Xinh tươi như đóa ban rừng, gạt sang bên hàng tá trai bản, cô gái Lèo Thị Sươi, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La quyết định kết duyên với một kỹ sư xây dựng điển trai gốc thành phố Sơn La vừa tốt nghiệp đại học về thị trấn huyện công tác. Cuộc hôn nhân của họ càng ấm áp khi Sươi sinh được một cô con gái đầu lòng xinh xắn, bụ bẫm và kháu khỉnh.
Nhưng rồi những ngày tháng tươi đẹp đó đã vụt tắt khi “công chúa nhỏ” của vợ chồng chị cứ ốm đau quặt quẹo suốt ngày. Trong một lần đi khám cho con, kết quả xét nghiệm, cháu dương tính với HIV. Kế tiếp đó là diễn biến sức khỏe theo chiều hướng ngày càng xấu của chồng. Đến lúc này 2 vợ chồng Sươi mới động viên nhau đi làm xét nghiệm và ngã ngửa khi hay tin cả 2 đều đã nhiễm HIV. Sau một thời gian, chồng Sươi lâm bệnh rồi mất. Nỗi đau chồng chất nỗi đau, Sươi dường như không gượng nổi dậy, vì hạnh phúc đến quá ngắn với chị.
Trường hợp như Sươi ở Sơn La xảy ra khá nhiều, khiến cho bao cô gái, chàng trai khỏe mạnh, tương lai, hạnh phúc đang chờ đón phía trước, bỗng dưng sụp đổ tất cả vì căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS. Nhiều trường hợp vì không biết mình mắc bệnh, có người thì biết nhưng dấu không cho gia đình, người yêu biết vì sợ bị xa lánh, kỳ thị. Từ những ý thức chủ quan, nhận thức còn hạn chế về HIV/AIDS, mà nhiều người đã gieo rắc mầm bệnh, giết chết hạnh phúc gia đình và để lại hậu quả nặng nề cho xã hội.
Hôn nhân của chị Hoàng Thị Mai ở thành phố Sơn La cũng trong tình trạng tương tự. Người yêu thường xuyên đi làm xa, chị không ngờ anh đã mang trong mình căn bệnh HIV/AIDS sau những cuộc vui không có điểm dừng.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đàm Văn Hưởng, Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Sơn La cho biết, hiện nay việc quản lý các đối tượng nhiễm HIV/AIDS là hết sức khó khăn. Đặc biệt, giai đoạn tiền hôn nhân hầu như chưa có biện pháp gì để kiểm soát. Ngành Y tế Sơn La đã tăng cường tuyên truyền, vận động người dân trước khi kết hôn nên đến cơ sở y tế để khám sức khỏe và làm các xét nghiệm. Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn chủ quan bỏ qua. Do vậy, nhiều trường hợp khi phát hiện bị nhiễm thì đã quá muộn. Đây thực sự là một trong những nguyên nhân khiến HIV/AIDS lây lan nhanh ở Sơn La.
Đến nay, Sơn La là địa phương thuộc 10 tỉnh, thành phố trong cả nước có tỷ lệ người nhiễm HIV/AIDS cao. Đến hết tháng 11 năm 2010, toàn tỉnh phát hiện lũy tích gần 7.500 trường hợp nhiễm HIV/AIDS, trong đó, số bệnh nhân đã tử vong là trên 1.500 người. Tuy nhiên, đây mới chỉ là con số thống kê qua báo cáo còn trên thực tế có thể con số này còn cao hơn. Với sự chủ quan trong phòng lây nhiễm HIV trước hôn nhân và sự lỏng lẻo trong sàng lọc HIV với phụ nữ mang thai nguy cơ lây nhiễm căn bệnh thế kỷ trong cộng đồng ở Sơn La vẫn mang đấy yếu tố tiềm ẩn.
Hằng Nguyễn
