Phát biểu khai mạc buổi Lễ, ông Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh, sự kiện này nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá tới sức khoẻ, đồng thời kêu gọi mọi người không hút thuốc để hạn chế rác thải gây ô nhiễm môi trường. Ông Lương Ngọc Khuê cho biết, được sự quan tâm của Quốc hội, Chính phủ, thời gian qua, Bộ Y tế là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ quản lý nhà nước về công tác phòng chống tác hại của thuốc lá, đã nỗ lực phối hợp với các Bộ, ngành, các tổ chức đoàn thể, các tỉnh thành phố triển khai công tác phòng chống tác hại của thuốc lá. Các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá ngày càng được triển khai rộng khắp trên toàn quốc. Nhiều cơ quan, đơn vị đã đưa nội dung của PCTH thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị; đưa tiêu chí không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn thi đua khen thưởng của công chức, viên chức, người lao động; treo biển cấm thuốc lá tại cơ quan, đơn vị; tổ chức cam kết thực hiện xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc lá.
Cũng theo ông Lương Ngọc Khuê, WHO đã chỉ ra rằng, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó, hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc lá thụ động. Hút thuốc lá cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và làm tăng mức độ nghiêm trọng của các bệnh về đường hô hấp. Theo đánh giá của hội đồng các chuyên gia y tế công cộng được WHO triệu tập vào ngày 29/4/2020, những người hút thuốc có nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe do COVID-19 cao hơn so với những người không hút thuốc. Bên cạnh tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế đối với các cá nhân, gia đình và xã hội, các tổn thất này bao gồm chi tiêu cho hút thuốc, chi phí cho khám, điều trị bệnh liên quan đến hút thuốc, giảm sút khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm.
Kết quả điều tra về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành năm 2020, cho thấy so với năm 2015, tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc giảm từ 45,3% xuống 42,3%. Tỷ lệ hút thuốc thụ động cũng giảm đáng kể như: Tại nơi làm việc giảm từ 42,6% xuống 30,9%; Tại nhà giảm từ 59,9% xuống 56%. Tỷ lệ người bệnh được tư vấn cai nghiện thuốc lá tăng từ 40,5% năm 2015 lên 72,2% năm 2020. Số bệnh nhân cai nghiện thành công từ năm 2017 đến năm 2020 là 1.111 người. Trong lứa tuổi học sinh 13-17 tuổi, kết quả khảo sát hành vi sức khỏe học sinh Toàn cầu tại Việt Nam do WHO thực hiện năm 2019 cho thấy tỷ lệ hút thuốc trong học sinh độ tuổi 13-17 giảm từ 5,36% năm 2013 xuống 2,78% năm 2019 (giảm 50%), tỷ lệ học sinh đã thử thuốc lá hoặc thuốc lào giảm từ 12,1% xuống 8,3%. Đây là những kết quả rất đáng khích lệ trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Việt Nam trong thời gian qua, đáp ứng được một trong những mục tiêu quan trọng của công tác PCTH thuốc lá đó là ngăn ngừa hút thuốc trong giới trẻ, bảo đảm thành công bền vững của chương trình PCTH thuốc lá.
Theo TS. Socorro Escalante, quyền Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, thuốc lá ko chỉ gây hại cho sức khỏe của mỗi chúng ta, mà mỗi sản phẩm thuốc lá được sử dụng đều ảnh hưởng đến môi trường của chúng ta. Việc trồng trọt sản phẩm thuốc lá gây đầu độc không khí, nước, đất, các bãi biển và đường phố của chúng ta bằng các chất hóa học, chất thải độc hại, tàn thuốc và vi nhựa, gây ra nạn phá rừng. Mỗi năm, khoảng 3,5 triệu ha đất bị phá để trồng thuốc lá và 600 triệu cây bị chặt để lấy gỗ sấy nguyên liệu thuốc. Thuốc lá góp phần làm biến đổi khí hậu, tăng ô nhiễm không khí, trong khi gánh nặng về ô nhiễm không khí lại rơi vào những nước ít có khả năng chống lại sự ô nhiễm môi trường; vì thế cần sự chung tay của mỗi người trong việc phòng chống tác hại của thuốc lá. Trong những năm gần đây, chúng ta có những hành động đáng ghi nhận, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở người thành tại Việt Nam giảm từ 45,3 xuống 42,3%. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức như sản phẩm thuốc lá, thuốc lá điện tử gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của thanh thiếu niên.
Tại buổi Lễ, ông Trần Văn Đông, Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cho biết: Thời gian qua, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã phối hợp thực hiện nhiều nội dung, giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá tới cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên; và tổ chức nhiều hoạt động phong phú và phù hợp với thanh thiếu niên thông qua hoạt động thể thao, các cuộc thi dưới hình thức sân khấu hóa; ký giao ước thi đua vận động đoàn viên, thanh niên không hút thuốc lá, góp phần cùng Bộ Y tế và các tổ chức y tế thế giới kêu gọi toàn xã hội nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử.
Kết thúc buổi Lễ, ông Lương Ngọc Khuê, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá phát động cuộc diễu hành xe đạp hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25-31/5/2022.
Nam Nguyên
