Các bằng chứng khoa học đã chứng minh rằng chế độ ăn thừa muối gây rất nhiều bệnh nguy hiểm, trong đó có tăng huyết áp và tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ và bệnh nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, ăn thừa muối có thể làm nặng thêm hoặc gây ra các bệnh khác như suy thận, ung thư dạ dày, loãng xương,...
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới mỗi người chỉ nên ăn không quá 5gram muối mỗi ngày (5gram/người/ngày). Đối với trẻ em nhu cầu còn ít hơn. Hiện nay, đa số chúng ta đều đang ăn nhiều gấp 2-3 lần so với khuyến cáo. Theo điều tra quốc gia yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm năm 2015 cho thấy trung bình người dân Việt Nam trưởng thành tiêu thụ 9,4 gam trong một ngày, trong đó nam giới là 10,5 gam, nữ là 8,3 gam. Với thực trạng khoảng 70-80% lượng muối tiêu thụ của người Việt Nam là từ muối, nước mắm và các loại gia vị mặn khác được cho vào trong quá trình chế biến, nấu và trong khi ăn tại gia đình, giáo dục truyền thông cho người dân đóng vai trò then chốt để giải quyết vấn đề này.
Giảm ăn muối là biện pháp hiệu quả để giảm nguy cơ tăng huyết áp và các bệnh tim mạch như tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim. Vì vậy để giảm lượng muối ăn vào hàng ngày một cách có hiệu quả, mỗi gia đình hãy thực hiện:
Cho bớt muối - Chấm nhẹ tay - Giảm ngay đồ mặn
1. Cho bớt muối: Việc giảm lượng muối và gia vị chứa nhiều muối có thể thực hiện từ từ để cảm nhận vị giác của mỗi người có thể thích nghi dần rồi lại tiếp tục giảm thêm. Hãy cố gắng giảm đến một nửa lượng muối và gia vị chứa nhiều muối mà hiện nay bạn đang cho vào thực phẩm.
- Tự nấu ăn tại nhà để dễ kiểm soát lượng muối sử dụng.
- Hạn chế cho muối và gia vị chứa nhiều muối vào thực phẩm khi sơ chế, tẩm ướp và nấu.
- Hãy nếm thức ăn trước khi muốn cho thêm muối và gia vị có chứa nhiều muối.
- Hãy sử dụng các gia vị khác (tiêu, ớt, chanh…) để ăn ngon hơn mà không cần dung nhiều muối.
- Không nên cho muối hoặc gia vị vào nước luộc rau.
2. Chấm nhẹ tay: Việc chấm thức ăn vào muối hay các gia vị chứa nhiều muối đã trở thành thói quen phổ biến của phần đông người dân, đặc biệt ngay khi các món ăn này đã mặn sẵn. Vì vậy, để giảm ăn muối chúng ta nên:
- Hạn chế chấm và chấm nhẹ tay các thực phẩm vào muối và các loại gia vị chứa nhiều muối khi ăn. Không chấm ngập và đặc biệt là không lật đi lật lại nhiều lần miếng thức ăn trong bát nước chấm, muối hay bột canh.
- Hãy pha loãng nước mắm để chấm khi ăn.
- Hãy hạn chế để muối và nước chấm trên bàn hay trên mâm cơm khi ăn.
- Không chấm các món ăn đã mặn (như thịt kho/rim/rang, cá kho, dưa muối, cà muối…) vào muối hay gia vị chứa nhiều muối.
- Hạn chế ăn trái cây chấm với muối và gia vị.
3. Giảm ngay đồ mặn:
Có quan niệm cho rằng, cứ ăn mặn theo sở thích rồi sau đó uống nhiều nước để hòa loãng ra là được. Đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm vì việc uống nhiều nước không những không làm giảm tổng lượng muối ăn vào cơ thể mà còn làm tăng thể tích máu nên càng làm góp phần làm tăng huyết áp. Cho nên khi mua thực phẩm, chế biến và khi ăn hãy giảm một nửa lượng thực phẩm chứa nhiều muối.
- Tăng cường sử dụng các thực phẩm tươi và hãy hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối như: mỳ ăn liền, rau củ muối, bim bim, giò, chả...
- Tăng cường ăn các món luộc thay cho các món kho, rim hay rang.
- Không nên rưới nước mắm, nước kho cá, kho thịt hay nước sốt vào cơm khi ăn
- Hãy đọc hàm lượng muối trên nhãn thực phẩm khi trước khi mua. Sử dụng các sản phẩm gia vị có chứa hàm lượng muối thấp...
- Không nên cố uống hết nước canh, nước của các món phở, bún, miến; đặc biệt khi ăn ở hàng quán.
Để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình, để phòng tránh tăng huyết áp, tai biến mạch máu não chúng ta cần có một lối sống lành mạnh như không hút thuốc lá, hạn chế rượu, bia, tích cực vận động và thực hiện chế độ ăn giảm muối ngay từ hôm nay.
ThS. Cao Thị Thanh Nhàn
