Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19
Văn phòng Chính phủ vừa có Công điện số 8149/CĐ-VPCP truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19.
Công điện gửi các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Ban chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nêu rõ:
Để tiếp tục tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 vừa an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch vừa phục hồi phát triển kinh tế, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:
1/ Ban chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo thực hiện nghiêm Nghị quyết 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ về "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19"; chỉ đạo, hướng dẫn Ban chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 các cấp chuẩn bị phương án, kịch bản phòng, chống dịch trên địa bàn linh hoạt, khoa học, hiệu quả; tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm những giải pháp phòng, chống dịch như xét nghiệm nhanh, cách ly kịp thời, điều trị hiệu quả,... gắn với thực hiện tốt việc khôi phục, phát triển kinh tế xã hội.
2/ Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở; chuẩn bị sẵn sàng thành lập ngay trạm y tế lưu động ở những nơi dịch bùng phát, địa bàn dịch phức tạp; tổ chức tiêm chủng nhanh, kịp thời, hiệu quả ngay sau khi được phân bổ vaccine.
Bộ Y tế thực hiện phân bổ khẩn trương số vaccine đã tiếp nhận, chỉ đạo các địa phương tổ chức tiêm vaccine ngay khi nhận được, bảo đảm an toàn, khoa học, hiệu quả. Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng tổ chức lực lượng hỗ trợ các địa phương tiêm vaccine nhanh nhất có thể.
3/ Các Bộ, Ban chỉ đạo phòng, chống dịch, UBND các cấp tăng cường kiểm tra công tác phòng, chống dịch tại các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, nhất là tại bệnh viện, cơ sở sản xuất, chợ, siêu thị, nhà ga, sân bay, bến xe... yêu cầu thực hiện nghiêm antoancovid; đẩy mạnh tuyên truyền người dân tiếp tục thực hiện 5K, không vì đã tiêm vaccine mà lơ là, chủ quan; xử lý nghiêm vi phạm về phòng, chống dịch.
4/ UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục rà soát, thực hiện nghiêm chính sách hỗ trợ người dân, an sinh xã hội, bảo đảm kịp thời, hiệu quả, đúng đối tượng theo quy định. (Sức khỏe & Đời sống, trang 3)
Tăng cường khống chế ổ dịch trong cộng đồng
Những ngày gần đây, số ca mắc Covid-19 trên địa bàn TPHCM có xu hướng gia tăng trở lại. Nhiều quận, huyện đã xuất hiện lại ổ dịch trong cộng đồng và trở thành những điểm nóng phức tạp. Trước thực tế này, nhiều địa phương đã chủ động có những phương án tăng cường biện pháp mạnh để khống chế dịch bệnh và điều chỉnh nhiều biện pháp phòng chống.
F0 tăng nhanh
Sở Y tế TPHCM thành lập 10 đoàn kiểm tra công tác phòng chống dịch Covid-19 tại các quận, huyện có số ca F0 tăng cao như 12, Hóc Môn, Nhà Bè, Bình Chánh… Qua kiểm tra, ngành y tế cho rằng hầu hết các ca bệnh được phát hiện từ các công nhân làm việc tại các khu công nghiệp cư ngụ tại các khu trọ trên địa bàn.
Tại huyện Hóc Môn, ngay sau khi phát hiện 9 ổ dịch Covid-19 mới tại xã Xuân Thới Thượng và xã Bà Điểm, Sở Y tế TPHCM đã yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện các biện pháp dập dịch. Đến ngày 7-11, kết quả lấy mẫu xét nghiệm nhanh cho 729 người dân cho thấy 81 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2. Để chủ động hỗ trợ địa phương sớm kiểm soát tình hình dịch bệnh, Sở Y tế phối hợp Cục Quân y (Bộ Quốc phòng) điều động 15 trạm y tế lưu động từ quận Bình Tân sang tăng cường cho huyện Hóc Môn. Bên cạnh đó, Sở Y tế đề nghị Trung tâm Hồi sức - Bệnh viện (BV)Trung ương Huế và BV dã chiến thu dung và điều trị Covid-19 số 14 tăng cường hội chẩn, hỗ trợ tiếp nhận các trường hợp F0 nặng cho BV huyện Hóc Môn.
Tại quận 12, từ ngày 23-10 đến nay đã ghi nhận hơn 8.000 trường hợp F0. Riêng tại phường Hiệp Thành ghi nhận hơn 1.200 trường hợp. Theo lãnh đạo quận 12, các ca mắc mới tập trung chủ yếu ở công nhân, người dân sống ở các khu nhà trọ. Quận 12 đã giám sát và theo dõi, chăm sóc điều trị tại nhà cho 5.643 trường hợp đủ điều kiện cách ly. Còn tại huyện Bình Chánh, từ đầu tháng 10 đến nay, toàn huyện có 6.201 ca F0 được phát hiện bằng test nhanh kháng nguyên và RT-PCR. Trong đó, số ca F0 cao nhất thuộc 3 xã Vĩnh Lộc A, Phạm Văn Hai và Lê Minh Xuân, do sự hoạt động trở lại của các khu công nghiệp tại đây. Hiện huyện Bình Chánh vẫn còn 8 trạm y tế lưu động do lực lượng quân y hỗ trợ để quản lý và chăm sóc F0.
Theo bác sĩ Nguyễn Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM, trong bối cảnh công nhân cư ngụ tập trung tại các khu trọ là nguồn lây nhiễm nguy cơ cao, đòi hỏi phải có biện pháp kiểm soát dịch chặt chẽ tại các khu công nghiệp và khu nhà trọ công nhân. Các địa phương cần nâng cao tinh thần cảnh giác, thường xuyên đánh giá và nắm chắc các nguồn lây nhiễm. Bên cạnh đó, rà soát những trường hợp chưa tiêm vaccine Covid-19 mũi 1 để có kế hoạch tiêm cho những trường hợp này; tính toán nguồn nhân lực, xây dựng kế hoạch sớm thành lập các trạm y tế lưu động tương ứng với số lượng F0 mới để có thể hỗ trợ kịp thời cho người bệnh khi lực lượng quân y rút khỏi địa phương.
Nhiều nguy cơ tiềm ẩn
Trung bình mỗi ngày TPHCM ghi nhận từ 900 đến 1.000 ca mắc Covid-19 mới. Hiện các BV trên địa bàn đang điều trị cho hơn 11.000 bệnh nhân, hơn 31.000 F0 đang cách ly, điều trị tại nhà. Số ca F0 mới phải nhập viện đang cao hơn số ca được điều trị khỏi, xuất viện mỗi ngày.
Qua thống kê giám sát đã ghi nhận số ca mắc Covid-19 mới và số ca nhập viện ở các BV tầng 2 tại TPHCM tăng nhẹ trong 2 tuần gần đây, đặc biệt tại những quận, huyện có nhiều khu công nghiệp. Độ phủ vaccine của TPHCM đã tương đối cao; tuy nhiên hiện nay rất nhiều người từ các tỉnh trở lại TPHCM học tập, làm việc nhưng chưa được tiêm vaccine nên nguy cơ dịch bệnh xâm nhập, lây nhiễm khá cao.
Theo PGS-TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TPHCM, sau hơn 1 tháng thực hiện Chỉ thị 18 của UBND TPHCM về tiếp tục kiểm soát, điều chỉnh các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 và từng bước phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn TPHCM, tình hình dịch bệnh trên địa bàn thành phố tạm ổn định nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ diễn biến phức tạp.
Đến ngày 8-11, toàn thành phố đã có 13 quận, huyện đạt tiêu chí vùng xanh (cấp độ 1 - nguy cơ thấp), 7 quận, huyện trong vùng vàng (cấp độ 2 - nguy cơ trung bình) và huyện Cần Giờ, Nhà Bè trong vùng cam (cấp độ 3 - nguy cơ cao) trên bản đồ Covid-19.
“Đánh giá chung toàn thành phố đang ở vùng vàng, thuộc cấp độ trung bình của dịch Covid-19. Giám sát diễn biến dịch bệnh mỗi ngày cho thấy, số ca mắc mới đang điều trị tại nhà và tại các cơ sở y tế có xu hướng tăng nhẹ trở lại trong thời gian gần đây. Sở Y tế đã hình thành các đội phản ứng nhanh cho hoạt động điều tra, kiểm soát dịch do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM đảm trách và kích hoạt các trạm y tế lưu động với lực lượng các y, bác sĩ dự bị do các trung tâm y tế và các bệnh viện đảm trách”, PGS-TS Tăng Chí Thượng cho biết. (Sài gòn giải phóng, trang 4)
Xử lý nghiêm một số "căn bệnh trầm kha" trong phòng, chống dịch
Đại biểu Quốc hội Mai Thị Phương Hoa nêu thực trạng một số cán bộ sai phạm, vi phạm quy định phòng, chống dịch như đi đánh golf trong thời gian giãn cách; xô xát với nhân viên lấy mẫu xét nghiệm, lơ là trong phòng chống dịch...; đồng thời đề nghị phải xử lý nghiêm.
Góp ý vào Báo cáo về công tác phòng, chống dịch COVID-19 tại phiên thảo luận trước Quốc hội sáng 8/11, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đánh giá, cho đến thời điểm này, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của nhân dân, chúng ta đã cơ bản kiểm soát đợt dịch bùng phát lần thứ 4, một đại dịch chưa từng có trong lịch sử. Lần đầu tiên, đồng chí Tổng Bí thư 2 lần có Lời kêu gọi gửi đồng bào, đồng chí, chiến sỹ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài về công tác phòng, chống dịch, tạo nên sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc.
Lần đầu tiên chiến dịch tiêm chủng toàn quốc lớn nhất từ trước tới nay được thực hiện và cũng lần đầu tiên Quân đội có cuộc điều quân lớn chưa từng có từ sau chiến tranh đến nay…. Trong bối cảnh đó, bà đánh giá cao tính chủ động, linh hoạt, lắng nghe, trên tinh thần vì lợi ích của người dân và cũng rất quyết liệt, quyết tâm trong hành động của cả hệ thống chính trị.
"Các biện pháp phòng, chống dịch của chúng ta thời gian qua mặc dù có việc chưa từng có trong tiền lệ, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, nhưng là hợp lý, phù hợp cho từng giai đoạn, bảo đảm yêu cầu chung với những nỗ lực, cố gắng vượt bậc, có sự đồng lòng, nhất trí của người dân đã giúp cho nhiều địa phương chuyển sang trạng thái bình thường mới", ĐBQH Mai Thị Phương Hoa nhấn mạnh.
Tuy nhiên, nữ đại biểu cũng đề cập một số hạn chế liên quan đến việc thực thi công vụ trong công tác phòng, chống dịch: Tại một số thời điểm, vì quá lo lắng cho địa phương mình có nơi đã đặt ra những yêu cầu cao hơn, vượt quá mức cần thiết gây ra nhiều khó khăn, tạo bức xúc cho người dân, doanh nghiệp như đặt ra những loại giấy tờ không phù hợp để đi qua các chốt kiểm soát, chưa tạo điều kiện cho người dân từ các TP lớn, khu công nghiệp được về quê tránh dịch….
Trong khi lãnh đạo Chính phủ thì sát sao chỉ đạo, bám sát địa bàn nhưng một bộ phận cán bộ cơ sở còn lơ là, chưa sâu sát, còn chủ quan, bị động trong phòng, chống dịch. Đây có thể là căn bệnh trầm kha ở một số nơi, nhưng đến thời kỳ dịch bệnh càng bộc lộ rõ hơn.
Cá biệt, có một số cán bộ địa phương đã có hành vi vi phạm quy định phòng, chống dịch như đi đánh golf trong thời gian giãn cách xã hội, khi bị phát hiện lại khai báo không trung thực; có trường hợp xô xát giữa cán bộ với nhân viên lấy mẫu xét nghiệm; hoặc có trường hợp cán bộ thi hành công vụ còn xa rời thực tế, chưa bám sát nhu cầu của người dân như việc coi bánh mì không phải là mặt hàng thiết yếu…
ĐBQH tỉnh Nam Định cho rằng, những trường hợp nêu trên tuy không phải là phổ biến nhưng đã tạo hình ảnh phản cảm, làm mất uy tín chính quyền. Đồng thời nhấn mạnh, việc xử lý đối với cán bộ vi phạm là việc làm đúng đắn, bởi muốn người dân chấp hành tốt các quy định phòng, chống dịch thì trước hết cán bộ phải nêu gương, nghiêm túc chấp hành trước; nếu có sai phạm thì cũng phải bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Đồng quan điểm, ĐBQH Lê Thanh Vân (Cà Mau) đề cập thực trạng qua dịch bộc lộ chất lượng yếu kém của một bộ phận cán bộ chủ chốt ở một số nơi, từ nhận thức đến hành vi không chuẩn về pháp luật dẫn đến ứng xử vừa không đúng về pháp luật, vừa không đúng về đạo lý với nhân dân. "Đề nghị cấp uỷ, chính quyền ở một số địa phương có cán bộ sai phạm phải xử lý nghiêm cho dân biết chúng ta nghiêm", ông nói.
Cũng theo đại biểu, Chính phủ do Quốc hội khóa XIV kiện toàn và chuyển tiếp sang khóa XV vừa ra đời đã gặp ngay làn sóng đại dịch lần thứ 4, một đợt dịch chưa từng có, đã phá hủy rất nhiều quan hệ kinh tế- xã hội.
Từ đó, ông đề nghị các giải pháp trọng tâm hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế: Ưu tiên củng cố và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trong đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cao trong quản lý và lãnh đạo các cấp. Tập trung rà soát, sửa đổi thể chế. Đẩy nhanh việc ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý, sản xuất và lưu thông. Ứng dụng công nghệ mới vào quá trình quản lý để tiết kiệm bộ máy và nhân lực, dành nguồn lực cho đầu tư phát triển. Cơ cấu lại nguồn vốn, đặc biệt là vốn đầu tư công, tập trung vào các công trình trọng điểm, công trình dang dở để hoàn thành; giữ nghiêm kỷ luật đầu tư công.
ĐBQH Lê Thanh Vân cũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm cụ thể hoá Kết luận số 14 của Bộ Chính trị, Nghị quyết Trung ương 4 về tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đặc biệt là Kết luận số 14 về bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm dám chịu trách nhiệm để phát huy được tính năng động, sáng tạo của cán bộ. (Công an nhân dân, trang 1)
Nhiều F0 là công nhân
Khảo sát của Sở Y tế TPHCM cho thấy, số ca mới mắc COVID-19 chủ yếu là công nhân đang làm việc tại các khu công nghiệp.
Ngày 8/11, Sở Y tế TPHCM cho biết, tình hình dịch bệnh đang có chiều hướng gia tăng khiến huyện Nhà Bè và huyện Cần Giờ tăng cấp độ dịch lên vùng nguy cơ cao, ngành y tế thành phố đang khẩn trương thực hiện các biện pháp kiểm soát. Theo phân loại cấp độ nguy cơ của các địa phương trên Cổng thông tin COVID-19 TPHCM ngày 8/11, Nhà Bè và Cần Giờ vừa tăng cấp độ nguy cơ lên vùng cam (nguy cơ cao). Trong số 7 xã của Nhà Bè có 2 xã ở vùng nguy cơ trung bình (vùng vàng), 4 xã ở vùng nguy cơ cao (vùng cam), xã còn lại Phước Kiển rơi vào vùng nguy cơ rất cao (vùng đỏ). Trong số 7 xã của Cần Giờ có 3 xã thuộc vùng nguy cơ thấp, 1 xã thuộc vùng nguy cơ trung bình, 3 xã thuộc vùng nguy cơ cao.
Trước tình hình dịch bệnh đang có dấu hiệu gia tăng trở lại ở nhiều quận, huyện, cuối tuần qua, Sở Y tế TPHCM kiểm tra, đánh giá tình hình tại các quận, huyện có nhiều khu công nghiệp, nơi tập trung đông công nhân và các nhà trọ. Theo thống kê của chính quyền địa phương, những ca bệnh mới được phát hiện hầu hết là công nhân làm việc tại 2 khu công nghiệp Hiệp Phước và Long Hậu ở huyện Nhà Bè. Ngoài giờ làm việc, họ ở khu trọ trên địa bàn. Nhà Bè hiện có 770 ca F0 đang được cách ly, điều trị tại nhà, trong đó có 395 ổ dịch hộ gia đình, 19 ổ dịch cộng đồng.
Tại quận 12, số liệu thống kê của chính quyền địa phương từ ngày 23/10 đến 7/11 ghi nhận hơn 8.000 trường hợp F0. Riêng tại phường Hiệp Thành, nơi có khu công nghiệp, đã ghi nhận 1.200 ca mắc, chủ yếu là công nhân, người dân sống ở các khu nhà trọ. Từ đầu tháng 10 đến ngày 7/11, huyện Bình Chánh có 6.201 ca F0 được phát hiện bằng test nhanh kháng nguyên và RT-PCR. Trong đó, số ca F0 cao nhất thuộc 3 xã Vĩnh Lộc A, Phạm Văn Hai và Lê Minh Xuân, sau khi các khu công nghiệp trên địa bàn hoạt động trở lại.
Kiểm soát dịch chặt chẽ ở khu công nghiệp, khu nhà trọ
BS Nguyễn Hoài Nam, Phó giám đốc Sở Y tế TPHCM, nhận định: “Công nhân cư ngụ tập trung tại những khu trọ là nguồn lây nhiễm nguy cơ cao, các địa phương phải có biện pháp kiểm soát dịch chặt chẽ ở khu công nghiệp và khu nhà trọ công nhân”. Ông Nam đề nghị các địa phương thường xuyên đánh giá và nắm chắc nguồn lây nhiễm; rà soát những trường hợp chưa tiêm vắc xin để có kế hoạch tiêm sớm nhất.
Sở Y tế TPHCM đã kích hoạt 40 trạm y tế lưu động. Bên cạnh đó, Sở Y tế đang chuẩn bị các phương án sắp xếp nguồn nhân lực, xây dựng kế hoạch tăng hoặc giảm số trạm y tế lưu động tương ứng số F0 mắc mới trên địa bàn, hỗ trợ kịp thời cho người bệnh khi lực lượng quân y rút khỏi địa phương vào cuối tháng 11.
“Thành phố luôn chuẩn bị sẵn sàng các túi thuốc A, B và C cho các trường hợp mới mắc COVID-19. Sở Y tế thành phố sẽ cấp phát tới những địa phương có nhu cầu sử dụng túi thuốc khi cần, không để tình trạng thiếu hụt các túi thuốc cho người bệnh”, ông Nam nói. (Tiền phong, trang 4)
Bài học từ đại dịch Covid-19
Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng dịch Covid-19 thời gian vừa qua đã làm bộc lộ nhiều yếu kém, hạn chế không chỉ đối với ngành y tế mà trong cả chính sách lẫn cán bộ.
Ngày 8.11, tiếp tục kỳ họp 2 Quốc hội (QH) khóa XV, QH dành thời gian để thảo luận về kinh tế, xã hội, ngân sách cũng như công tác phòng, chống dịch Covid-19. Hầu hết các ý kiến đều đánh giá cao sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự chủ động quyết liệt của Chính phủ, sự đồng hành của QH để kiểm soát tình hình dịch bệnh, kinh tế xã hội đạt được những kết quả nhất định.
Cần đổi mới tư duy cán bộ
Tuy nhiên, theo đại biểu (ĐB) Mai Thị Phương Hoa, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH, dù Chính phủ đã có chỉ đạo thống nhất trên toàn quốc, kiên quyết không để ban hành giấy phép con, không được “cát cứ”…, nhưng tại một số thời điểm, có nơi đã đặt ra những yêu cầu cao hơn, vượt quá mức cần thiết, gây ra nhiều khó khăn, tạo bức xúc cho người dân, doanh nghiệp. Điển hình, đặt ra những loại giấy tờ không phù hợp để đi qua các chốt kiểm soát; chưa tạo điều kiện cho người dân từ các thành phố lớn, khu công nghiệp được về quê tránh dịch…
Bên cạnh đó, trong khi lãnh đạo Chính phủ sát sao chỉ đạo, bám sát địa bàn thì một bộ phận cán bộ cơ sở còn lơ là, chưa sâu sát, còn chủ quan, bị động trong phòng, chống dịch. “Đây có thể là căn bệnh trầm kha ở một số nơi, nhưng đến thời kỳ dịch bệnh càng bộc lộ rõ hơn”, bà Hoa nói và dẫn chứng việc một số cán bộ địa phương đã có hành vi vi phạm quy định phòng, chống dịch như đi đánh golf trong thời gian giãn cách xã hội, khi bị phát hiện lại khai báo không trung thực; có trường hợp xô xát giữa cán bộ với nhân viên lấy mẫu xét nghiệm; hoặc có trường hợp cán bộ thi hành công vụ còn xa rời thực tế… “Những trường hợp nêu trên tuy không phải là phổ biến nhưng đã tạo hình ảnh phản cảm, làm mất uy tín chính quyền”, ĐB Hoa nói.
Cùng quan điểm này, ĐB Lê Thanh Vân, Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách QH, nhìn nhận qua đại dịch Covid-19 đã bộc lộ ra chất lượng yếu kém của một bộ phận cán bộ chủ chốt ở một số nơi. “Tôi đề nghị Chính phủ, cấp ủy, chính quyền một số địa phương có cán bộ sai phạm phải xử lý nghiêm, xử lý cho dân biết chúng ta nghiêm”, ĐB Vân đề nghị.
Trong khi đó, cho rằng qua thời gian thực hiện phòng, chống dịch thời gian qua, không ít cán bộ đã hiểu sai lệch chủ trương “mỗi xã phường là một pháo đài chống dịch”, chưa vượt qua được tư duy “hàng rào dây kẽm gai” là dựng rào chắn với đủ các loại ống cống, bê tông, ĐB Lê Hoàng Anh, Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách, cho rằng cần phải tiếp tục đổi mới tư duy cán bộ từ T.Ư đến cơ sở.
Bài học từ hệ thống y tế yếu
ĐB Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn TP.HCM) thì cho rằng, đại dịch Covid-19 thời gian vừa qua đã để lại nhiều “bài học xương máu”, đặc biệt là sự yếu kém của hệ thống y tế. Bà Lan cho rằng hệ thống y tế cơ sở tại các địa phương rất yếu khi không được địa phương chi đủ 30% ngân sách như quy định, đồng thời việc phân bổ ngân sách lại dựa trên sự phân chia địa lý chứ không theo quy mô dân cư. “Có nhiều vấn đề nhưng tôi thấy cần phải có chính sách xuyên suốt, một chủ trương, quan điểm từ Chính phủ và chỉ đạo Bộ Y tế để có chính sách cụ thể”, bà Lan nói.
Bà Lan cho rằng việc chia trung tâm y tế các quận, huyện ra thành 3 phần: bệnh viện, trung tâm y tế dự phòng và phòng y tế đã làm suy yếu hệ thống y tế cơ sở, vì “đã yếu còn chia ra”. Vì thế, theo bà, điều này dẫn đến tình trạng các địa phương rất khó khăn trong điều phối nguồn lực khi phải đối mặt với dịch bệnh.
Bên cạnh đó, ĐB Lan đánh giá Covid-19 “là phép thử năng lực điều trị thực sự của chúng ta. Chỉ một cơn dịch qua thôi là “tan tác” hết”. Bà cho rằng hệ thống y tế công đã thiếu và yếu, nhưng đôi khi lại bỏ quên lực lượng y tế tư nhân, tức là hệ thống y tế tư nhân chưa được huy động kịp thời, chưa có cơ chế tham gia phòng chống dịch cho đúng. “Cái gì chúng ta cũng muốn bao cấp theo giá nhà nước thì y tế tư nhân không thể tham gia được”, bà Lan dẫn ví dụ và cho rằng vắc xin dịch vụ cũng là hình thức để xã hội đóng góp.
Theo bà, vấn đề hết sức quan trọng là phải thay đổi về mặt quan điểm. “Bên cạnh lỗi của mỗi người, lỗi chủ quan còn có lỗi của chủ trương, chính sách”, bà Lan tâm tư và nói thêm phải làm sao để nhân viên y tế, đặc biệt cán bộ quản lý có cơ hội, môi trường phát triển về y đức, chứ không phải lúc xảy ra chuyện thì xử lý.
Bất cập trong hệ thống pháp luật
ĐB Nguyễn Công Long, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp, cho rằng: “Những vi phạm của các bác sĩ trong quản lý, điều hành các bệnh viện công lập có những nguyên nhân từ bất cập của hệ thống pháp luật quản lý điều hành nền kinh tế hay không?”. Ông Long cho rằng một bác sĩ được cất nhắc làm quản lý, lãnh đạo một bệnh viện ngoài vấn đề chịu trách nhiệm cao nhất về chuyên môn, giám đốc bệnh viện phải chịu trách nhiệm điều hành toàn bộ hoạt động khác về hành chính, cơ sở vật chất, thậm cả những việc từ gửi xe, xử lý rác, mua sắm sinh phẩm, vật tư y tế, chịu trách nhiệm trong việc đấu thầu các thiết bị y tế…
“Phải chăng cơ chế quản lý chưa phù hợp, thiếu sự phân định trách nhiệm, tổ chức thực hiện giữa các nhiệm vụ hoàn toàn khác nhau, đòi hỏi chuyên môn khác nhau là một trong những nguyên nhân dẫn đến sai phạm của cán bộ quản lý bệnh viện công trong thời gian qua?”, ĐB Long nói và cho rằng cùng với việc xử lý nghiêm các sai phạm, cần khẩn trương hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác quản lý, điều hành hệ thống y tế, nhất là điều hành hệ thống bệnh viện công.
Đại dịch chưa có tiền lệ
Cuối phiên thảo luận chiều qua, các thành viên Chính phủ đã trao đổi, giải trình một số nội dung được ĐBQH và cử tri cả nước quan tâm.
Theo Bộ trưởng LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung, đại dịch ảnh hưởng rất lớn đến thị trường lao động, nhưng qua hơn 1 tháng chuyển sang tình hình trạng thái mới, thích ứng linh hoạt, an toàn, hiệu quả đã có nhiều tín hiệu đáng mừng. “Dự báo của chúng tôi thì hết quý 1 và đầu quý 2/2022, nếu không có diễn biến phức tạp thì khả năng phục hồi trở lại thị trường lao động như bình thường là đáp ứng được”, ông Đào Ngọc Dung nói.
Liên quan các vấn đề phòng, chống dịch Covid-19, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết báo cáo của Chính phủ đã thẳng thắn nêu lên những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong công tác phòng chống dịch như công tác dự báo có lúc chưa sát với thực tiễn; việc chỉ đạo điều hành có nơi, có lúc còn lúng túng, bị động; tổ chức thực hiện tại các địa phương thiếu nhất quán... “Để đối phó với đại dịch chưa có tiền lệ, các quốc gia trên thế giới cũng như VN đều phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm; phải liên tục điều chỉnh các chính sách, chiến lược cho phù hợp”, ông Long nói. (Thanh niên, trang 2+3; Hà nội mới, trang 1; Sức khỏe & Đời sống, trang 2)
Chúng ta đã thay đổi tư duy và cách chống dịch theo hướng quản lý rủi ro chứ không theo đuổi chính sách “Zero Covid” (Không Covid) khi tỷ lệ tiêm vaccine phòng Covid-19 ngày càng cao, song điều đó hoàn toàn không cho phép chủ quan, lơ là, mất cảnh giác mà càng phải tuân thủ nghiêm các quy định về phòng chống dịch, nhất là nguyên tắc “5K”.
Đã tiêm phủ hơn 90 triệu liều vaccine phòng Covid-19
Nhờ quyết tâm, nỗ lực không mệt mỏi trong việc thực hiện chiến lược ngoại giao vaccine, chúng ta đăng tăng nhanh tỷ lệ tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 trên cả nước. Tính tới hết ngày 8-11, cả nước đã tiêm được tổng cộng hơn 90 triệu liều vaccine phòng Covid-19, trong đó tiêm mũi 1 là hơn 61 triệu liều, tiêm mũi 2 là hơn 29 triệu liều.
Như vậy, theo số liệu công bố ngày 8-11 từ Bộ Y tế, tới nay đã có trên 83% người từ 18 tuổi trở lên đã tiêm ít nhất 1 liều vaccine phòng Covid-19. Tính trên cả nước, tỷ lệ tiêm ít nhất 1 liều vaccine phòng Covid-19 là 83,2% và tỷ lệ tiêm đủ 2 liều vaccine là 39,8% dân số từ 18 tuổi trở lên. Theo khu vực, tỷ lệ này lần lượt ở miền Bắc là 73,9% và 33,9%; miền Trung là 82,0% và 25,7%; Tây Nguyên là 72,8% và 10,5%; miền Nam là 92,9% và 52,5%.
Tính ra, 14/63 tỉnh có tỷ lệ bao phủ ít nhất 1 liều vaccine cho trên 95% dân số từ 18 tuổi trở lên là: Hà Nội, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Ninh Thuận, TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Long An, Lâm Đồng, Vĩnh Long, Bình Dương và Cà Mau.
12/63 tỉnh có tỷ lệ bao phủ đủ 2 liều vaccine cho dân số từ 18 tuổi trở lên đạt trên 50% là Long An (100%), Khánh Hòa (89,7%), Quảng Ninh (86,8%), TP.HCM (80,4%), Đồng Nai (75,4%), Lạng Sơn (72,6%), Hà Nội (69,2%), Bình Dương (67,6%), Hà Nam (62,1%), Bắc Ninh (61,4%), Ninh Bình (51,2%) và Đồng Tháp (51,1%). 5 tỉnh có tỷ lệ bao phủ ít nhất 1 liều vaccine cho dân số từ 18 tuổi trở lên thấp nhất là Sơn La (42,2%), Thanh Hóa (46,0%), Nam Định (49,9%), Tuyên Quang (50,6%) và Nghệ An (54,4%).
Hiện, nhiều địa phương đã lên kế hoạch tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ em từ 12 đến 17 tuổi để có thể sớm mở cửa trở lại trường học, đưa học sinh tới trường học trực tiếp thay vì học online như thời gian dài vừa qua. Việc tiêm chủng sẽ ưu tiên cho học sinh cuối cấp là lớp 9 và 12; học sinh đầu cấp là lớp 6 và 10.
Với tốc độ tiêm chủng như hiện nay, khoảng trên 1 triệu mũi tiêm mỗi ngày và lượng vaccine về nước ngày càng nhiều, chúng ta tin tưởng sẽ sớm đạt được mục tiêu tiêm phủ đầy đủ 2 mũi cho khoảng 70% dân số trở lên, tỷ lệ có thể đạt được miễn dịch cộng đồng.
Không thể chủ quan, lơ là khi đã tiêm 2 mũi vaccine
Tỷ lệ tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 gia tăng cùng các biện pháp quyết liệt, mạnh mẽ chống dịch đã giúp chúng ta dần nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội, đồng thời từng bước khôi phục các hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như mọi mặt hoạt động của xã hội trong tình trạng bình thường mới. Việc kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh cũng giúp chúng ta chuyển đổi tư duy và cách thức chống dịch từ “Zero Covid” (Không Covid) sang thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 để phát triển kinh tế - xã hội.
Thế nhưng, cần nhận thức rất rõ và sâu sắc là tiêm vaccine phòng Covid-19, kể cả khi đạt tới tỷ lệ 70% số dân hoặc cao hơn nữa thì đó chỉ là điều kiện cần chứ chưa phải là điều kiện đủ để không chế đại dịch, không cho dịch tái bùng phát, lây lan trên diện rộng và số lượng người mắc bệnh lớn.
Thực tế, triển khai Nghị quyết 128 của Chính phủ về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 và Hướng dẫn 4800 của Bộ Y tế thời gian qua cho thấy có biểu hiện xuất hiện tâm lý chủ quan, lơ là trong một bộ phận người dân, nhất là những người đã tiêm đủ 2 mũi vaccine phòng Covid-19.
Những ngày gần đây, số liệu thống kê ca mắc Covid-19 mới trong ngày của Bộ Y tế cho thấy đang có dấu hiệu gia tăng trở lại, cùng với đó là gia tăng số người bệnh trở nặng phải nhập viện và số trường hợp tử vong.
Đáng lo ngại là một số tỉnh thành phía Bắc có trường hợp mắc Covid-19 những ngày qua cao hơn rất nhiều thời điểm căng thẳng của đợt dịch thứ tư, khi nhiều tỉnh và thành phố phải giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó có những địa phương có ca ca mắc bệnh rất ít, thậm chí không có trong đợt dịch thứ tư và qua, song chỉ mấy ngày qua đã có số ca mắc lên tới hàng nghìn như Hà Giang; có những ổ dịch phức tạp với hàng chục ca mắc như Quảng Ninh…
Tình hình dịch trên địa bàn TP.HCM còn diễn biến phức tạp nhưng nhiều người dân đã chủ quan, khiến số người nhập viện và trường hợp tử vong đều tăng trong những ngày gần đây. Một nguyên nhân quan trọng, đó là nhiều người thực hiện chưa nghiêm quy định khuyến cáo phòng chống dịch như tụ tập đông người, không giữ khoảng cách, không đeo khẩu trang…
Tại Hà Nội, số trường hợp mắc Covid-19 mới cũng có dấu hiệu gia tăng ở mức cao với trên dưới một trăm ca/ngày thời gian gần đây, trong đó ngày 5-11 ghi nhận thêm tới 133 ca dương tính với SARS-CoV-2, bằng số ca mắc cao nhất trong một ngày thời gian thực hiện giãn cách xã hội (133 ca vào ngày 29-8). Bên cạnh nguyên nhân do chủng Delta dễ lây lan có tâm lý chủ quan, lơ là của người dân, không tuân thủ các quy định phòng chống dịch, nhất là nguyên tắc “5K”.
Các cơ quan chuyên môn và chuyên gia khẳng định, những người đã tiêm đủ 2 liều vaccine phòng Covid-19 dù ít có triệu chứng, ít trở nặng và tỷ lệ tử vong thấp hơn, nhưng vẫn hoàn toàn có thể mắc bệnh và vẫn có thể lây bệnh cho người khác. Ngay cả khi tỷ lệ tiêm chủng rất cao thì vẫn có những đối tượng chưa tiêm vaccine như trẻ em còn nhỏ hay người có bệnh nền không thể tiêm vaccine… Do đó, không thể ỷ vào việc đã tiêm đủ liều vaccine mà chủ quan, lơ là, thậm chí là vi phạm các nguyên tắc phòng chống dịch.
Trước diễn biến còn phức tạp của dịch Covid-19 tại nước ta, Thủ tướng Chính phủ ngày 7-11 có Công điện gửi các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Ban chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, chỉ đạo tiếp tục tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, tăng cường kiểm tra công tác phòng, chống dịch tại các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, nhất là tại bệnh viện, cơ sở sản xuất, chợ, siêu thị, nhà ga, sân bay, bến xe... yêu cầu thực hiện nghiêm antoancovid; đẩy mạnh tuyên truyền người dân tiếp tục thực hiện “5K”, không vì đã tiêm vaccine mà lơ là, chủ quan; xử lý nghiêm vi phạm về phòng, chống dịch. (An ninh thủ đô, trang 17).
