Hoang mang vì thuốc tim mạch chứa chất gây ung thư
Cục Quản lý dược - Bộ Y tế vừa có công văn khẩn gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc về việc thu hồi thuốc sản xuất từ nguyên liệu Valsartan do Công ty Zhejiang Huahai Pharmaceutical - Trung Quốc sản xuất. Thông tin này đã khiến cho nhiều người bệnh đang điều trị các loại thuốc này hoang mang, lo lắng.
Thuốc điều trị tim mạch chứa chất gây ung thư
Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý dược Nguyễn Tất Đạt, Cục Quản lý dược căn cứ thông báo của Cơ quan quản lý dược phẩm Châu Âu (EMA), Cơ quan quản lý dược Canada và một số cơ quan quản lý dược khác về việc thu hồi các thuốc chứa Valsartan được sản xuất từ nguyên liệu Valsartan do Công ty Zhejiang Huahai Pharmaceutical - Trung Quốc sản xuất. Nguyên liệu này được phát hiện chứa tạp chất N-nitrosodimethylamine (NDMA) có nguy cơ gây ung thư.
“Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, Cục Quản lý dược thông báo đình chỉ lưu hành tất cả các thuốc thành phẩm được sản xuất từ nguyên liệu Valsartan do Công ty Zhejiang Huahai Pharmaceutical - Trung Quốc sản xuất theo danh mục đính kèm. Đồng thời, yêu cầu các công ty đăng ký thuốc, sản xuất thuốc, công ty nhập khẩu phối hợp với nhà phân phối thuốc thông báo thu hồi tất cả các lô thuốc thành phẩm trong công thức sản xuất có chứa nguyên liệu Valsartan do Cty Zhejiang Huahai Pharmaceutical - Trung Quốc sản xuất theo danh mục kèm theo tới các cơ sở bán buôn, bán lẻ, sử dụng thuốc và tiến hành thu hồi toàn bộ các lô thuốc này.
Yêu cầu ngừng ngay việc sử dụng nguyên liệu Valsartan của Cty Zhejiang Huahai Pharmaceutical - Trung Quốc để sản xuất thuốc thành phẩm. Thực hiện đánh giá nhà cung cấp, kiểm tra, nghiên cứu sử dụng nguyên liệu Valsartan của nhà sản xuất mới đảm bảo yêu cầu chất lượng, an toàn cho người sử dụng và thực hiện thủ tục thay đổi hồ sơ đăng ký thuốc theo đúng quy định của pháp luật” - đại diện Cục Quản lý dược cho biết.
Cũng theo ông Đạt, Cục Quản lý dược đã đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố thông báo việc thu hồi tới các cơ sở kinh doanh, sử dụng thuốc trên địa bàn. Công bố thông tin việc thu hồi tất cả các lô thuốc thành phẩm được sản xuất từ nguyên liệu Valsartan do Công ty Zhejiang Huahai Pharmaceutical - Trung Quốc sản xuất trên trang thông tin điện tử của Sở. Kiểm tra và giám sát các công ty sản xuất, kinh doanh trên địa bàn thực hiện việc thu hồi các lô thuốc nêu trên, xử lý các đơn vị vi phạm theo quy định.
Trước thông tin này, nhiều người bệnh đang được điều trị bởi loại thuốc này hoang mang, kinh sợ. Bà Đào Hiền T (Kim Giang, Thanh Tri, Hà Nội) cho biết mình mắc bệnh tim mạch, đã điều trị bằng thuốc hạ huyết áp Valsartan Stada.
“Nghe đài báo, tôi lật lại vỏ thuốc của mình thì giật mình sợ hãi, gọi điện cho bác sĩ thì bác sĩ nói sẽ đổi thuốc cho tôi. Nhưng không biết dùng thuốc một thời gian rồi có bị ung thư hay không. Các con tôi bắt tôi phải đi kiểm tra sức khỏe ngay” - bà T chia sẻ.
Việt Nam chưa kiểm nghiệm được chất này
Theo PGS Nguyễn Hữu Đức - giảng viên trường Đại học Y Dược TPHCM - thông tin nhiều thuốc có hoạt chất Valsartan có chứa chất gây ung thư không phải do nước ta kiểm nghiệm mà trực tiếp là công ty sản xuất hoạt chất này từ Trung Quốc phát hiện ra, và họ thông báo tới các khách hàng của mình để ngừng sử dụng. PGS Đức cho biết, không riêng gì Việt Nam mà rất nhiều nước trên thế giới kể cả ở Châu Âu, Mỹ cũng nhập dược chất này từ Trung Quốc để sản xuất vì có giá thành rẻ.
Dược chất Valsartan được dùng để điều trị bệnh tăng huyết áp và suy tim, ngăn ngừa đột quỵ cho người cao tuổi, nhồi máu cơ tim và các vấn đề về thận. Thuốc Valsartan làm giảm tỉ lệ tử vong do tim mạch trên bệnh nhân suy chức năng tâm thất trái sau nhồi máu cơ tim và điều trị suy tim.
Ngoài ra, thuốc cũng được dùng để giúp bảo vệ thận khỏi tổn thương do bệnh tiểu đường nên được nhiều người sử dụng, hiệu quả đã được kiểm chứng.
Tuy nhiên, khi kiểm nghiệm người ta chỉ xét đến các thành phần khác như nhiễm độc chì của thuốc mà ít có cơ sở, thông số nào về chất N- Nitrosodimethylamine. Ngay cả tại nước ta cũng không thể kiểm nghiệm được chất này, và thông tin nói trên đang gây hoang mang cho người dùng.
Để xác định được chất này, PGS Đức cho biết, cần kiểm nghiệm và xem thành phần bao nhiêu, có khả năng gây ung thư như thế nào. Nhưng hiện nay, chỉ mới chỉ có thông tin cảnh báo, người bệnh không nên quá hoang mang.
Được biết, N-Nitrosodimethylamine là chất gây ung thư thực nghiệm trên động vật. Những chất này thường có mặt trong thực phẩm với một lượng nhỏ. PGS Đức cho biết, những bệnh nhân đang sử dụng thuốc Valsartan của các công ty nhập khẩu từ Trung Quốc nên thay thuốc. Bệnh nhân có thể đến bác sĩ đổi đơn thuốc chứ không nên bỏ thuốc hoàn toàn.
Bản chất của bệnh ung thư là các tế bào bình thường bị tấn công và không trải qua quá trình chết tự nhiên nhanh như tốc độ phân bào của chúng. Các tác nhân gây ung thư có thể tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư bằng cách biến đổi quá trình trao đổi chất của tế bào, tác động trực tiếp lên DNA của tế bào, liên quan đến các quá trình sinh học, bao gồm quá trình phân bào không thể điều khiển, ác tính, cuối cùng dẫn đến sự hình thành các khối u.
Thông thường, nhiều tổn thương DNA dẫn đến apoptosis (chết theo chương trình của tế bào), nhưng nếu cái chết tự nhiên theo chương trình của tế bào bị tổn hại, thì tế bào không thể ngăn được, bản thân nó trở thành một tế bào ung thư.
Bộ Y tế cũng yêu cầu các đơn vị gửi báo cáo thu hồi về Cục Quản lý dược trong vòng 1 tháng kể từ ngày ký công văn này, hồ sơ thu hồi bao gồm số lượng xuất xưởng, số lượng thu hồi, các bằng chứng về việc thực hiện thu hồi tại các cơ sở bán buôn, bán lẻ, sử dụng đã mua thuốc theo quy định tại Thông tư số 11/2018/TT-BYT ngày 4.5.2018 của Bộ Y tế quy định về chất lượng thuốc, nguyên liệu làm thuốc (Lao động, trang 2).
Vụ trao nhầm con tại Bệnh viện đa khoa Ba Vì: Kết thúc có hậu
Sáng 19/7, tại Bệnh viện Ða khoa Ba Vì, gia đình anh Phùng Giang Sơn (28 tuổi, xã Tây Ðằng, huyện Ba Vì, Hà Nội) và chị Vũ Thị Hương (35 tuổi, thôn Phú Mỹ A, xã Phú Sơn, huyện Ba Vì, Hà Nội) bị trao nhầm con cách đây 6 năm đã đón nhận con ruột của mình. Buổi trao nhận có sự chứng kiến của các ban ngành gồm: Sở Y tế Hà Nội, UBND huyện Ba Vì, phòng Tư pháp huyện Ba Vì. Chia sẻ tại buổi lễ nhận lại con ruột, chị Hương không giấu được xúc động: “Tôi vui vì tìm được con ruột của mình nhưng 6 năm nuôi dưỡng cháu M., tôi coi cháu như con ruột thịt của mình, nay phải xa cháu thực sự tôi rất buồn, khổ tâm”. Chính vì thế chị Hương chỉ có tâm nguyện, dù hai trẻ về với gia đình thực sự của mình thì vẫn được gia đình anh Sơn, chị Hiền tạo điều kiện để đi lại, quan tâm tới cháu M.
Chiều đầu tiên bên mẹ đẻ, bé H., con ruột chị Hương rất vui, luôn miệng cười đùa. Người mẹ hao gầy sau những tháng dài lo lắng, đôi mắt trũng sâu, chị ấp iu đứa con đẻ vào lòng vỗ về. Cậu bé H. gầy nhỏ nhưng rất chững chạc và cảm nhận được tình yêu thương của mẹ đẻ dành cho mình nên luôn miệng ríu ran, chuyện trò, đòi mẹ cho đi chơi dù trời đang mưa gió. Hương cho biết những ngày tới sẽ lo thủ tục đổi tên và làm các giấy tờ cho con để kịp nhập học. Nhìn cậu con trai mình dứt ruột đẻ ra nhưng sau 6 năm giờ mới tự tay chăm sóc, Hương cứ lau nước mắt liên tục. Hương bảo, lúc nhận con ở bệnh viện trong buổi trao nhận con, cô không chuẩn bị bài phát biểu ra giấy vì tâm trạng rối bời. Ðêm trước trao con về với gia đình anh Sơn chị Hiền, Hương đã làm công tác tư tưởng cho bé M. rất nhiều.
Nhưng 6 năm mẹ con gắn bó, đi đâu cũng có nhau, vui buồn sướng khổ gì cậu bé cũng đều bên mẹ, nên khi nghe mẹ nói mai về bên nhà bố mẹ ruột, cậu bé vẫn chưa sẵn sàng tâm lý. Ðó chính là điều lý giải cho việc Hương luôn chần chừ trong việc trao con. Bằng trái tim người mẹ, cô cảm nhận được tâm lý bất ổn và những xao động trong suy nghĩ của M. Buổi chiều ngày trao bé M. về với gia đình anh Sơn, Hương ghé thăm con, cậu bé lại khóc, một mực đòi về với mẹ nuôi. Những người chứng kiến cảnh đó đều không khỏi cầm lòng…
Tối 19/7, anh Sơn cho biết đón được con đẻ về là niềm vui lớn nhất trong những ngày qua. Vợ chồng anh Sơn tổ chức bữa cơm đại gia đình, có nhiều trẻ con nên bé M. mải chơi, nhờ đó tâm lý ổn định hơn. Trong mấy ngày tới, gia đình anh Sơn, chị Hiền sẽ tổ chức chuyến du lịch nghỉ mát để bé M. hoà nhập và làm quen với mọi người.
Bệnh viện hỗ trợ 150 triệu đồng/gia đình
Tại buổi trao nhận trẻ, hai gia đình anh Sơn, chị Hương đều đã nhận lại con ruột và số tiền hỗ trợ 150 triệu đồng/ gia đình, cùng đó cam kết không có khiếu nại, kiện tụng. Hai bên gia đình cùng đề nghị Sở Tư pháp, Phòng tư pháp huyện tiếp nhận các tài liệu liên quan đến lý lịch hai gia đình và hoàn thiện thủ tục tư pháp cho các cháu về với bố mẹ đẻ gồm giấy khai sinh, sổ hộ khẩu... Mọi chi phí thủ tục này, bệnh viện cũng phải có trách nhiệm thanh toán với cơ quan tư pháp. Gia đình anh Sơn và chị Hương cũng cam kết từ nay không thắc mắc, khiếu kiện Bệnh viện Ða khoa huyện Ba Vì về bất kỳ nội dung liên quan vụ việc. Mọi phát sinh sau này không liên quan đến trách nhiệm của bệnh viện.
Ông Nguyễn Quốc Hùng Giám đốc Bệnh viện Ða khoa Ba Vì khẳng định, việc trao tiền cho hai gia đình là hoàn toàn tự nguyện, gia đình không đòi hỏi về vật chất. Bệnh viện cũng cam kết nếu các cháu có biểu hiện bất thường về sức khoẻ cũng như tâm lý, bệnh viện sẽ chi toàn bộ chi phí khám chữa bệnh.
Về hỗ trợ cho các gia đình, trên cơ sở tự nguyện thoả thuận về việc hỗ trợ giữa bệnh viện và hai gia đình, bệnh viện đã hỗ trợ thanh toán toàn bộ chi phí đi lại, làm xét nghiệm ADN và một số chi phí khác liên quan khoảng hơn 47,5 triệu theo đề xuất của gia đình anh Sơn. Gia đình anh Sơn cũng đã nhận đầy đủ số tiền trên vào 18/5 vừa qua. Bà Trần Thị Nhị Hà, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, 2 bên gia đình bị trao nhầm con nói trên đã tìm được sự đồng thuận để giải quyết dứt điểm sự việc này. Khi giao nhận con xong, hai bé sẽ làm lại giấy khai sinh theo đúng họ tên bố mẹ ruột của mình. Anh Phùng Giang Sơn cho biết đã rút đơn khiếu kiện bệnh viện (Tiền phong, trang 15).
Hết lòng vì người bệnh
Gần 30 năm công tác ở Bệnh viện C Thái Nguyên, tiến sĩ, bác sĩ Ðoàn Văn Khương luôn cố gắng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tận tâm chăm sóc, coi người bệnh như người thân của mình. Nói về bác sĩ Khương, nhiều bệnh nhân tỏ lòng tri ân sâu sắc, coi ông như người nối dài thêm cuộc sống cho mình. Trước đây, ông được giao phụ trách Khoa Xét nghiệm, sau đó được giao làm Trưởng khoa Ung bướu của Bệnh viện C. Ðược lãnh đạo phân công làm việc gì, bác sĩ Khương đều không nề hà, luôn luôn tận tụy với công việc, với bệnh nhân. Ðồng thời, học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước, đồng nghiệp để nghiên cứu, bảo vệ thành công luận án thạc sĩ, tiến sĩ. 10 năm làm Trưởng Khoa Ung bướu, thường xuyên tiếp xúc, chẩn đoán và điều trị cho những người bị bệnh nặng, bác sĩ Khương thường xuyên gần gũi, chia sẻ, động viên, tìm phương cách tốt nhất để điều trị cho người bệnh. Bác sĩ Khương chia sẻ: "Ðối với bệnh nhân mắc ung thư, hầu hết có biểu hiện tinh thần lo lắng, trầm cảm, rối loạn, chán nản... Vì vậy, trong quá trình điều trị, bản thân tôi và đồng nghiệp trong Khoa phải luôn kiên trì, gần gũi, động viên, chia sẻ, tạo niềm tin để người bệnh yên tâm".
Ông Nguyễn Văn Bắc ở huyện Phú Bình (Thái Nguyên) điều trị ung thư vòm họng tại Bệnh viện C tâm sự: "Mắc bệnh này, tôi rất chán nản, ăn uống khó khăn. Tại Khoa Ung bướu, tôi được bác sĩ Khương tận tình điều trị bệnh, động viên, hướng dẫn tỉ mỉ về ăn uống, sinh hoạt... để sức khỏe tiến triển. Sau một thời gian, tôi thấy tư tưởng thoải mái hơn rất nhiều, ăn uống tốt, sức khỏe được cải thiện rõ rệt. Tôi rất cảm động và cảm ơn trước trình độ chuyên môn và những cử chỉ thân thiện của bác sĩ Khương và các thầy thuốc trong Khoa".
Trong quá trình công tác của mình, bác sĩ Khương gặp không ít trường hợp khá đặc biệt. Có trường hợp, sau khi đi khám ở một số bệnh viện, bị chẩn đoán là u đầu tụy, bệnh nhân không còn hy vọng sống vì đây là bệnh gần như không chữa được. Nhưng khi về Khoa Ung bướu điều trị, bác sĩ Khương đã kiểm tra kỹ lưỡng, sinh thiết và chẩn đoán bệnh nhân bị u hạch. Sau khi được chăm sóc, bệnh nhân đã khỏi, coi bác sĩ Khương là ân nhân của mình.
Với sự khiêm tốn, cầu thị học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn, quan tâm đến đồng nghiệp trong Khoa, trong Bệnh viện, bác sĩ Khương được đồng nghiệp quý mến, tôn trọng, là tấm gương sáng về tinh thần ham học, tận tâm với người bệnh để y, bác sĩ trẻ noi theo. Tiến sĩ, bác sĩ Ðoàn Văn Khương đã được UBND tỉnh Thái Nguyên tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ (Nhân dân, trang 8).
Cục Quản lý Dược đề nghị chấm dứt hoạt động trang mạng quảng cáo nano vàng như một dạng thuốc chữa ung thư
Tại công văn gửi Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử- Bộ Thông tin và Truyền thông, ông Vũ Tuấn Cường - Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) nêu rõ: “Hiện nay, trên trang https://www.facebook.com/hathang.doan.3 có giới thiệu và quảng cáo sản phẩm nano vàng như một dạng thuốc chữa ung thư, kèm theo một video clip với tiêu đề: Thành công bước đầu trong quá trình thử nghiệm nano vàng” trong đó có nội dung nano vàng sạch vẫn đang trong quá trình thử nghiệm chuyên sâu tế bào trên chuột bạch. Qua kiểm tra, xác minh, Cục Quản lý Dược cho biết sản phẩm trên chưa được Bộ Y tế cấp phép lưu hành là thuốc chữa bệnh. Theo quy định tại Điều 6, Luật Dược năm 2016: Các hành vi bị cấm trong kinh doanh dược: Kinh doanh thuốc thử lâm sàng; kinh doanh thuốc chưa được phép lưu hành.
Các hành vi bị cấm trong quảng cáo thuốc: Sử dụng kết quả nghiên cứu lâm sàng, kết quả nghiên cứu tiền lâm sàng, kết quả kiểm nghiệm, kết quả thử tương đương sinh học chưa được Bộ Y tế công nhận để quảng cáo thuốc.
Để bảo đảm an toàn cho người sử dụng và bảo đảm việc thực hiện quy định của pháp luật trong hoạt động quảng cáo, Cục Quản lý Dược đề nghị Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử - Bộ Thông tin và Truyền thông có biện pháp chấm dứt hoạt động của trang mạng nói trên.
Liên quan đến thông tin về sản phẩm nano vàng "như một sản phẩm chữa ung thư", trao đổi với báo chí, PGS.TS Lê Văn Quảng- Phó Giám đốc Bệnh viện K cho hay, việc nghiên cứu tác dụng trên tế bào ung thư bằng kháng thể đơn dòng gắn hạt nano vàng mới được thử nghiệm trong ống nghiệm và tiêm trên động vật, chưa có nghiên cứu trên người bệnh ung thư . Sau khi được tiêm, các hạt nano vàng sẽ thâm nhập và tích lũy vào các mô như lách, gan, thận, não, tinh hoàn….. Trong các nghiên cứu cũng ghi nhận độc tính của hạt nano vàng trên cơ thể động vật do đó chưa thể xác định được nano vàng là một liều điều trị hiệu quả.
“Để có thể đưa ra một phương pháp điều trị hay một loại thuốc mới cần có một quá trình nghiên cứu đúng tiêu chuẩn, đúng phương pháp, trải qua đầy đủ các bước, trong ống nghiệm, trên động vật, và trên người trước khi sử dụng. Nhưng phương pháp này trước khi được nghiên cứu trên người cần phải có các bằng chứng đầy đủ về tính hiệu quả, độc tính và liều dùng trên động vật, tất cả những bằng chứng này vẫn chưa được đưa ra một cách thuyết phục với hạt nano vàng tự do”- TS Quảng nói.
Hiện Bệnh viện K chưa tiếp nhận bệnh nhân nào có sử dụng nano vàng bị ngộ độc, không có đủ thông tin thống kê, tuy nhiên TS Phùng Thị Huyền - Trưởng Khoa Nội Quán Sứ, Bệnh viện K cho biết cũng đã có bệnh nhân đến hỏi chị về tác dụng của nano vàng trong điều trị bệnh ung thư, tuy nhiên qua tìm hiểu thì ngay cả trên thế giới không có thông tin về hiệu quả điều trị của loại nano vàng đối với bệnh ung thư.
Các chuyên gia của Bệnh viện K cũng cho hay, hạt nano vàng không tự phát huy hiệu quả điều trị mà cần tác động của một loại tia đặc biệt có bước sóng phù hợp làm nóng chúng, qua đó để tiêu diệt tế bào. Trong quá trình điều trị, nano vàng phải được chiếu tia mới tạo ra phản xạ giúp hạt nóng lên, qua đó mới có tác dụng điều trị ung thư. TS Lê Văn Quảng cho biết thêm, hạt vàng nano tự động sẽ không hấp thụ đặc hiệu vào khối u mà hấp thụ và tích lũy vào các cơ quan trong cơ thể, không rõ cơ chế bài tiết hạt nano vàng do đó việc tích lũy các hạt này sẽ gây độc tính tích lũy dần dần có thể nguy hiểm đến sức khỏe.
“Hiệp hội thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ FDA và Cơ quan Quản lý dược phẩm Châu Âu EMA chưa cho phép thử nghiệm nano vàng trên người bệnh ung thư. Tại Việt Nam hạt nano vàng chưa kết hợp với kháng thể đặc hiệu nào hướng tới tế bào ung thư. Tại Việt Nam, hiện nay có thể khẳng định nano vàng không có tên trong danh mục thuốc điều trị ung thư, việc sử dụng hạt nano vàng tự do để điều trị ung thư là không có cơ sở khoa học thuyết phục, tích lũy hạt nano vàng ở các cơ quan quan trọng của cơ thể có thể gây ra các độc tích cấp tính và mạn tính gây nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh”- Phó giám đốc Bệnh viện K khẳng định (Sức khỏe & Đời sống, trang 3).
