Gỡ vướng thủ tục xây dựng Trạm Y tế xã đảo Thạnh An
Thạnh An là xã đảo duy nhất của Thành phố Hồ Chí Minh với diện tích 13.131 ha, cách trung tâm huyện Cần Giờ 9 km đường biển và tiếp giáp các tỉnh Ðồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu. Xã có 5.578 dân, với 1.200 hộ. Ðối với người dân trên đảo, thứ họ sợ không phải là thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu về vật chất mà là chẳng may bị bệnh.
Năm 2018, Thành phố Hồ Chí Minh đã có chủ trương xây mới Trạm y tế xã đảo Thạnh An. Năm 2022 đã có báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, nhưng đến nay dự án vẫn đang nằm trên giấy.
Ước muốn và thực tế
Ngày 20/8/2022, phát biểu chỉ đạo tại buổi thăm và làm việc với Huyện ủy Cần Giờ và Ðảng ủy xã đảo Thạnh An, đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định: "Không để người dân xã đảo bị thua thiệt, phải bảo đảm công bằng về mức sống, nhất là để người dân xã đảo thật sự thấy mình là công dân của Thành phố Hồ Chí Minh". Thành phố đã ưu tiên dành nhiều nguồn lực đầu tư cho y tế Cần Giờ trong nhiều năm qua, nhưng thực tế người dân Cần Giờ vẫn còn nhiều thiệt thòi hơn so với các quận nội thành, nhất là năng lực của hệ thống y tế xã đảo Thạnh An.
Ngành y tế thành phố đã đặt ra bốn giải pháp trước mắt và lâu dài triển khai để người dân xã đảo Thạnh An được chăm sóc sức khỏe ngày càng tốt hơn. Ba trong bốn giải pháp đã thực hiện được. Tuy nhiên giải pháp: Ðầu tư xây mới Trạm Y tế xã đảo Thạnh An đạt chuẩn và phù hợp điều kiện xã đảo, có các trang thiết bị cần thiết cho công tác cấp cứu và xử trí cấp cứu ban đầu, kể cả ngoại khoa; trong đó có khu nhà công vụ cho nhân viên y tế luân phiên tăng cường cho xã đảo thì vẫn đang "nằm trên giấy".
Cần phối hợp gỡ vướng thủ tục
Theo phóng viên tìm hiểu, năm 2018, Văn phòng Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã có thông báo kết luận của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố sau cuộc họp bàn chủ trương thực hiện các dự án phát triển Thạnh An nêu dự án xây mới Trạm Y tế thuộc "danh mục cho phép đầu tư". Dự án xây mới Trạm Y tế xã Thạnh An được Ủy ban nhân dân thành phố giao lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư năm 2022; tháng 10/2022, Giám đốc Sở Y tế có công văn thống nhất chọn địa điểm xây dựng mới Trạm Y tế xã Thạnh An tại Trường trung học cơ sở Thạnh An (cũ).
Vị trí khu đất dự kiến xây dựng mới trạm y tế đã không sử dụng trong thời gian dài. Khu đất gồm 2 khối lớp học, 1 khối phục vụ học tập và hành chính, nhà vệ sinh. Tất cả các khối nhà là nhà cấp 4, đã xuống cấp nghiêm trọng, nền sân ngập nước, bao quanh là rác. Toàn bộ kiến trúc công trình đã xuống cấp, không bảo đảm an toàn, cần được tháo dỡ để xây mới. Ðịa điểm này theo đánh giá là phù hợp với nhu cầu thực tế, bởi khuôn viên trường bỏ hoang đã lâu, trong khi trụ sở Trạm Y tế xã Thạnh An chật hẹp, xuống cấp.
Ðể xúc tiến dự án này, đã có nhiều văn bản trao đổi, thẩm định giữa các sở: Tài nguyên và Môi trường; Quy hoạch và Kiến trúc; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tuy nhiên, các đơn vị xác định chưa thể xây dựng Trạm Y tế xã Thạnh An vì vị trí được đề xuất "chưa phù hợp quy hoạch sử dụng đất được duyệt". Cụ thể, vị trí xây dựng trạm y tế là đất quy hoạch giáo dục và thuộc cù lao Phú Lợi (nằm trong ranh giới rừng phòng hộ). Các đơn vị cho rằng việc xây dựng Trạm Y tế xã Thạnh An chỉ được thực hiện khi điều chỉnh quy hoạch, đưa cù lao Phú Lợi ra khỏi ranh giới rừng phòng hộ, đồng thời chuyển quy hoạch đất giáo dục sang đất y tế.
Bác sĩ Luân Thanh Trường, Trưởng Trạm Y tế xã đảo Thạnh An khẳng định, việc xây dựng trạm y tế mới cho xã đảo Thạnh An là rất cấp bách. Theo thiết kế, ngoài việc có được nhiều phòng chức năng, trạm còn được thiết kế một phòng mổ xử trí mổ cấp cứu khi có ca bệnh nặng. Có được cơ sở mới sẽ rất thuận lợi cho việc tiếp nhận, cấp cứu điều trị bệnh nhân trước khi đưa đi cấp cứu lên tuyến trên kịp thời hơn.
Trưởng Trạm Y tế xã đảo Thạnh An cho biết thêm: Sau khi được ngành y tế thành phố quan tâm, tạo điều kiện người dân tin tưởng hơn khi đến khám tại trạm y tế xã đảo, tổng số ca khám từ đầu năm đến nay khoảng 6.000 ca, tăng 1.000 ca so với cùng kỳ năm 2022, trong đó có 424 lượt khám bệnh cho người dân ấp Thiềng Liềng cách trung tâm xã khoảng 7 km đường sông, có 120 hộ dân, với hơn 800 người, với tần suất khám từ 1-2 tuần /1 lần. Thời gian gần đây, với chương trình nâng cao năng lực y tế cơ sở, Trạm Y tế xã Thạnh An đã có bác sĩ luân phiên về, có thêm nhiều ứng dụng, thiết bị hiện đại phục vụ khám, chữa bệnh. Chương trình đưa bác sĩ trẻ về trạm công tác luân phiên nhằm tăng cường năng lực khám, chữa bệnh cho người dân ngay tại trạm y tế đã thật sự "nâng tầm" cho y tế xã đảo. (Nhân dân trang TPHCM)
Hà Nội chỉ còn 79 ổ dịch sốt xuất huyết
Ngày 13-11, theo tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, trong tuần qua (từ ngày 3 đến 10-11), trên địa bàn thành phố ghi nhận thêm 2.530 trường hợp mắc sốt xuất huyết tại 30 quận, huyện, thị xã (giảm 60 ca so với tuần trước đó).
Các quận, huyện có nhiều bệnh nhân trong tuần, dẫn đầu là Hà Đông với 186 ca, tiếp đến là Thanh Oai (185 ca), Đống Đa (164 ca), Hoàng Mai (160 ca), Quốc Oai (152 ca), Thanh Xuân (139 ca), Bắc Từ Liêm (129 ca), Chương Mỹ (121 ca).
Ngoài ra, trong tuần qua cũng ghi nhận 79 ổ dịch tại 21 quận, huyện, thị xã (giảm 28 ổ dịch so với tuần trước đó). Trong số các quận, huyện có nhiều ổ dịch, đứng đầu là Đống Đa với 12 ổ dịch; tiếp đến là Hai Bà Trưng (10 ổ dịch); Bắc Từ Liêm (7 ổ dịch); các huyện: Thanh Oai, Thanh Trì, Thường Tín - mỗi nơi có 6 ổ dịch…
Như vậy, cộng dồn từ đầu năm 2023 cho đến nay, Hà Nội ghi nhận 31.013 trường hợp mắc sốt xuất huyết (tăng 2,7 lần so với cùng kỳ năm ngoái), trong đó có 4 trường hợp tử vong.
Bệnh nhân phân bố tại 30/30 quận, huyện, thị xã; 575/579 xã, phường, thị trấn. Các quận, huyện có nhiều bệnh nhân là Hà Đông (2.519 ca), Hoàng Mai (2.000 ca), Phú Xuyên (1.1921 ca), Thanh Oai (1.878 ca), Đống Đa (1.729 ca), Thanh Trì (1.622 ca).
Bên cạnh đó, từ đầu năm đến nay, Hà Nội có tổng số ổ dịch sốt xuất huyết là 1.757, hiện còn 176 ổ dịch đang hoạt động tại 26 quận, huyện, thị xã. Trong đó, một số ổ dịch ghi nhận nhiều bệnh nhân như: Thôn Đống, xã Cao Viên, huyện Thanh Oai là 124 bệnh nhân; thôn Tư Can, xã Châu Can, huyện Phú Xuyên có 113 bệnh nhân; xã Tri Trung, huyện Phú Xuyên có 90 bệnh nhân…
Cũng theo CDC Hà Nội, trong tuần qua, kết quả xác định týp của 16 bệnh nhân điều trị tại các bệnh viện: Đa khoa Đống Đa, đa khoa Đức Giang, đa khoa Xanh Pôn, đa khoa Hà Đông có 2 mẫu dương tính với DEN 1; 13 mẫu dương tính DEN 2; 1 mẫu dương tính DEN3.
Cộng dồn từ đầu năm 2023 đến nay có 14 mẫu dương tính với DEN1; 17 mẫu dương tính DEN2 và 1 mẫu dương tính DEN3.
Theo đánh giá của CDC Hà Nội, số ca mắc sốt xuất huyết ghi nhận trong tuần qua giảm nhẹ so với tuần trước đó, nhưng vẫn ở mức cao. Kết quả kiểm tra giám sát tại một số ổ dịch ghi nhận vẫn chỉ số côn trùng sau xử lý cao vượt ngưỡng nguy cơ.
Theo quy định, vùng nguy cơ cao có dịch sốt xuất huyết là vùng có chỉ số bọ gậy - BI từ 20 trở lên. Trong khi đó, giám sát công tác phòng, chống sốt xuất huyết tại phường Trúc Bạch, quận Ba Đình (BI=40); thôn Chúc Đồng, xã Thuỵ Hương, huyện Chương Mỹ (BI=40); xã Phú Túc, huyện Phú Xuyên (BI=70)...
Thực tế đó cho thấy, tình hình dịch sốt xuất huyết có thể gia tăng trong các tuần tới. Do đó, các quận, huyện, thị xã cần tiếp tục kiên trì, thường xuyên và liên tục triển khai có hiệu quả công tác vệ sinh môi trường, diệt bọ gậy. (Hà Nội mới trang 7)
Nhiều trẻ em, thanh niên bị đột quỵ
Bệnh viện Đà Nẵng gần đây tiếp nhận nhiều người trẻ, trẻ em bị đột quỵ. Trước đó, bệnh nhân không có dấu hiệu gì bất thường.
Anh Phan Quang B. (quê Quảng Ngãi) những ngày này đang túc trực ở bệnh viện để chăm sóc em trai là Phan Quang Đ. (15 tuổi). Anh B. kể, một ngày đầu tháng 11, đi học về, Đ. vào quán ăn trưa, lúc đang ăn thì bị choáng rồi ngất xỉu. Gia đình lập tức đưa Đ. đến bệnh viện ở Quảng Ngãi cấp cứu, sau đó chuyển ra Bệnh viện Đà Nẵng. Đ. đang nằm điều trị tại Khoa Đột quỵ, đã tỉnh táo nhưng vẫn liên tục kêu đau đầu. Anh B. cho hay, trước nay Đ. vẫn khỏe mạnh, không có dấu hiệu gì bất thường nên gia đình hoàn toàn bất ngờ khi em trai bị đột quỵ.
B. không phải là trường hợp nhỏ tuổi nhất bị đột quỵ. Tháng 10, Bệnh viện Đà Nẵng cấp cứu bé trai N.H. (10 tuổi, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng) bị đột quỵ não. Gia đình chia sẻ, khi đang chơi cùng bé thì bé nói đau đầu, sau đó méo miệng, lơ mơ, nói khó… Các bác sĩ chụp CT, hội chẩn khẩn. Đây là trường hợp đột quỵ trẻ em rất hiếm gặp, bệnh nhi yếu nửa người phải tiến triển đến liệt hoàn toàn và rối loạn tri giác, may mắn duy nhất là gia đình biết thông tin về bệnh đột quỵ nên đưa cháu nhanh chóng đến bệnh viện trong “thời gian vàng”. Các bác sĩ đã kích hoạt báo động đỏ nội viện với mức độ đặc biệt nhất để can thiệp mạch não, xét nghiệm cận lâm sàng... Đồng thời hội chẩn khẩn với chuyên gia đột quỵ đầu ngành tại TPHCM ngay trong đêm để chẩn đoán chính xác và quyết định điều trị cấp bằng thuốc tiêu sợi huyết với hy vọng cứu sống bệnh nhi. May mắn, bệnh nhi đáp ứng điều trị, cải thiện dần sau quá trình điều trị thuốc và tập phục hồi chức năng tích cực. Bệnh nhân đã xuất viện và đi học trở lại sau gần một tháng nằm viện.
Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, Ths.BS. Phạm Như Thông, Phó Trưởng khoa Đột quỵ, Bệnh viện Đà Nẵng, nêu thực tế ngày càng nhiều người nhỏ tuổi, trẻ tuổi bị đột quỵ. 10 tháng đầu năm nay, có khoảng 3.500 bệnh nhân đột quỵ đến Bệnh viện Đà Nẵng, trong đó người dưới 40 tuổi chiếm 4,3%. Cách đây không lâu, bệnh viện tiếp nhận một trường hợp là sinh viên đang đi thực tập thì đột quỵ ngay tại cơ quan. Rất may được đồng nghiệp sơ cứu, chuyển đến bệnh viện kịp thời nên thoát nguy.
Theo BS. Thông, có nhiều nguyên nhân gây ra đột quỵ ở người trẻ như dị dạng mạch máu, tắc mạch máu não, tim bẩm sinh… Người trẻ cần bỏ thói quen hút thuốc lá, lười vận động; cần kiểm tra huyết áp, tim mạch… thường xuyên. BS. Thông lưu ý, với người bị đột quỵ, thời gian là vàng, quyết định sự sống cũng như là khả năng phục hồi của bệnh nhân. Vì vậy, người nhà bệnh nhân cần nắm rõ các dấu hiệu đột quỵ: mất thăng bằng, đau đầu, chóng mặt; mất thị lực một phần/hoàn toàn, tầm nhìn bị mờ đột ngột, gương mặt tự nhiên bị méo, nụ cười méo 1 bên, nhân trung lệch; một bên tay chân yếu, cầm nắm đồ không chắc; mất khả năng nói, đột nhiên nói khó, nói ngọng; Khi xuất hiện đột ngột các triệu chứng trên, nhanh chóng gọi 115 hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời. (Tiền phong trang 15)
Hơn 135.800 ca mắc, 35 người tử vong do sốt xuất huyết, chuyên gia khuyến cáo không tự truyền dịch
Từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận 135.879 ca mắc sốt xuất huyết, 35 trường hợp tử vong. Số ca mắc sốt xuất huyết ở Hà Nội vẫn tăng. Chuyên gia tiếp tục nhấn mạnh việc không tự ý truyền dịch và không dùng kháng sinh hay thuốc corticoid...
Trung bình mỗi tuần Hà Nội ghi nhận từ 2.400-2.700 trường hợp mắc sốt xuất huyết
Theo thống kê của Cục Y tế dự phòng, tuần 44/2023 cả nước ghi nhận 7.089 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 1 ca tử vong tại Long An. So với tuần trước số mắc tăng 0,05%. Trong đó, số nhập viện tăng 0,01% so với tuần trước.
Tích lũy từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận 135.879 ca mắc sốt xuất huyết, 35 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2022, số mắc giảm 54,3%, số trường hợp tử vong giảm 105 ca.
Tại Hà Nội, tính đến giữa tuần này, toàn thành phố ghi nhận 28.483 trường hợp mắc sốt xuất huyết (tăng 2,7 lần so với cùng kỳ năm ngoái) tại 30/30 quận, huyện, thị xã; 575/579 xã, phường, thị trấn (chiếm 99,3% số xã, phường, thị trấn) và 4 trường hợp tử vong. Trung bình mỗi tuần ghi nhận từ 2.400-2.700 trường hợp.
Một số quận, huyện của Hà Nội ghi nhận nhiều bệnh nhân, trong đó dẫn đầu là Hà Đông với 1.973 ca, tiếp đến là Hoàng Mai (1.840 ca), Phú Xuyên (1.835 ca), Thanh Oai (1.639 ca), Đống Đa (1.565 ca), Thanh Trì (1.553 ca). Ngoài ra, toàn thành phố ghi nhận 1.661 ổ dịch, hiện còn 231 ổ dịch đang hoạt động tại 28 quận, huyện, thị xã.
Trước tình hình ca mắc sốt xuất huyết Hà Nội vẫn có chiều hướng gia tăng, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Y tế, mới đây đoàn công tác do GS.TS Phan Trọng Lân – Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế làm trưởng đoàn đã đi kiểm tra công tác phòng chống dịch sốt xuất huyết tại Hà Nội.
Đoàn kiểm tra của Bộ Y tế đề nghị Ban chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh TP Hà Nội và các cấp đẩy mạnh giám sát sớm các trường hợp mắc bệnh, tăng cường truyền thông phòng chống sốt xuất huyết trên địa bàn, xử lý ngay và triệt để ổ dịch. Xác định các điểm nóng, khu phố có ổ dịch, khu vực có nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết để tập trung triển khai các biện pháp phòng chống dịch, đặc biệt lưu ý hơn 230 ổ dịch đang hoạt động, Hà Nội cần phải giám sát chặt chẽ, nhất là những nơi có các ổ dịch kéo dài.
Ngành y tế tham mưu chính quyền các cấp huy động các ban, ngành, các tổ chức chính trị, chính trị xã hội cùng tham gia vào cuộc triển khai chiến dịch diệt lăng quăng/bọ gậy thường xuyên tới tận xã, phường, kêu gọi người dân tự triển khai diệt bọ gậy/lăng quăng ngay tại hộ gia đình mỗi tuần 10 phút bằng cách tự kiểm tra trong và ngoài nhà phát hiện những ổ đọng nước có bọ gậy, những bình hoa, cây cảnh có chứa nước, những vật dụng phế thải có khả năng chứa nước đọng,… là những nơi muỗi hay đẻ trứng và sinh bọ gậy.
Đoàn kiểm tra của Bộ Y tế lưu ý Hà Nội tiếp tục tăng cường các hoạt động tuyên truyền, kịp thời cung cấp thông tin, hướng dẫn người dân cách tự xử lý các dụng cụ chứa nước, chủ động diệt muỗi, lăng quăng và khi có các triệu chứng giống sốt xuất huyết phải đến ngay cơ sở khám chữa bệnh để được tư vấn, điều trị kịp thời, không tự ý điều trị.
Trong công tác điều trị, đại diện Lãnh đạo Cục Quản lý khám chữa bệnh lưu ý các cơ sở điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết của Hà Nội cần tuân thủ các hướng dẫn điều trị Bộ Y tế đã ban hành; chú trọng đánh giá nguy cơ tăng nặng của bệnh nhân, lưu ý người cao tuổi, bệnh nền; gắn bảng màu (ví như màu cam, đỏ…) đối với những trường hợp có nguy cơ tăng nặng để theo dõi và phát hiện diễn biến sức khỏe kịp thời. Cùng đó, Hà Nội cần thành lập nhóm chủ chốt trong điều trị sốt xuất huyết, kết nối với các bệnh viện tuyến trung ương để sẵn sàng cùng nhau phối hợp hội chẩn điều trị khi cần.
Nhiều người chủ quan cứ nghĩ sốt xuất huyết là bình thường...
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus mang Dengue có trong muỗi vằn lây truyền từ người này sang người khác qua vết cắn của muỗi. Có 4 type huyết thanh là D1, 2, 3 và 4.
Thời gian ủ bệnh của sốt xuất huyết từ 4 - 5 ngày. Diễn biến lâm sàng trải qua 3 giai đoạn: Từ ngày thứ 1 đến ngày 3 là giai đoạn sốt, ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 là giai đoạn nguy hiểm, từ ngày thứ 7 đến ngày thứ 10 là giai đoạn hồi phục.
Có 2 cơ chế bệnh sinh có thể dẫn đến nguy hiểm. Thứ nhất virus khi tấn công vào cơ thể sẽ ức chế tủy xương gây hạ tiểu cầu, từ đó sẽ dẫn đến xuất huyết. Thứ hai, virus làm tổn thương thành mao mạch, gây tăng tính thấm làm thoát huyết tương ra khỏi lòng mạch, hậu quả cô đặc máu, từ đó bệnh nhân có thể sốc do giảm thể tích tuần hoàn. Hạ tiểu cầu sau một thời gian thì tiểu cầu sẽ lên, nhưng điều trị sốc giảm thể tích do cô đặc máu rất khó chữa, đây là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong.
Về điều trị, chuyên gia cho hay các trường hợp nhẹ hoặc sốt xuất huyết trong những ngày đầu có thể điều trị và theo dõi tại nhà. Cần uống đủ nước, dùng thuốc hạ sốt - giảm đau paracetamol, nghỉ ngơi, xét nghiệm công thức máu hàng ngày. Lưu ý không tự ý truyền dịch và không dùng kháng sinh hay thuốc corticoid.
"Nhiều người chủ quan cứ nghĩ sốt xuất huyết là bình thường, cứ sốt vài ngày sẽ khỏi nên ở nhà, chỉ khi nào thấy xuất huyết mới đi viện. Thực tế là nhiều trường hợp sốt nhưng chưa có biểu hiện xuất huyết nhưng có bị cô đặc máu dẫn đến sốc, lúc này điều trị rất khó khăn thậm chí tử vong.
Khi có biểu hiện sốt, cần đến các cơ sở y tế để xét nghiệm máu chẩn đoán xác định và theo dõi điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa, không tự ý điều trị tại nhà"- PGS.TS Đỗ Duy Cường khuyến cáo. (Sức khoẻ & Đời sống trang 3)
"Lười" khám sức khỏe tiền hôn nhân: Đừng chủ quan với hạnh phúc
Khám sức khỏe tiền hôn nhân là lo cho hạnh phúc dài lâu, tuy nhiên, để trở thành quy định bắt buộc cần cân nhắc thêm và có sự chuẩn bị kỹ càng.
Muốn "bắt buộc" khám sức khỏe tiền hôn nhân cần có lộ trình
Mới đây, tại phiên thảo luận kinh tế xã hội, Kỳ họp Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Tri Thức (Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM) cho rằng khám sức khỏe tiền hôn nhân là cần thiết nhằm sớm phát hiện các bệnh lý như viêm gan B, C, giang mai hay bệnh di truyền, bệnh tim.
Theo ông Thức, khám sức khoẻ tiền hôn nhân là trách nhiệm với người vợ/chồng cũng như trách nhiệm với thế hệ sau. Ông Thức đề nghị cơ quan chức năng quy định công dân trước khi đăng ký kết hôn phải khám sức khỏe và có chính sách hỗ trợ phụ nữ vùng xa, đồng bào nghèo.
Chia sẻ với PV Dân Việt về ý kiến này, ông Mai Trung Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Quy mô Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Cục Dân số, Bộ Y tế) khẳng định, việc khám sức khỏe tiền hôn nhân là điều cần thiết và vô cùng quan trọng để bảo vệ hạnh phúc gia đình, nâng cao chất lượng dân số.
Việc khám sức khỏe tiền hôn nhân có lợi cho mọi cá nhân, cho mọi cặp vợ chồng, gia đình, dòng họ và cả xã hội.
Tuy nhiên, ông Sơn cho rằng, để xây dựng khám sức khỏe tiền hôn nhân thành quy định bắt buộc cần phải có lộ trình và có sự chuẩn bị về nhiều mặt như quy định pháp luật, thủ tục hành chính, cơ sở vật chất, nhân lực y tế…
Về đề nghị đưa khám sức khỏe tiền hôn nhân thành quy định bắt buộc, chia sẻ với PV Dân Việt, GS.TS Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, thành viên Uỷ ban xã hội của Quốc hội cho biết: "Tôi cho đây là ý kiến rất đáng để cân nhắc. Trước đây chúng ta ốm mới đi khám bệnh, còn giờ mọi người đã quan tâm đến việc dự phòng, ngăn chặn ngay từ đầu. Khám sức khỏe tiền hôn nhân chính là "dự phòng" cho tương lai.
Hiện nay, điều kiện khoa học kỹ thuật hiện giờ cũng hiện đại chính vì thế giá cả làm xét nghiệm, sàng lọc tiền hôn nhân rẻ hơn so với trước đây rất nhiều, hơn nữa các xét nghiệm ban đầu cũng không cao.
Ngoài ra, ý thức của người dân trong việc tự sàng lọc tiền hôn nhân đã tốt hơn trước. Nhiều bạn trẻ yêu nhau, muốn kết hôn đã rủ nhau đi khám sức khỏe để mong muốn sinh ra thế hệ sau tốt hơn", ông Trí nhấn mạnh.
GS.TS Nguyễn Đình Cử, Nguyên Viện trưởng Dân số và Các vấn đề xã hội (Trường Đại học Kinh tế Quốc dân) cũng cho rằng, khám sức khỏe tiền hôn nhân là điều cần thiết nhưng để đưa việc này thành quy định bắt buộc thì cần cân nhắc thêm.
GS Cử phân tích, trước hết, ngành Y tế chưa đủ nguồn lực đáp ứng nhu cầu khám sức khỏe trước hôn nhân. Điều tra gần đây cho thấy, 46,3% cán bộ Y tế cho rằng, cơ sở vật chất chưa đủ; 43,3% đánh giá thiếu cán bộ chuyên môn để cung cấp dịch vụ khám sức khỏe trước kết hôn.
Trong điều kiện như vậy, nên dành ưu tiên trước hết cho việc phát triển hệ thống dịch vụ khám sức khỏe trước hôn nhân.
Hơn nữa, mỗi năm có khoảng 1,5 triệu cặp đôi kết hôn, nếu "đồng loạt" khám sức khỏe tiền hôn nhân có thể làm tăng thêm sự quá tải đối với hệ thống y tế.
Theo GS Cử, bắt buộc khám sức khỏe tiền hôn nhân có thể làm tăng tỷ lệ hôn nhân không đăng ký kết hôn.
"Hiện nay, tỷ lệ hôn nhân không đăng ký vẫn còn cao, đặc biệt là ở miền núi. Nếu thêm thủ tục hành chính (thêm giấy chứng nhận đã kiểm tra sức khỏe trước hôn nhân), tỷ lệ này có khả năng tăng lên gây phức tạp thêm trong quản lý xã hội", GS Cử chia sẻ.
GS Cử cho rằng, nếu quy định bắt buộc khám sức khỏe trước khi kết hôn, phải sửa đổi, bổ sung các bộ luật liên quan, như: Luật hôn nhân và Gia đình, Luật Bảo hiểm Y tế,… và chú ý các Công ước quốc tế Việt Nam đã ký kết.
"Do đó, thay vì sử dụng biện pháp hành chính bắt buộc nên đa dạng hóa các biện pháp, như: Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, trong nhà trường cũng như ngoài xã hội để người dân hiểu được khám sức khỏe trước hôn nhân là bảo vệ chính mình và những đứa con của mình.
Đưa quy định này vào hương ước để nhân dân thực hiện; khuyến khích, hỗ trợ, chẳng hạn, giai đoạn đầu có thể miễn phí cho người khám sức khỏe trước kết hôn…", GS Cử hiến kế.
Hôn nhân không đơn giản "cứ yêu là cưới"
Bà Đỗ Thị Quỳnh Hương, Phó Vụ trưởng Vụ Cơ cấu và chất lượng dân số, Cục Dân số (Bộ Y tế) khẳng định, khám sức khỏe tiền hôn nhân là điều cần thiết. Các bạn trẻ sẽ không thể biết mình đang mắc bệnh gì, có ảnh hưởng đến hạnh phúc lứa đôi hay không, có sinh được con khỏe mạnh hay không.
Do đó, khám sức khỏe tiền hôn nhân là một cách bảo vệ hạnh phúc lâu dài cho gia đình, dòng họ của mình.
Thời gian qua, nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hành về sức khỏe sinh sản, giảm nguy cơ trẻ sinh ra bị dị dạng, dị tật bẩm sinh, từ đó nâng cao chất lượng dân số, Cục Dân số (Bộ Y tế) đã phối hợp với các địa phương triển khai Mô hình Tư vấn, khám sức khỏe trước hôn nhân.
Mô hình này được triển khai từ năm 2011, đến nay mô hình này đã được triển khai tại 1.464 xã thuộc 63 tỉnh, TP. Hàng triệu vị thành niên, thanh niên được cung cấp kiến thức, được tư vấn, được điều trị các bệnh để tránh nguy cơ sinh con bị khuyết tật, dị tật, giữ gìn hạnh phúc lứa đôi.
Tuy nhiên, bà Hương cũng cho biết, nhận thức và thực hành tìm kiếm dịch vụ tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân của nam nữ thanh niên còn rất hạn chế. Nguyên nhân do có rào cản như định kiến xã hội, tập quán văn hóa, chênh lệch trình độ dân trí...
Đặc biệt là ở những vùng sâu, vùng xa và ở đồng bào dân tộc thiểu số; tính sẵn có của dịch vụ còn hạn chế dẫn đến việc tổ chức triển khai khám sức khỏe tiền hôn nhân giữa các tuyến còn chưa thuận lợi.
Ông Sơn cũng cho biết, Cục Dân số đã xây dựng những bộ tài liệu kiến thức về hôn nhân để tuyên truyền cho các bạn trẻ. Theo ông Sơn, sức khỏe tiền hôn nhân không chỉ là vấn đề thể xác mà còn là tâm lý.
Các bạn trẻ không thể "cứ yêu là cưới", "liều mạng" với cuộc hôn nhân của mình. "Yêu nhau toàn màu hồng, đối xử với nhau tình cảm, dịu dàng. Cưới về lại phát sinh nhiều mâu thuẫn, tranh cãi nhau về tiền bạc, ứng xử, việc nhà, chăm sóc con cái....
Do đó, để đảm bảo "sức khỏe" hôn nhân tốt các bạn trẻ không chỉ đi khám sức khỏe là xong mà cần được học về cách ứng xử trong hôn nhân, cách chia sẻ việc nhà, đóng góp kinh tế, chăm sóc con...
Đó là cả quá trình tích lũy lâu dài, chứ không chỉ "3 tháng trước khi kết hôn đi khám sức khỏe là đủ", ông Sơn chia sẻ.
Bác sĩ Phạm Thuý Nga, Trưởng Khoa Hỗ trợ sinh sản và nam học, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội nhấn mạnh, các bạn trẻ sắp bước vào cuộc sống hôn nhân cần phải được truyền thông để hiểu về lợi ích của việc khám sức khỏe tiền hôn nhân nói chung và sàng lọc các bệnh di truyền nói riêng.
Nếu như các bạn mang gen hoặc mắc bệnh di truyền, các bạn sẽ được các bác sĩ tư vấn để hiểu hơn về khả năng sinh ra con dị tật, cũng như được tư vấn để áp dụng các công nghệ hiện đại, đảm bảo không sinh ra con mang bệnh di truyền.
Còn đối với tất cả các bạn trong lứa tuổi sinh sản, khi có thai, các bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa để quản lý thai nghén. Nếu trong quá trình quản lý thai có vấn đề gì, các bác sĩ sẽ tư vấn cho các bạn các biện pháp sàng lọc và chẩn đoán trước sinh để tránh sinh ra những em bé dị tật.
Theo bác sĩ Nga, số tiền khám sức khỏe tiền hôn nhân bước 1 không hề đắt, chỉ bằng 1 bữa ăn đơn giản. Cụ thể như khám sức khỏe tiền hôn nhân ở bệnh viện Phụ sản Hà Nội chỉ khoảng 300.000 đồng/lần thăm khám-tư vấn. Sau đó, tùy thuộc vào bệnh lý của từng người mà các chuyên gia sẽ chỉ định những xét nghiệm phù hợp.
"Do đó, các bạn trẻ đừng mải lo đám cưới mà quên quan tâm đến hạnh phúc lâu dài của hai vợ chồng và những đứa con", bác sĩ Nga nhấn mạnh. (Nông thôn Ngày nay trang 5)
Gia tăng trẻ em mắc bệnh đái tháo đường
Đái tháo đường được ví là căn bệnh “giết người thầm lặng” khi cứ 5 giây trên thế giới lại có 1 người tử vong vì căn bệnh này. Tại Việt Nam, có khoảng 7 triệu người mắc đái tháo đường và còn rất nhiều người trong giai đoạn tiền đái tháo đường nhưng chưa được phát hiện. Đáng báo động là trẻ em mắc đái tháo đường đang gia tăng. Ngày Thế giới phòng chống đái tháo đường (14/11) năm nay, Bộ Y tế kêu gọi người dân hãy thực hiện các biện pháp phòng bệnh, để ngăn chặn sự gia tăng của căn bệnh nguy hiểm này.
Hơn 1.700 trẻ em mắc đái tháo đường
Theo thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam có khoảng 7 triệu người mắc đái tháo đường, trong đó 5-7% là tuýp 1. Bệnh đái tháo đường tuýp 1 có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng xảy ra thường xuyên nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên. Khi mắc đái tháo đường tuýp 1, cơ thể sản xuất rất ít hoặc không sản xuất insulin. Trong vài năm trở lại đây, ngày càng gia tăng người trẻ mắc đái tháo đường, trong đó có trẻ em. Đái tháo đường tuýp 1 cần được điều trị bằng insulin thì mới có cơ hội sống.
Vào đầu tháng 11/2023, Phòng Khám Nhi – Bệnh viện Đa khoa Đức Giang tiếp nhận bệnh nhân Đ.M.Q (4 tuổi, trú tại phường Đức Giang, quận Long Biên, Hà Nội) vào khám trong tình trạng ho, sốt. Theo mẹ của cháu Q, từ trước đến nay cháu không phát hiện mắc bệnh lý gì. Trong vòng 3 tuần gần đây cháu sút 3kg và đi tiểu nhiều vào ban đêm.
Kết quả xét nghiệm cho thấy cháu trong tình trạng nhiễm toan nặng và lượng đường máu tăng lên rất cao 37mmol/l. Mẹ của bé đã sốc khi hay tin con mắc đái tháo đường rất nặng. Ngay trong đêm nhập viện cháu bé đã bị hôn mê, phải thở máy. Đây là trường hợp mắc đái tháo đường trẻ em không được phát hiện sớm, dẫn tới biến chứng hôn mê, nhiễm toan nguy hiểm tới tính mạng. Sau khi được điều trị hồi sức tích cực 3 ngày, cháu bé đã tỉnh, các biện pháp kiểm soát đường huyết đã chuyển sang phác đồ tiêm insulin.
PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, theo dự báo của Liên đoàn Đái tháo đường quốc tế, số trẻ em từ 0-19 tuổi mắc đái tháo đường tuýp 1 là 1.211.900 ca, trong đó mỗi năm có thêm 149.500 ca mắc mới. Tại Việt Nam, số liệu tích lũy đến nay có khoảng 1.750 trẻ mắc đái tháo đường tuýp 1 được chẩn đoán ở các bệnh viện nhi trên cả nước. Số ca mắc mới tăng lên qua các năm. Riêng Bệnh viện Nhi Trung ương đang theo dõi, điều trị ngoại trú khoảng 1.000 trẻ bị đái tháo đường tuýp 1.
Theo Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, nếu như 10 năm trước, mỗi năm bệnh viện khoảng 10 ca đái tháo đường/năm, thì những năm gần đây, lên tới cả trăm ca mỗi năm, có cả trẻ sơ sinh cũng mắc đái tháo đường. Trong 1.000 ca tại Bệnh viện Nhi đang theo dõi và điều trị, có khoảng 30% số ca ở Hà Nội, còn lại 70% số ca mắc ở các tỉnh lân cận. Việc đi lại từ các tỉnh về Hà Nội điều trị đã ảnh hưởng đến học tập của trẻ em, cũng như tạo gánh nặng cho gia đình.
Còn tại Bệnh viện Nội Tiết Trung ương, trẻ em mắc đái tháo đường đến khám gia tăng theo từng năm. Nhiều trẻ rất gầy nhưng đã phải nhập viện với chẩn đoán đái tháo đường tuýp 1 ở mức đường huyết cao. Theo BS Nguyễn Mạnh Tuấn, Khoa Nội tiết cho biết, trước đây nhiều người nhầm lẫn cho rằng đái tháo đường tuýp 1 là một bệnh lý di truyền, điều này không đúng. Đái tháo đường tuýp 1 không được xếp vào nhóm bệnh rối loạn di truyền. Tuy nhiên, một người có khả năng mắc đái tháo đường tuýp 1 cao hơn nếu có người thân trực hệ như cha mẹ hoặc anh, chị, em mắc bệnh này.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Đái tháo đường là bệnh gây ra nhiều biến chứng cho sức khoẻ như tim mạch, mắt, thần kinh, là nguyên nhân chính gây suy thận và rất nhiều biến chứng khác. Bệnh nhân đái tháo đường bị biến chứng không chỉ làm gia tăng chi phí y tế mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống.
TS. Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản ký Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, theo thống kê của Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF), năm 2021, trên thế giới ước tính có khoảng 537 triệu người trưởng thành đang sống chung với bệnh đái tháo đường. Con số này được dự đoán sẽ tăng lên 783 triệu người vào năm 2045.
Đái tháo đường trở thành một trong những nguyên nhân phổ biến gây tàn tật và tử vong sớm ở hầu hết các quốc gia. Cứ 5 giây lại có 1 người tử vong do đái tháo đường. Bệnh đái tháo đường cũng là nguyên nhân gây ra 6,7 triệu ca tử vong trên thế giới trong năm 2021. Ở nhiều quốc gia, đái tháo đường là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa, bệnh tim mạch, suy thận và cắt cụt chi.
Theo đánh giá của IDF, chỉ 1/3 số người mắc đái tháo đường ở Việt Nam được chẩn đoán phát hiện, nghĩa là có hơn 2,5 triệu người mắc đái tháo đường chưa được chẩn đoán và phát hiện. Nhiều người đang sống với bệnh đái tháo đường tuýp 2 trong một thời gian dài mà không nhận biết được tình trạng bệnh của mình. Đến khi được chẩn đoán, thường đã xuất hiện các biến chứng của bệnh. Tuy nhiên, 70% trường hợp đái tháo đường tuýp 2 có thể được phòng ngừa hoặc trì hoãn bởi thực hiện các lối sống lành mạnh.
TS Vương Ánh Dương cũng cho biết thêm, theo điều tra năm 2012 của Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới cho thấy, chỉ khoảng hơn 4% dân số Việt Nam mắc đái tháo đường, nhưng 10 năm sau (2022), con số này đã tăng gần gấp đôi là 7,3%. Vì vậy, các biện pháp phòng chống đái tháo đường phải được triển khai cấp bách nhằm ngăn chặn sự gia tăng của căn bệnh này, đặc biệt là công tác truyền thông, để người dân phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế, các cơ sở y tế xác định phòng, kiểm soát đái tháo đường là một nhiệm vụ ưu tiên; thực hiện các chiến lược và chính sách hiệu quả để phòng ngừa và quản lý bệnh, bảo vệ sức khoẻ của người dân không mắc bệnh đái tháo đường hoặc sống chung có chất lượng với bệnh đái tháo đường. (Công an Nhân dân trang 7)
