hợp y tế cơ sở kiểm tra, xác nhận bảo đảm đủ điều kiện, tổ chức cách ly theo hướng dẫn. Công tác triển khai phải chú trọng những tiêu chí hàng đầu là bảo vệ an toàn sức khỏe, tính mạng của người dân và không để lây lan dịch bệnh ra cộng đồng. Quá trình thực hiện phải bảo đảm thống nhất, bài bản, khoa học, hiệu quả. Đồng thời, phải có cơ chế để tiếp tục cách ly tập trung F1 đối với những trường hợp không đủ điều kiện cách ly tại nhà hoặc cách ly tại khách sạn nếu người dân có nguyện vọng.  

Các cấp, các ngành tăng cường thiết lập các trạm y tế lưu động, bố trí ở nơi nguy cơ cao, nhu cầu lớn, nơi y tế cơ sở còn hạn chế. Vừa qua, các cơ quan, địa phương đã chuẩn bị tốt các trạm y tế lưu động tại các khu, cụm công nghiệp, khu chế xuất; cần tiếp tục rà soát, đánh giá, hoàn thiện bảo đảm năng lực y tế đáp ứng trong tình huống dịch bệnh tăng cao.

Ban Cán sự đảng UBND thành phố chỉ đạo kích hoạt phương án nâng cao số giường bệnh triển khai chuẩn bị ở tất cả các cấp, trước tiên là cấp thành phố, tiếp đến ở các quận, huyện, thị xã và phường, xã, thị trấn; phối hợp, huy động các bệnh viện trung ương, bệnh viện thuộc các bộ, ngành, y tế tư nhân cùng tham gia vào phương án chuẩn bị.

Bí thư Thành ủy Hà Nội lưu ý, các cấp, các ngành tiếp tục quán triệt, nâng cao nhận thức và thực hiện nghiêm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, trọng tâm là tinh thần của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ tư (khóa XIII) và Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11-10-2021 của Chính phủ quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”.

Các đoàn kiểm tra của Ban Thường vụ Thành ủy tăng cường kiểm tra, giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy các quận, huyện, thị xã về công tác phòng, chống dịch. Chính quyền cơ sở phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương, thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, kịp thời có biện pháp mạnh nhằm ngăn chặn, xử lý các trường hợp cố tình vi phạm quy định phòng, chống dịch. Những cơ sở kinh doanh dịch vụ hoạt động trái phép như một số trường hợp quán karaoke bị phát hiện vừa qua, gây ra lây nhiễm dịch bệnh, tệ nạn xã hội cần phải được xử lý nghiêm theo quy định pháp luật; xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân  quản lý địa bàn.

Ghi nhận, đánh giá cao công tác tổ chức thực hiện việc mở lại trường học tại huyện Ba Vì thời gian qua, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng đề nghị Ban Cán sự đảng UBND thành phố chỉ đạo đánh giá, rút kinh nghiệm và nhân rộng cách làm hiệu quả, trước hết mở rộng dạy và học trực tiếp thêm các khối, các lớp tại huyện Ba Vì; rà soát, đánh giá mở tiếp ở các huyện đã an toàn, bảo đảm các điều kiện, tiêu chí như hướng dẫn của bộ, ngành Trung ương và thành phố.

Sở Y tế phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, các quận, huyện, thị xã tiếp tục chuẩn bị các điều kiện cần thiết để sẵn sàng tổ chức tiêm vắc xin phòng Covid-19 cho trẻ dưới 18 tuổi khi Bộ Y tế phân bổ vắc xin, bảo đảm tuyệt đối an toàn, vắc xin về đến đâu tiêm hết ngay đến đó. 

Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng đề nghị Bộ Y tế quan tâm phân bổ vắc xin cho Hà Nội để tiêm cho trẻ em dưới 18 tuổi như kế hoạch; tạo điều kiện cho thành phố thiết lập trạng thái thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19 (Hà Nội mới, trang 1; An ninh thủ đô, trang 3).