Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, rào cản này đang dần được vượt qua. Vào tháng 10/2023, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã lần đầu tiên thực hiện thành công ca ghép gan bất đồng nhóm máu ABO cho một bệnh nhân 15 tuổi, với người hiến là bà nội. Ca ghép này đã mở ra hướng đi mới cho các trường hợp không có người thân cùng nhóm máu để hiến tạng.
Tiếp nối thành công đó trong tháng 10/2025, tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thực hiện một ca ghép gan đặc biệt cho nữ bệnh nhân 17 tuổi có nhóm máu O và người hiến là người mẹ có nhóm máu B. Đây là ca ghép gan bất đồng nhóm máu thứ hai được thực hiện tại Việt Nam đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực ghép tạng.
Để giúp cơ thể người bệnh tiếp nhận lá gan từ người hiến khác nhóm máu, các y bác sĩ đã tiến hành đánh giá hiệu giá kháng thể nhóm máu của người hiến trước khi ghép. Dựa trên kết quả này, bệnh nhân được điều trị giải mẫn cảm bằng phương pháp điều chỉnh miễn dịch nhằm giảm nguy cơ thải ghép. Cụ thể, trong vòng ba tuần trước phẫu thuật, bệnh nhân được sử dụng thuốc ức chế miễn dịch Rituximab kết hợp với ba lần lọc huyết tương để loại bỏ bớt lượng kháng thể chống lại nhóm máu của người hiến. Khi mức kháng thể giảm xuống ngưỡng an toàn, ca phẫu thuật mới được thực hiện nhằm đảm bảo khả năng tiếp nhận gan ghép một cách ổn định và hiệu quả.
Các y bác sĩ đã sử dụng kíp phẫu thuật lấy mảnh gan phải từ người mẹ bằng kỹ thuật nội soi, sau đó thực hiện ghép cho con gái. Quá trình mổ gặp nhiều khó khăn do bệnh nhân từng phẫu thuật nhiều lần khiến vùng gan xuất hiện mô dính và khối u lớn. Người hiến tạng có cấu trúc đường mật phức tạp, đòi hỏi đội ngũ bác sĩ phải thực hiện từng bước một cách cực chính xác để tránh biến chứng sau mổ. Sau mổ, cả hai mẹ con đều hồi phục tốt. Người mẹ xuất viện sau vài ngày, còn gan ghép hoạt động ổn định, các chỉ số sinh tồn của bệnh nhân trở lại bình thường.
Thành công của ca ghép gan bất đồng nhóm máu không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng về mặt kỹ thuật trong lĩnh vực ghép tạng, mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Kỹ thuật này mở ra cơ hội sống cho nhiều bệnh nhân không có người thân phù hợp nhóm máu để hiến tạng, làm phần giảm áp lực lên nguồn tạng hiến vốn đang rất khan hiếm.
Ngô Ngọc Ánh
