Tại hội nghị, TS Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, trong năm 2016, dịch bệnh do vi rút Zika tiếp tục diễn biến phức tạp và lây lan nhanh trên phạm vi toàn cầu. Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đã có 72 quốc gia và vùng lãnh thổ thông báo có sự lưu hành hoặc lây truyền của vi rút Zika. Các nước khu vực Đông Nam Á cũng đã ghi nhận sự lưu hành virus Zika như Thái Lan, Philippines, Indonesia, Malaysia. Đặc biệt, trong thời gian từ cuối tháng 8/2016 đến nay, tại Singapore bùng phát dịch bệnh do vi rút Zika với số trường hợp mắc tăng nhanh hàng ngày. Đồng thời, số ca mắc sốt xuất huyết tại một sốt quốc gia trong khu vực Đông Nam Á cũng ở mức cao hơn hoặc tương đương năm 2015 như: Singapore tăng gấp đôi so với cùng kỳ 2015, Philippines tăng 16% so với cùng kỳ 2015...
Tại Việt Nam đã ghi nhận 3 trường hợp mắc bệnh do virus Zikia tại Khánh Hòa, TP Hồ Chí Minh và Phú Yên. Khi xuất hiện ca đầu tiên, Bộ Y tế đã nâng mức cảnh báo bệnh do vi rút Zika lên mức độ 2 và yêu cầu các địa phương chủ động tăng cường các biện pháp phòng chống dịch. Bên cạnh đó, dịch bệnh sốt xuất huyết có xu hướng gia tăng đặc biệt tại một số tỉnh thành phía Nam và Tây Nguyên.
Hiện tại, Hà Nội chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika. Ngành Y tế Hà Nội đã chủ động giám sát và phát hiện 55 trường hợp có biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh, tiến hành lấy mẫu xét nghiệm và cho kết quả âm tính.
Tính đến hết 12/9/2016, trên địa bàn toàn Thành phố đã ghi nhận 983 bệnh nhân mắc SXH, chưa có trường hợp tử vong; số người mắc giảm 48% so với cùng kỳ năm 2015 (1.887 trường hợp). Bệnh nhân phân bổ tại 29/30 quận, huyện (trừ thị xã Sơn Tây), các đơn vị có số mắc cao là Hoàng Mai (178), Hoài Đức (149), Hai Bà Trưng (97), Hà Đông (92), Đống Đa (68), Thanh Xuân (64). Đặc biệt, dịch bệnh có xu hướng gia tăng bắt đầu từ tháng 7, tăng mạnh vào tháng 8 và đầu tháng 9 vì thời tiết hiện tại là điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh SXH phát triển và lây truyền bệnh.
Đối với các dịch bệnh khác, trên địa bàn thành phố ghi nhận 1.061 trường hợp mắc tay - chân - miệng, không có tử vong; 53 trường hợp mắc ho gà, 1 trường hợp tử vong; 13 trường hợp mắc viêm não Nhật Bản, không có tử vong; 11 trường hợp mắc liên cầu lợn, 1 trường hợp tử vong; 3 trường hợp mắc não mô cầu, không có tử vong; 2 trường hợp mắc và tử vong do bệnh dại.
Nhằm chủ động phòng chống dịch bệnh, Hà Nội đã tăng cường công tác giám sát, xử lý dịch bệnh như Trung tâm Kiểm dịch Y tế quốc tế Hà Nội đã xây dựng kế hoạch phối hợp với các đơn vị của Cảng hàng không quốc tế Nội Bài phòng chống dịch do vi rút Zika, giám sát chặt chẽ hành khách nhập cảnh qua sân bay quốc tế Nội Bài qua 2 máy đo thân nhiệt để phát hiện sớm hành khách có dấu hiệu nghi ngờ. Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội và Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã chủ động tổ chức giám sát, phát hiện sớm ca bệnh tại cộng đồng; ơ sở y tế khoanh vùng xử lý dịch kịp thời, triệt để, không để xuất hiện ca mắc thứ phát.
Trong 8 tháng đầu năm, Hà Nội đã giám sát 3.433 trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm các loại. Chủ động giám sát véc tơ truyền bệnh sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản tại các xã, phường trọng điểm và các ổ dịch cũ. Đồng thời, Hà Nội đã tổ chức 2 đợt chiến dịch vệ sinh môi trường, chủ động phòng chống sốt xuất huyết và bệnh do vi rút Zika. Đợt 1 trong tháng 4-5, đợt 2 trong tháng 8-9 gồm 476 chiến dịch ở 22 quận, huyện. Tổ chức phun hóa chất diện rộng tại các xã, phường, thị trấn có nguy cơ cao về SXH: 44 chiến dịch tại 33 xã, phường. Các chiến dịch đều đã hoàn thành đúng tiến độ và cho kết quả tốt.
Trong 4 tháng cuối năm 2016, tình hình dịch bệnh tại Hà Nội có thể diễn biến phức tạp, đặc biệt là dịch bệnh sốt xuất huyết và bệnh do vi rút Zika. Đặc biệt, từ cuối tháng 9 và trong tháng 10, tháng 11, số ca mắc bệnh có thể tăng cao tại nhiều quận huyện, nhất là khu vực ven nội thành như: Hà Đông, Hoài Đức, Thanh Trì, Thanh Oai, Thường Tín. Đây là những nơi có môi trường thuận lợi cho muỗi truyền bệnh, các ổ bọ gậy phát triển khó kiểm soát, trong khi việc triển khai công tác phòng chống cần có nguồn kinh phí bổ sung, người dân một số địa phương chưa phối hợp tốt với các cấp chính quyền và ngành y tế trong công tác vệ sinh môi trường, diệt bọ gậy phòng bệnh sốt xuất huyết.
Để chủ động phòng chống dịch bệnh, Sở Y tế Hà Nội đề xuất các quận, huyện, thị xã, các đơn vị trong ngành Y tế khẩn trương xây dựng kế hoạch và triển khai các hoạt động phòng chống dịch cho các tháng cuối năm 2016, trong đó tập trung vào công tác phòng chống sốt xuất huyết, bệnh do vi rút Zika và tay – chân - miệng... Đồng thời, tiếp tục giám sát chặt chẽ hành khách nhập cảnh qua cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, đặc biệt là hành khách đến từ các quốc gia và tỉnh thành có dịch do vi rút Zika; áp dụng biện pháp cách ly, chuyển tuyến điều trị đối với những trường hợp có dấu hiệu nghi mắc; giám sát chặt chẽ tình hình dịch tại các cơ sở y tế và tại cộng đồng, tổ chức khoanh vùng, xử lý triệt để, kịp thời khi phát hiện ca bệnh nghi ngờ.
Bên cạnh đó, các quận, huyện tiếp tục củng cố các đội chống dịch cơ động, sử dụng các đội thường xuyên trong điều tra xử lý ổ dịch. Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội sẵn sàng 5 đội chống dịch cơ động; mỗi Trung tâm Y tế quận, huyện sẵn sàng 2 đội (mỗi đội tối thiểu 3 cán bộ: cán bộ dịch tễ lâm sàng, cán bộ côn trùng kiêm ba diệt, cán bộ xét nghiệm); tiếp tục tổ chức các chiến dịch vệ sinh môi trường diệt bọ gậy chủ động tại các xã, phường trọng điểm và tổ chức chiến dịch phun hóa chất diệt muỗi tại các xã, phường có nguy cơ cao về bệnh dịch sốt xuất huyết; chuẩn bị sẵn sàng nhân lực, trang thiết bị, thuốc, phương tiện phòng hộ cá nhân, hóa chất, máy móc để đáp ứng phòng chống dịch.
Đặc biệt, các quận, huyện cần thực hiện tốt chương trình tiêm chủng mở rộng, đảm bảo an toàn tiêm chủng. Làm tốt công tác cấp cứu, điều trị bệnh nhân mắc dịch, xây dựng và triển khai phương án phân tuyến điều trị bệnh nhân mắc dịch, hạn chế thấp nhất tử vong.
Đồng thời, tiếp tục tăng cường tuyên truyền cho người dân tự thực hiện các biện pháp diệt muỗi, bọ gậy để phòng chống sốt xuất huyết Dengue và bệnh do vi rút Zika, với khẩu hiệu “Người dân tự diệt muỗi, bọ gậy phòng chống sốt xuất huyết Dengue và bệnh do vi rút Zika cho mình và người thân trong gia đình”.
Phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đánh giá cao sự chủ động, kết quả phòng chống dịch bệnh năm 2016 của Hà Nội. Trong nước, tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp ở các tỉnh miền Nam và Tây Nguyên. Nhưng tại Hà Nội, nhờ có sự quyết liệt phòng chống dịch bệnh, phát hiện ổ dịch là phun hóa chất diệt muỗi, loăng quăng, bọ gậy dập dịch ngay nên số ca mắc không bùng lên.
Để chủ động các biện pháp phòng chống dịch bệnh hơn nữa, PGS.TS Trần Đắc Phu cũng đề nghị Hà Nội xây dựng hệ thống xét nghiệm chủ động hơn, phát huy hiệu quả lực lượng 250 nhân viên làm công tác này, khi Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương quá tải thì hỗ trợ kịp thời. PGS.TS Trần Đắc Phu cũng lưu ý: “Bệnh do vi rút Zika có triệu chứng rất khó phát hiện. Tôi đã chỉ đạo các địa phương nếu chỉ lấy mẫu các bệnh nhân mắc sốt xuất huyết nặng thì sẽ không thể phát hiện được, mà phải tập trung cả những ca sốt trên 38 độ, đau khớp, đau cơ... để phát hiện ngay, tránh để xảy ra tình hình như ở Singapore”.
Kết luận hội nghị, Phó chủ tịch UBND TP, Trưởng ban chỉ đạo Phòng chống dịch TP Ngô Văn Quý ghi nhận ngành y tế, các quận, huyện đã tích cực đẩy mạnh hoạt động phòng chống dịch bệnh trên địa bàn thành phố, đặc biệt là dịch do vi rút Zika và sốt xuất huyết.
Phó chủ tich UBND TP yêu cầu, từ nay tới cuối năm, các đơn vị liên quan phải tổ chức tốt công tác phòng chống dịch. Sở Y tế cần phát động phong trào phòng chống dịch bệnh, phun hóa chất diệt muỗi; tăng cường giám sát, phát hiện sớm các ca bệnh; đảm bảo đủ cơ số thuốc, hóa chất, phương tiện cho công tác phòng chống dịch, làm tốt công tác cấp cứu; biên soạn nội dung, in ấn tờ rơi, áp phích tuyên truyền dịch bệnh theo khuyến cáo của Bộ Y tế; tập huấn về phác đồ điều trị, giám sát bệnh nhân; tổ chức kiểm tra việc phòng, chống dịch tại các đơn vị...
Với UBND các quận, huyện, thị xã, Phó chủ tich UBND Thành phố đề nghị cần tập trung triển khai chiến dịch “Người dân tự diệt muỗi, bọ gậy để phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika và sốt xuất huyết” nhằm vận động mọi tổ chức, người dân tham gia chiến dịch; chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn xử phạt hành chính các tổ chức, cá nhân cố tình không thực hiện các biện pháp phòng chống dịch tại địa phương theo hướng dẫn của ngành Y tế; Tăng cường công tác thông tin, giáo dục truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng; Chỉ đạo các đơn vị y tế trên địa bàn tăng cường giám sát phát hiện sớm ca bệnh, khoanh vùng ổ dịch. Lãnh đạo các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã cần thực hiện nghiêm nhiệm vụ này, thường xuyên báo cáo UBND Thành phố theo quy định.
Phó chủ tich UBND TP cũng đề nghị UB MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội và các tổ chức đoàn thể chủ động tham gia cùng chính quyền các cấp, ngành Y tế, Thông tin và Truyền thông tăng cường tuyên truyền, vận động, phổ biến truyền tải thông tin, biện pháp phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika và SXH đến với người dân...
Tin, ảnh: Đức Vân, t4g Hà Nội
