Trước đó, 2 bệnh nhân này được được GS. Shigeyaki Ozaki và các bác sĩ Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E thực hiện phẫu thuật tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim theo phương pháp Ozaki vào cuối tháng 6/2017. Bệnh nhân N.V.S (63 tuổi, Hà Nội) được phát hiện hẹp khít van động mạch chủ dẫn đến đau tức ngực, khó thở, với tình trạng suy tim mức độ trung bình và bệnh nhân N.T.T (38 tuổi, Thanh Hóa) bị hở van động mạch chủ nặng, suy tim nặng. Cả 2 bệnh nhân đều được phát hiện bệnh cách đây 1 năm.
Đối với bệnh nhân N.V. S, xuất hiện các triệu chứng: ngất xỉu, đặc biệt khi làm việc quá sức, đau thắt ngực, khó thở, tim đập nhanh… Theo các bác sĩ, hẹp van động mạch chủ là tình trạng van của động mạch chủ bị hẹp, không mở ra hết làm giảm lưu lượng máu qua van, khiến cho tâm thất làm việc nhiều hơn để bù đắp cho sự giảm lưu lượng, theo thời gian có thể dẫn tới suy yếu cơ tim. Dị tật bẩm sinh, thấp tim là nguyên nhân chính của hẹp van động mạch chủ ở những người dưới 50 tuổi. Ở những bệnh nhân lớn tuổi, tình trạng lắng đọng can xi và sự xơ cứng của các mô sợi trên van động mạch chủ có thể khiến các lá van bị dày, dính lại với nhau (còn gọi là vôi hóa van tim), gây hẹp van. Đối với bệnh nhân N.T.T được chẩn đoán hở van động mạch chủ là tình trạng van tim không đóng kín ở thì tâm thu khiến máu chảy ngược trở lại vào động mạch chủ từ tâm thất trái mỗi khi tim bóp đẩy máu ra ngoại vi nuôi dưỡng cơ thể. Bệnh tiến triển âm thầm trong nhiều năm, nhưng khi đã xuất hiện các triệu chứng thì bệnh có xu hướng tiến triển rất nhanh, dẫn đến suy tim toàn bộ và đe dọa tính mạng của người bệnh.
Bệnh nhân hở, hẹp van động mạch chủ có thể được điều trị nội khoa thường có tỷ lệ sống sau 5 năm là 75% và sau 10 năm là 50%. Tỷ lệ này sẽ tăng nếu họ được điều trị tích cực bằng thuốc, hay được chỉ định sớm thời điểm phẫu thuật. Mặc dù điều trị bằng thuốc có thể giúp cải thiện phần nào cuộc sống của bệnh nhân, nhưng đó chỉ là giải pháp để trì hoãn thời gian mổ. Sau khi hội chẩn, dưới sự giúp sức chuyển giao kỹ thuật từ GS. Ozaki, các bác sĩ Trung tâm Tim mạch đã quyết định thực hiện kỹ thuật thay van động mạch chủ bằng màng tim tự thân theo phương pháp Ozaki cho 2 bệnh nhân này.
Ca mổ tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim theo kỹ thuật Ozaki cho từng bệnh nhân kéo dài khoảng 3 -4 giờ. Theo TS.BS. Đỗ Anh Tiến, quy trình tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim đó là: Đầu tiên, phẫu thuật viên sẽ cưa xương ức, bộc lộ màng tim, dùng kéo hoặc dao điện lấy tổ chức mỡ ở bề mặt màng tim, sau đó cắt màng tim với diện tích 7 x 8 cm. Màng tim này được ngâm vào dung dịch bảo quản và là nguyên liệu để được phẫu thuật viên tiến hành tạo hình van động mạch chủ. Để tạo hình chính xác, phẫu thuật viên phải đo kích thước lá van động mạch chủ của bệnh nhân theo bộ dụng cụ riêng; màng tim được cắt theo kích thước các lá van động mạch chủ đã đo kích thước trước đó. Sau tạo hình, phẫu thuật viên tiến hành khâu các lá van mới tạo hình vào vòng van động mạch chủ.
GS.TS Lê Ngọc Thành, Giám đốc Bệnh viện E cho hay, với tạo hình van động mạch chủ bằng màng tim, các thao tác khó nhất đều dồn hết cho phẫu thuật viên. Phẫu thuật viên phải tạo hình được các lá van động mạch chủ tương ứng với vòng van động mạch chủ của bệnh nhân. Từ đó, van động mạch chủ bằng màng tim thích ứng, hoạt động tốt, giảm biến chứng đào thải van động mạch được thay thế. Vì van động mạch chủ được làm từ “nguyên liệu” là màng tim của bệnh nhân nên hạn chế được nguy cơ nhiễm trùng. Ngoài ra, bệnh nhân không phải dùng thuốc chống đông sau mổ, hạn chế được những biến chứng khi dùng thuốc chống đông. Chi phí điều trị cho bệnh nhân có chỉ định thay van động mạch chủ sẽ giảm, vì bệnh nhân không mất chi phí mua van tim nhân tạo khoảng 40 triệu đồng.
Với tư cách là Chủ tịch Hội Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực Việt Nam, GS. Thành khẳng định, đây là kỹ thuật hiện đại rất phù hợp với những quốc gia như Việt Nam có mức thu nhập của người dân còn thấp, kiểm soát đông máu sau mổ kém và bệnh nhân ở vùng sâu, vùng xa là phổ biến. Vì thế, trong lần thứ 3 GS. Ozaki tới Việt Nam và Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E vào ngày 26-27/6 vừa qua, GS. Thành đã quyết định mời GS. Ozaki chuyển giao kỹ thuật tiên tiến này cho các bác sĩ chuyên ngành tim mạch ở các bệnh viện: Chợ Rẫy (TP.HCM), Y dược TP.HCM, Nhi Trung ương, Tim Hà Nội, Đa khoa Việt Tiệp (Hải Phòng), Đa khoa Thanh Hóa, Đa khoa Thái Bình, Đa khoa Hải Dương… với mong muốn, người bệnh được hưởng lợi từ những tiến bộ khoa học trong điều trị các bệnh lý tim mạch, trong đó có van động mạch chủ.
GS. Ozaki được biết đến là một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về phẫu thuật tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim tự thân trong điều trị bệnh lý van động mạch chủ - trưởng khoa phẫu thuật tim mạch của BV Đại học Toho (Tokyo - Nhật Bản).
