Báo cáo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, năm 2016 ngành Y tế đã nỗ lực phấn đấu thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra và triển khai thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các chương trình, đề án với mục tiêu lấy người bệnh là trung tâm.
Năm 2016, ngành Y tế đạt nhiều thành tựu nổi bật như: Đổi mới, đột phá và triển khai đồng bộ các giải pháp hướng tới sự hài lòng của người bệnh; Chỉ số cải cách hành chính của Bộ do Chính phủ công bố đã tăng 9 bậc so với 2015, từ xếp thứ 17/19 bộ, ngành lên thứ 8/19 bộ, ngành; Tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt 81,7%, vượt mục tiêu Quốc hội giao (76%) là 5,7%, vượt mục tiêu Thủ tướng Chính phủ giao (79%) là 2,7%, đã đạt được mốc trên 80% dân số tham gia BHYT vào năm 2020; Xây dựng các văn bản về mang thai hộ theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình sửa đổi năm 2014, đầu năm 2016, em bé đầu tiên ra đời bằng phương pháp mang thai hộ tại nước ta, đến nay đã có hơn 30 trường hợp đã sinh con trong số 200 hồ sơ mang thai hộ được duyệt và thực hiện; Đưa tiền lương vào giá dịch vụ khám, chữa bệnh BHYT tại 36 tỉnh, thành phố, trong đó có Hà Nội, TP Hồ Chí Minh; Đề án xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 2348/QĐ-TTg ngày 05/12/2016;
Năm qua, Việt Nam sản xuất thành công vắc xin phối hợp sởi – rubella và dự kiến đưa vào Tiêm chủng mở rộng từ năm 2017; Việt Nam lần đầu tiên thực hiện phẫu thuật nội soi bằng robot cho người lớn; Bộ mã danh mục dùng chung trong quản lý KCB và thanh toán BHYT được xây dựng và triển khai rộng rãi; Trong hợp tác quốc tế, Việt Nam được bầu vào Ban chấp hành của Tổ chức y tế thế giới, nâng cao vị thế của Việt Nam và tạo điều kiện cho ngành Y tế tiếp nhận các hỗ trợ về tài chính, kỹ thuật.
Ngành Y tế thực hiện tốt nhiều chỉ tiêu được giao. Tình hình sức khỏe của người dân tiếp tục được cải thiện thông qua các chỉ số sức khỏe cơ bản đều được nâng lên. Năm 2016, ngành Y tế đã hoàn thành vượt 2 chỉ tiêu được Quốc hội và Chính phủ giao là: (1) Số giường bệnh trên 10.000 dân (không kể trạm y tế xã): giao 24,5, đạt 25,0 (tăng 0,5 giường); (2) Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế: giao 76%, đạt 81,7% (vượt 5,7%). Đạt và vượt 11/14 chỉ tiêu cơ bản của ngành, còn 3 chỉ tiêu theo công bố của Tổng cục Thống kê gần đạt mục tiêu đề ra, gồm: (1) Dân số trung bình (mục tiêu 92,4 triệu người, thực hiện đạt 92,7 triệu người); (2) Tuổi thọ trung bình (mục tiêu 73,6 tuổi, thực hiện đạt 73,4 tuổi); (3) Tỷ suất tử vong của trẻ em dưới 5 tuổi/1.000 trẻ đẻ sống (mục tiêu 21,6%0, thực hiện đạt 21,8%0) do ngoài các can thiệp về y tế còn có các yếu tố kinh tế - xã hội khác ảnh hưởng đến quy mô dân số, đến tuổi thọ trung bình; các vấn đề về phòng chống tai nạn thương tích, ngộ độc, đuối nước đối với trẻ em cũng ảnh hưởng tử vong trẻ em dưới 5 tuổi.
Bên cạnh đó, còn có một số kết quả quan trọng ở các lĩnh vực đó là: Tiếp tục tăng cường hiệu lực quản lý, hoàn thiện thể chế pháp lý (trình và được ban hành Luật Dược 2016; Chủ động, tích cực phòng chống dịch bệnh, tỷ lệ mắc và tử vong của hầu hết các bệnh truyền nhiễm giảm so với năm 2015, không để dịch bệnh lớn xảy ra; Công tác bảo đảm an toàn thực phẩm có tiến bộ, đã phân công nhiệm vụ rõ ràng và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành; Tiếp tục triển khai đồng bộ và quyết liệt các giải pháp để giảm quá tải bệnh viện, nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, đưa vào sử dụng nhiều công trình, bệnh viện; Thực hiện các giải pháp phát triển dân số bền vững, tiếp tục duy trì mức sinh thay thế, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh phát triển khoa học và công nghệ; Tiếp tục đổi mới cơ chế tài chính y tế; Tăng cường quản lý thuốc, vắc xin, sinh phẩm và trang thiết bị y tế, đảm bảo cung ứng đủ về số lượng, an toàn về chất lượng và giá cả hợp lý.
Cũng tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đề ra một số nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu năm 2017 với 9 nhiệm vụ trọng tâm là: (1) Phát triển y tế cơ sở; (2) Giảm quá tải bệnh viện, nâng cao chất lượng dịch vụ KCB; (3) Đẩy mạnh công tác y tế dự phòng phù hợp với tình hình mới; (4) Phát triển nguồn nhân lực y tế, tăng cường nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ; (5) Tiếp tục đổi mới toàn diện thái độ, phong cách phục vụ của cán bộ y tế; (6) Tiếp tục đổi mới cơ chế tài chính từ huy động, phân bổ đến sử dụng hiệu quả nguồn tài chính y tế; (7) Tập trung đổi mới, củng cố và hoàn thiện hệ thống tổ chức y tế từ trung ương đến địa phương; (8) Đổi mới mô hình tổ chức, quản lý an toàn thực phẩm, dược, vắc xin, sinh phẩm và trang thiết bị y tế; (9) Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao kết quả mà ngành Y tế đạt được trong năm 2016 với nhiều chuyển biến tích cực, toàn diện, không ngừng nâng cao công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Công tác dự phòng không để dịch lớn xảy ra, số vụ ngộ độc thực phẩm giảm, trình độ y bác sĩ được nâng lên, mở rộng mạng lưới bệnh viện vệ tinh, tỷ lệ tham gia Bảo hiểm y tế đạt trên 81% vượt mục tiêu đề ra, nhiều tấm gương chữa bệnh cho người nghèo mang tính nhân văn sâu sắc.
Tuy nhiên, ngành Y tế còn một số hạn chế cần khắc phục là tình trạng quá tải bệnh viện, vẫn còn sự cố đáng tiếc xảy ra do làm sai quy trình của các y bác sĩ, an ninh an toàn bệnh viện, cải cách thủ tục hành chính trong khám chữa bệnh chưa đúng yêu cầu nên vẫn còn tình trạng người bệnh, người nhà bệnh nhân xếp hàng chờ nộp tiền. Quản lý BHYT còn nhiều bất cập gây thất thoát.
Thủ trướng đề nghị ngành Y tế tiếp tục nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, đem lại sự hài lòng của người bệnh; củng cố tuyến y tế cơ sở, đơn giản hóa thủ tục cho người bệnh và người nhà người bệnh. Đổi mới hoạt động cơ sở y tế công lập, điều chỉnh giá dịch vụ theo lộ trình, để hỗ trợ cho người dân ở vùng sâu, vùng xa; tăng cường nhân lực y tế cho biên giới, hải đảo. Thủ tướng yêu cầu ngành Y tế thực hiện nghiêm công khai kết quả đánh giá chất lượng bệnh viện để người dân có quyền lựa chọn bệnh viện. Bên cạnh đó, cần phát triển mạnh mẽ công nghiệp dược; phát huy nguồn dược liệu đa dạng của nước nhà; nhanh chóng triển khai đấu thầu thuốc theo quy định; tăng cường hợp tác quốc tế. Thủ tướng tin tưởng ngành Y tế sẽ thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao vì mục tiêu chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Nam Nguyên