Đây là một dấu mốc quan trọng của Việt Nam nói chung, ngành Y tế nói riêng sau hơn 7 thập kỷ phấn đấu và quyết tâm phòng chống bệnh mắt hột.
Ghi nhận về thành tựu này, TS Saia Ma'u Piukala, Giám đốc khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO đánh giá: Việc loại trừ bệnh mắt hột ở Việt Nam là minh chứng cho cam kết của Chính phủ, nhân viên y tế và cộng đồng trên khắp cả nước. Đây là một ví dụ điển hình về cách các biện pháp can thiệp có mục tiêu, quan hệ đối tác chặt chẽ và nỗ lực bền bỉ có thể mang lại sự thay đổi thực sự cho sức khỏe của người dân.
GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia trong phát biểu tại sự kiện đã nhấn mạnh: Bệnh mắt hột từ lâu đã là một thách thức lớn đối với ngành Y tế ở những quốc gia có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn.
Theo số liệu của WHO, tính đến năm 2023, số người có nguy cơ mắc bệnh mắt hột trên thế giới đã giảm 7%, từ 125 triệu người vào năm 2022 xuống còn khoảng 115,7 triệu người. Phần lớn trong số đó vẫn đang sinh sống tại các khu vực có tỷ lệ bệnh mắt hột hoạt tính từ 5% trở lên - chủ yếu là những địa bàn có điều kiện vệ sinh môi trường và tiếp cận dịch vụ y tế còn hạn chế. Bên cạnh đó, tổng gánh nặng toàn cầu của bệnh quặm do mắt hột - biến chứng nặng nề nhất của bệnh mắt hột - cũng đã giảm từ 1,7 triệu ca năm 2022 xuống còn khoảng 1,5 triệu ca năm 2023. Đây là những kết quả rất đáng khích lệ trong nỗ lực toàn cầu phòng chống bệnh mắt hột.
"Cho tới nay, đã có 21 quốc gia trên thế giới được WHO chính thức công nhận thanh toán bệnh mắt hột như một vấn đề y tế công cộng" - Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết và khẳng định: Hôm nay, chúng ta tự hào khi Việt Nam đã vinh dự trở thành một trong những quốc gia đạt được thành quả quan trọng này. Thành công này là minh chứng rõ nét cho nỗ lực bền bỉ, sự đồng lòng và quyết tâm rất lớn của toàn ngành Y tế, của đội ngũ y, bác sĩ chuyên ngành mắt nói riêng và của cả hệ thống chính trị, chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư nói chung.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng thanh toán bệnh mắt hột không có nghĩa là chúng ta được phép chủ quan hay lơ là. Thay vào đó, nhiệm vụ đặt ra trong thời gian tới là phải tiếp tục duy trì thành quả đã đạt được một cách bền vững, thông qua việc: Tăng cường công tác giám sát, phát hiện và quản lý ca bệnh tại cộng đồng; Tiếp tục nâng cao nhận thức của người dân về vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, phòng chống bệnh mắt hột; Bảo đảm nguồn lực, cơ chế tài chính cho các hoạt động phòng chống, trong đó có chi trả phẫu thuật quặm thông qua bảo hiểm y tế theo đúng quy định hiện hành và thực hiện nghiêm chế độ báo cáo định kỳ về Bệnh viện Mắt Trung ương và các cơ quan quản lý nhà nước. Đây cũng là nội dung đã được thể chế hóa trong các chính sách của Chính phủ và Bộ Y tế, như Quyết định số 2560/QĐ-TTg ngày 31/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược Quốc gia phòng chống mù lòa đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030; Quyết định số 5669/QĐ-BYT ngày 12/12/2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế về Hướng dẫn nâng cao năng lực chăm sóc mắt tại cơ sở y tế tuyến huyện; và các quy định về danh mục, quy trình kỹ thuật và thanh toán bảo hiểm y tế cho phẫu thuật quặm.
Cũng nhân dịp này, thay mặt Lãnh đạo Bộ Y tế, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn trân trọng cảm ơn WHO, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam đã đồng hành, hỗ trợ kỹ thuật, tài chính trong suốt quá trình triển khai chương trình; địa phương trên cả nước, đặc biệt là các tỉnh vùng sâu, vùng xa đã vào cuộc quyết liệt trong công tác phòng chống bệnh mắt hột và đặc biệt là đội ngũ cán bộ y tế từ trung ương đến cơ sở đã tận tụy, nỗ lực vượt qua khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ.
GS.TS Trần Văn Thuấn cũng ghi nhận và biểu dương sự đóng góp quan trọng của Bệnh viện Mắt Trung ương và toàn ngành mắt Việt Nam. "Thành công hôm nay là niềm tự hào chung của ngành Y tế Việt Nam và cũng là động lực để chúng ta tiếp tục phấn đấu, hướng tới mục tiêu bảo đảm chăm sóc sức khỏe toàn dân, không để ai bị bỏ lại phía sau" - Thứ trưởng Trần Văn Thuấn bày tỏ.
