Tính cấp thiết phải đổi mới đào tạo nhân lực y tế
Thứ trưởng Lê Quang Cường cho biết, trong thời gian qua, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân đang thay đổi nhanh chóng trong bối cảnh kinh tế - xã hội ngày càng phát triển; dân số tăng và già hóa; mô hình bệnh tật đã thay đổi, tỷ lệ mắc các bệnh không lây nhiễm gia tăng liên tục và ở mức cao. Bên cạnh đó, Việt Nam đã ký thỏa thuận khung về việc công nhận lẫn nhau giữa các nước trong khu vực ASEAN về 4 chuẩn năng lực: bác sĩ đa khoa, điều dưỡng, hộ sinh, răng hàm mặt. Do vậy, nhu cầu đổi mới công tác đào tạo nhân lực y tế theo hướng tiếp cận với các phương thức đào tạo của các nước tiên tiến trên thế giới đang là điều cấp thiết phải thực hiện. Mặc dù, quy mô đào tạo nhân lực y tế đã tăng đáng kể trong khoảng một thập kỷ trở lại đây, nhưng tỷ lệ bác sĩ của Việt Nam chỉ đạt 7,8 bác sĩ/10.000 người dân, trong khi tại các nước phát triển tỷ lệ này là 20 bác sĩ/10.000 người dân. Do vậy, nhu cầu về nhân lực y tế có trình độ cao đang tiếp tục tăng lên. Tuy nhiên, hệ thống giáo dục, đào tạo nhân lực y tế hiện nay đã bộc lộ một số bất cập như: các quy định cho đào tạo nhân lực y tế đã không còn phù hợp, chưa mang tính đặc thù, chưa tiếp cận được hội nhập quốc tế. Bên cạnh đó, các tiêu chuẩn, tiêu chí về cơ sở đào tạo, cơ sở thực hành, đội ngũ giảng viên và cơ chế tài chính còn có nhiều hạn chế.
Ông Nguyễn Minh Lợi, Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo - Bộ Y tế cho biết, đào tạo nhân lực ngành Y có đặc thù với hai hệ đào tạo: hệ nghiên cứu (thạc sỹ, bác sỹ); hệ thực hành (bác sỹ chuyên khoa, bác sỹ nội trú), hiện chưa có được sự phân tách rõ ràng. Hiện nay, thời gian đào tạo bác sỹ là 06 năm, nếu học tiếp lên bác sỹ chuyên khoa I, II sẽ mất thêm từ 02 đến 04 năm nữa. Các sinh viên y khoa khi ra trường sẽ được cấp chứng chỉ hành nghề một lần (có giá trị suốt cuộc đời) mà không qua thi cử, điều này khác với nhiều quốc gia trên thế giới…
Cơ chế, chính sách đã thuận lợi cho việc đổi mới
Bộ Y tế chủ trương triển khai đổi mới căn bản, toàn diện đào tạo phát triển nguồn nhân lực y tế theo hướng tiếp cận với các phương thức đào tạo của các nước tiên tiến trên thế giới. Trước mắt đi sâu vào đổi mới một số chương trình đào tạo chủ chốt theo hướng hình thành năng lực nhằm tạo ra nguồn nhân lực y tế đáp ứng mô hình bệnh tật và hoàn cảnh thực tế của Việt Nam; gắn đào tạo với sử dụng nhân lực y tế. Đồng thời điều chỉnh chương trình đào tạo chuyên khoa sau đại học, gắn kết quả đào tạo chuyên khoa với ngạch bậc viên chức y tế, bổ nhiệm chức vụ chuyên môn, đưa hệ đào tạo bác sĩ chuyên khoa chính thức vào hệ thống giáo dục đại học...
Thứ trưởng Lê Quang Cường cho biết, đào tạo và đổi mới đào tạo đang được Đảng, Chính phủ, Quốc hội rất quan tâm. Chính phủ đã vừa ban hành 2 quyết định quy định Khung cơ cấu giáo dục Quốc dân và Khung trình độ Quốc gia Việt Nam. Đây là hành lang pháp lý quan trọng cho việc sắp xếp lại các chương trình đào tạo, chuẩn hóa để hội nhập. Đây cũng là lần đầu tiên hệ đào tạo đặc thù của Ngành Y, Dược được đề cập đến trong Khung trình độ quốc dân. Theo đó Chương trình đào tạo bác sỹ 06 năm có thể đạt được trình độ tương đương bậc 7 như thạc sỹ và chuyên khoa là khung bậc 8. Các cơ sở đào tạo phải đổi mới và phát triển các chương trình dựa trên chuẩn năng lực do Bộ Y tế quy định. Để nâng cao chất lượng thực hành, Bộ Y tế đã trình Chính phủ đề nghị ban hành Nghị định quy định về đào tạo thực hành trong khối ngành đào tạo sức khỏe, theo đó có sự đột phá về phân cấp, phân nhiệm cho các cơ sở giáo dục (các trường đại học) và cơ sở thực hành (các bệnh viện). Vai trò của các cơ sở thực hành sẽ được quy định rõ ràng, làm rõ mối quan hệ giữa trường đại học - bệnh viện, trên cơ sở lấy năng lực, phẩm chất người học làm trung tâm.
Đối với vấn đề quản lý chất lượng nguồn nhân lực y tế, Thứ trưởng Lê Quang Cường cho biết, thời gian tới, Bộ Y tế sẽ xem xét việc cấp chứng chỉ hành nghề có thời hạn trong hoạt động chuyên môn của ngành Y. Điều này sẽ giúp cơ quan quản lý kiểm soát chất lượng nguồn nhân lực y tế mà không quá phụ thuộc vào các cơ sở đào tạo.
Nguyễn Hiển
