Quyết định số 1414/QĐ-BYT gồm 4 Điều, trong đó Điều 2 nhấn mạnh: Hướng dẫn bảo đảm an toàn truyền máu phòng, chống lây nhiễm vi rút Zika được áp dụng tại các cơ sở y tế tiếp nhận hiến máu, xét nghiệm sàng lọc máu, điều chế, cung cấp máu và các cơ sở y tế nhà nước và tư nhân khám, chữa bệnh có thực hiện truyền máu trong cả nước. Theo đó, Bộ Y tế yêu cầu các cơ sở y tế có hoạt động cung cấp, sử dụng máu lâm sàng cần khẩn trương, nghiêm túc triển khai một số biện pháp bảo đảm an toàn truyền máu.
Cụ thể, để phòng ngừa lây truyền vi rút Zika trong hiến máu, các đơn vị y tế cần trì hoãn hiến máu tạm thời tối thiểu 28 ngày đối với những người đã được chẩn đoán khẳng định nhiễm vi rút Zika; tất cả những người ở trong vùng dịch (trong phạm vi thôn ấp/phường) và trong 28 ngày kể từ ngày thông báo hết dịch; có xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu, triệu chứng lâm sàng sốt nhẹ, ban dát sẩn trên da, đau đầu, đau mỏi cơ khớp, viêm kết mạc mắt; các triệu chứng nghi ngờ Sốt xuất huyết Dengue với xét nghiệm Dengue âm tính và có quan hệ tình dục không an toàn với người có chẩn đoán nhiễm vi rút Zika và/hoặc với người có xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu lâm sàng có liên quan. Ngoài ra, tất cả những người đã hiến máu, cần được hướng dẫn cách để thông báo nhanh chóng, kịp thời cho các cơ sở tiếp nhận hiến máu về những dấu hiệu, triệu chứng lâm sàng có liên quan đến nhiễm vi rút Zika mới xuất hiện ở người đã hiến máu trong vòng 14 ngày sau khi hiến máu.
Để phòng ngừa lây truyền vi rút Zika trong lưu trữ máu và chế phẩm máu: đối với những đơn vị máu tiếp nhận ở vùng gần vùng có dịch, hoặc nghi ngờ có dịch thì chỉ được sử dụng sau khi đã lưu trữ từ 14 ngày trở lên. Các đơn vị máu, thành phần máu lấy từ những người được quy định ở trên thì không được cấp phát để truyền máu.
Để phòng ngừa lây nhiễm vi rút Zika đối với người nhận máu là những bệnh nhân cần truyền máu, đặc biệt là phụ nữ đang có thai trong 3 tháng đầu của thai kỳ, các cơ sở y tế nên sử dụng, máu và chế phẩm máu lấy từ vùng hoàn toàn không có dịch, hoặc nếu là từ vùng nghi ngờ thì chỉ dùng sau lưu trữ trên 14 ngày…
Đối với những đối tượng ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo mà cần phải truyền máu cấp cứu vì tính mạng bị đe dọa, nếu có các loại máu và chế phẩm máu đạt tiêu chuẩn thì sử dụng cho bệnh nhân... hoặc lấy máu từ những người có tình trạng sức khỏe bình thường thuộc lực lượng hiến máu dự bị của Ngân hàng máu sống ở địa phương. Sau khi truyền máu cho bệnh nhân, cần tiếp tục theo dõi các triệu chứng lâm sàng của tình trạng nhiễm vi rút Zika ở cả người hiến máu và người sử dụng máu và nếu phát hiện nhiễm vi rút Zika thì nên khám chuyên khoa.
Đối với các chế phẩm máu có thời gian sử dụng ngắn (khối tiểu cầu, yếu tố VIII) thì chỉ được lấy từ những người hiến máu ở vùng hoàn toàn không có dịch và phải không thuộc các đối tượng đã được chẩn đoán khẳng định nhiễm vi rút Zika…, nếu có thể thì sử dụng thêm biện pháp bất hoạt vi rút.
Tin, ảnh: Hoàng Hiền
