Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết: Trong quá trình điều trị, ngoài các loại thuốc nhằm hạn chế sự phát triển của virus và một số loại thuốc đặc biệt phục vụ điều trị thì oxy đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giảm nguy cơ tử vong ở các bệnh nhân nặng. Các nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng trên 60% các ca nhiễm COVID-19 diễn biến nặng đã phải sử dụng liệu pháp oxy để hỗ trợ hô hấp trong quá trình điều trị.
Tuy nhiên, trải qua các đợt dịch COVID-19 trong suốt 2 năm qua, các nước đã ghi nhận nhiều thảm họa y tế do thiếu nguồn cung oxy và các thiết bị liên quan như thiếu hụt bình oxy, hay các thiết bị hỗ trợ hô hấp. Đây là thực tế đáng buồn trong khi có thể chủ động chuẩn bị tốt hơn nhằm giảm tỷ lệ tử vong do thiếu oxy.
"Nhận định dịch bệnh còn có thể kéo dài với diễn biến có thể phức tạp, khó lường do các biến chủng mới của SARS-CoV-2, để chủ động chuẩn bị sẵn sàng oxy và các trang thiết bị y tế liên quan, Bộ Y tế đã thành lập Tổ công tác điều phối oxy y tế và Tổ công tác điều phối máy thở điều trị người bệnh COVID-19 để điều phối máy thở, máy thở oxy dòng cao và cung ứng oxy y tế để phục vụ công tác cấp cứu, điều trị người bệnh COVID-19"- Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.
Tổ công tác đã rà soát, đưa ra các chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương, đơn vị để chuẩn bị sẵn sàng ô xy và các trang thiết bị liên quan để không bị động trong mọi tình huống, kể cả trong trường hợp dịch bệnh có thể kéo dài với nhiều ca diễn biến nặng dẫn đến nhu cầu oxy tăng cao.
Bộ Y tế cũng đã chủ động làm việc với các nhà cung cấp oxy, thiết bị thở để chuẩn bị nhu cầu cần thiết theo các cấp độ dịch có thể xảy ra trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế đã phối hợp với Tổ chức PATH tại Việt Nam tiến hành khảo sát thực trạng oxy y tế và trang thiết bị chăm sóc hô hấp, điều trị bệnh nhân COVID-19 tại các bệnh viện trên toàn quốc.
Kết quả khảo sát 993 cơ sở y tế trên toàn quốc góp phần cung cấp bằng chứng cho Bộ Y tế về tình hình cung ứng trang thiết bị, oxy y tế để triển khai Đề án tăng cường khả năng cung ứng, sử dụng oxy y tế cho các cơ sở điều trị bệnh nhân COVID-19 và có các kế hoạch mua sắm, phân bổ trang thiết bị chăm sóc hô hấp, điều trị bệnh nhân COVID-19 tại các đơn vị, địa phương được phù hợp, hiệu quả.
Kết quả khảo sát này cũng cho thấy chúng ta đang thiếu nguồn nhân lực cho cấp cứu. Ngoài ra có khoảng trống ở tuyến huyện, cách biệt lớn giữa số giường cấp cứu và trang thiết bị y tế đi kèm. Các địa phương phải có kế hoạch ứng phó cần thiết, chuyển từ sản xuất oxy công nghiệp sang oxy y tế khi cần. Hiện nay tổng năng lực sản xuất oxy lỏng của các nhà máy tại nước ta là khoảng trên 1.200m3 lỏng/ngày (1.400 tấn). Con số này hiện tương đương hoặc cao hơn các nước đang phát triển như Ấn Độ hay Indonesia, song thấp hơn Mỹ, châu Âu. Mạng lưới phân phối bình khí dày đặc hơn, với 190 nhà cung ứng có mặt ở 55 tỉnh, thành. Tuy nhiên, có 8 tỉnh thành hầu hết ở Tây Bắc và đồng bằng sông Cửu Long không có sự hiện diện của nhà phân phối bình khí. Theo PATH đây là con số khảo sát từ đầu năm, hiện nay những con số này đã tăng lên.
Thứ trưởng Bộ Y tế cũng cho rằng, hiện nay có sự phân bố không đều giữa các tỉnh, các vùng miền về sản xuất, cung ứng oxy, thiếu nhiều ở các tỉnh, khu vực Tây Bắc, đồng bằng sông Cửu Long, trong khi tập trung nhiều ở các tỉnh thành lớn như TP HCM, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai… Các cơ sở sản xuất, cung ứng oxy trên cả nước tạm thời cung ứng đủ oxy y tế. "Tuy nhiên, nếu dịch bùng phát mạnh thì sẽ thiếu vì thế các địa phương cần có các kế hoạch ứng phó cần thiết, đặc biệt chuẩn bị trước khả năng để chuyển từ sản xuất oxy công nghiệp sang oxy y tế".
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị các tỉnh cần hoàn thiện ngay tổ công tác, rà soát ngay hệ thống sản xuất cung ứng oxy trên địa bàn, lên kịch bản ứng phó phù hợp với diễn biến dịch tại địa phương gồm thuốc men, trang thiết bị và oxy. Yêu cầu là cần đảm bảo chủ động trong mọi tình huống để không thiếu trang thiết bị, thuốc, oxy, làm việc với các nhà cung ứng, sản xuất, làm việc với tỉnh lân cận để điều phối theo vùng...
Hoàng Hiền
