Lợi ích chấm điểm bệnh viện
Sở Y tế TP.HCM vừa công bố điểm kiểm tra chất lượng của 115 bệnh viện năm 2022, trong đó có 54 bệnh viện công lập, 61 bệnh viện tư nhân.
Kết quả có 37 bệnh viện (BV) đạt điểm chất lượng trung bình trên 4 (thang điểm 5), tăng 15,6% so với năm 2021. Chỉ có 1 BV đạt điểm dưới 2,5...
Trong bối cảnh được giao tự chủ, các BV phát triển kỹ thuật, nâng cao chất lượng KCB làm hài lòng bệnh nhân (BN) và đây cũng là vấn đề sống còn của mỗi BV. Do đó, việc đánh giá chất lượng BV là cơ sở để BN lựa chọn nơi KCB chất lượng, an toàn.
Theo đánh giá của Sở Y tế TP.HCM, điểm chất lượng BV năm 2022 có nhiều cải tiến rõ rệt và đồng đều ở tất cả các khối BV công lập và ngoài công lập. Nhóm BV tư nhân có điểm trung bình tăng nhiều hơn so với các nhóm BV công lập. Nhóm BV quận, huyện mức độ cải tiến còn chậm hơn các nhóm khác.
Lợi ích 3 bên
Ngày 19.7, TS-BS Nguyễn Anh Dũng, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho biết đánh giá chất lượng BV là quá trình xem xét, đánh giá toàn diện các hoạt động của BV theo bộ tiêu chí đánh giá chất lượng của Bộ Y tế. Đây là quy định chung của ngành Y tế. Việc đánh giá dựa theo 83 tiêu chí chất lượng đã được các chuyên gia Bộ Y tế nghiên cứu, tham khảo và xây dựng từ rất nhiều tài liệu chất lượng BV của các quốc gia tiên tiến trên thế giới.
Trong giai đoạn đầu bộ tiêu chí mới công bố, số lượng BV đạt mức 4/5 điểm chỉ "đếm trên đầu ngón tay". Đến nay đã có tới 38/115 BV đạt điểm 4 trở lên, điều này cho thấy sự nỗ lực rất lớn của các BV và cũng cho thấy không dễ mà đạt được mức tiêu chí chất lượng cao.
"Đánh giá chất lượng BV là cần thiết và mang lại nhiều lợi ích cho tất cả các bên liên quan. Đối với BV, đánh giá chất lượng giúp BV nhận ra những điểm mạnh và yếu, từ đó có kế hoạch cải thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Đối với BN, BV đảm bảo rằng BN nhận được dịch vụ y tế chất lượng cao, đáng tin cậy và an toàn. Đối với ngành y tế, sẽ giúp xác định những vấn đề cần cải thiện ở cấp độ hệ thống và có cơ sở để xây dựng các chính sách, quy định và quản lý chất lượng dịch vụ y tế", TS-BS Nguyễn Anh Dũng nói.
Đánh giá khách quan
Theo Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, kỳ đánh giá chất lượng năm nay, Sở Y tế tổ chức 5 tổ và được bốc thăm ngẫu nhiên các đơn vị được đánh giá, chứ không phân bổ theo danh sách định sẵn.
Các thành viên trong đoàn là chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực được phân công đánh giá và được đào tạo các lớp đánh giá nội bộ, được cấp chứng chỉ phù hợp. Thành viên của đoàn, ngoài các thành viên cơ quan Sở Y tế còn có nhiều đơn vị, gồm cả chuyên gia của các BV, trung tâm kiểm chuẩn xét nghiệm và cả các hội chuyên môn y khoa cùng tham gia nên đảm bảo tính khách quan và toàn diện. Trước kiểm tra, các tổ được họp thống nhất nội dung và sau 2 tuần sơ kết rút kinh nghiệm đánh giá ban đầu. Kết quả đánh giá được thảo luận và đồng thuận giữa đơn vị được đánh giá và đoàn đánh giá.
Phương pháp đánh giá là trực tiếp. Bao gồm việc kiểm tra hồ sơ sổ sách, bệnh án, kết hợp kiểm tra hoạt động thực tế qua quan sát, phỏng vấn BN, nhân viên y tế.
"Kết quả đánh giá là sự công nhận cho nỗ lực của tập thể đơn vị trong suốt 1 năm qua cho các hoạt động cải tiến chất lượng, phục vụ BN. Việc công khai kết quả đánh giá trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng là dịp để người dân có thể xem xét, đánh giá chất lượng điều trị của các đơn vị có tương xứng với kết quả của Sở Y tế đánh giá hay không. Điều này cũng gây áp lực ngược lại cho chính cơ sở cung cấp dịch vụ và qua đó việc đảm bảo, cải thiện chất lượng sẽ là một vòng xoắn liên tục ngày một tốt hơn", TS-BS Nguyễn Anh Dũng nói.
Bên cạnh đó, không chỉ khảo sát vào đợt đánh giá chất lượng BV hằng năm, Sở Y tế TP.HCM còn tổ chức nhiều hình thức để nắm bắt được đánh giá của người dân như khảo sát sự không hài lòng của BN, khảo sát trải nghiệm BN nội trú, ngoại trú, lắng nghe ý kiến BN sau trải nghiệm điều trị tại BV. Tất cả cũng không nằm ngoài mục tiêu đảm bảo chất lượng và cải thiện chất lượng liên tục tại các BV trên địa bàn TP.HCM.
Tại sao một số BV có điểm chất lượng thấp?
Theo TS-BS Nguyễn Anh Dũng, một số BV có điểm chất lượng BV thấp có nhiều nguyên nhân.
Về khách quan, bộ tiêu chí chất lượng BV VN hiện đang áp dụng cho tất cả các loại hình BV đa khoa, chuyên khoa. Do đó một số tiêu chí thật sự chưa phù hợp với một số loại hình BV chuyên khoa. Kết quả chất lượng BV chưa thật sự là động lực để các BV phấn đấu, đầu tư đồng bộ (chưa có sự khác biệt về giá viện phí theo chất lượng BV).
Về mặt chủ quan, sự quan tâm đầu tư của lãnh đạo các BV còn khác nhau. Lãnh đạo BV nào quan tâm về chất lượng thì kết quả đánh giá có sự khác biệt rất rõ. Một số BV chưa có nhân sự chuyên trách quản lý BV và chưa được đào tạo bài bản. BV chưa có chính sách khuyến khích nhân viên y tế tham gia vào các hoạt động cải tiến chất lượng BV...
"Các BV xếp cuối bảng đa số là các BV chuyên khoa tư nhân chưa được xếp mức chất lượng BV cao vì nhiều nguyên nhân. Một số tiêu chí hiện nay trong nội dung đánh giá chưa thật sự phù hợp để áp dụng cho các BV chuyên khoa thẩm mỹ, răng hàm mặt, mắt. Để đạt được các tiêu chí này, đòi hỏi BV phải đầu tư nhiều nguồn lực hơn. Sở luôn có các đợt giám sát chuyên đề cũng như có lưu ý đối với các BV có điểm chất lượng thấp sau đợt đánh giá chất lượng BV hằng năm", Phó giám đốc Sở Y tế thông tin (Thanh niên, trang 4).
"Thượng đế" nên phát huy vai trò quyết định
Theo Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM Nguyễn Anh Dũng, người dân nên tham gia vào quá trình đánh giá chất lượng BV. Người dân là người tiêu dùng cuối cùng của dịch vụ y tế, do đó ý kiến và phản hồi của người dân đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chất lượng dịch vụ và các khía cạnh cần cải thiện. Người dân đã và đang tham gia vào quá trình này, các ý kiến, góp ý đều tác động, ảnh hưởng đến điểm chất lượng BV. Trong quá trình kiểm tra còn có khảo sát ý kiến hài lòng BN nội trú, ngoại trú.
Lãnh đạo Sở Y tế chỉ đạo các BV duy trì hoạt động tự đánh giá chất lượng, nghiên cứu cách làm hay, học tập, chia sẻ kinh nghiệm từ các BV điểm cao. Ghi nhận các ý kiến phản hồi của BN và khảo sát không hài lòng và thường xuyên. Thực hiện nghiên cứu đánh giá văn hóa an toàn người bệnh, nghiên cứu trải nghiệm người bệnh (Thanh niên, trang 4).
Dễ dàng mua thuốc kê đơn chỉ sau 1 cú click chuột
Dù không đưa ra bất kỳ đơn thuốc nào của bác sĩ, song người dân vẫn có thể dễ dàng mua thuốc kê đơn tại các nhà thuốc ở Hà Nội.
"Đơn giản" như mua thuốc kê đơn
Đưa cho nhân viên nhà thuốc tại phố Thành Thái (quận Cầu Giấy, Hà Nội) một tờ giấy nhỏ ghi tên 4 loại thuốc, bao gồm: Amoxicillin 0,5g; Cefadroxil 0,5g; Cefuroxime 0,25g và Cetirizin 10mg, phóng viên nhanh chóng nhận về 3 loại thuốc, loại còn lại - thuốc Cefadroxil được báo đang tạm hết.
Điều đáng nói, tại Thông tư số 07/2017/TT-BYT, quy định rõ 2 danh mục thuốc được bán tại các nhà thuốc gồm thuốc bán phải có đơn của bác sĩ (thuốc kê đơn) và thuốc bán không cần đơn thuốc (thuốc không kê đơn). Và trong 4 loại thuốc trên, có tới 3 loại thuốc kháng sinh thuộc danh mục thuốc kê đơn, là Amoxicillin, Cefadroxil và Cefuroxim.
Thế nhưng, phóng viên vẫn có thể dễ dàng mua các loại thuốc này mà không cần cung cấp đơn thuốc của bác sĩ.
Khi được hỏi về việc những loại thuốc này đã uống cách đây 1 năm, liệu bây giờ có thể uống tiếp mà không cần đi khám lại hay không, nhân viên hiệu thuốc khẳng định, “nếu trước đây uống rồi thì bây giờ có thể uống tiếp”.
Tiếp tục khảo sát tại một hiệu thuốc trên phố Dịch Vọng (quận Cầu Giấy, Hà Nội), phóng viên có thể dễ dàng mua được thuốc kê đơn mà không cần bất kỳ đơn thuốc nào.
Cụ thể, khi nói có nhu cầu mua Augmentin 1g, người bán lập tức lấy ra một hộp thuốc 2 vỉ và đưa cho khách hàng. Sau khi hỏi khách hàng mua Augmentin 1g để điều trị bệnh gì, nhân viên hiệu thuốc tiếp tục lấy ra thêm 2 loại thuốc khác - trong đó có 1 loại thuốc kê đơn và khuyên nên dùng kết hợp 3 loại để đạt hiệu quả cao.
“Nếu em dùng mỗi loại thuốc Augmentin 1g thì không thể hiệu quả bằng. Em cứ uống đúng như chị bảo, không cần đi khám lại” - nhân viên hiệu thuốc này nói.
Theo khảo sát, người dân còn dễ dàng mua trên mạng xã hội, trên các trang thương mại điện tử, trên website của các hiệu thuốc chỉ thông qua một cú click chuột.
Tiền mất, tật mang
TS.BS Vũ Quốc Đạt - Phó Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới và Can thiệp giảm hại, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, mục đích của việc kê đơn thuốc là để bệnh nhân có được đúng loại thuốc điều trị đặc hiệu, giúp Nhà nước quản lý các loại thuốc tiềm ẩn nguy cơ nguy hại cho cộng đồng và giúp người dân được tiếp cận nguồn thuốc với mức chi phí hợp lý nhất.
Trong các loại thuốc buộc phải kê đơn, thuốc kháng sinh là thuốc phổ biến nhất. Bởi việc điều trị kháng sinh không đúng theo chỉ định, có thể dẫn tới tình trạng bệnh của bệnh nhân không được thuyên giảm, thậm chí bệnh nhân có thể phải chịu những tác dụng phụ của thuốc.
Về mặt cộng đồng, nếu mua thuốc kháng sinh bừa bãi, thì sẽ làm gia tăng sức đề kháng của vi khuẩn đối với kháng sinh. Điều này dẫn tới việc các thế hệ trong tương lai sẽ không có nhiều lựa chọn thuốc để điều trị bệnh.
"Hiện nay, phần lớn các loại thuốc không cần kê đơn là thuốc điều trị triệu chứng. Nếu người dân tự sử dụng thì những nguy cơ và ảnh hưởng cho xã hội ở mức thấp.
Còn thuốc kê đơn là những thuốc cần thiết có sự thăm khám của bác sĩ, để có thể chẩn đoán phù hợp nhất với bệnh tình của bệnh nhân. Việc người dân tự kê đơn, tự tìm kiếm trên internet hoặc dùng đơn thuốc từ rất lâu rồi để tự mua thuốc có thể khiến sẽ khiến “tiền mất, tật mang” - TS Đạt nói (Lao động, trang 7).
Căn cơ để bệnh viện phát triển
Bệnh viện (BV) Hùng Vương (TP.HCM) là đơn vị đặc biệt nhất với 3 năm liên tiếp dẫn đầu về điểm chất lượng.
Trả lời Thanh Niên, PGS-TS Hoàng Thị Diễm Tuyết, Giám đốc BV Hùng Vương TP.HCM, khẳng định sẽ cố gắng giữ vững vị trí trong năm tới, đó là mục tiêu. Nhưng để giữ vững điểm chất lượng BV thì phải quan tâm nghiên cứu và quyết tâm làm thì chất lượng BV sẽ cải thiện. Hoạt động quản lý chất lượng BV là hoạt động xuyên suốt trong năm và có kế hoạch theo từng quý, BV dựa vào kế hoạch đó để rà soát, kiểm tra và chấn chỉnh.
"Trong 83 tiêu chí thì có rất nhiều tiêu chí khó làm. Ví dụ, tiêu chí nguồn nhân lực đòi hỏi phải có thời gian, vì không thể nào hôm nay muốn mà ngày mai có được. Như yêu cầu bổ nhiệm đầy đủ các trưởng, phó khoa, phòng. Vấn đề này ảnh hưởng do nhân viên nghỉ việc, tiêu chuẩn về chuyên khoa, chính trị… nên thiếu hụt. Với tiêu chí về cơ sở vật chất, các BV của TP đa phần là BV cũ, chắp vá, sửa chữa cải tạo liên quan nhiều sở ban ngành cho phép. 2 tiêu chí này ảnh hưởng bên ngoài nhiều hơn và BV khó điều khiển được", PGS-TS Diễm Tuyết nói và cho rằng bộ tiêu chí đã định hướng cho các BV phát triển, quan trọng hơn nữa BV cải thiện chất lượng, nhờ vậy mà người bệnh nhận được kết quả từ chất lượng này.
BV Nhi đồng 1 từ điểm chất lượng BV năm 2021 đứng thứ 5, năm 2022 đã tăng vọt lên hạng thứ 2. "Cải tiến chất lượng, chúng tôi làm thật và làm nhiều năm nay. Trong đó quan trọng là an toàn bệnh nhân (BN), tiếp đến là kỹ thuật chuyên sâu, cơ sở vật chất tốt hướng đến mỗi BN 1 giường và làm hài lòng BN, trợ giúp xã hội. Công bằng trong y tế phải được thực hiện tốt, BN giàu hay nghèo cũng phải lo như nhau", PGS-TS Nguyễn Thanh Hùng, Giám đốc BV Nhi đồng 1, bày tỏ.
BV Nhân dân 115 đã có 3 năm liền điểm chất lượng BV đứng thứ 3. "BV triển khai gần như 83 tiêu chí BV của Bộ Y tế nên có điều kiện đạt điểm chất lượng cao. Thế mạnh của BV là nghiên cứu khoa học, chuyên môn, con người… nhưng cơ sở vật chất ở mức độ vừa phải, nếu BV có cơ sở vật chất tốt thì sẽ nâng điểm cao hơn", TS-BS Trần Văn Sóng, Phó giám đốc BV Nhân dân 115, chia sẻ.
Qua khảo sát của PV Thanh Niên, nhiều lãnh đạo BV thống nhất quan điểm, kết quả chất lượng BV quyết định đến sự chọn lựa của BN. Để BN chọn lựa đến với BV cũng là mục tiêu phấn đấu đảm bảo tự chủ tài chính cho BV, vì BN là người trả lương cho nhân viên y tế. Nếu không có BN thì BV không có nguồn thu, không có nguồn trả lương cho nhân viên. Hơn nữa, muốn phát triển chuyên sâu thì phải có tiền để đầu tư, do đó đảm bảo chất lượng BV là căn cơ của phát triển (Thanh niên, trang 4).
Đáng lo thuốc trị bệnh vảy nến giá rẻ trên mạng
Từ phản ánh của người dân về việc có hội nhóm trên mạng rao bán thuốc sinh học dạng tiêm trị bệnh vảy nến giá rẻ, PV Thanh Niên vào cuộc tìm hiểu.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, một người nữ tên H.Đ làm quản trị hội những người bị vảy nến tiêm thuốc sinh học (TSH), rồi thông qua đó giới thiệu bán TSH giá rẻ chữa bệnh vảy nến.
Hàng xách tay
Trên các trang Facebook, Zalo, H.Đ thể hiện hình ảnh không phải là bác sĩ (BS), dược sĩ nhưng lại tư vấn về thuốc với "thành tích" tự giới thiệu bản thân từng là bệnh nhân (BN) vảy nến đã dùng TSH giá rẻ để trị và bệnh đã ổn định (?).
Sau khi thử gia nhập nhóm của H.Đ trên mạng xã hội, PV Thanh Niên lập tức nhận cuộc gọi từ một người xưng tên H.Đ. Sau khi PV nói là "khách ruột" của nhóm thì được H.Đ duyệt vào hội nhóm Zalo TSH.
Sau khi xem hình ảnh BN vảy nến do PV cung cấp, H.Đ bảo người nhà PV nên tiêm 4 mũi thuốc Cosentyx với giá 3,5 triệu/mũi trong tháng đầu, mỗi mũi 150 ml. Những tháng tiếp theo duy trì 1 tháng/mũi. H.Đ đảm bảo sẽ hết bệnh 100% và cho biết bản thân đã tiêm 4 mũi và không tái bệnh (?).
H.Đ cũng cho biết liều khuyến cáo cho mỗi lần tiêm là 300 mg (2 bút tiêm 150 mg). "Tại các bệnh viện ở TP.HCM, mỗi lọ thuốc tiêm Cosentyx giá từ 8 triệu đồng. Giá bán ở đây chỉ 3,5 triệu đồng/mũi, mức giá hời chưa đến một nửa so với giá ngoài thị trường", H.Đ quảng cáo và khẳng định Cosentyx là bút TSH sản xuất bởi hãng N. (Thụy Sĩ). Một bút tiêm Cosentyx chứa 150 mg secukinumab. Nhưng khi PV hỏi loại thuốc này có được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép không thì H.Đ không trả lời mà chỉ nói thuốc của mình là hàng chính hãng và được xách tay từ Trung Quốc ?
Ngoài TSH giá rẻ, trong hội nhóm, H.Đ còn đề cập một loại TSH mới là Tremfya với giá 15,5 triệu đồng/mũi, hàng xách tay từ Trung Quốc (loại thuốc này tiêm ở bệnh viện có giá hơn 31,5 triệu đồng - PV). Theo H.Đ, những BN đã "nhờn" thuốc Cosentyx hay Faizeron thì nên sử dụng thuốc này.
Chỉ bán hàng qua mạng
Trong các nhóm, có những người nói đã tiêm TSH giá rẻ của H.Đ và ổn định, nhưng khi PV liên hệ tìm hiểu riêng thì những người này không trả lời.
Khi hỏi về những tác dụng phụ sau khi tiêm TSH Cosentyx thì H.Đ khẳng định bản thân không có triệu chứng nào; nhưng có vài người tiêm bị viêm đường hô hấp trên như ho, sổ mũi. Khi dùng nhiều sẽ cảm thấy uể oải. Ngoài ra, không có tác dụng phụ nào ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của BN ?
Khi PV hỏi về nơi ở của H.Đ để tiện đến lấy thuốc thì người này tỏ ra nghi ngờ và không trả lời. H.Đ chỉ tiết lộ hiện hiện đang sống tại H.Đông Anh (Hà Nội), thuốc sẽ được chuyển đến các tỉnh thành theo yêu cầu của người mua.
Tiềm ẩn nhiều nguy cơ
Theo BS Phạm Nhật Nguyên (Bệnh viện (BV) Da liễu TP.HCM), TSH được sử dụng ngày càng phổ biến trong điều trị các bệnh lý về da, đặc biệt là vảy nến. Hiện nay trên thị trường xuất hiện TSH với giá cực kỳ rẻ. Một số BN đến khám tại BV cho biết một số người tự xưng là "chuyên gia" tạo nhóm trên mạng xã hội lôi kéo BN vảy nến bỏ điều trị TSH tại BV để theo các loại thuốc chưa biết rõ nguồn gốc này bán trên mạng.
Việc sử dụng thuốc điều trị không rõ nguồn gốc tiềm ẩn các nguy cơ cho BN vảy nến. Vì các thuốc có thể không được bảo quản nghiêm ngặt, không tuân theo các chuẩn mực về chất lượng, thậm chí có thể chứa những thành phần biến tính độc hại cho cơ thể. Việc điều trị không đúng sẽ không đạt hiệu quả, khiến bệnh nặng hơn, gây biến chứng vảy nến mủ, viêm khớp vảy nến, thậm chí có thể gây tàn phế.
"N., nhà cung cấp TSH secukinumab tại Việt Nam, cho biết hiện nay, secukinumab chỉ được cấp phép lưu hành ở Việt Nam dưới dạng bào chế bột pha dung dịch tiêm, dưới tên thương mại F. Hiện N. chưa có thông tin chính thức về nguồn gốc của bất kỳ sản phẩm tương tự khác", BS Nguyên nói.
Về nguyên tắc, trước khi sử dụng TSH, BN phải được khám kỹ, xét nghiệm sàng lọc và nếu đáp ứng đủ điều kiện thì mới được chỉ định dùng truyền tĩnh mạch hay tiêm dưới da. Trong quá trình dùng thuốc, BN phải tuân thủ phác đồ điều trị và được BS theo dõi liên tục (Thanh niên, trang 5).
