Nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng: Vượt qua đại dịch nhờ sự đồng lòng, quyết liệt
Trong hơn ba năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, ngành y tế cùng với các bộ, ngành, chính quyền địa phương và người dân trong cả nước đã chung sức, đồng lòng khống chế thành công dịch Covid-19, một đại dịch chưa từng có trong lịch sử.
Một trong những bài học kinh nghiệm được ngành y tế rút ra trong công tác phòng chống dịch là sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, quyết liệt, kịp thời của Trung ương; sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; sự tham gia tích cực của nhân dân.
Vừa làm, vừa nghiên cứu, vừa rút kinh nghiệm
Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, Phó Bí thư Ban cán sự đảng Bộ Y tế chia sẻ, Covid-19 là loại dịch bệnh chưa từng có trong tiền lệ. Ngay từ khi ghi nhận trường hợp mắc Covid-19 đầu tiên tại nước ta, ngành y tế triển khai các biện pháp phòng chống dịch theo hướng vừa làm, vừa nghiên cứu, vừa rút kinh nghiệm, đúng với tinh thần chỉ đạo của Chính phủ “chống dịch như chống giặc”.
Nhìn lại ba năm chống dịch, cùng với sự chỉ đạo, định hướng kịp thời của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19, Thủ tướng Chính phủ, Ban cán sự đảng Bộ Y tế đã ban hành hàng chục nghị quyết định hướng, chỉ đạo kịp thời các hoạt động liên quan, từ việc chỉ đạo triển khai các biện pháp giám sát, cách ly, điều trị đến việc mua, phân bổ, tiêm vaccine phòng Covid-19…
Đặc biệt khi dịch bùng phát mạnh tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố phía nam, Ban cán sự đảng Bộ Y tế ban hành các nghị quyết về những nội dung chưa có tiền lệ như việc thành lập các trung tâm hồi sức đáp ứng khẩn cấp công tác điều trị Covid-19; huy động nhân lực từ các bệnh viện tuyến Trung ương, các tỉnh, thành phố phía bắc vào hỗ trợ các tỉnh, thành phố phía nam chống dịch.
Bộ Y tế đã nghiên cứu, tham mưu trình Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành các văn bản liên quan công tác phòng chống dịch trong điều kiện dịch chưa từng có trong tiền lệ, như quyết định thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19; kế hoạch phòng chống dịch; phương án ứng phó đối với từng cấp độ.
Đồng thời Bộ Y tế ban hành kịp thời các hướng dẫn về công tác giám sát ca bệnh; hướng dẫn về điều trị; hướng dẫn về tiêm vaccine…; thường xuyên làm việc với Tổ chức Y tế Thế giới và các tổ chức quốc tế cập nhật diễn biến dịch trên thế giới, từ đó tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có các phương án, giải pháp chống dịch phù hợp.
Bằng sự nỗ lực của ngành y tế và các bộ, ngành, chính quyền và người dân trong cả nước, dịch Covid-19 được kiểm soát trên phạm vi cả nước. Việt Nam đã sớm thực hiện chiến lược “thích ứng, an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch Covid-19” sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 128/NQ-CP từ tháng 10/2021.
Trong 5 tháng đầu năm 2023, trung bình hằng tháng ghi nhận 17 nghìn ca mắc Covid-19, giảm 8,5 lần so với 2021, giảm 48 lần so với 2022; ghi nhận 20 ca tử vong, chiếm tỷ lệ 0,02% số ca mắc mới (năm 2021 là 1,86%, năm 2022 là 0,1%). Hiện nay, tỷ lệ người bệnh Covid-19 nhập viện thấp hơn; tỷ lệ nặng cũng giảm bằng hoặc thấp hơn một số bệnh truyền nhiễm nhóm B.
Thống kê của ngành y tế cho thấy, tỷ lệ liều vaccine phòng Covid-19 tại Việt Nam cao hơn 1,6 lần so với trung bình của thế giới, trong đó tỷ lệ tiêm liều cơ bản cao hơn 1,4 lần và tỷ lệ tiêm mũi nhắc lại cao hơn hai lần so với trung bình thế giới. Việt Nam là nước trong tốp 10 thế giới tiếp cận vaccine nhanh nhất và độ bao phủ vaccine cao nhất.
Chính vì thế, Việt Nam là một trong những nước sớm chuyển trạng thái từ cách ly, khoanh vùng, dập dịch sang thích ứng an toàn, hiệu quả để vừa bảo đảm nguồn lực cho phòng chống dịch vừa bảo đảm phát triển kinh tế.
Kiểm soát, quản lý bền vững đối với dịch Covid-19
Tại phiên họp thứ 20, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 đã thống nhất đủ điều kiện chuyển bệnh Covid-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang bệnh truyền nhiễm nhóm B. Đây là dấu mốc quan trọng ghi nhận sự thành công trong phòng chống dịch Covid-19 tại Việt Nam.
Đáng chú ý, Bộ Y tế đang hoàn thiện kế hoạch kiểm soát, quản lý bền vững đối với dịch Covid-19 giai đoạn 2023-2025; hoàn thiện hướng dẫn triển khai tiêm vaccine phòng Covid-19 phù hợp tình hình các địa phương.
Đồng thời, Bộ Y tế rà soát, sửa đổi, cập nhật hướng dẫn giám sát và phòng chống Covid-19 phù hợp tình hình dịch; lồng ghép giám sát Covid-19 vào hệ thống giám sát tác nhân gây bệnh đường hô hấp, bao gồm cả giám sát trọng điểm; tiếp tục giám sát giải trình tự gien và giám sát các trường hợp viêm phổi nặng, các ca bệnh nặng, ổ dịch có diễn biến bất thường tại các cơ sở y tế, cộng đồng. Rà soát, sửa đổi, cập nhật các phác đồ điều trị, quản lý bệnh nhân Covid-19, kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện phù hợp tình hình mới; đưa tiêm vaccine phòng Covid-19 vào hoạt động tiêm chủng thường xuyên...
PGS, TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam nêu rõ, ngày 5/5 vừa qua, Tổ chức Y tế thế giới tuyên bố Covid-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu, nhưng trên thực tế, Việt Nam đã từng bước nới lỏng các biện pháp chống dịch; điều chỉnh linh hoạt việc mở cửa, không cấm đoán đi lại, du lịch, tổ chức hội họp, tổ chức sự kiện, không yêu cầu xét nghiệm bắt buộc… để thúc đẩy kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội.
Tuy chuyển sang nhóm B, cùng với các bệnh truyền nhiễm khác, nhưng Covid-19 vẫn phải là bệnh có tính đặc thù vì Tổ chức Y tế Thế giới chưa công bố kết thúc đại dịch Covid-19. Do vậy, Việt Nam cần có chính sách, kế hoạch phòng chống dịch Covid-19 trong thời gian tới, theo dõi sát tình hình dịch bệnh để có đáp ứng phù hợp, không bất ngờ, kiểm soát được dịch trong mọi tình huống nhưng không tốn kém, bảo vệ sức khỏe và quyền lợi người dân; đặc biệt lưu ý, các hoạt động giám sát, dự phòng cá nhân, tiêm chủng, truyền thông, bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương…
PGS, TS Phạm Quang Thái, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho rằng: Cần có những giải pháp lấp đầy khoảng trống khi chuyển Covid-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B, đó là hệ thống giám sát bệnh ổn định; duy trì hệ thống phòng xét nghiệm đang hoạt động tốt với đầy đủ sinh phẩm và trang thiết bị. Hệ thống điều trị cần luôn sẵn thuốc dự trữ và sẵn sàng khi ca bệnh tăng đột biến… Cuối cùng, đó là có hệ thống văn bản pháp luật quy định rõ về chi trả cũng như sự sẵn sàng của vaccine phòng bệnh và cơ chế chi trả. (Nhân dân, trang 1)
Bộ trưởng Đào Hồng Lan mong Báo Sức khoẻ & Đời sống tiếp tục phát huy thế mạnh là cơ quan ngôn luận, kênh thông tin chính thống của Bộ Y tế
Nhân kỷ niệm 98 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam, sáng 15/6, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã đến thăm và chúc mừng tập thể Báo Sức khoẻ & Đời sống.
Thay mặt tập thể Báo Sức khỏe và Đời sống, Tổng Biên tập Trần Tuấn Linh cảm ơn sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện của Bộ trưởng Bộ Y tế và các đồng chí lãnh đạo Bộ Y tế trong thời gian qua để Báo hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Báo cáo với Bộ trưởng Đào Hồng Lan, Tổng Biên tập Trần Tuấn Linh cho biết, Báo Sức khoẻ & Đời sống là tờ báo đa phương tiện gồm báo điện tử, báo in, các nền tảng mạng xã hội với hàng triệu lượt tiếp cận mỗi ngày trên tất cả các ấn phẩm, nền tảng.
"Là kênh truyền thông về lĩnh vực y tế, sức khỏe do đó các nền tảng của báo đều tập trung truyền thông các vấn đề tư vấn, chỉ dẫn các vấn đề chăm sóc sức khỏe đến cộng đồng. Với đặc thù tờ báo đa phương tiện, Báo Sức khỏe & Đời sống có thuận lợi trong việc tiếp cận bạn đọc, cung cấp thông tin giúp nâng cao nhận thức và cải thiện sức khỏe cho người dân" - Tổng Biên tập Trần Tuấn Linh nói.
Cũng theo Tổng Biên tập Trần Tuấn Linh, trong thời gian qua, Báo Sức khoẻ & Đời sống cũng trải qua một số khó khăn do cả yếu tố khách quan và chủ quan, tuy nhiên với tinh thần đoàn kết, đồng lòng, nhất trí của cả tập thể, Báo Sức khỏe và Đời sống không ngừng nỗ lực đổi mới, nâng cao chất lượng thông tin để thực hiện tốt nhất nhiệm vụ chính trị được giao – là Cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế, đem lại thông tin hữu ích, chính xác nhất, chỉ dẫn cho bạn đọc về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan thay mặt Ban Cán sự Đảng, lãnh đạo Bộ Y tế gửi lời chúc mừng đến tập thể Báo Sức khoẻ & Đời sống, chúc Báo luôn đoàn kết, vượt qua khó khăn, xây dựng tờ báo ngày càng phát triển, là cánh tay đắc lực đồng hành cùng các Vụ/Cục/ đơn vị của Bộ Y tế làm tốt sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ nhân dân.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan chia sẻ về những hoạt động của ngành y tế trong thời gian qua như đẩy mạnh, tập trung về công tác xây dựng thể chế, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, tự chủ tài chính, y tế cơ sở, công tác phòng chống dịch… tháo gỡ những khó khăn của ngành liên quan đến thuốc, trang thiết bị y tế.
"Với sự nỗ lực chung của toàn ngành y tế, trong đó có vai trò quan trọng nỗ lực của đội ngũ làm công tác thông tin truyền thông y tế nói chung, Báo Sức khoẻ & Đời sống nói riêng đã cùng với lãnh đạo Bộ chủ động, kịp thời cung cấp thông tin đầy đủ, chính thống đến các cấp các ngành, đến nhân dân… để giải quyết những vấn đề liên quan đến ngành" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan bày tỏ.
Nhấn mạnh thời gian tới công việc của ngành y tế còn rất nhiều nhiệm vụ quan trọng, Bộ trưởng đề nghị Báo Sức khoẻ & Đời sống với vai trò là cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế sẽ tiếp tục phát huy thế mạnh để thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao là làm tốt công tác truyền thông y tế.
Cùng đó Báo tiếp tục phát huy mô hình đa phương tiện, cập nhật xu hướng mới để thích ứng với sự thay đổi của báo chí hiện đại, đồng thời lan toả nhiều hơn, kịp thời hơn các thông tin về ngành cho cộng đồng, đáp ứng yêu cầu xây dựng tờ báo trưởng thành, bền vững, phát triển và làm tốt nhiệm vụ cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế.
"Sức khoẻ là vốn quý nhất của con người, các đồng chí phải làm thế nào để tờ Báo Sức khoẻ & Đời sống trở thành địa chỉ tin cậy để độc giả tìm kiếm thông tin về lĩnh vực sức khoẻ, thành 'món ăn' nhu cầu hàng ngày của người dân. Muốn làm được điều này, báo cần bám sát nhiệm vụ của ngành, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chuyên môn của Bộ Y tế tăng cường tuyên truyền các thông tin chính thống về ngành, cung cấp, chỉ dẫn các kiến thức về chăm sóc sức khoẻ, phòng chống dịch bệnh, đảm bảo an toàn thực phẩm… đến cộng đồng"- Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.
Phát biểu đáp từ, Tổng Biên tập Trần Tuấn Linh một lần nữa thay mặt tập thể Báo Sức khoẻ & Đời sống bày tỏ lời cảm ơn đến Bộ trưởng Đào Hồng Lan, đồng thời tiếp thu các chỉ đạo của Bộ trưởng để xây dựng tờ báo ngày càng phát triển vững mạnh, thực hiện tốt sứ mệnh truyền thông, chỉ dẫn về chăm sóc sức khoẻ cho cộng đồng. (Sức khoẻ & Đời sống, trang 2)
Bộ Y tế thông tin về chi phí điều trị COVID-19 khi chuyển từ nhóm A sang nhóm B
Liên quan đến chi phí điều trị COVID-19 khi chuyển từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đã thông tin chính thức tới báo chí chiều nay, 14/6.
Chiều 14/6, Bộ Y tế đã tổ chức cuộc toạ đàm - trao đổi về truyền thông y tế. Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương tham dự buổi toạ đàm.
Liên quan đến vấn đề điều trị COVID-19 khi chuyền COVID-19 từ nhóm A sang B sẽ thế nào, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, khi chuyển từ nhóm A sang nhóm B "sẽ không điều trị miễn phí mà người dân có thẻ BHYT sẽ được thanh toán theo quy định của BHYT".
"Chuyển về thay đổi trong thanh toán chứ phác đồ và phương thức điều trị vẫn như bình thường" - Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh.
Đồng thời, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, Bộ Y tế và Bộ Tư pháp cùng tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ có quyết định chuyển từ nhóm A đang nhóm B.
Hiện Bộ Y tế đang chỉnh sửa các hướng dẫn về chuyên môn như chẩn đoán, điều trị, phòng chống lây nhiễm của COVID-19 để khi chuyển từ nhóm A sang nhóm B sẽ triển khai ngay.
Cũng về vấn đề này, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) Phan Trọng Lân cho biết: Hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm của Việt Nam luôn giám sát đồng bộ về tình hình dịch bệnh.
Theo Cục trưởng Phan Trọng Lân, khi chuyển từ nhóm A sang nhóm B, theo Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm cho thấy phân loại dựa trên bệnh học là chủ yếu. Tại Việt Nam, nhóm A chủ yếu là các biện pháp về hành chính xã hội, khi sang nhóm B thì bỏ các hoạt động kiểm soát về hành chính xã hội. Hay nói cách khác là nếu nhóm A thì ngoài ngành y tế sẽ có các bộ, ngành cùng tham dự chống dịch. Còn khi sang nhóm B thì chủ yếu là ngành y tế triển khai.
Tỷ lệ người bệnh COVID-19 nhập viện thấp hơn; tỷ lệ nặng cũng giảm bằng hoặc thấp hơn một số bệnh truyền nhiễm nhóm B
Theo thông tin của Bộ Y tế, từ đầu năm 2023 đến ngày 29/5/2023, cả nước ghi nhận 85.493 ca mắc COVID-19, trung bình hàng tháng ghi nhận 17.000 ca mắc (giảm 8,5 lần so với 2021, giảm 48 lần so với 2022); ghi nhận 20 ca tử vong do COVID-19, tỉ lệ tử vong giảm mạnh xuống còn 0,02% (năm 2021 là 1,86%, năm 2022 là 0,1%).
Các ca tử vong ghi nhận trong thời gian này đều là những trường hợp có bệnh nền nặng đang điều trị từ trước, phần lớn có tiền sử chưa tiêm đủ mũi vaccine phòng COVID-19. Hiện nay, tỷ lệ người bệnh COVID-19 nhập viện thấp hơn; tỷ lệ nặng cũng giảm bằng hoặc thấp hơn một số bệnh truyền nhiễm nhóm B.
Số liều vaccine COVID-19 đã tiêm trên 100 người dân tại Việt Nam cao hơn 1,6 lần so với trung bình của thế giới. Tỷ lệ tiêm liều cơ bản cao hơn 1,4 lần so với trung bình của thế giới và tỷ lệ tiêm mũi nhắc lại cao hơn 2 lần so với trung bình thế giới.
Căn cứ với tình hình diễn biến dịch COVID-19 tại Việt Nam, đối chiếu các quy định của Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm và theo khuyến cáo cập nhật của Tổ chức Y tế thế giới, Bộ Y tế đã đề xuất điều chỉnh bệnh COVID-19 từ nhóm A sang nhóm B với 3 lý do sau:
Theo Tổ chức Y tế thế giới, SARS-CoV-2 (virus gây ra bệnh COVID-19) vẫn là virus có tốc độ lây truyền nhanh. Tuy nhiên, tại Việt Nam, số ca mắc và tỉ lệ tử vong giảm mạnh, tương đương hoặc thấp hơn tỉ lệ tử vong của một số bệnh truyền nhiễm nhóm B trong 05 năm gần đây như: Sốt xuất huyết, Sốt rét, Bạch hầu, Ho gà,…
Đã xác định rõ tác nhân gây bệnh COVID-19 là virus SARS-CoV-2.
Bệnh COVID-19 hiện nay đáp ứng các tiêu chí thuộc bệnh truyễn nhiễm nhóm B theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 3 Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm: Nhóm B gồm các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng lây truyền nhanh và có thể gây tử vong.
Trước đó, ngày 03/6/2023, tại Phiên họp thứ 20, Ban Chỉ đạo Quốc gia đã thống nhất đủ điều kiện chuyển bệnh COVID-19 từ nhóm A sang nhóm B. Đây là dấu mốc quan trọng ghi nhận sự thành công trong phòng, chống dịch COVID-19 tại Việt Nam.
Các địa phương rà soát tình hình dịch COVID-19 trên địa bàn, triển khai các biện pháp phòng chống dịch phù hợp
Thông tin tại cuộc toạ đàm - trao đổi, Chánh Văn phòng Bộ Y tế Hà Anh Đức cho biết, Bộ Y tế đã triển khai các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 phù hợp với tình hình hiện nay như:
Bộ Y tế điều chỉnh bệnh COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang bệnh truyền nhiễm nhóm B
Hoàn thiện Kế hoạch kiểm soát, quản lý bền vững đối với dịch COVID-19 giai đoạn 2023-2025;
Hoàn thiện hướng dẫn triển khai tiêm vắc xin phòng COVID-19 phù hợp tình hình các địa phương.
Cùng đó, Bộ Y tế rà soát, sửa đổi, cập nhật hướng dẫn giám sát và phòng, chống COVID-19 phù hợp tình hình dịch; Lồng ghép giám sát COVID-19 vào hệ thống giám sát tác nhân gây bệnh đường hô hấp, bao gồm cả giám sát trọng điểm; Tiếp tục thực hiện giám sát giải trình tự gen và giám sát các trường hợp viêm phổi nặng, các ca bệnh nặng, ổ dịch có diễn biến bất thường tại các cơ sở y tế, cộng đồng; Bảo đảm năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Rà soát, sửa đổi, cập nhật các phác đồ điều trị, quản lý bệnh nhân COVID-19, kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện phù hợp với tình hình mới; Triển khai tiêm vaccine làm một trong những hoạt động tiêm chủng thường xuyên...
Về phía các địa phương rà soát tình hình dịch trên địa bàn và triển khai các biện pháp phòng chống dịch phù hợp. Trong đó, tập trung bảo đảm kiểm soát hiệu quả, bền vững dịch COVID-19 cùng với việc quản lý các bệnh truyền nhiễm khác, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.
Tăng cường truyền thông phòng bệnh để nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân trong việc bảo vệ sức khoẻ của bản thân, gia đình và cộng đồng và tiêm chủng vaccine.
Tổ chức tập huấn, đào tạo thường xuyên cho cán bộ y tế về dịch tễ học, xử lý ca bệnh, tiêm chủng, điều trị, truyền thông. (Sức khoẻ & Đời sống, trang 3)
Việt Nam sắp có hơn 200.000 liều vaccine 5 trong 1 tiêm cho trẻ từ nguồn hỗ trợ
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khu vực Tây Thái Bình Dương, WHO tại Việt Nam, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc cho biết sẽ hỗ trợ khẩn cấp cho Việt Nam hơn 200.000 liều vaccine 5 trong 1 để tiêm cho trẻ trong độ tuổi theo quy định.
Bộ Y tế đã rất cố gắng để có vaccine tiêm chủng cho trẻ em
Liên quan vấn đề vaccine tiêm chủng mở rộng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trong chia sẻ với báo chí tại toạ đàm - trao đổi về truyền thông y tế chiều 14/6 đã khẳng định: "Không có hiện tượng Bộ Y tế đùn đẩy xuống địa phương. Với trách nhiệm của mình, trong thời gian qua, Bộ Y tế đã rất cố gắng để có vaccine tiêm chủng cho trẻ em".
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng cho biết, trong dự thảo nghị quyết trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội mới đây liên quan đến phòng chống dịch COVID-19, y tế dự phòng và y tế cơ sở, Bộ Y tế đã làm việc với Uỷ ban Xã hội và đã được đoàn giám sát của Quốc hội thống nhất đồng ý đưa nội dung về việc tiếp tục bố trí ngân sách trung ương để thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng đảm bảo một cách hiệu quả thống nhất trên toàn quốc.
"Chúng ta phải đi từ các Nghị quyết của Quốc hội. Với Nghị quyết này của Quốc hội thì chắc chắn việc triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng năm nay và những năm sau không bị vướng" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.
Người đứng đầu ngành y tế cho biết, để triển khai việc này, ngành y tế đã chủ động báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng cũng đã giao Bộ Tài chính xây dựng dự thảo về Nghị quyết của Chính phủ bổ sung kinh phí từ nguồn ngân sách dự phòng năm 2023 cho Bộ Y tế mua vaccine trong tiêm chủng mở rộng để triển khai thực hiện trong toàn quốc.
Dự thảo nghị quyết đã được xin ý kiến các thành viên Chính phủ. Bộ trưởng Bộ Y tế mong Nghị quyết sớm được ban hành trong thời gian tới.
Để triển khai nhanh chóng việc tiêm vaccine cho trẻ, Bộ Y tế đã phối hợp với 63 tỉnh, thành phố rà soát số lượng, nhu cầu vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng để phân bổ phù hợp.
Trong các loại vaccine tiêm chủng mở rộng sản xuất trong nước, hiện nay có vaccine DPT (Bạch hầu, Ho gà, uốn ván).
"Chúng tôi cũng có thông tin hiện nhà sản xuất có bao nhiêu vaccine DPT trong kho và sẵn sàng cung ứng cho tiêm chủng mở rộng khi có các quyết định của các cấp có thẩm quyền. Còn các vaccine khác cơ bản và hiện vẫn tiêm bình thường ở các trạm y tế xã" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.
Sắp có thêm hơn 200.000 liều vaccine 5 trong 1 từ nguồn hỗ trợ khẩn cấp
Liên quan đến vaccine 5 trong 1, Bộ trưởng Bộ Y tế thông tin, để chủ động cho việc triển khai chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Y tế vẫn tiếp tục mua vaccine. Hiện Bộ Y tế đã giao các đơn vị liên quan xây dựng xong các phương án giá; Bộ đã thành lập 2 tổ thẩm định giá gửi sang Bộ Tài chính để thẩm định sớm theo quy định. Trên cơ sở đó cũng là căn cứ đặt hàng đối với vaccine đặt hàng, đối với vaccine nào phải đàm phán giá thì Bộ Y tế cũng đã giao các đơn vị triển khai theo quy định.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan chia sẻ: "Từ nay đến lúc mua được vaccine theo ngân sách trung ương, làm thế nào để đảm bảo vaccine tiêm cho trẻ là việc chúng tôi rất đau đáu. Tôi và các đồng chí lãnh đạo Bộ mà trực tiếp là Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cùng các đơn vị đã làm việc với các đối tác. Thực sự các đối tác rất khó khăn nhưng trước đề nghị của Bộ Y tế, họ cũng tìm mọi cách để có nguồn hỗ trợ cho Việt Nam".
Bộ trưởng cho biết, đến nay, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khu vực Tây Thái Bình Dương, WHO tại Việt Nam, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc đã thống nhất sẽ hỗ trợ khẩn cấp cho Việt Nam trên 200.000 liều vaccine 5 trong 1 để tiêm cho trẻ. Ngoài ra, còn có hơn 65.000 liều vaccine 5 trong 1 từ nguồn tài trợ trong nước. Số vaccine này đảm bảo để tiêm cho trẻ em thuộc nhóm phải tiêm vaccine 5 trong 1.
"Số vaccine này sẽ ưu tiên cho vùng sâu, vùng xa – nơi trẻ khó tiếp cận được với nguồn vaccine 5 trong 1 dịch vụ" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói và cho biết thêm: Các đơn vị của Bộ Y tế đang hoàn tất các thủ tục để sớm tiếp nhận nguồn viện trợ nhằm có vaccine tiêm cho trẻ. (Sức khoẻ & Đời sống, trang 2)
Chủ động vắc xin
Chương trình tiêm chủng mở rộng do Bộ Y tế thực hiện, được triển khai ở VN từ năm 1981, hiện cung cấp dịch vụ tiêm chủng miễn phí cho trẻ em dưới 5 tuổi, bảo vệ trẻ khỏi một số bệnh truyền nhiễm phổ biến và gây tử vong cao.
Đến nay, chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) có 11 loại vắc xin (phòng lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, sởi, viêm não Nhật Bản, tả, thương hàn, viêm phổi/viêm màng não mủ do Hib) với cả chục triệu mũi tiêm/năm, góp phần quan trọng phòng chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe trẻ em. Hằng năm, trên cơ sở nhu cầu của các đơn vị, địa phương, Bộ Y tế giao Viện Vệ sinh dịch tễ (VSDT) T.Ư đặt hàng và ký hợp đồng với các đơn vị sản xuất vắc xin để cung ứng vắc xin phục vụ cho TCMR. Việc cung ứng vắc xin được thực hiện theo các quy định của pháp luật về giá và đặt hàng.
Từ khoảng giữa năm 2022, các địa phương bắt đầu thiếu vắc xin TCMR. Cuối năm 2022 và đầu năm nay, tình trạng thiếu vắc xin trầm trọng hơn, trong đó có vắc xin phòng các bệnh nặng, dễ gây dịch ở trẻ nhỏ như: DPT (ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván); "5 trong 1" (ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm màng não và viêm phổi). Đến nay, thiếu vắc xin TCMR vẫn đang là thực tế tại các địa phương. Thiếu hụt vắc xin, trước hết thuộc trách nhiệm của Bộ Y tế. Là cơ quan nắm được các thủ tục mua sắm, giá cả, nguồn cung và đặc biệt, biết rõ nhất các nguy cơ nếu trẻ không được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch, nhưng đến tháng 9.2022, Bộ Y tế vẫn chỉ thông tin, "Bộ Y tế đã và đang quyết liệt chỉ đạo, đôn đốc Viện VSDT T.Ư và các đơn vị sản xuất vắc xin khẩn trương hoàn thiện các thủ tục đặt hàng để có vắc xin cung ứng cho tiêm chủng".
Đến tháng 6 này, các thủ tục được Bộ Y tế "khẩn trương" hoàn thiện để đặt hàng vẫn chưa xong, vắc xin TCMR vẫn thiếu hụt. Các gia đình có trẻ nhỏ đều thấy một thực tế hiện nay: vắc xin dịch vụ loại nào cũng có, vắc xin TCMR thì thiếu trước, hụt sau và vẫn chờ đợi nguồn cung. Thiếu hụt vắc xin không chỉ ảnh hưởng niềm tin của các gia đình với chương trình TCMR, mà lo ngại hơn nữa là nguy cơ bùng dịch bệnh truyền nhiễm ở trẻ nhỏ do không được tiêm chủng đầy đủ, như thực tế đã có đợt dịch sởi năm 2014.
Thông tin mới nhất từ Bộ Y tế, để tiêm bù cho trẻ bị trống lịch, 260.000 liều vắc xin "5 trong 1" từ nguồn viện trợ sẽ về VN trong 1 - 2 tuần tới. Vắc xin này ưu tiên cung ứng cho các vùng khó khăn. Bộ Y tế cũng đã xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2023, đề nghị bố trí kinh phí để Bộ Y tế thực hiện mua vắc xin và chờ được Quốc hội, Chính phủ chấp thuận. Tuy nhiên, ngay cả khi được chấp thuận, có thể cần đến 3 tháng mới hoàn thành các thủ tục mua, đặt hàng tập trung để có vắc xin về địa phương.
Vắc xin không thiếu nguồn cung, nhưng nguyên nhân thiếu hụt do "thủ tục, quy trình" được đưa ra khiến cộng đồng khó chấp nhận. Với hàng chục năm kinh nghiệm, Bộ Y tế đáng ra cần chủ động cùng các bộ liên quan sớm tháo gỡ khó khăn để đảm bảo nguồn cung vắc xin ổn định cho TCMR, cũng là bảo vệ sức khỏe cho trẻ nhỏ, ngăn dịch bệnh nguy hiểm bùng phát. Đây là thực trạng không nên để lặp lại trong tương lai. (Thanh niên, trang 8)
