Đau gót chân - dấu hiệu dẫn tới suy tĩnh mạch
Viêm gót chân là bệnh đơn giản, dễ chữa ở giai đoạn đầu nhưng nếu không được khắc phục, nó có thể dễ dẫn tới suy tĩnh mạch chân khiến việc đi lại gặp nhiều khó khăn.
Mấy hôm nay, chị Trâm Anh (Ba Đình, Hà Nội) không thể đi giày cao gót như mọi khi vì bị đau gót chân. Sau vài ngày, thấy tình trạng tăng nặng, xoa dầu cao không đỡ, chị đi khám bác sĩ và được kết luận bị viêm bao hoạt dịch gân gót.
Bệnh thường gặp ở người đi giày cao gót
Không chỉ bị đau phần gót, nhiều người còn có cảm giác nhoi nhói ở phần gót chân. Lúc đầu, khi gặp hiện tượng này, hầu hết mọi người đều cho rằng có thể mình đã giẫm phải vật cứng nhưng thực sự không phải vậy. Hiện tượng này gọi là viêm gân gót. Đau vùng gót chân là bệnh xảy ra phổ biến và có xu hướng gia tăng trong thời gian gần đây. Đau vùng gót chân bao gồm 2 dạng chính là: viêm gân gót (viêm gân Achille) và viêm bao hoạt dịch gân gót.
Viêm gót hay gặp ở những người vận động với cường độ cao hoặc gặp ở lứa tuổi trung niên. Khi đó, gân gót bị kéo căng quá mức do vận động quá tải, cộng với những chấn thương lặp đi lặp lại mà không được xử trí đúng cách làm gân gót mất tính mềm dẻo, trở nên thoái hóa, có những tổn thương rách nhỏ, do đó, dễ bị viêm, thậm chí đứt gân. Những yếu tố khác dễ gây bệnh như thay đổi giày đi, thay đổi chế độ luyện tập như tăng lượng vận động...
Một trong những nguyên nhân khác gây đau gót chân là do chấn thương trực tiếp tại vùng gan chân do đi trên nền cứng không bằng phẳng, giẫm phải sỏi đá... làm tổn thương trực tiếp lên mô mỡ đệm ở gan chân. Những người béo phì hoặc thường xuyên phải đi bộ hay, đứng lâu, hay đi giày cao gót... cũng rất hay gặp hiện tượng này.
Không có dấu hiệu cảnh báo sớm
Thực ra, bạn chỉ phát hiện ra mình bị viêm gân gót khi đột nhiên một ngày có cảm giác đau ở vùng mặt dưới gót chân. Cảm giác này tăng lên khi chân thay đổi tư thế. Đặc biệt, người bệnh đau nhiều vào buổi sáng khi mới ngủ dậy và bước chân xuống giường.
Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng này thường sẽ bớt dần sau khi vận động. Tuy nhiên, nếu không được chữa trị kịp thời, các cơn đau sẽ gia tăng, thậm chí trở nên nhức nhối mỗi khi di chuyển. Cũng chính vì lý do này mà khả năng đi lại của người bệnh bị ảnh hưởng, các hoạt động thể thao, du lịch, thậm chí là vệ sinh cá nhân cũng bị hạn chế. Lâu dần, nó có thể làm thay đổi dáng đi, nhất là khi cơn đau kéo lên vùng gối và hông. Về mặt bệnh lý, căn bệnh này có thể dẫn đến suy tĩnh mạch chi dưới, bị gai gót chân, thoái hóa điểm bám gân gót, ảnh hưởng đến dây thần kinh tọa...
Một số bệnh lý phổ biến khác mà chúng ta hay gặp do hậu quả của viêm gót chân lâu ngày không được điều trị đúng hướng, đó là:
- Gai xương gót: Đây là hiện tượng mọc xương tân tạo tại vùng gót chân do viêm cân gan chân kéo dài. Nhiều trường hợp phải thực hiện phẫu thuật cắt bỏ, nếu không, nó sẽ làm tình trạng đau gia tăng.
- Hội chứng đường hầm cổ chân mắc phải: Khi mắc phải hội chứng này, bạn sẽ có cảm giác tê rát, tê cóng, căng chặt vùng bàn chân hay gót chân. Về cơ bản, bạn phải dùng thuốc để điều trị nhưng cũng có khi phải phẫu thuật giải phóng chèn ép. (An ninh Thủ đô, trang 8).
Khắc phục chứng nghẹt mũi khi chuyển mùa
Cứ nằm xuống là có cảm giác bị nghẹt mũi, đó là triệu chứng khá phổ biến của những bệnh nhân đến khám ở chuyên khoa tai mũi họng, đặc biệt là trong những lúc thời tiết chuyển mùa. Nguyên nhân do trọng lực. Trong ngày, niêm mạc mũi sản xuất ra chất nhầy và thường xuyên chảy xuống phía sau cổ họng và bị nuốt xuống. Còn khi nằm xuống, chất nhầy khó khăn hơn để đi xuống mặt sau cổ họng, nên tích tụ lại dẫn đến nghẹt mũi. Để tránh bị nghẹt mũi vì lực hấp dẫn, hãy thử ngủ với vị trí của đầu cao hơn mức của tim.
Do không khí khô: Không khí khô làm niêm mạc mũi tăng tiết ra chất nhầy để giữ độ ẩm cho mũi. Có thể khắc phục bằng cách sử dụng máy làm ẩm không khí.
Bệnh cảm lạnh, cúm, viêm phế quản cấp và viêm phổi là những nguyên nhân gây ngạt mũi. Biện pháp là điều trị cảm cúm thông thường, thuốc xịt làm thông mũi sẽ giúp bạn giảm bớt nghẹt mũi trong khi chờ đợi.
Dị ứng: Các chất gây dị ứng thông thường như phấn hoa, bụi, khói, lông vật nuôi trong nhà là nguyên nhân phổ biến khác gây nghẹt mũi khi nằm. Tuy nhiên, không nên sử dụng thuốc dị ứng trong một khoảng thời gian kéo dài mà hãy đi khám để xác định nguyên nhân thực sự của dị ứng. Ngoài ra, thay đổi gối và ga thường xuyên cũng giúp giảm dị ứng.
Lệch vách ngăn mũi: Vì nhiều lý do, đôi khi vách ngăn không nằm ở giữa mũi mà bị lệch, khiến mũi không hoạt động như bình thường. Phẫu thuật để sửa lại vị trí của vách ngăn trong trường hợp cần thiết, nhưng nếu ít nghiêm trọng, nâng đầu khi nằm hoặc nằm nghiêng một bên sẽ giúp bạn ngăn ngừa tích tụ nhầy.
Polyp mũi có thể là nguyên nhân gây nghẹt mũi. Polyp mũi là những tế bào tăng sinh lành tính bên trong mũi có khuynh hướng ngăn chặn luồng không khí đi qua mũi, dẫn đến tích tụ chất nhầy. Corticosteroid, thuốc chống nấm hoặc kháng histamin được khuyến cáo dùng để điều trị polyp mũi. Tuy nhiên, nếu những polyp mũi này không thể co lại được, cần phải phẫu thuật cắt bỏ.
Viêm xoang cũng có đặc điểm là tăng tiết chất nhầy gây ra nghẹt mũi. Các triệu chứng của viêm xoang có xu hướng trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm do vị trí và tư thế ngủ.Các biện pháp điều trị đơn giản tại nhà bao gồm thuốc giảm đau, thuốc thông mũi hoặc ngủ với đầu ngẩng lên. Nếu viêm xoang nặng, thuốc kháng sinh có thể được yêu cầu vì viêm xoang có thể là kết quả của nhiễm khuẩn do vi khuẩn.
Mang thai: Khi thai nhi phát triển bên trong tử cung, bụng của phụ nữ căng lên gây áp lực lên cơ hoành, ảnh hưởng đến hô hấp. Có thể thay đổi tư thế ngủ và giữ ẩm không khí phòng ngủ để làm giảm nghẹt mũi khi nằm. (An ninh Thủ đô, trang 8).
Cuộc thi y tế thôn bản giỏi khu vực miền núi phía Bắc
Ngày 28/10, tại Trung tâm văn hóa tỉnh Thái Nguyên, Bộ Y tế phối hợp với Sở Y tế tỉnh Thái Nguyên tổ chức cuộc thi “Y tế thôn bản giỏi lần thứ 2 năm 2017” khu vực miền núi phía Bắc. Tham dự cuộc thi là các y bác sỹ, nhân viên y tế thôn bản 6 tỉnh,gồm: Cao Bằng, Bắc Kạn, Hà Giang, Tuyên Quang, Lạng Sơn và Thái Nguyên. Đây là dịp để các đội thi giao lưu học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm nhằm thực hiện tốt công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Thông qua đó, tôn vinh vẻ đẹp tri thức, y đức và phong cách phục vụ người bệnh của cán bộ y tế…Từ đó nhân rộng những tấm gương y tế thôn bản giỏi, tiêu biểu luôn cố gắng khắc phục thiếu thốn về vật chất, điều kiện khám chữa bệnh để hàng ngày chăm sóc sức khỏe cho người dân ở vùng khó khăn. (Nhân dân, trang 5).
Thầm lặng cống hiến cho y học
Ngay từ năm thứ nhất sau khi thi đỗ vào Trường Y, tất cả các sinh viên đều được học môn giải phẫu học hay còn gọi là cơ thể học (anatomy).
Đây là một trong những môn y học cơ sở cần thiết khởi đầu cho y nghiệp của mình với quá trình đào tạo sau đó 6 năm để trở thành bác sĩ. Khi thực hành, sinh viên được phẫu thuật tử thi người chết đã hiến mình cho y học để học tập. Sự cống hiến thầm lặng này được các sinh viên của trường thành kính tri ân bằng buổi lễ Macchabée.
Tại Trường đại học Y khoa Huế trước năm 1975, cứ mỗi một nhóm 10 sinh viên năm thứ nhất được sắp xếp thực hành phẫu thuật trên 1 tử thi để học tập môn giải phẫu học hay cơ thể học sau khi học xong phần lý thuyết. Đợt thực hành mổ xác tử thi được bảo quản bằng hóa chất thường thực hiện trong khoảng 3 tháng để sinh viên có đủ thời gian học tập các phần cấu tạo của cơ thể người từ bên ngoài cho đến bên trong, không bỏ sót một phần chi tiết nào để thu thập những vấn đề cần thiết. Tôi và các bạn cùng lớp được thực hành môn học này dưới sự hướng dẫn của các thầy và bác sĩ trong bộ môn giải phẫu theo thời gian quy định để kết thúc bằng kỳ thi kiểm tra và lễ Macchabée tri ân những người đã hiến thân mình cho y học.
Mỗi tử thi, chúng tôi được thực hành mổ từng phần theo hướng dẫn của các thầy và bác sĩ bộ môn để phẫu thuật không bỏ sót một chi tiết nào của cơ thể. Phần khó nhất vẫn là hệ thống mạch máu, thần kinh, cơ quan nội tạng... Tất cả phải tự phẫu thuật và khám phá, đọc đúng tên các thành phần cấu tạo có liên quan từ ngoài đến trong, từ trên xuống dưới, từ phải sang trái, từ trước ra sau... Các phần chi tiết của cơ thể khó phát hiện hoặc không đọc được tên đã có các thầy, bác sĩ bộ môn hướng dẫn và giúp đỡ. Kết thúc quá trình thực hành, sinh viên phải qua đợt thi kiểm tra với 100 câu trả lời trên 5 xác tử thi, mỗi xác tử thi được sắp xếp gồm 20 phiếu ghi số thứ tự có sợi chỉ buộc vào phần cấu tạo của cơ thể cần trả lời theo yêu cầu của đề thi. Lần lượt từng sinh viên vào phòng thực hành có 5 bàn đặt xác tử thi được bộ môn chuẩn bị phiếu hỏi mang số thứ tự từ trước. Chúng tôi đi từ xác này đến xác khác xem số, phát hiện phần cấu tạo cơ thể liên quan và trả lời trên giấy làm bài thi, thời gian lưu lại trên mỗi xác đã được giới hạn quy định. Khi có tiếng chuông báo hiệu hết thời gian, sinh viên phải chuyển sang xác tử thi tiếp theo cho đến hết xác thứ 5 để hoàn thành 100 câu hỏi và nộp bài thi trước khi ra khỏi phòng…
Bản thân tôi cũng như các đồng nghiệp luôn ghi nhớ và thành kính tri ân những người đã cống hiến thân xác của mình một cách thầm lặng cho y học với mục đích đào tạo ra những bác sĩ có đầy đủ kiến thức, trình độ và năng lực để thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng người dân; trong đó có sự đóng góp một phần lớn lao của họ... (Sức khỏe & Đời sống (trang 2):
Hội chẩn trực tuyến - Bác sĩ gần dân
Bệnh viện Nhi Trung ương đã từng hỗ trợ lâm sàng trực tuyến thông qua hội chẩn từ xa, điển hình là với Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An: một trường hợp bệnh nhi sơ sinh mắc phình đại tràng vô hạch, giúp người nhà bệnh nhi yên tâm điều trị bệnh cho con tại địa phương.
Bé Nguyễn P.S. mới 2 tháng tuổi, quê ở Nghệ An. Theo gia đình, bé Sang chào đời khỏe mạnh khi được 38 tuần tuổi. Tuy nhiên, chỉ 7 ngày sau đó, bé xuất hiện một số biểu hiện bất thường: nôn nhiều sau bú, chậm đi ngoài phân su. Cháu được gia đình đưa vào Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An. Tại đây, các bác sĩ đã cho cháu sử dụng kháng sinh, nuôi dưỡng tĩnh mạch, thụt tháo hàng ngày kết hợp chiếu đèn, tuy nhiên tình trạng bệnh nhi không tiến triển. Cháu được các bác sĩ chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương để tiếp tục điều trị chuyên sâu.
Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, qua thăm khám, chụp Xquang khung đại tràng, sinh thiết đại tràng, các bác sĩ ngoại khoa kết luận bé S. mắc phình đại tràng vô hạch. Phình đại tràng bẩm sinh là bệnh tổn thương đại tràng ảnh hưởng tới quá trình tống xuất phân gây táo bón. Nguyên tắc của điều trị bệnh này là cần phẫu thuật. Bé S. được chỉ định phẫu thuật 2 lần. Sau khi phẫu thuật lần thứ nhất, nhận thấy sức khỏe bệnh nhi đã đủ điều kiện chuyển về theo dõi tại địa phương trong khi chờ phẫu thuật lần 2, các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiến hành hội chẩn từ xa với các đồng nghiệp Bệnh viện Sản Nhi trao đổi về tình trạng sức khỏe của bé, đồng thời cùng các đồng nghiệp lên kế hoạch chăm sóc nuôi dưỡng và điều trị cho cháu S. tại địa phương. Trước khi bàn giao cho các bác sĩ tuyến tỉnh, bé được các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương đặt một đường truyền tĩnh mạch lâu dài để nuôi dưỡng tĩnh mạch và hạn chế phải lấy lại ven nhiều lần.
Trong quá trình cháu S. được chăm sóc tại bệnh viện tỉnh, các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương vẫn thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe của bệnh nhi và trao đổi hỗ trợ chuyên môn cho các đồng nghiệp thì bất ngờ nhận được thông tin từ các đồng nghiệp Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An về sự cố đường truyền tĩnh mạch của cháu S. Ngay lập tức, một cuộc hội chẩn “nóng” được nối giữa Hà Nội với Vinh, trong lần hội chẩn này có sự tham gia của cha mẹ cháu S. Nhờ vậy, gia đình nắm bắt được diễn biến tình trạng sức khỏe của con mình, được các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương giải thích cặn kẽ kế hoạch điều trị để yên tâm chữa bệnh cho bé tại địa phương, cùng với đó tăng cường điều dưỡng có kinh nghiệm từ Hà Nội vào... Là bệnh viện tuyến cao nhất về nhi khoa của toàn miền Bắc với 14-16 bệnh viện vệ tinh, những cuộc hội chẩn từ xa để hỗ trợ về lâm sàng cho các đồng nghiệp tuyến dưới đã trở nên quen thuộc với các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương.
Sau 2 năm đi vào hoạt động, hình thức hỗ trợ lâm sàng trực tuyến thực sự nối dài cánh tay cho các bác sĩ tại các bệnh viện tuyến Trung ương, giúp các nhà chuyên môn tiết kiệm được thời gian, công sức di chuyển trong quá trình hỗ trợ bệnh viện tuyến, tạo điều kiện để người dân yên tâm chữa bệnh tại địa phương. Từ đó, Bệnh viện Nhi Trung ương thực hiện được mục tiêu: giảm tải bệnh viện tuyến Trung ương, hướng tới sự hài lòng của người bệnh.
Ở Hà Nội cấp cứu tận Điện Biên
Tại Bệnh viện Việt Đức, công tác cấp cứu qua hệ thống trực tuyến được áp dụng thường quy trong thời gian gần đây. Câu chuyện ngoạn mục nhất đó là trường hợp cứu sống cô giáo bị tai nạn ôtô khiến nội tạng lộ cả ra ngoài.
ThS. Lê Việt Khánh - Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến của Bệnh viện Việt Đức kể, nhận được tin từ Bệnh viện tỉnh Điện Biên báo về lúc 9h sáng ngày 6/3, ThS. Khánh lập tức tổ chức cuộc hội chẩn tại Trung tâm Chỉ đạo tuyến của Bệnh viện Việt Đức với lãnh đạo và các bác sĩ phẫu thuật, gây mê của Bệnh viện tỉnh Điện Biên qua đường truyền Telemidicine.
ThS. Lê Việt Khánh và TS. Dương Trọng Hiền - Phó Trưởng khoa Phẫu thuật cấp cứu ổ bụng đã cùng xem các hình ảnh tổn thương của bệnh nhân truyền về và qua hệ thống y tế từ xa Telemedicine, các chuyên gia đã tư vấn cho các bác sĩ ở Bệnh viện tỉnh Điện Biên về tình trạng bệnh, khả năng thương tổn cũng như cách xử trí. Nhờ đó, cô giáo không may bị tai nạn đã được cứu sống. (Sức khỏe & Đời sống, trang 2).
Khi công nghệ hỗ trợ thầy thuốc
Để phục vụ người bệnh ngày càng tốt hơn, tạo thuận lợi cho chuyên môn và nghiệp vụ, Bệnh viện Quận Thủ Đức, TP.HCM đã ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý bệnh viện. Đây cũng là mục tiêu cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng quản lý, xây dựng bệnh viện thông minh.
Đăng ký khám tự động
BS. Nguyễn Minh Quân, Giám đốc Bệnh viện quận Thủ Đức cho biết, thực hiện khuyến cáo của ngành y tế, bệnh viện đang tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin ở tất cả các quy trình khám chữa bệnh và quy trình hành chính.
Cụ thể, bệnh viện thực hiện công nghệ đăng ký khám bệnh tự động. Với công nghệ này, người bệnh có thể tự thực hiện đăng ký tái khám tại quầy máy mà không cần đến nhân viên y tế. Trường hợp người bệnh lần đầu tiên đến khám sẽ đăng ký trực tiếp tại quầy, nhân viên y tế sử dụng đầu đọc mã vạch để quét mã vạch trên thẻ BHYT. Người bệnh cũng có thể đăng ký khám bệnh qua tổng đài 08.1080, tổng đài thực hiện đăng ký cho bệnh nhân thông qua cổng thông tin điện tử Bệnh viện Quận Thủ Đức.
Sau khi đăng ký khám bệnh, người bệnh tới phòng khám theo số thứ tự in sẵn trên phiếu đăng ký và ngồi chờ đọc số tự động theo danh sách bệnh nhân chờ hiện rõ số thự tự trên màn hình tivi ở mỗi phòng khám. Trong phòng khám, các phiếu chỉ định xét nghiệm hoặc toa thuốc của bác sĩ cũng tự động hiện số thứ tự cho các khu vực cận lâm sàng hoặc lấy thuốc, người bệnh không phải chờ lấy số thứ tự nhiều lần. Mã vạch cũng được in trực tiếp trên toa thuốc giúp tiết kiệm thời gian làm thủ tục cho người bệnh. Sau khi làm xét nghiệm, người bệnh được trả một phiếu hẹn giấy lấy kết quả tại phòng khám. Với việc trả kết quả xét nghiệm tại phòng khám giúp tiết kiệm thời gian, người bệnh không phải chờ tập trung. Tại mỗi khoa lâm sàng, danh sách người bệnh điều trị bệnh nội trú cũng được hiện rõ trên màn hình tivi, thân nhân người bệnh có thể dễ dàng tìm kiếm.
Bệnh viện đã thành lập bộ phận chăm sóc khách hàng, một trong những nhiệm vụ của đội ngũ này là tiếp nhận phản ánh, tư vấn sức khỏe của người bệnh 24/24 giờ, gọi điện thoại hỏi thăm sức khỏe và sự hài lòng đối với các trường hợp nằm điều trị nội trú và nhắn tin nhắc nhở uống thuốc, tái khám và thăm hỏi đối với trường hợp điều trị ngoại trú.
Bệnh án điện tử
Qua phần mềm khám chữa bệnh, các bác sĩ có thể dễ dàng phân biệt được các trường hợp bệnh nhân khác nhau (bệnh nhân chờ khám, đi làm cận lâm sàng hoặc bệnh nhân đã có kết quả cận lâm sàng) qua màu sắc; các chỉ định cận lâm sàng cũng được liệt kê sẵn danh sách hoặc từ gọi nhớ; xem và in kết quả xét nghiệm tại phòng khám cho người bệnh; cấp toa thuốc theo số lượng tồn ở thời điểm cấp thực tế hiện rõ trên phần mềm… bác sĩ cũng dễ dàng xem lịch sử khám bệnh của người bệnh, hồ sơ bệnh án cũ.
Bệnh viện sử dụng hệ thống PACs giúp các bác sĩ có thể xem kết quả, hình ảnh siêu âm, Xquang ở bất cứ nơi đâu thuộc mạng nội bộ hoặc có kết nối internet. Hội chẩn hệ thống PACs cũng được thực hiện trực tuyến giữa các đơn vị khác nhau. Với việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp cải cách đáng kể các thủ tục hành chính: Thời gian chờ, số lượt trung bình khám, thời gian trả kết quả xét nghiệm được theo dõi chặt chẽ giúp kịp thời nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh.
Hiện bệnh viện đang thí điểm hồ sơ bệnh án điện tử và ứng dụng chữ ký số (chứng thực bằng mã pin), việc lập hồ sơ bệnh án không viết tay như trước đây, nhân viên y tế có nhiều thời gian hơn tập trung cho chăm sóc người bệnh. Với việc cập nhật mã ICD 10 và phác đồ điều trị tại phần mềm, bác sĩ có thể dễ dàng khai báo và tra cứu phác đồ, chẩn đoán theo đúng danh mục ICD 10 và các chỉ định cận lâm sàng, thuốc phù hợp.
Ngoài ra, bệnh viện cũng áp dụng họp giao ban trực tuyến với Sky for business. Tại đây, Ban Giám đốc và các khoa, phòng có thể trao đổi tin nhắn, thực hiện cuộc gọi Audio, thuyết trình Powerpoint trực tuyến, hội nghị, họp giao ban trực tuyến… mà không cần phải tập trung ở hội trường như trước đây.
PGS.TS.BS. Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế, TP.HCM cho hay: Bệnh viện quận Thủ Đức là cơ sở y tế tuyến quận huyện đầu tiên trên cả nước được xếp hạng I ( theo phân hạng của Bộ Y tế). Sở Y tế TP.HCM chủ trương phát triển Bệnh viện quận Thủ Đức trở thành bệnh viện kiểu mẫu về chuyên môn kỹ thuật, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng sự hài lòng người bệnh. Mô hình thành công tại Bệnh viện quận Thủ Đức sẽ được nhân rộng ra các bệnh viện quận huyện khác nhau trên toàn thành phố trong thời gian tới. (Sức khỏe & Đời sống, trang 2).
Dân số trước bài toán nới sinh con
Trước thách thức già hóa dân số, chính sách nới sinh con đang được đề xuất. Vậy đâu là lời giải cho bài toán trẻ hóa dân số?
3 phương án điều chỉnh mức sinh
Theo số liệu của Bộ Y tế, mức sinh ở nước ta trong 11 năm qua luôn xoay quanh mức sinh thay thế (2,1 con/bà mẹ). Nhưng mức sinh này không đồng đều giữa các vùng, mà vùng càng nghèo lại càng sinh con nhiều, trong khi những khu vực có điều kiện kinh tế, sinh con ra có điều kiện nuôi dạy trẻ tốt hơn thì lại giảm sinh xuống mức quá thấp. Cụ thể như TP Hồ Chí Minh, thành phố phát triển nhất nước, hiện bình quân mỗi bà mẹ chỉ có 1,4 - 1,5 con. Trong khi các vùng nghèo vẫn chưa giảm sinh được như mong muốn: vùng Tây Nguyên khoảng 2,6 con/bà mẹ, Kon Tum khoảng 3,4 con/bà mẹ, Tây Bắc khoảng 2,2 con/bà mẹ, Hà Giang khoảng 3 con/bà mẹ.
Bộ Y tế cho biết, đã đề xuất ba phương án điều chỉnh mức sinh. Cụ thể phương án 1: Duy trì mức sinh như hiện nay càng lâu càng tốt. Theo đó sẽ vận động mỗi cặp vợ chồng sinh 2 con mà không quy định thành luật với chính sách linh hoạt. Những địa phương đang sinh nhiều con (hơn 3 con) thì vận động sinh ít đi để có điều kiện nuôi dạy tốt hơn. Ngược lại, những nơi tỷ lệ sinh thấp thì phải vận động nâng mức sinh lên. Phương án 2: Tiếp tục chính sách sinh ít hơn 2 con, khẩu hiệu mỗi cặp vợ chồng sinh 1-2 con, nhằm tiếp tục giảm mức sinh, giảm tốc độ gia tăng dân số. Phương án 3: Cho sinh thoải mái, không vận động, không cấp phương tiện tránh thai miễn phí (hiện một nửa cấp miễn phí).
Còn nhiều băn khoăn
Việt Nam là một trong những nước có tốc độ già hóa dân số nhanh. Hiện nước ta có khoảng 10,1 triệu người cao tuổi, chiếm 11% dân số. Chất lượng dân số cũng đối mặt với nhiều thách thức, như dân số trong độ tuổi lao động chiếm tỷ trọng lớn nhưng tỷ lệ tham gia lực lượng chưa cao, mới chiếm khoảng 78,8% dân số. Khoảng 70% dân số sống và khoảng 48% lao động đang làm việc ở khu vực nông nghiệp, nông thôn - là khu vực tạo ra giá trị gia tăng thấp. TS Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng Cục trưởng phụ trách Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cho biết: Hệ quả dân số già đã hiện hữu ngay trước mắt như cấu trúc gia đình thay đổi, sinh ít con hơn và cũng ít quyền được lựa chọn chăm sóc hơn. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tinh thần cho người cao tuổi ở nước ta chưa phát triển. Thời gian sống sau nghỉ hưu tăng lên, làm gia tăng áp lực lên hệ thống y tế và hệ thống trợ cấp lương hưu…
Tuy nhiên, chính sách nới mức sinh cũng gây nên nhiều băn khoăn, nhất là mối lo: liệu có xảy ra tình trạng bùng nổ dân số trở lại? Phía cơ quan quản lý, ông Nguyễn Văn Tân cho rằng, với định hướng không tiếp tục thực hiện giảm sinh mà thay bằng duy trì mức sinh thay thế vững chắc, đến năm 2030 quy mô dân số Việt Nam ở mức 104 triệu người, đến năm 2049 ổn định ở 113-115 triệu người. Hiện nay Việt Nam có 94 triệu dân, trung bình mỗi năm tăng thêm 850.000 - 900.000 người. “Chúng tôi đã khảo sát trên Internet với hơn 700.000 người, 73% trong số này mong muốn có 2 con, 8,3% mong có 1 con, 9,3% mong có 3 con, trên 8% mong có nhiều hơn 3 con”, ông Tân nói. Với kết quả khảo sát như trên, ông Tân cho rằng mức sinh sẽ không tăng mạnh sau khi nới, thay đổi chính sách dân số.
TS Nguyễn Quốc Anh, nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu, Thông tin và Dữ liệu (Tổng cục DS-KHHGĐ) thì bày tỏ quan điểm: “Tôi ủng hộ phương án 1. Việt Nam đã đạt mức sinh thay thế 2,1 con (số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) - đây là mức lý tưởng nhưng chưa thật sự ổn định. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15-49 tuổi) sẽ đạt cực đại vào năm 2020-2025 (khoảng 25-26 triệu). Việt Nam chưa thể thả lỏng chính sách dân số”. Cũng theo TS Quốc Anh, dân số là mẫu số của phát triển KT-XH. Chất lượng sống không thể tăng lên nếu chúng ta để mẫu số “tăng lên”, trong khi tử số là phát triển KT-XH không tăng tương xứng”.
Cũng có ý kiến cho rằng, với phương án 2 khi sinh ít con hơn, các gia đình có điều kiện nuôi dạy trẻ tốt hơn, giảm bớt chi phí an sinh xã hội cho trẻ sinh ra, mật độ dân số tăng chậm hơn. Tuy nhiên, mặt trái của phương án này là việc sinh ít con cộng thêm sự phát triển kinh tế - xã hội của những năm tiếp theo sẽ tiếp tục đưa mức sinh giảm xuống. Kinh nghiệm cho thấy khi mức sinh giảm xuống đến ngưỡng nào đó, thì việc đưa quay trở lại tăng lên là rất khó khăn. Nhiều quốc gia, trong đó có những nước phát triển như Hoa Kỳ, Nga, Pháp… đang chật vật để khuyến khích các vợ chồng trẻ sinh nhiều con hơn.
Cùng với cân bằng giới tính, việc giảm tỷ lệ già hóa dân số sẽ là những mặt lợi khi cân nhắc thay đổi về chính sách dân số. Chính sách dân số phải chú trọng đến chất lượng dân số, tránh bùng nổ dân số ở những vùng nghèo. (Nhân dân, trang 5).
Biến chứng, mất tiền khủng ở phòng khám Trung Quốc
Ngày 26-10, BS CKI Võ Hoàng Định, khoa Khám bệnh BV đa khoa Bình Tân, cho biết vừa tiếp nhận bệnh nhân nam (20 tuổi) trong tình trạng đau, sưng phù dương vật sau khi trải qua mổ cắt bao quy đầu ở một phòng khám có bác sĩ Trung Quốc (TQ).
Bệnh nhân cho biết trước đó, do thấy đi tiểu bị gắt buốt, mắc tiểu hoài và nước tiểu đục, sợ đi khám ở bệnh viện công mất thời gian nên đã vào phòng khám có bác sĩ TQ trên để thăm khám. Bác sĩ TQ thông qua phiên dịch tư vấn là anh bị dài bao quy đầu và phải cắt bao quy đầu với giá 2,8 triệu đồng. Thấy giá hợp lý nên bệnh nhân đồng ý.
Trong lúc phẫu thuật, dương vật đang chảy máu thì bác sĩ TQ cho biết dương vật của anh có nhiều hạch phải phẫu thuật cắt bỏ, nếu không sẽ dẫn đến ung thư cắt bỏ dương vật. Giá phẫu thuật là 23 triệu đồng.
Bệnh nhân đòi khâu vết thương lại để đi bệnh viện vì không có tiền đóng nhưng vị bác sĩ này không khâu lại. Cuối cùng, bệnh nhân phải gọi người nhà đến đóng tiền mới được tiếp tục khâu vết thương và cho thuốc ra về.
Ngày hôm sau, dương vật của bệnh nhân bị sưng to. Quá lo sợ, anh này quay lại tái khám thì phòng khám yêu cầu truyền thuốc và băng vết thương với giá 3 triệu đồng. Hai ngày sau, dương vật vẫn còn sưng to và đau hơn nhiều nên anh đến khám tại BV quận Bình Tân.
Tại đây, qua thăm khám, bác sĩ nhận thấy gốc dương vật bị cố ý băng chặt làm máu lưu thông kém, khiến dương vật bị sưng phù, gây đau. Ngoài ra, vết mổ cắt bao quy đầu còn rỉ dịch vàng. Bệnh nhân đã được thay băng mỗi ngày và cho toa thuốc giảm phù nề, chống nhiễm trùng trong bảy ngày, tình trạng hiện tại đã ổn định.
Các dấu hiệu tiểu gắt, tiểu buốt là bệnh lý thường gặp như nhiễm trùng tiểu ở nam giới. Các bệnh lý này là lành tính và có thể điều trị dễ dàng, chi phí chưa đến 1 triệu đồng ở các bệnh viện công.
Ngoài ra, ở BV Bình Tân, chi phí cắt bao quy đầu chưa đến 2 triệu đồng. Thủ thuật cắt bao quy đầu khá đơn giản, không ảnh hưởng chức năng sinh lý của người nam.
Tương tự, ở chị em phụ nữ, các triệu chứng như huyết trắng nhiều, hôi, sậm màu, quan hệ đau và đau vùng bụng dưới là các triệu chứng rất hay gặp và lành tính ở phụ nữ là viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm nhiễm âm hộ, âm đạo. Đừng tin vào những quảng cáo thổi phồng các triệu chứng, dọa bệnh nhân rằng bị u nang, u hạch, không chữa sẽ ung thư, vô sinh và giới thiệu các cách điều trị với giá vài chục triệu đồng.
Một trường hợp khác, bệnh nhân nam (28 tuổi) cũng bị tiểu buốt, tiểu gắt, đi khám tại một phòng khám có bác sĩ TQ bị kết luận là nhiễm trùng tiểu do bao quy đầu dài, phải phẫu thuật cắt. Trên bàn mổ, bác sĩ thông báo cho bệnh nhân có hạch ở dương vật nếu không sẽ gây ung thư hoại tử dương vật. Bệnh nhân cũng chấp nhận đóng 20 triệu đồng. Trùng hợp là ca này cũng bị băng vết thương chặt ở gốc dương vật làm máu không lưu thông gây sưng to và đau.
Phòng khám Trung Quốc có chung kịch bản moi tiền bệnh nhân
Ngày 27-10, Sở Y tế TP.HCM đã mời chủ đầu tư, giám đốc chuyên môn 17 phòng khám TQ đến làm việc. Tuy nhiên, chỉ có 12 phòng khám có người tham dự, trong đó chỉ có năm bác sĩ phụ trách chuyên môn.
Tại buổi làm việc, thanh tra Sở Y tế đã chỉ ra bảy sai phạm của phòng khám TQ. Đó là: Kê đơn thuốc bằng tiếng TQ mà không dịch ra tiếng Việt; hồ sơ bệnh án viết bằng tiếng Việt mà ký tên bác sĩ điều trị là người TQ; không lập hồ sơ bệnh án; thực hiện kỹ thuật không theo phác đồ, không đúng quy trình; thực hiện kỹ thuật chưa được phê duyệt; không đảm bảo cơ sở vật chất, điều kiện vệ sinh, kiểm soát nhiễm khuẩn; niêm yết giá dịch vụ khám chữa bệnh không đúng quy định. Ngoài ra, kết quả kiểm tra, đánh giá chất lượng của Sở Y tế năm 2016 cho thấy hầu hết phòng khám TQ chỉ đạt điểm trung bình 2,5/5 trở xuống.
Tại buổi làm việc, thanh tra Sở Y tế đã chỉ ra bảy sai phạm của phòng khám TQ. Đó là: Kê đơn thuốc bằng tiếng TQ mà không dịch ra tiếng Việt; hồ sơ bệnh án viết bằng tiếng Việt mà ký tên bác sĩ điều trị là người TQ; không lập hồ sơ bệnh án; thực hiện kỹ thuật không theo phác đồ, không đúng quy trình; thực hiện kỹ thuật chưa được phê duyệt; không đảm bảo cơ sở vật chất, điều kiện vệ sinh, kiểm soát nhiễm khuẩn; niêm yết giá dịch vụ khám chữa bệnh không đúng quy định. Ngoài ra, kết quả kiểm tra, đánh giá chất lượng của Sở Y tế năm 2016 cho thấy hầu hết phòng khám TQ chỉ đạt điểm trung bình 2,5/5 trở xuống.
Theo TS-BS Bùi Minh Trạng, Chánh Thanh tra Sở Y tế TP.HCM, theo đơn thư phản ánh của nhiều bệnh nhân có thể thấy đều có chung một kịch bản. Bệnh nhân vào phòng khám, được tiếp tân giải thích làm xét nghiệm, siêu âm vài trăm ngàn. Sau đó thì trao đổi với bệnh nhân nữ rằng bị khí hư, viêm loét cổ tử cung, bệnh nhân nam thì hẹp bao quy đầu, viêm đường tiểu… Mục đích cho bệnh nhân đồng ý làm thủ thuật.
Tiếp đến, bệnh nhân được bác sĩ TQ thực hiện thủ thuật rồi được bác sĩ cho biết bệnh nặng rồi tư vấn các gói điều trị lần lượt 20, 10 và 7 triệu đồng. Sau khi chọn gói cao nhất nhưng vẫn không hết, bác sĩ tiếp tục vẽ ra bệnh nhân bị da thừa, bao quy đầu hẹp, có thể dẫn đến ung thư, phải cắt đi. Cứ thế, khi nằm trên bàn phẫu thuật, có bệnh nhân tốn đến 70-80 triệu đồng.
Tuy nhiên, khi bị phản ánh, các phòng khám này lại ghi chép và giải trình khác để đối phó với các cơ quan chức năng. Khi thanh tra y tế mời bác sĩ thực hiện quá phạm vi chuyên môn lên làm việc thì bác sĩ đã nghỉ việc. Hồ sơ bệnh án tại các phòng khám đều không ghi địa chỉ bệnh nhân... (Pháp luật TP. Hồ Chí Minh, trang 13).
Robot BV Bình Dân đã phẫu thuật cho hơn 200 bệnh nhân
Theo TS-BS Trần Vĩnh Hưng, Giám đốc BV Bình Dân, chỉ trong hơn 10 tháng từ ngày chính thức triển khai, 222 người bệnh đã được điều trị với robot phẫu thuật, trong đó tập trung nhiều nhất là nhóm ung thư tuyến tiền liệt và ung thư đại trực tràng với kết quả thành công rất ấn tượng. Bệnh viện đã linh hoạt miễn giảm chi phí phẫu thuật robot cho hơn 60 bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn trong năm qua.Cho đến nay, bệnh viện đã triển khai hoàn chỉnh danh mục 13 bệnh được Bộ Y tế phê duyệt. Bên cạnh đó, 14 êkíp bác sĩ của bệnh viện gửi đi đào tạo tại nước ngoài đã chứng nhận đạt chuẩn quốc tế về phẫu thuật robot. (Tuổi trẻ, trang 4; Pháp luật TP.Hồ Chí Minh, trang 16).
