Hội nghị trực tuyến toàn quốc về đánh giá công tác triển khai thực hiện phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trong lĩnh vực y tế

Tham dự Hội nghị tại Điểm cầu Bộ Y tế có: Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan; Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên; đại diện các Bộ: Công an, Công thương, Nông nghiệp và Môi trường, Văn hoá, Thể thao và Du lịch; lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế: Văn phòng Bộ, Cục Phòng bệnh, Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Thanh tra Bộ, Cục Quản lý Dược, Cục An toàn thực phẩm, Cục Hạ tầng và thiết bị y tế, Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh: Thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, mỹ phẩm, thiết bị y tế và các sản phẩm thuộc lĩnh vực y tế có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác phòng, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và sản xuất, kinh doanh hàng giả đối với các mặt hàng này diễn biến ngày càng phức tạp và có xu hướng gia tăng. Hàng giả là sữa, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thuốc có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe người sử dụng, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. Các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là sữa, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thuốc vẫn diễn ra bất chấp nỗ lực của ngành Y tế. Tình trạng thực phẩm giả nói chung cũng đang diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng, đặc biệt là các vụ việc sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả lớn, nghiêm trọng. Mới đây, Bộ Công an và các cơ quan chức năng liên tiếp phát hiện, điều tra các vụ việc sản xuất, buôn bán hàng giả là sữa, thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe với quy mô lớn, trong thời gian dài.

Công tác đấu tranh phòng chống sản xuất, buôn bán thực phẩm giả, thuốc giả luôn là hoạt động được sự quan tâm, giám sát chặt chẽ của Chính phủ, của Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị liên quan. Hoạt động đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực y tế không phải là công tác mới, mà đã được Bộ Y tế và các cơ quan liên quan triển khai một cách thường xuyên, liên tục từ nhiều năm qua. Quan điểm của Bộ về xử lý hàng giả trong lĩnh vực y tế là phải đấu tranh quyết liệt, xử lý nghiêm khắc, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.

“Chúng ta nhận thức sâu sắc rằng cuộc chiến này là một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp và lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của tất cả các cấp, các ngành và toàn thể xã hội. Chúng ta kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức cá nhân có vi phạm và đề xuất xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân thiếu tinh thần trách nhiệm, tiêu cực, buông lỏng quản lý, tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả trong lĩnh vực y tế. Bộ Y tế cam kết sẽ triển khai một cách hiệu quả nhất các chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, làm hết sức mình để hoàn thành nhiệm vụ được giao, bảo vệ sức khỏe, quyền lợi hợp pháp của người dân và các doanh nghiệp chân chính”- Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết.

Trong thời gian qua, để triển khai các chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt là các Công điện 40, 41, 55, 65 và Chỉ thị 13, Bộ Y tế đã khẩn trương xây dựng và ban hành các kế hoạch, văn bản chỉ đạo và tổ chức thực hiện một cách quyết liệt.

Kết quả đạt được bước đầu quan trọng. Cụ thể:

1. Về ban hành văn bản chỉ đạo: Bộ Y tế đã xây dựng Kế hoạch 614/KH-BYT để triển khai thực hiện Công điện số 41/CĐ-TTg và Công điện số 55/CĐ-TTg. Bộ Y tế cũng đã ban hành Kế hoạch triển khai Công điện số 65/CĐ-TTg (Kế hoạch 1703/KH-BYT) với các nhiệm vụ cụ thể và phân công trách nhiệm chi tiết. Các văn bản chỉ đạo tăng cường công tác đấu tranh phòng chống thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc kém chất lượng được thường xuyên ban hành.
2. Về tổ chức triển khai: Bộ Y tế đã thành lập Tổ công tác về cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, do đồng chí Thứ trưởng Bộ Y tế làm Tổ trưởng, với sự tham gia của Lãnh đạo các Cục, Vụ liên quan. Cục Quản lý Dược được giao là cơ quan thường trực của Tổ công tác. Các tổ kiểm tra cũng đã được thành lập tại các đơn vị thuộc Bộ Y tế và Sở Y tế các tỉnh, thành phố.
3. Về kiểm tra, xử lý vi phạm: Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, hậu kiểm và xử lý vi phạm đã được triển khai đồng bộ, quyết liệt từ Trung ương tới địa phương.

• Từ năm 2020 đến tháng 5/2025, Cục An toàn thực phẩm đã triển khai thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm về an toàn thực phẩm tại hơn 400 cơ sở, đã xử lý 198 cơ sở vi phạm với tổng số tiền phạt lên đến 23,76 tỷ đồng. Đặc biệt, đã chuyển cơ quan cảnh sát điều tra 31 vụ việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả, chứa chất cấm, sử dụng giấy tờ giả.
• Trong lĩnh vực mỹ phẩm, dược phẩm, dược liệu và vị thuốc y học cổ truyền, kiểm tra định kỳ trên 30% số cơ sở. Năm 2024, đã triển khai 80 đoàn kiểm tra GMP, 130 đoàn kiểm tra GSP, Thanh tra Bộ triển khai 50 đoàn thanh tra.
• Năm 2024, Bộ Y tế đã ban hành 46 quyết định xử phạt VPHC với tổng số tiền phạt trên 2,5 tỷ đồng.

Đặc biệt, trong tháng cao điểm từ 15/5/2025 đến 15/6/2025, Bộ Y tế đã tổ chức các đoàn kiểm tra, kiểm soát việc thực hiện các quy định pháp luật liên quan đến các hoạt động buôn bán, sản xuất, kinh doanh sản phẩm trong ngành y tế. Hiện nay, các Cục đã thành lập các tổ kiểm tra và liên tục triển khai các tổ kiểm tra đột xuất.

4. Về phối hợp liên ngành: Bộ Y tế đã chủ động phối hợp với các Bộ, Ngành khác. Đã ký quy chế phối hợp với Bộ Công an để phối hợp cung cấp thông tin liên quan đến thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Các đơn vị của Bộ Y tế đã tham gia Hội nghị của nhiều Bộ, ngành khác để thảo luận giải pháp phòng chống hàng giả. Thường xuyên phối hợp với cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an để cung cấp thông tin phục vụ công tác điều tra, khởi tố các vụ án.
5. Về thông tin, tuyên truyền: Công tác thông tin, truyền thông về nguy cơ, tác hại của việc sử dụng thuốc giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả được tăng cường. Các hoạt động thông tin, truyền thông về nguy hại của buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ được đẩy mạnh. Thông tin pháp luật, danh sách sản phẩm được cấp phép, cơ sở đạt chuẩn, thông báo thuốc giả, đơn vị bị xử phạt được cập nhật đầy đủ trên cổng thông tin điện tử. Phối hợp với cơ quan truyền thông để phổ biến quy định bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và cảnh báo về hàng nhái, hàng giả.

Để nâng cao hiệu quả công tác này trong thời gian tới, đặc biệt là triển khai quyết liệt tháng cao điểm phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả từ ngày 15/5/2025 đến hết ngày 15/6/2025, Bộ Y tế yêu cầu và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ, Sở Y tế các tỉnh, thành phố và các đơn vị trong toàn ngành tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

1. Rà soát, hoàn thiện khung pháp lý và các quy định quản lý: Khẩn trương rà soát quy định về xử lý, xử phạt hành vi sản xuất, buôn bán thuốc giả, không rõ nguồn gốc; đề xuất tăng chế tài xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng hình phạt bổ sung nghiêm khắc hơn. Rà soát, siết chặt quản lý công bố thiết bị y tế và thực phẩm chức năng; khẩn trương thu hồi, xử lý trường hợp phát hiện quảng cáo hoặc công bố thành phần chứa dược chất không đúng quy định. Rà soát quy định về chức năng, trách nhiệm của các Bộ, Ngành, UBND các cấp. Nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật An toàn thực phẩm, Nghị định 15/2018/NĐ-CP và các văn bản liên quan để giải quyết bất cập.
2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát: Tiếp tục thực hiện nghiêm các Chỉ thị và Công điện của Thủ tướng. Quán triệt cán bộ thực hiện nghiêm trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp; nghiêm cấm lợi dụng để tham ô, lợi ích nhóm; kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức cá nhân có vi phạm. Phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương tăng cường kiểm tra cơ sở kinh doanh thuốc, chú trọng nguồn gốc. Thành lập đoàn kiểm tra liên ngành giám sát chuỗi cung ứng thuốc. Sở Y tế các tỉnh tăng cường thanh tra, kiểm tra cơ sở kinh doanh dược, chú trọng nguồn gốc, hóa đơn chứng từ. Tăng cường kiểm tra nguồn gốc dược liệu, thuốc cổ truyền. Đẩy mạnh kiểm tra việc chấp hành pháp luật về dược, mỹ phẩm, an toàn thực phẩm tại các cơ sở kinh doanh, đặc biệt địa bàn trọng điểm và hoạt động kinh doanh trực tuyến. Kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý quảng cáo sai sự thật, lợi dụng hình ảnh nhân viên y tế để quảng cáo sản phẩm.
3. Đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông và huy động cộng đồng: Tiếp tục tăng cường thông tin tuyên truyền, nâng cao kiến thức cho người dân về tác hại của thuốc giả, thực phẩm giả. Phát động phong trào Nhân dân tham gia hưởng ứng kiểm soát chất lượng thuốc, thực phẩm. Phát động phong trào toàn dân tố giác hàng giả qua báo chí, mạng xã hội. Tăng cường công khai cơ sở vi phạm để cảnh báo cộng đồng.

Bộ Y tế sẽ tổ chức tổng kết đánh giá đợt cao điểm triển khai đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi, tiến tới chấm dứt tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả theo kế hoạch đã đề ra.

T.T