Chuẩn bị đủ thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ khám, chữa bệnh
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 778/CĐ-TTg về việc bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế để phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh.
Theo công điện, trong thời gian qua, trước bối cảnh dịch COVID-19 và các dịch bệnh khác mới phát sinh, có diễn biến phức tạp, khó lường, để bảo đảm quyền lợi của người bệnh và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các đơn vị, địa phương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 đã thường xuyên, liên tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị khẩn trương thực hiện việc mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh.
Tuy nhiên, hiện nay nhiều cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập ở Trung ương, địa phương vẫn còn tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế ảnh hưởng đến việc bảo đảm quyền lợi của người dân khi khám bệnh, chữa bệnh.
Để bảo đảm đủ thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh cho người dân, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thuộc thẩm quyền quản lý bảo đảm đủ thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh cho nhân dân và chịu trách nhiệm theo thẩm quyền trước các quy định của Đảng, Nhà nước nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế thuộc quyền.
Đẩy mạnh và quản lý chặt chẽ việc tổ chức mua sắm, đấu thầu, bảo đảm công khai, minh bạch, khoa học, hiệu quả, tránh lãng phí và thực hiện nghiêm các quy định về phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm.
Bộ Y tế có trách nhiệm khẩn trương ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế, trong đó tập trung hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị quyết về việc bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Rà soát cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính rườm rà gây phiền hà, khó khăn cho việc thực hiện thủ tục mua sắm thuốc, trang thiết bị, sinh phẩm phục vụ khám chữa bệnh; đẩy nhanh tiến độ cấp phép lưu hành đối với thuốc, trang thiết bị y tế; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế thực hiện theo pháp luật.
Kịp thời hướng dẫn các đơn vị, địa phương thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến mua sắm, đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền, tránh tình trạng đùn đẩy, né tránh không dám chịu trách nhiệm.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản về đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế, hoàn thành trước ngày 15-/9.
Khẩn trương hướng dẫn kịp thời, kỹ lưỡng các đơn vị, địa phương thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền.
Bộ Tài chính có trách nhiệm, phối hợp với Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản về quản lý, sử dụng tài sản công và sử dụng vốn nhà nước để mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế; đặc biệt là các vấn đề về: xây dựng dự toán mua sắm; thuê tài sản, cung cấp thiết bị sau khi trúng thầu hóa chất, sinh phẩm và quản lý, sử dụng phí cấp phép lưu hành đối với các sản phẩm, hàng hóa thuộc lĩnh vực y tế, chậm nhất phải hoàn thành trước ngày 30-9
Hướng dẫn các đơn vị, địa phương thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến mua sắm, quản lý, sử dụng thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền trước ngày 15/9/2022. (Nhân dân, trang 8).
Cùng chủ đề Báo Hà Nội mới, trang 1: “Bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh”; Sức khỏe & Đời sống, trang 2: “Bảo đảm đủ thuốc, trang thiết bị y tế để khám chữa bệnh cho người dân”.
Có 30-60% người mắc viêm màng não do liên cầu khuẩn lợn bị suy giảm thính lực
Ngày 6-9, Bệnh viện trung ương Quân đội 108 đưa ra cảnh báo về bệnh viêm màng não do liên cầu khuẩn lợn có thể gây ảnh hưởng đến thính lực. Theo đó, có đến 30-60% người mắc bệnh viêm màng não do liên cầu khuẩn lợn bị suy giảm thính lực, từ ù tai đến điếc hoàn toàn.
Liên cầu khuẩn lợn là một tác nhân gây bệnh ở lợn và đôi khi có thể gây bệnh trên người. Loại vi khuẩn này thường cư trú ở đường hô hấp, đường tiêu hóa và sinh dục của lợn. Ngoài ra, vi khuẩn này cũng tồn tại ở một số loài động vật khác, như: Bò, dê, cừu, chó, mèo… Vi khuẩn lây truyền qua tổn thương trên da của người giết mổ, chế biến hoặc ăn thịt lợn bệnh chưa được nấu chín.
Liên cầu khuẩn lợn là bệnh vô cùng nguy hiểm, để lại nhiều di chứng nặng nề, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. (Hà Nội mới, trang 5).
Thành phố Hồ Chí Minh củng cố y tế cơ sở
Xác định y tế cơ sở đóng vai trò quan trọng trong phòng chống dịch bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, thời gian qua, thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều biện pháp tăng cường, củng cố hệ thống này. Đến nay, ngành Y tế của thành phố đã đạt được nhiều thành quả đáng ghi nhận.
Đưa bác sĩ trẻ về trạm y tế
Từ tháng 2-2022, ngành Y tế thành phố Hồ Chí Minh triển khai “Chương trình đào tạo thực hành tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế dành cho các bác sĩ mới tốt nghiệp”. Theo đó, 284 bác sĩ trẻ mới tốt nghiệp được các bác sĩ là những giảng viên lâm sàng có nhiều kinh nghiệm của 6 bệnh viện đa khoa hướng dẫn thực hành trong 6 tháng, gồm: Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Nguyễn Trãi, Bệnh viện Lê Văn Thịnh, Bệnh viện thành phố Thủ Đức...
Bên cạnh đó, các bác sĩ mới tốt nghiệp còn được hướng dẫn thực hành chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân ngay tại các trạm y tế (trong 12 tháng). Đây là cách làm mới của ngành Y tế thành phố Hồ Chí Minh. Kết thúc chương trình, các bác sĩ sẽ được cấp chứng chỉ hành nghề bác sĩ đa khoa theo quy định của Bộ Y tế.
PGS.TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh cho biết: “6 tháng qua, các bác sĩ trẻ đã tham gia trực tại các khoa cấp cứu của các bệnh viện tuyến cuối và tham gia các công việc tại trạm y tế. Họ đang trở thành những bác sĩ trẻ không những giỏi về chuyên môn mà còn được rèn y đức do có điều kiện thực hành trong môi trường gần dân hơn, hiểu dân hơn”.
Anh Trần Khai Minh - bác sĩ thực hành tại Bệnh viện Nhân dân 115 và Trạm Y tế phường Bình Hưng Hòa A (quận Bình Tân) chia sẻ: “Chính sự luân phiên thực hành giữa trung tâm y tế và bệnh viện thành phố đã giúp tôi được củng cố, nâng cao các kiến thức chuyên môn cần có của một bác sĩ đa khoa; nâng cao năng lực chuyên môn và hoạt động xã hội”.
Ở quy mô cấp huyện, đến tháng 8-2022, Bệnh viện huyện Bình Chánh đã tự tin tiếp nhận, điều trị thành công người bệnh bị nhồi máu cơ tim mà không phải chuyển viện khẩn cấp lên tuyến trên với nhiều nguy cơ tử vong trên đường chuyển như những năm trước đây. Đây là thành quả của quá trình đào tạo, hướng dẫn và chuyển giao kỹ thuật chuyên sâu về tim mạch do chính các chuyên gia can thiệp tim mạch của Viện Tim thực hiện với các y bác sĩ Bệnh viện huyện Bình Chánh. Mới đây, 3 bệnh nhân nghèo cư trú trên địa bàn huyện đã được can thiệp mạch vành thành công ở ngay tại Bệnh viện huyện Bình Chánh.
Tiếp tục đầu tư mạnh mẽ
Ngay sau khi dịch Covid-19 được cơ bản khống chế, ngành Y tế thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều hoạt động nâng cao năng lực y tế cơ sở. Cụ thể, đã bổ sung 279 máy vi tính về các trạm y tế để thực hiện chuyển đổi số; tiếp nhận 296 tỷ đồng từ ngân sách trung ương đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng cho 146 trạm y tế; cung ứng và quản lý thuốc cho y tế cơ sở. Ngoài ra, ký hợp đồng với các bác sĩ đã nghỉ hưu có sức khỏe tốt và có nhiều kinh nghiệm cho trạm y tế; kết nối bác sĩ trạm y tế với các bác sĩ chuyên khoa tuyến trên…
Ngày 17-8 vừa qua, Trạm Y tế phường Hòa Thạnh trở thành trạm y tế điểm thứ tư của quận Tân Phú đổi mới hoạt động theo nguyên lý y học gia đình. Trạm trưởng Trạm Y tế phường Hòa Thạnh Nguyễn Thị Duyến thông tin: “Trạm có 14 nhân sự. Trung tâm Y tế quận Tân Phú điều động thêm 1 bác sĩ chuyên khoa nội hỗ trợ công tác khám chữa bệnh tại trạm hằng tuần. Ngoài ra, trạm còn nhận được sự hỗ trợ chuyên môn bằng hình thức tư vấn, hội chẩn từ xa của các bác sĩ bệnh viện chuyên khoa tuyến trên...”.
Tuy đạt được những thành quả ban đầu đáng khích lệ, nhưng việc tăng cường năng lực y tế cơ sở của thành phố Hồ Chí Minh vẫn còn khó khăn về cơ sở vật chất, nhân lực... Đơn cử, tại Cần Giờ, gần 10 năm qua, y tế huyện không được bổ sung bác sĩ. Việc thiếu nhân lực dẫn đến Bệnh viện huyện Cần Giờ không thể lên hạng 2. Xã đảo Thạnh An (huyện Cần Giờ) - xã đảo duy nhất của thành phố Hồ Chí Minh có hơn 5.000 dân nhưng chỉ có 1 trạm y tế xây dựng cách đây 10 năm, diện tích chật hẹp. Trạm có 8 nhân viên y tế, nhưng thiếu bác sĩ và kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh, thiếu bác sĩ chuyên khoa phục vụ cấp cứu ngoại và sản, ảnh hưởng đến việc cấp cứu bệnh nhân.
Để khắc phục các bất cập này, trong buổi kiểm tra cơ sở ngày 20-8 vừa qua, Phó Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Hồ Hải cho biết, thành phố sẽ đầu tư xây mới trạm y tế xã đảo Thạnh An đạt chuẩn; tăng cường bác sĩ, điều dưỡng; luân phiên định kỳ nhân viên y tế từ các bệnh viện thành phố đến tham gia hoạt động khám, chữa bệnh ban đầu tại trạm. Đồng thời, thành phố sẽ triển khai trạm cấp cứu đường biển trực thuộc Trung tâm Cấp cứu 115 để kịp thời vận chuyển người bệnh nặng từ xã đảo vào đất liền. (Hà Nội mới, trang 6).
Số ca mắc mới, bệnh nhân COVID-19 nặng tăng mạnh: Chuẩn bị sẵn ôxy y tế cho cấp cứu, điều trị
Thống kê của Bộ Y tế cho thấy số ca mắc mới COVID-19 và bệnh nhân nặng đang gia tăng. Các cơ sở y tế chuẩn bị sẵn ôxy y tế cho cấp cứu, điều trị.
Ngày 6/9, Việt Nam ghi nhận 3.694 ca COVID-19. Đây là ngày có số ca mắc mới cao nhất tại nước ta trong hơn 3 tháng qua. Hiện còn 117 bệnh nhân nặng đang điều trị. Trong ngày có 1 bệnh nhân tử vong. Bộ Y tế cho biết, 7 ngày qua, cả nước có trung bình gần 3.000 ca mắc COVID-19 mới mỗi ngày (có ngày ghi nhận cao với trên 3.600 ca), số ca mắc đang có xu hướng tăng trở lại. Dịch bệnh được dự báo vẫn còn diễn biến khó lường trên thế giới trong thời gian tới. Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá, thế giới vẫn đang trong giai đoạn đại dịch và cảnh báo về những biến thể mới của SARS-CoV-2 có thể làm cho dịch COVID-19 trở nên phức tạp và gia tăng trở lại.
Trong nước cũng đã ghi nhận trường hợp nhiễm biến thể phụ BA.4, BA.5, BA.2.74 trong cộng đồng, nhất là biến thể phụ BA.5 đang tiến tới chiếm ưu thế trong số các ca mắc. Theo các chuyên gia dịch tễ, việc xuất hiện các biến thể phụ mới của Omicron (BA.4, BA.5, BA.2.75, BA.2.12.1) ở nước ta đã khiến số ca mắc mới COVID-19, bệnh nhân nặng nhập viện gần đây tăng mạnh.
Bộ Y tế cho biết, để đảm bảo các phương án, lực lượng, phương tiện, hậu cần đáp ứng cho các kịch bản phòng chống dịch COVID-19, yếu tố quyết định trong điều trị bệnh nhân mắc COVID- 19 là: ô xy y tế, thuốc và trang thiết bị y tế đặc biệt quan trọng. Do đó, ngày 6/9, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố; Y tế các bộ, ngành, các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế và bệnh viện trực thuộc Trường Đại học Y tiếp tục sẵn sàng phương án đảm bảo ôxy y tế cho công tác cấp cứu, điều trị COVID-19. Bộ Y tế đề nghị các Sở Y tế, Y tế các bộ, ngành, các bệnh viện khẩn trương rà soát, cập nhật phương án, kế hoạch, chuẩn bị đầy đủ nhân lực, thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, sẵn sàng cho mọi tình huống dịch bệnh có thể xảy ra, bảo đảm người dân tiếp cận dịch vụ y tế nhanh nhất, sớm nhất.
Đặc biệt, phối hợp với bộ phận điều phối ôxy y tế của tỉnh, thành phố tổ chức triển khai kế hoạch để bảo đảm cung ứng ô xy y tế cho công tác điều trị người bệnh COVID-19 và các bệnh khác trên địa bàn, trong đó cần chuẩn bị sẵn sàng hạ tầng kĩ thuật tại các cơ sở điều trị, lập phương án cung ứng ô xy y tế. Tiếp tục quan tâm theo dõi thực trạng, tình hình sử dụng, dự báo nhu cầu ôxy y tế.
Chuẩn bị sẵn sàng hạ tầng kĩ thuật, thiết bị (bồn ô xy, bình, chai...) đồng bộ, đáp ứng công suất để phục vụ điều trị người bệnh. Duy trì việc phân công cán bộ chuyên trách theo dõi về tình hình cung ứng, sử dụng ô xy y tế. Đồng thời phối hợp các đơn vị sản xuất, cung ứng để tổng hợp, có phương án sẵn sàng cung cấp ôxy y tế của các cơ sở sản xuất, nhà cung cấp trong trường hợp dịch bùng phát trở lại.
Duy trì tổ chức kết nối, trao đổi thông tin giữa các bệnh viện, cơ sở thu dung, điều trị COVID-19 với nhà sản xuất, nhà cung ứng để chủ động lên phương án kí kết hợp đồng cung ứng, vận chuyển, cung ứng đầy đủ ôxy y tế phục vụ công tác điều trị người bệnh COVID-19 và phục vụ công tác quản lí, điều phối trong toàn tỉnh, thành phố.
Tiêm mũi 3, mũi 4 cho người suy giảm miễn dịch
Bộ Y tế tiếp tục khẳng định tiêm vắc xin vẫn là biện pháp quan trọng trong phòng, chống dịch. Do đó, đề nghị các địa phương tiếp tục đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động xây dựng và triển khai các kịch bản, phương án đáp ứng với mọi tình huống dịch bệnh; tuyệt đối không chủ quan, lơ là, mất cảnh giác.
Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo, những người suy giảm miễn dịch phải được mũi tiêm thứ 3, thứ 4, bởi ở họ, khả năng tạo ra miễn dịch chống lại bệnh không như những nhóm khác. Do đó, Bộ Y tế tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc, hỗ trợ các địa phương đẩy nhanh tiêm vắc xin COVID-19, nhất là mũi 3, mũi 4 cho người từ 12 tuổi trở lên theo hướng dẫn; tiêm đủ 2 mũi cho trẻ em từ 5 - dưới 12 tuổi theo mục tiêu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã đề ra, bảo đảm an toàn, khoa học, hiệu quả.
Kể từ đầu dịch đến nay, Việt Nam có 11.424.754 ca nhiễm, đứng thứ 12/227 quốc gia và vùng lãnh thổ. Với tỉ lệ số ca nhiễm/1 triệu dân, Việt Nam đứng thứ 112/227 quốc gia và vùng lãnh thổ (bình quân cứ 1 triệu người có 115.120 ca nhiễm). (Tiền phong, trang 3).
Cùng chủ đề Báo Công an Nhân dân, trang 1: “Sẵn sàng cung cấp oxy y tế cấp cứu, điều trị COVID-19”; Sức khỏe & Đời sống, trang 2: “Sẵn sàng phương án đảm bảo ôxy y tế cho công tác cấp cứu, điều trị COVID-19”.
Giải 'bài toán' cho ngành y
Khi 2 'cánh chim đầu đàn' của ngành y là Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện K xin dừng thí điểm tự chủ toàn diện vì thua lỗ, người ta mới giật mình nhìn lại về câu chuyện tự chủ của 1.300 bệnh viện công trên cả nước.
Cuối tháng 8 vừa qua, khi làm việc với quyền Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, 2 bệnh viện (BV) công hàng đầu là Bạch Mai và K (đều ở Hà Nội) lần lượt xin dừng thí điểm tự chủ toàn diện sau 2 năm thực hiện. “Chúng tôi chưa bao giờ được giao đủ điều kiện tự chủ. Ba điều kiện tự chủ là tự chủ về tổ chức bộ máy, tự chủ về giá và giao vốn để làm tự chủ, Bạch Mai chưa bao giờ được tự chủ. BV đang tự chủ trên danh nghĩa”, TS Dương Đức Hùng, Chủ tịch Hội đồng Quản lý BV Bạch Mai, nói một cách đầy chua xót trước quyền Bộ trưởng Y tế.
Đổ vỡ tự chủ toàn diện
Tự chủ - mà chủ yếu là tự chủ về tài chính - trong các đơn vị sự nghiệp công không phải tới nay mới thí điểm. Chủ trương này đã được triển khai từ 20 năm trước. Bắt đầu từ Nghị định 10 năm 2002 về việc thực hiện tự chủ tài chính đối với tất cả các đơn vị sự nghiệp có thu, trong đó có các đơn vị sự nghiệp ngành y tế. Đến năm 2006 được thay thế bằng Nghị định 43 về giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy biên chế và tài chính trong các đơn vị sự nghiệp.
Năm 2019, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 33 Về thí điểm tự chủ 4 BV công thuộc Bộ Y tế gồm: Bạch Mai, Chợ Rẫy, Hữu Nghị Việt Đức và BV K. Năm 2021, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định 60 Quy định về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Nghị định 60 đưa ra 4 nhóm tự chủ, trong đó có các BV: Nhóm 1 tự chủ toàn diện; nhóm 2 tự chủ chi thường xuyên; nhóm 3 tự chủ một phần chi thường xuyên; nhóm 4 nhà nước đảm bảo 100% chi thường xuyên.
BV Bạch Mai và BV K là 2 BV công đầu tiên thực hiện tự chủ toàn diện theo Nghị quyết 33 (2 BV còn lại chưa thực hiện). PGS-TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc BV Bạch Mai, cho rằng dù nghị quyết cho tự chủ toàn diện, song cơ chế chính sách chưa đồng bộ, thiếu các hướng dẫn cụ thể để triển khai thực hiện. Ông Cơ dẫn chứng, theo Nghị quyết 33 “Giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh (KCB) BHYT: áp dụng theo giá dịch vụ KCB BHYT do Bộ Y tế ban hành”. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành của Bộ Y tế, mới tính 4/7 yếu tố kết cấu giá dịch vụ. Trong khi đó, chi phí thuốc, vật tư tiêu hao, hàng hóa, tiền lương, tiền công... tăng hằng năm do giá thị trường tăng nhưng giá dịch vụ y tế không kịp điều chỉnh theo nên ảnh hưởng đến cân đối thu chi.
“Ngoài giá BHYT, Bạch Mai cũng có một nguồn thu khác là từ giá KCB dịch vụ theo yêu cầu (DVYC). Theo Nghị định 33, Bộ Y tế phải ban hành khung giá DVYC để BV công áp dụng và Bộ Y tế cũng đã bắt tay xây dựng từ 4 - 5 năm trước. Tuy nhiên, đến nay, khi đã hết 2 năm thí điểm tự chủ, Bộ Y tế chưa ban hành giá trần DVYC, do đó BV không thể tham chiếu được”, Chủ tịch Hội đồng Quản lý BV Bạch Mai Dương Đức Hùng cho biết. Ông Hùng cho rằng, khó khăn mà BV Bạch Mai gặp phải khi thực hiện tự chủ là bài toán chung của ngành y tế. “Giải được bài toán tự chủ của Bạch Mai là giải được bài toán của ngành y tế”, ông Hùng nói. BV Bạch Mai kiến nghị Bộ Y tế cho phép áp dụng giá tương đương theo khung trần giá DVYC của một số đơn vị đồng hạng trong ngành (như BV Hữu Nghị Việt Đức, BV Đại học Y Hà Nội... vốn không thí điểm tự chủ toàn diện nhưng lại đang hoạt động rất tốt).
Câu chuyện “đổ vỡ” của mô hình tự chủ không chỉ ở 1 - 2 BV đặc thù đang thực hiện thí điểm.
Lay lắt tự chủ “một phần”
Trao đổi với Thanh Niên, lãnh đạo một BV đa khoa khu vực tại TP.HCM cho hay, BV này đã thực hiện tự chủ chi thường xuyên 100%. Một năm ngân sách nhà nước (NSNN) cho 1 khoản để chi mua sắm một vài trang thiết bị, còn lại là BV chi, và cũng đủ chi… tàm tạm. “Tới giờ này, nói khấm khá thì BV không khấm khá, có thể lay lắt được. Nhưng không thể chi phụ cấp theo Nghị quyết 03 của HĐND TP quy định về phụ cấp là 1,2 mà chỉ từ 0,5 - 0,6”, vị này thông tin và cho biết thêm BV công giá KCB, giá xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh không đổi, nhưng BHYT cũng chỉ chi trả 5/7 yếu tố cấu thành giá, trong khi đó vật giá để phục vụ KCB thì tăng, như vậy làm sao BV bù nổi?
TS Nguyễn Khánh Phương, Phó viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách y tế (Bộ Y tế), cho biết VN có hơn 1.200 BV công lập chiếm vai trò chủ đạo trong cung ứng dịch vụ (50% ngoại trú và 88% nội trú). Trong chính sách tài chính quan trọng nhất của BV là vấn đề tự chủ tài chính. Đến nay, 70,4% các BV công lập đang thực hiện theo loại 3 (đảm bảo 1 phần chi thường xuyên); loại 4 là đơn vị tự chủ toàn bộ chi thường xuyên (22,3%); loại 2 là NSNN đảm bảo chi thường xuyên (5,6%); còn lại là loại 1 NSNN đảm bảo chi thường xuyên và đầu tư (1,7%).
“Kết quả thực hiện tự chủ qua đánh giá ban đầu cho thấy nguồn thu của BV tăng lên, vốn đầu tư tăng, đặc biệt là đầu tư cho trang thiết bị, mở rộng các loại hình dịch vụ KCB và tăng công suất sử dụng BV. Thu nhập của nhân viên BV được cải thiện, tính sử dụng hiệu quả các nguồn lực tăng lên”, TS Khánh Phương nói. Tuy nhiên, có những “kết quả không mong muốn” trong quá trình thực hiện tự chủ như thời gian điều trị trung bình tăng lên, gia tăng sự khác biệt BV giữa các tuyến, các hạng BV. “Có nguy cơ gia tăng tình trạng tăng chỉ định không cần thiết dịch vụ xét nghiệm và trang thiết bị kỹ thuật cao, làm tăng thêm thực trạng quá tải BV…”, TS Phương nói.
Theo một chuyên gia y tế, nguyên nhân thất bại của cơ chế tự chủ chính là việc các BV bị khủng hoảng nguồn thu. Thu không đủ, trong khi lại phải lo chi đủ thứ (chi đào tạo, nghiên cứu; chi chuyển giao kỹ thuật, công nghệ…). Đó là chưa kể, BV tiếng là tự chủ toàn diện nhưng không được quyết định về việc lựa chọn các nhân sự phù hợp với quy mô phát triển; Hội đồng quản lý, giám đốc BV bị chồng chéo chức năng, không rõ trách nhiệm người đứng đầu…
TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), cho rằng bản thân tự chủ không xấu, mà tư duy và cách làm tự chủ vừa qua khiến chúng ta đổ vỡ mô hình. Trong khi thiếu nhiều cơ chế, chính sách và hướng dẫn, BV công tự chủ toàn diện bị cắt hết ngân sách. “Đây là sai lầm chết người”, ông Cung nói. Theo TS Cung, khi đã cắt ngân sách, BV sẽ phải tập trung làm mọi cách để có được doanh thu, lợi nhuận. Và từ đó nảy sinh vấn đề lạm dụng xét nghiệm, dồn mọi nguồn lực cho KCB theo yêu cầu để chạy doanh số, lợi nhuận. “Quá trình tự chủ là mong muốn BV cung cấp một cách có hiệu quả hơn, nhưng thực tế lại làm ngược lại. Chúng ta cắt ngân sách, BV không biết lấy ngân sách từ đâu để lo cho hoạt động. Bắt tự bơi sau bao nhiêu năm không xuống nước, bắt tự làm, tự lo ắt sẽ sinh ra hệ lụy”, ông Cung nói.
Hệ lụy của liên doanh, liên kết
Cùng với việc cắt ngân sách để BV công tự bơi, mô hình tự chủ còn cho phép các BV công liên doanh, liên kết với tư nhân nhằm tăng cường nguồn lực cũng như thu nhập. Song, điều này cũng đang để lại nhiều hệ lụy.
Ngày 25.10.2016, ông Nguyễn Quốc Anh, khi đó là Giám đốc BV Bạch Mai, chủ trì cuộc họp để thông qua đề án liên kết đặt máy phẫu thuật thần kinh sọ não bằng robot Rosa của Công ty cổ phần công nghệ y tế BMS. 5 tháng trước đó, 5.2016, Phạm Đức Tuấn (Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty BMS) gặp Giám đốc BV Bạch Mai Nguyễn Quốc Anh chào bán robot Rosa với giá 39 tỉ đồng. Ông Quốc Anh từ chối. Lý do là Bạch Mai không có vốn đầu tư, thủ tục đề xuất Bộ Y tế phê duyệt phức tạp, cần tổ chức đấu thầu. Cựu Giám đốc BV Bạch Mai gợi ý BMS có thể làm đề án liên kết để đặt máy. Như vậy thủ tục và thẩm quyền sẽ do BV tự quyết. Hai bên đồng ý và thỏa thuận giá thiết bị và đơn vị thẩm định giá sẽ do Tuấn quyết định.
Sau khi thỏa thuận, BV Bạch Mai do ông Nguyễn Quốc Anh đứng đầu cùng BMS đã làm các thủ tục hợp thức hóa để đặt robot Rosa tại Bạch Mai với mức giá thiết bị là 39 tỉ đồng, mức giá dịch vụ sử dụng thiết bị là 36 triệu đồng/ca. Cơ quan chức năng sau đó xác định, giá robot Rosa đã được 2 bên “nâng khống” lên 5 lần so với thực tế. Robot Rosa “hàng mới 100%, nguyên giá máy 7 tỉ đồng, cộng thêm thuế nhập khẩu 5%, có tổng trị giá 7,4 tỉ đồng”. Cùng đó, giá dịch vụ 36 triệu đồng/ca do BV Bạch Mai khiến mỗi bệnh nhân phải trả thêm hơn 16 triệu đồng so với thực tế. Vụ việc robot Rosa đã khiến 8 người phải ra tòa. Ông Nguyễn Quốc Anh bị phạt 5 năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn. Với vai trò đồng phạm giúp sức, Phạm Đức Tuấn bị phạt 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Vụ án “robot Rosa” là điển hình cho những hệ lụy từ mô hình liên doanh, liên kết dưới danh nghĩa xã hội hóa, vốn rất phổ biến trong các BV công từ hàng chục năm nay. TS Trần Tuấn, chuyên gia về chính sách y tế, cũng nhìn nhận, sai lầm của mô hình tự chủ nặng về tài chính, cơ chế liên doanh, liên kết chính là việc đưa yếu tố lợi nhuận vào các BV công - đơn vị cung cấp dịch vụ công y tế. “Chức năng của BV công là tạo lập mặt bằng để đảm bảo dịch vụ chăm sóc y tế cơ bản toàn dân được nhận. Do đó, BV công là sử dụng ngân sách từ tiền thuế của dân để đảm bảo mặt bằng như thế chứ không thể chạy theo lợi nhuận như tư được”, ông Tuấn nói và cho rằng, để BV công tự chủ tài chính, liên doanh liên kết để lo nguồn thu chính là đẩy BV công và ngành y tế công đi vào thương mại. “Hệ lụy tất yếu và nó sẽ gây đau đớn cho toàn xã hội”, ông Tuấn nói. (Thanh niên, trang 1).
Công ra công, tư ra tư
Cho rằng cắt ngân sách để các bệnh viện tự 'bơi', cơ chế liên doanh, liên kết với tư nhân biến dịch vụ công y tế thành ngành thương mại, nhiều chuyên gia đề nghị chấm dứt liên doanh liên kết, không yêu cầu tự lo tài chính, trả bệnh viện công trở về 'công đích thực'.
Không tự chủ, chấm dứt liên doanh, liên kết
Trao đổi với Thanh Niên, TS Nguyễn Quang Đồng, chuyên gia chính sách công cho rằng, bệnh viện (BV) công cung cấp dịch vụ công y tế (KCB do nhà nước chi trả) thì không thể “tự chủ” theo nghĩa tự lo về tài chính, nguồn thu. Khi bắt BV “tự chủ” - tự nuôi mình thì đương nhiên BV phải đặt nặng mục tiêu kinh doanh, phải có lợi nhuận. Để có lợi nhuận, BV phải tạo ra các dịch vụ. Từ đó tạo ra thực trạng trong cùng BV công có người được thuê nằm riêng một phòng, trong khi các bệnh nhân khác chen chúc 2 - 3/giường, thậm chí vạ vật ở hành lang, sàn nhà. “Cần trả các BV công về với nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công y tế. Đã đến lúc công phải là công”, ông Đồng nói.
Trên quan điểm này, ông Đồng cũng cho rằng, cần chấm dứt ngay việc liên doanh, liên kết (LDLK) với tư nhân như một quyền tự chủ của BV công. Theo TS Đồng, mô hình LDLK dưới danh nghĩa xã hội hóa vốn rất phổ biến trong các BV công từ hàng chục năm nay, đang đẻ ra nhiều hệ lụy. Không phải 100% các vụ việc tiêu cực trong ngành y vừa qua đều do LDLK giữa tư nhân và BV công, song đây là nguyên nhân chính. “Tư nhân luôn đặt nặng mục tiêu lợi nhuận. Một khi cho phép tư ở trong công rất dễ dẫn đến việc bắt tay để nâng giá, lạm dụng xét nghiệm, thiết bị, kê đơn thuốc để thu lợi. Ngược lại, khi cho các BV công LDLK với mục tiêu tăng thu để tự chủ tài chính rất dễ dẫn đến lãnh đạo BV công làm trái. Chúng ta sai lầm khi lẫn lộn giữa việc xã hội hóa - thu hút nguồn lực xã hội vào y tế, với việc tạo cơ chế tư nhân vào cung cấp dịch vụ y tế trong BV công”, ông Đồng nói.
Cùng quan điểm, Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội Đặng Thuần Phong cũng đề xuất cần sớm “trả các BV công về vị trí cũ”. Ông Phong cho rằng, ngành y tế là ngành đặc thù, BV công là đơn vị cung cấp dịch vụ công y tế, do đó phải được nhà nước đầu tư để trở thành trụ đỡ, “xương sống”, giải quyết những phần mà tư nhân không làm được, thậm chí không muốn làm; đồng thời dẫn dắt về chuyên môn, đào tạo cho cả hệ thống y tế chứ không thể tối ngày chạy theo lợi nhuận. “Tức là công ra công, tư ra tư. Không có LDLK, không có tự chủ vì mục tiêu lợi nhuận ở đấy nữa”, ông Phong nêu quan điểm.
Ông Phong phân tích: “Trước đây, nhà nước đầu tư, dù ít nhưng BV công chỉ tập trung lo nhiệm vụ chuyên môn. Giờ giao cho các BV lo từ A - Z. Mở mắt là phải lo cơm áo gạo tiền, lo đời sống cho mọi người, lo phát triển… thì bảo làm sao người ta không tính dịch vụ để người ta kinh doanh, người ta thu? Cứ như thế, không khéo BV công thành BV tư hết, rồi ngành y tế trở thành ngành thương mại. Lúc đó thì nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe toàn dân ai sẽ lo? Dịch vụ công y tế mà biến thành là kinh doanh trên sức khỏe của dân thì chết rồi!”.
Song, để BV công trở về công đích thực, không chỉ đơn giản ngừng tự chủ “toàn diện”, chấm dứt “xã hội hóa” - LDLK là xong.
Giải “bài toán” y tế công ra sao?
Ông Phạm Văn Học, Giám đốc BV đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ), cho rằng với hơn 1.200 BV công trên cả nước hiện nay, NSNN “khó có thể kham nổi”. Lo lắng của ông Học là đúng vì việc cho BV công tự chủ tài chính, tạo cơ chế LDLK giữa BV tư và BV công xuất phát từ bối cảnh nguồn lực nhà nước đầu tư cho ngành y còn hạn hẹp. Tuy nhiên, TS Nguyễn Quang Đồng cho rằng, cho tự chủ, cho LDLK là cách giải sai cho “bài toán” tổng thể của ngành y. “Nó sai ngay từ triết lý ban đầu, từ tư duy tiếp cận”, ông Đồng nói. Thay vì yêu cầu tự chủ, ông Đồng đề xuất, tiêu chí để đánh giá BV công là hiệu quả vận hành, hiệu quả hoạt động.
Theo ông Đồng, khi công phải là công “đích thực” thì phải chấp nhận BV công cung cấp dịch vụ ở mức cơ bản, nhà nước đầu tư ban đầu để BV công có thể trang bị được các máy móc tối thiểu đảm bảo phục vụ KCB của nhóm người dân cần đến BV công. Nhà nước sẽ tăng nguồn vốn đầu tư, huy động các nguồn từ thiện, hiến tặng để trang bị được càng nhiều máy móc tốt hơn cho BV công. Để làm được điều này, ông Đồng cho rằng, cần tính đúng, tính đủ chi phí dịch vụ y tế, trên cơ sở đó, BHYT sẽ chi trả mức cơ bản; phần vượt quá người dân tự bù đắp. Các BV công phải cạnh tranh lẫn nhau; và cạnh tranh với BV tư trong việc tiếp cận nguồn chi trả từ Quỹ BHYT mà hiện nay vẫn đang rất bất bình đẳng.
Bên cạnh đó, ông Đồng cũng đề xuất tổ chức lại hệ thống y tế theo hướng thu hẹp mạng lưới BV công, nhất là những BV công tuyến huyện hay BV ngành; đồng thời thiết lập các BV cấp vùng để giải quyết câu chuyện quá tải BV tuyến T.Ư cũng như nguồn lực đầu tư từ ngân sách cho BV công.
TS Nguyễn Huy Quang (nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế) cho rằng, BV công cung cấp dịch vụ y tế công, thực hiện một trong những chính sách nhân đạo, an sinh xã hội của Đảng, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta nên rất cần phải được chính nhà nước đầu tư từ ngân sách để chăm lo cho sức khỏe ban đầu, cơ bản của người dân. Các cơ sở KCB công từ tuyến huyện trở xuống thực hiện KCB ban đầu, cơ bản cho nhân dân; các BV chuyên khoa lao, phong, tâm thần, các bệnh xã hội… mà tư nhân không muốn đầu tư hay một số BV tuyến T.Ư mang tính dẫn dắt, chuyên sâu về kỹ thuật, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật thì NSNN nên bảo đảm. TS Quang cũng đề nghị phải tính toán để chế độ lương, phụ cấp cho viên chức, người lao động làm việc ở các BV công phải do nhà nước chi trả, không nên để BV tự chi trả như hiện nay.
TS Quang cũng đề xuất cần xác định lại nội hàm của xã hội hóa khác so với hiện nay như LDLK, cho thuê máy… trong BV công vì hiện nay, Quốc hội đã ban hành luật Đầu tư công, luật Quản lý tài sản công, luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư… Do đó, để áp dụng đặc thù trong ngành y tế thì nên có Nghị định của Chính phủ hướng dẫn chi tiết cho các BV công thực hiện các luật này.
Cùng quan điểm, ông Đặng Thuần Phong cho rằng, để BV công trở về công đích thực thì vấn đề “gốc rễ” trong câu chuyện tự chủ, LDLK BV công vừa qua là thiếu cơ sở pháp lý về quan hệ lao động trong các đơn vị sự nghiệp công lập. Theo ông Phong, chính vì điều này mà không ai biết được đơn vị sự nghiệp công lập như BV công hoạt động theo mô hình nào, thành ra công chẳng ra công mà tư cũng không phải tư. Bên cạnh đó, Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội cũng cho rằng, cần sớm tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế, từ đó tính ra được các gói chi trả của BHYT. Theo đó, BHYT sẽ bao gồm gói y tế cơ bản mà Quỹ BHYT chi trả trên cùng một phác đồ điều trị. Đồng thời sẽ có những gói cao hơn cho những người có mức thu nhập cao và sẵn sàng chi trả. “Quỹ BHYT là quỹ ngắn hạn nhưng năm nào cũng kết dư. Chẳng qua vì mình điều trị theo cái giá rẻ. Điều này đẩy ngành y tế VN rơi vào tình trạng dịch vụ giá rẻ. Nếu tính đúng, tính đủ và công khai, tôi tin kể cả tăng mức đóng BHYT người dân sẽ an tâm, ủng hộ”, ông Phong nói. (Thanh niên, trang 2).
Xử phạt 15 cơ sở nha khoa, thẩm mỹ hoạt động không phép
14 cơ sở nha khoa và 1 cơ sở thẩm mỹ ở Bình Phước vừa bị xử phạt số tiền 715 triệu đồng do hoạt động không phép.
Ngày 6-9, Sở Y tế Bình Phước đã công khai danh sách các cơ sở vi phạm hành chính trong lĩnh vực hành nghề y, dược tư nhân trên địa bàn tỉnh đối với 15 cơ sở nha khoa, thẩm mỹ trên địa bàn.
Trước đó, Sở Y tế Bình Phước đã thành lập đoàn thanh tra về việc chấp hành các quy định của pháp luật tại 51 cơ sở hành nghề y, dược tư nhân trên địa bàn. Qua đó, phát hiện 14 cơ sở, phòng khám nha khoa hoạt động không phép. Trong đó, 2 cá nhân thực hiện khám bệnh, chữa bệnh nhưng không có chứng chỉ hành nghề.
Bên cạnh đó, lực lượng chức năng phát hiện 1 cơ sở cung cấp dịch vụ thẩm mỹ khi chưa đáp ứng đủ điều kiện, sử dụng người hành nghề không có chứng chỉ hành nghề khám bệnh.
Sở Y tế Bình Phước đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với 15 cơ sở vi phạm, xử phạt hành chính số tiền 715 triệu đồng. Đồng thời, tạm đình chỉ hoạt động 13/15 cơ sở vi phạm.
Cũng theo Sở Y tế Bình Phước, trong quá trình thanh tra, một số cơ sở cố tình né tránh đoàn thanh tra bằng cách đóng cửa không hoạt động trong lúc đoàn thanh tra đang làm nhiệm vụ tại địa phương. Các cơ sở này đều không có giấy phép hoạt động khám chữa bệnh hoặc thực hiện đầy đủ quy định của Nhà nước và Bộ Y tế.
Sở Y tế chỉ đạo Thanh tra sở tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân trên địa bàn, nhất là các phòng khám nha khoa. Thanh tra, kiểm tra đột xuất các phòng khám nha khoa được mời về không chấp hành, cơ sở đóng cửa… (Tuổi trẻ, trang 18).
Đừng để trẻ gián đoạn việc học do mắc COVID-19 vì chưa được tiêm vaccine
Sở Y tế TP.HCM kêu gọi các bậc phụ huynh hãy vì sức khoẻ của con em mình, đừng để các em bị gián đoạn việc học tập do mắc COVID-19 vì chưa được tiêm vaccine, đừng nghe những lời đồn đại thiếu cơ sở khoa học mà không đồng thuận cho con em được tiêm...
Sáng 6/9, Sở Y tế TP.HCM cho biết sẽ tiếp tục triển khai tháng cao điểm tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em từ 5 đến dưới 18 tuổi đến hết ngày 30/9.
Sở Y tế yêu cầu Sở Giáo dục và Đào tạo, các Sở, ban ngành có liên quan, cùng UBND quận, huyện và thành phố Thủ Đức tăng cường truyền thông, vận động phụ huynh học sinh đưa con, em đến các điểm tiêm vaccine COVID-19 để được tiêm đủ mũi tiêm theo quy định.
Đặc biệt là trong khoảng thời gian còn lại của tháng cao điểm, các cơ sở giáo dục trên địa bàn đã tổ chức cho học sinh đi học lại sau thời gian nghỉ hè, đây là khoảng thời gian thuận lợi để ngành giáo dục tăng cường tuyên truyền, vận động phụ huynh đồng thuận cho con, em tiêm vaccine phòng COVID-19 và mở thêm nhiều điểm tiêm tại trường học.
Bên cạnh các giải pháp tiêm vaccine cho trẻ em đang được triển khai hiện nay như tiêm vaccine ngay tại nơi trẻ đang theo học; tiêm vaccine tại các bệnh viện, trung tâm y tế, trạm y tế cho trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao; tiêm vaccine tại bệnh viện đối với các trẻ đang điều trị nội trú… Ngành y tế tiếp tục tổ chức thêm mô hình xe tiêm lưu động để tiêm vaccine cho học sinh tại các trường học (đối với các trường không bố trí điểm tiêm cố định).
Sở Y tế TP.HCM kêu gọi các bậc phụ huynh hãy vì sức khỏe của con em mình, đừng để các em bị gián đoạn việc học tập do mắc COVID-19 vì chưa được tiêm vaccine, đừng nghe những lời đồn đại thiếu cơ sở khoa học mà không đồng thuận cho con em được tiêm vaccine phòng COVID-19, đừng bỏ lỡ cơ hội để con em được bảo vệ trước sự tấn công của virus SARS-CoV-2 với hậu quả khó lường trước được.
Cho đến thời điểm hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định vaccine là vũ khí tốt nhất và an toàn nhất giúp bảo vệ con người trước sự tấn công của đại dịch COVID-19, vốn vẫn còn diễn biến rất phức tạp. Ngành y tế TP.HCM luôn đồng hành cùng các bậc phụ huynh để chăm lo và bảo vệ sức khỏe của trẻ em trước các nguy cơ và rủi ro khó lường trước của đại dịch COVID-19.
Ngành y tế kêu gọi và rất mong các bậc phụ huynh nếu chưa đồng thuận thì hãy đồng thuận cho con em được tiêm vaccine phòng COVID-19. Nếu đã đồng thuận nhưng vì lý do nào đó chưa cho con em đi tiêm đủ mũi vaccine phòng COVID-19 theo quy định hãy đưa ngay con em đến các điểm tiêm để được tiêm bổ sung cho đủ số mũi, tùy theo độ tuổi (2 mũi đối với trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi, 3 mũi đối với trẻ từ 12 đến dưới 18 tuổi). (Sức khỏe & Đời sống, trang 3).
Thủ tướng yêu cầu làm tốt công tác phòng chống dịch, tiêm vaccine đảm bảo an toàn
Phát biểu kết luận Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu làm tốt công tác phòng, chống dịch, đặc biệt là tiêm vaccine bảo đảm an toàn, khoa học, hiệu quả; khắc phục bằng được tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế.
Kiểm soát tốt dịch bệnh là 1 trong 12 kết quả nổi bật tháng 8
Sau khi lắng nghe các thành viên báo cáo, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có kết luận tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2022. Thủ tướng đã nêu ra 12 kết quả nổi bật trong tháng 8 vừa qua.
Thứ nhất, tiếp tục làm tốt công tác kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ, chăm lo sức khỏe nhân dân dù dịch bệnh đang tiếp tục diễn biến phức tạp.
Thứ hai, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, thúc đẩy tăng trưởng, tăng trưởng GDP quý III có thể đạt cao hơn quý II nếu không có những biến động lớn. Kết hợp chặt chẽ, linh hoạt, hiệu quả giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa.
Thứ ba, 5 cân đối lớn được bảo đảm tốt, gồm thu-chi ngân sách (thu ngân sách 8 tháng ước đạt 85,6% dự toán, tăng 19,4% so với cùng kỳ năm 2021); xuất–nhập khẩu (xuất nhập khẩu 8 tháng đạt gần 498 tỷ USD, tăng 15,5%, xuất siêu 3,96 tỷ USD); lương thực–thực phẩm (xuất khẩu nông sản khoảng 36,3 tỷ USD, trong đó có khoảng 5 triệu tấn gạo); bảo đảm đủ điện, năng lượng dù sản xuất tăng cao; doanh nghiệp phát triển nhưng cung-cầu lao động bảo đảm, thị trường lao động phục hồi tốt.
Thứ tư, nền kinh tế tiếp tục phục hồi. Sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản ổn định và có tăng trưởng. Sản xuất công nghiệp phục hồi nhanh.
Thứ năm, vốn đầu tư toàn xã hội tiếp tục xu hướng tăng. Vốn đầu tư thực hiện từ ngân sách nhà nước 8 tháng đạt trên 285,4 nghìn tỷ, bằng 51% kế hoạch, tăng 16,9% so với cùng kỳ. Vốn FDI thực hiện 8 tháng đạt 12,8 tỷ USD tăng 10,5%, cao nhất từ năm 2018 đến nay.
Thứ sáu, phát triển doanh nghiệp đạt kết quả tích cực; số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động 8 tháng là gần 150.000 doanh nghiệp (gấp 1,43 lần số doanh nghiệp rời khỏi thị trường). Tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 8 tháng là gần 3,64 triệu tỷ đồng, tăng 36,1% so với cùng kỳ.
Thứ bảy, các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng, đời sống người dân được cải thiện. Các hoạt động chăm lo đối tượng chính sách, người nghèo, người lao động được triển khai tích cực, hiệu quả. Các hoạt động kỷ niệm 77 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và khai giảng năm học mới được tổ chức trang trọng, ý nghĩa, an toàn, thiết thực.
Thứ tám, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh. Tiếp tục tập trung xây dựng hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Tích cực rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, cương quyết bỏ khâu trung gian, nhất là giảm cấp tổng cục.
Thứ chín, sau các hội nghị lớn của Chính phủ, các loại hình thị trường từng bước phục hồi, được kiểm soát, phát triển theo hướng an toàn, cạnh tranh lành mạnh, đúng pháp luật, đúng bản chất. Tỉ lệ nợ công, nợ Chính phủ tiếp tục xu hướng giảm.
Thứ mười, quốc phòng, an ninh được tăng cường; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; đối ngoại, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, xử lý nhịp nhàng, đúng hướng, kịp thời, phù hợp các vấn đề phát sinh.
Mười một, những vấn đề cấp bách được xử lý kịp thời, hiệu quả như xăng dầu, tỉ giá, giá cả các nguyên liệu đầu vào cho sản xuất...
Mười hai, các vấn đề khác và nhiều vấn đề tồn đọng kéo dài, dự án, doanh nghiệp kém hiệu quả được chỉ đạo giải quyết phù hợp, có kết quả, khơi thông nguồn lực cho nền kinh tế.
Về định hướng thời gian tới, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu phải xác định khó khăn, thách thức nhiều hơn là cơ hội và thuận lợi; tiếp tục thực hiện đồng bộ, toàn diện, tổng thể, quyết liệt, hiệu quả các chủ trương, đường lối, các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; tuyệt đối không chủ quan, lơ là, tăng cường phân cấp, phân quyền, nắm tình hình, ứng phó diễn biến mới.
Thủ tướng nhấn mạnh, cần tiếp tục thực hiện các trọng tâm chỉ đạo, điều hành đã được phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 xác định, gồm "4 ổn định"; 3 "tăng cường"; "2 đẩy mạnh"; "1 tiết giảm" và "1 kiên quyết không".
Về nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu làm tốt công tác phòng, chống dịch, đặc biệt là tiêm vaccine bảo đảm an toàn, khoa học, hiệu quả; khắc phục bằng được tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế.
Giữ vững nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; phối hợp hài hòa, hợp lý, đồng bộ, chặt chẽ, linh hoạt, hiệu quả giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác. Xây dựng các kịch bản dự báo về tăng trưởng, lạm phát, các cân đối lớn.
Đẩy mạnh chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, giải ngân vốn đầu tư công, 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Cương quyết cắt giảm các thủ tục rườm rà, các dự án dàn trải, điều chuyển vốn từ những dự án chậm, kém hiệu quả sang các dự án bảo đảm tiến độ.
Thủ tướng yêu cầu bảo đảm chất lượng, tiến độ các đề án, nội dung trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Hội nghị Trung ương 6, Kỳ họp thứ 4 - Quốc hội khóa XV, trong đó có đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, đầu tư công năm 2022, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và đầu tư công năm 2023; định hướng Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050…
Tiếp tục cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, thúc đẩy chuyển đổi số, kinh tế số, chuyển đổi xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đổi mới sáng tạo.
Chú trọng phát triển văn hóa, xã hội, môi trường, bảo đảm an sinh xã hội và đời sống nhân dân. Tập trung rà soát, hòa thiện pháp luật, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; ban hành trong tháng 9 các nghị định về tổ chức bộ máy của các bộ, các ngành. Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xây dựng bộ máy hành chính trong sạch, vững mạnh. Giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh.
Đẩy mạnh công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế, giữ gìn môi trường hòa bình để phát triển đất nước, nâng cao vị thế đất nước, mở rộng thị trường xuất khẩu. Thủ tướng cũng đề nghị các cơ quan nghiên cứu, có giải pháp về visa phù hợp với tình hình hiện nay để thu hút mạnh hơn du khách, thúc đẩy phục hồi du lịch quốc tế.
Tăng cường công tác thông tin, truyền thông về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, việc triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, công tác phòng, chống dịch bệnh, các thành tựu phát triển của đất nước…(Sức khỏe & Đời sống, trang 3).
Thí điểm tự chủ toàn diện bệnh viện công: Thất bại vì quá nóng vội
“Có thể thấy sau 2 năm tổ chức thí điểm tự chủ toàn diện bệnh viện, những mục tiêu ban đầu đặt ra đều không đạt. Chúng ta đang muốn hướng tới mô hình bệnh viện tự chủ toàn diện, đây là một chủ trương đúng đắn, có thể thành công hoặc không, vì vậy cần phải có đánh giá cụ thể từ thực tiễn. Trong trường hợp không thành công, chúng ta cũng mạnh dạn cho dừng thí điểm để thực hiện mô hình tự chủ về chi thường xuyên như đa số các bệnh viện công lập hiện nay đang thực hiện” - TS Nguyễn Huy Quang - nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết.
Bất cập trong mô hình tự chủ toàn diện
Tự chủ bệnh viện được xem là chính sách “cởi trói” cho các đơn vị y tế công lập từng bước chủ động nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Thế nhưng, tình trạng không có bệnh nhân, không có doanh thu, giá viện phí chưa được tính đúng, tính đủ khiến cho đời sống của cán bộ, nhân viên y tế không được đảm bảo, chất lượng dịch vụ y tế không phát triển được... đã khiến cho việc thí điểm bệnh viện tự chủ toàn diện thất bại. Chính bệnh nhân là người chịu tác động trực tiếp trong "vòng xoáy" tự chủ bệnh viện.
Trao đổi với phóng viên Lao Động, TS Nguyễn Huy Quang- nguyên Vụ trưởng vụ Pháp chế (Bộ Y tế) - cho biết: Mỗi cuộc thử nghiệm, chúng ta đều mong muốn trước hết có được một bệnh viện tự chủ toàn diện, nhằm sử dụng có hiệu quả tất cả các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) để xây dựng và phát triển bệnh viện với 1 mô hình quản trị bệnh viện tiên tiến. Hai là mong muốn các BV khi được tự chủ toàn diện sẽ đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh theo yêu cầu đồng thời đảm bảo chăm lo cho các đối tượng người nghèo, người có công với cách mạng… nhằm bảo đảm chính sách an sinh xã hội. Ba là bệnh viện tự chủ nhằm thực hiện tất cả các nhiệm vụ được giao.
TS Nguyễn Huy Quang cho rằng chúng ta đã thành công trong việc tự chủ bệnh viện một phần tại các đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó có các bệnh viện công lập của nhà nước. Mong muốn tự chủ toàn diện nhưng lại chỉ thí điểm ở 4 bệnh viện trên tổng số 1.400 bệnh viện công lập và sau 2 năm triển khai chỉ có 2 bệnh viện thực hiện và 2 bệnh viện không thực hiện được bởi chúng ta đã thiếu cơ chế về mặt pháp lý.
Nhận định về việc mô hình tự chủ toàn diện còn nhiều bất cập dẫn đến thí điểm thất bại ở 2 bệnh viện lớn là Bệnh viện K và Bệnh viện Bạch Mai, TS Quang phân tích: Thứ nhất, vẫn giao các bệnh viện này là tuyến đầu để hỗ trợ chuyên môn y tế cho tuyến dưới - tức là làm công tác chỉ đạo tuyến, đào tạo, chuyển giao công nghệ nhưng ngân sách Nhà nước không chi mà bệnh viện phải tự chủ. Trong khi đó, vấn đề tài chính của bản thân bệnh viện cũng không đủ.
Thứ hai, để thực hiện công tác nhân sự bệnh viện vẫn phải xin ý kiến Bộ Y tế. Rồi về tổ chức nhân sự cũng có các bất cập. Bệnh viện thành lập Hội đồng quản lý (HĐQL) để ra quyết định cho Ban Giám đốc thực hiện nhưng mối quan hệ giữa HĐQL và Ban Giám đốc bệnh viện, Đảng ủy bệnh viện cũng chưa được phân định rõ ràng, chưa xác định rõ ai là người đứng đầu bệnh viện.
Ngoài ra, bệnh viện tự chủ thiết lập mô hình Ban kiểm soát, có nhiệm vụ kiểm soát toàn bộ các hoạt động của HĐQL và Ban Giám đốc bệnh viện nhưng người trong Ban kiểm soát này đều là người của bệnh viện do bệnh viện bổ nhiệm, chi trả lương nên không đảm bảo tính khách quan, minh bạch và cũng không bảo đảm về cơ chế kiểm soát các hoạt động.
Thứ ba, về đầu tư mua sắm, quản lý tài sản: Do quy định đầu tư mua sắm chưa có cơ chế pháp lý rõ ràng nên vấn đề đầu tư mua sắm các thuốc, vật tư y tế, các vấn đề tài sản gặp rất nhiều khó khăn ở cả bệnh viện tự chủ toàn diện như Bạch Mai và Bệnh viện K lẫn các bệnh viện khác.
Thứ tư, đất đai, tài sản thuộc sở hữu nhà nước nhưng nếu thực hiện theo cơ chế tự chủ, bệnh viện phải đóng thuế sử dụng đất. Bệnh viện khó khăn về mặt tài chính lại phải trả tiền thuế đất, khó khăn càng chồng chất khó khăn.
Thứ năm, đó là khó khăn về giá dịch vụ y tế. Muốn tự chủ tài chính giá dịch vụ y tế phải tính đúng, tính đủ giá dịch vụ khám chữa bệnh BHYT. Nhưng hiện nay nhà nước chỉ cho phép áp dụng 4/7 yếu tố cấu thành giá. Bên cạnh đó, bệnh viện tự chủ được khám chữa bệnh theo yêu cầu nhưng giá bệnh viện quyết định theo khung giá do Bộ Y tế ban hành nhưng hiện chưa ban hành.
Thứ sáu, về tiền lương. Bệnh viện có quỹ tiền lương để chi trả theo doanh thu nhưng không có cơ chế nếu bệnh viện không đạt doanh thu đó, khi có thiên tai, dịch bệnh không có tiền, ai sẽ chi trả lương cho cán bộ công nhân viên.
Liệu có quá vội vàng trong thực hiện Nghị quyết 33?
GS-AHLĐ Nguyễn Anh Trí - đại biểu Quốc hội TP.Hà Nội, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương - cho rằng, dù Nghị quyết 33 ra đời nhưng các văn bản pháp quy để hướng dẫn thực hiện đang bị thiếu rất nhiều, từ cơ chế đến nguyên tắc, xác định đối tượng phục vụ…
"Việc đảm bảo sự thông tháo, hiệu quả và thuận lợi trong công tác tự chủ tại BV đang bị vướng mắc. Ngay cả trong tự chủ một phần và toàn phần cũng đang bị biến tướng, các quy định từ khi ra đời đã không còn phù hợp. Hơn thế, giao tự chủ nhưng lại không cho bệnh viện tự chủ bởi các văn bản pháp quy còn liên quan đến nhiều văn bản pháp luật khác và chưa được giải quyết rõ ràng" - ông nói.
Vậy thì việc bệnh viện không thực hiện tự chủ như hiện nay sẽ tác động ra sao đến quyền lợi của người bệnh? Nhiều người lo ngại, nếu bệnh viện tuyến trung ương cứ "mấp mé" giữa bờ tự chủ như hiện nay, ảnh hưởng đến nhân sự bệnh viện và người dân là điều thấy rõ.
GS Nguyễn Anh Trí cho rằng, không hợp lý ngay từ việc chọn bệnh viện thí điểm bởi các bệnh viện được lựa chọn đều là các bệnh viện hạng cao, nếu thành công làm sao áp dụng cho hàng loạt các hệ thống bệnh viện thấp hơn. "Các bệnh viện công đều là đầu tư của nhà nước nhằm phục vụ người dân. Nếu chuyển qua tự chủ toàn diện sẽ được sử dụng toàn bộ cơ sở vật chất để hoạt động, thu lại nguồn lợi nhiều nhất. Vậy vai trò của bệnh viện trong phục vụ người dân, nhất là người nghèo nằm ở đâu?" - ông đặt câu hỏi.
"Bệnh viện công do nhà nước đầu tư, từ con người, đất đai, nhà cửa… nhưng lại tổ chức làm để thu lợi. Theo tôi, dần dần các vấn đề về y đức sẽ bị mai một. Chủ trương tự chủ là đúng đắn nhưng rất nhiều điểm còn chưa ổn, chưa rõ thậm chí còn sai về mục đích. Chúng ta cần được xem lại giải quyết, sau mới thực hiện tự chủ"- ông nói. (Lao động, trang 1).
