Cuộc đua thần tốc
Vào ngày 5/5/2022, khi đoàn công tác của Bệnh viện Trung ương Huế đang tiến hành hỗ trợ, chuyển giao kỹ thuật ghép thận cho Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (thành phố Hồ Chí Minh) thì nhận được tin từ Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia thông báo điều phối một trái tim cho bệnh nhân tại Bệnh viện Trung ương Huế. GS.TS Phạm Như Hiệp, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế, đồng thời là trưởng đoàn chuyên gia đã lập tức lên kế hoạch để tiếp nhận điều phối tạng, mục tiêu đặt ra là vừa đảm bảo công tác hỗ trợ ghép thận tại thành phố Hồ Chí Minh, vừa không được phép sai sót hay chậm trễ xảy ra trong quá trình nhận tim tại thành phố Huế. Tình huống nan giải khi thời điểm lấy tim gần như diễn ra đồng thời với thời điểm tiến hành hai ca ghép thận tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương buộc đoàn chuyên gia phải phân chia nhân lực để thực hiện cùng lúc hai nhiệm vụ: một ê kíp đi lấy tim tại Bệnh viện Nhân dân Gia định và vận chuyển về Huế ghép cho bệnh nhân đang chờ; một ê kíp tiếp tục cùng các bác sĩ Bệnh viện Nguyễn Tri Phương tiến hành ghép thận cho ca bệnh thứ 2. Quả tim được rời khỏi lồng ngực người hiến tạng tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định (thành phố Hồ Chí Minh) vào lúc 10h47 ngày 6/5, đến Huế an toàn vào lúc 13h32 cùng ngày. Song song với quá trình di chuyển của tim, tại Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Trung ương Huế, bệnh nhân nhận tim được đưa vào phòng mổ lúc 12h10, đặt và chạy tuần hoàn ngoài cơ thể lúc 13h45.
Người may mắn có đầy đủ các chỉ số phù hợp để nhận tạng là bệnh nhân M.S.H. (nam, 37 tuổi, trú tại Quảng Bình) bị suy tim giai đoạn cuối, đã 4 năm mỏi mòn chờ đợi mong tìm được nguồn tạng phù hợp. Ngày hôm đó không phải bà tiên, ông bụt mà chính là ê kíp y bác sỹ Bệnh viện Trung ương Huế đã mang đến phép mầu cho bệnh nhân H. Sau 1 giờ 20 phút phẫu thuật, trái tim đã đập lại trong lồng ngực của bệnh nhân H. Như vậy, chỉ sau đúng 5 tiếng 20 phút rời khỏi cơ thể người đã mất, trái tim được đập trở lại nhịp nhàng bên trong một cơ thể mới. Đến 17h15 cùng ngày, bệnh nhân được chuyển ra phòng hồi sức tim với các thông số huyết động ổn định: mạch 86 lần/phút, huyết áp 126/68, SpO2 100%.
Chia sẻ về ca ghép tạng hi hữu này, BS CKII Trần Hoài Ân - Giám đốc Trung tâm Tim mạch (Bệnh viện Trung ương Huế) cho biết sự kiện này như một cuộc chạy đua về thời gian, không gian của những chiến sĩ áo trắng. Đối với các quốc gia phát triển, ngành Y tế vận chuyển tạng bằng trực thăng còn tại Việt Nam vận chuyển tạng ghép bằng hình thức dùng máy bay dân dụng. Do đó phải tính toán làm sao lúc lấy tim thật sát giờ bay để quả tim nhận ở thành phố Hồ Chí Minh về đến thành phố Huế trong thời gian ngắn nhất. Thông thường, mỗi ngày các bác sĩ sẽ thực hiện một ca ghép tạng, hoặc ghép thận hoặc ghép tim, ít ai và cũng hiếm khi phải thực hiện thực hiện sáng ghép thận ở thành phố Hồ Chí Minh, chiều lại ghép tim ở thành phố Huế. Bù lại, hành trình chạy đua thần tốc đó đã cho quả ngọt. Đó là sự thành công tốt đẹp của ca phẫu thuật, là sự hồi sinh của bệnh nhân, là nụ cười hạnh phúc cùng lời cảm ơn của bệnh nhân và thân nhân của họ.
Thành công nhờ sự phối hợp chuyên nghiệp
Theo BSCKII. Trần Hoài Ân, mổ ghép tim là một kỹ thuật hết sức phức tạp, đòi hỏi có sự phối hợp của nhiều chuyên ngành khác nhau như phẫu thuật viên, bác sĩ gây mê, hồi sức, bác sĩ chạy tuần hoàn ngoài cơ thể, kể cả điều dưỡng hồi sức sau mổ. Một khâu quan trọng khác là điều dưỡng chăm sóc hồi sức bệnh nhân chết não, tuy bệnh nhân chết nhưng phải chăm sóc đúng quy trình lúc đó mới lấy được tim. Ngoài các nhóm thực hiện trực tiếp như vậy còn có hệ thống xét nghiệm, phòng xét nghiệm đủ điều kiện để xác định các chỉ số thận, gan bệnh nhân có thể chịu được cuộc ghép hay không. Ngoài ra, đối với những ca ghép tạng liên tục như trên, ngoài chuyên môn nghiệp vụ, các cá nhân trong ê-kíp phải có sức khoẻ thật tốt bởi thời gian bắt đầu lấy tim, vận chuyển và thực hiện phẫu thuật có thể kéo dài nhiều giờ đồng hồ. Vượt qua những rào cản về không gian, thời gian, sau một hành trình dù không quá dài nhưng đầy thách thức, bằng sự cố gắng của tất cả các bộ phận và sự chỉ đạo sát sao của Ban Giám đốc Bệnh viện, 2 kỷ lục mới trong ngành ghép tạng đã được xác lập.
Minh Phú (tổng hợp)
