Bệnh nhân ung thư đang trẻ hóa
Theo ghi nhận từ Bệnh viện K, Bệnh viện Bạch Mai, không ít bệnh nhân ung thư gan, phổi, vú, đại - trực tràng, dạ dày… được phát hiện ở lứa tuổi 30, thậm chí 20 thay vì ngoài 40, 50 như trước.
Thống kê của Bệnh viện K cho thấy độ tuổi mắc ung thư vú ở Việt Nam đang trẻ hóa so với các nước ở châu Âu và Bắc Mỹ. Người mắc bệnh tập trung nhiều và tăng nhanh ở độ tuổi 30-34; ung thư đại - trực tràng đang có xu hướng tăng lên. Trước đây, người bệnh ung thư đại - trực tràng thường ở độ tuổi từ 50 trở lên. Hiện nay, cả những người 12-13 tuổi cũng có nguy cơ mắc bệnh.
PGS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K, cho biết, số bệnh nhân đến khám và điều trị vì ung thư qua từng năm đều tăng, nhiều nhất là ung thư phổi, dạ dày, vú, cổ tử cung, đại - trực tràng. Đáng lưu ý, xu hướng trẻ hóa bệnh nhân ung thư ở Việt Nam rất rõ. Bệnh viện K đã và đang điều trị cho không ít bệnh nhân bị ung thư vú khi chưa lập gia đình. Bệnh nhân N.A.T (22 tuổi, ở Nam Định) sau khi đi thăm khám và làm các xét nghiệm, chụp chiếu cận lâm sàng được bác sĩ kết luận bị ung thư vú phải. Nhưng do phát hiện muộn, khối u đã di căn đến gan…
GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, cho biết: “Gánh nặng ung thư tại Việt Nam ước tính đã tăng gấp 3 lần sau 30 năm và điều đáng lo ngại hiện nay là bệnh nhân ung thư đang có xu hướng trẻ hóa. Theo GLOBOCAN 2020, tại Việt Nam, tỉ lệ mắc mới ung thư xếp thứ 90/185 quốc gia và tỉ lệ tử vong do ung thư xếp thứ 50/185 quốc gia”. Ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư. Thống kê của ngành Y tế cho thấy cứ 100.000 người thì có 159 người được chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư.
Hiện có hơn 350.000 người Việt Nam đang sống với bệnh ung thư. Một nghiên cứu của Bệnh viện Trung ương Huế về các ung thư vùng đầu - cổ được chẩn đoán ở giai đoạn 2010-2020 cho thấy, tỉ lệ bệnh nhân trẻ dưới 40 tuổi là 11,2%, tăng gần gấp đôi so với số liệu 10 năm trước đó.
Theo số liệu thống kê, ung thư phổi đứng thứ 2 về tỉ lệ mắc mới và là nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất trong số bệnh ung thư trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, ung thư phổi là một trong những bệnh lí ác tính có số lượng người mắc và tỉ lệ tử vong hàng đầu trong các bệnh ung thư thường gặp ở hai giới. Thống kê ung thư toàn cầu GLOBOCAN chỉ ra năm 2020, tại Việt Nam, tỉ lệ mắc ung thư phổi xếp thứ 2 với 26.262 ca mắc mới, chiếm 14,4%, và 23.797 ca tử vong vì căn bệnh này.
PGS TS Quảng thông tin, nếu như trước đây, ung thư phổi dẫn đầu trong các bệnh ung thư ở Việt Nam thì vài năm gần đây ung thư gan vươn lên số 1, tuy nhiên, số ca tuyệt đối của ung thư phổi chỉ tăng, không giảm. Đặc biệt, đã xuất hiện nhiều ca ung thư phổi mà bệnh nhân còn khá trẻ, các dấu hiệu phát hiệu ung thư phổi sớm rất mơ hồ, có thể chỉ ho, tức ngực nhẹ, nhiều người chủ quan bỏ qua hoặc ho khạc ra ít tơ máu lại nghĩ do ho nhiều hay bệnh lao. Còn đến khi tức ngực nặng nề, khó thở, đi khám thì ung thư phổi thường đã ở giai đoạn 3-4.
“Theo thống kê, 2/3 bệnh nhân ung thư phổi đến khám ở Bệnh viện K đã ở giai đoạn muộn. Khả năng điều trị ở giai đoạn sớm (phẫu thuật) không cao mà phải điều trị xạ trị, hóa chất luôn… Đó cũng là lí do khiến số bệnh nhân tử vong do ung thư phổi rất cao”, ông Quảng nói.
Những nguyên nhân chính
PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai), cho biết, có thể do nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng ung thư có xu hướng trẻ hóa. Các yếu tố bao gồm lối sống lười vận động ảnh hưởng đến sức khỏe, chế độ ăn uống không lành mạnh (ít rau quả, nhiều đạm, nhiều muối...). Bên cạnh đó là các thói quen hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, lạm dụng chất kích thích... Theo các chuyên gia y tế. người nhiễm virus viêm gan B, C, đồng nhiễm HIV và viêm gan virus, xơ gan do rượu là những yếu tố nguy cơ dẫn đến chứng xơ gan và ung thư gan. Nếu được tầm soát và theo dõi điều trị sớm, số người mắc và tử vong vì ung thư gan và xơ gan sẽ không lên đến con số quá cao như hiện nay. Ngoài ra, sử dụng thuốc lá và rượu còn là hai yếu tố chính ở Việt Nam gây ra ung thư đường tiêu hóa, hô hấp, tiết niệu và ung thư thực quản. Đặc biệt, những người béo phì có nguy cơ mắc các loại ung thư cao hơn người bình thường. Béo phì cũng là nguyên nhân dẫn tới khoảng 20% các loại ung thư như: ung thư thực quản, dạ dày, đại - trực tràng, gan, buồng trứng, tụy, vú (sau mãn kinh)…
“Hiện nay, ô nhiễm môi trường sống cũng là một trong các nguyên nhân gia tăng tỉ lệ mắc ung thư ở người trẻ. Hơn nữa, nhờ trình độ y khoa phát triển, mức độ quan tâm đến sức khỏe của người dân tăng lên, có ý thức đi khám sàng lọc, do đó nhiều trường hợp ung thư được phát hiện ở lứa tuổi trẻ hơn. Ngoài ra, tiếp xúc sớm với các tác nhân gây ung thư khiến cho tỉ lệ người trẻ mắc bệnh gia tăng”, PGS.TS Phương nói. Vị chuyên gia này cho rằng, cần nhanh chóng triển khai các biện pháp phòng và chống ung thư kịp thời để giảm tỉ lệ mắc, tỉ lệ tử vong do ung thư gây ra và nhấn mạnh “ung thư phổi cũng như các loại ung thư khác nếu phát hiện sớm, điều trị sớm thì hiệu quả càng cao”.
“Tại Việt Nam, bệnh nhân ung thư vú nếu được chẩn đoán ở giai đoạn sớm có tỉ lệ sống thêm 5 năm lên đến 90%, thậm chí một nghiên cứu gần đây trên nhóm phụ nữ dưới 35 tuổi đã chỉ ra tỉ lệ sống thêm toàn bộ 10 năm ở giai đoạn sớm là trên 80%”, GS.TS. Thuấn cho hay (Tiền phong, trang 14).
Nhiều bác sĩ, nhân viên y tế chưa được trả nợ lương đã bị cho thôi việc
Hàng chục cán bộ, bác sĩ, nhân viên y tế của Bệnh viện Đa khoa Trường Cao đẳng Y tế Quảng Nam liên tục bị nợ lương kéo dài hơn 1 năm nay. Hiện nhiều người đã bị tạm dừng hợp đồng, cho thôi việc.
Nợ lương, phụ cấp hơn 9 tháng
Trong đơn gửi Báo Lao Động, tập thể người lao động (NLĐ) tại Bệnh viện Đa khoa Trường Cao đẳng Y tế Quảng Nam (Bệnh viện Trường CĐYT Quảng Nam) cho biết, có 22 NLĐ công tác tại đây bị nợ lương và phụ cấp hơn 9 tháng (từ tháng 4.2022 đến giữa tháng 1.2023) chưa được thanh toán.
Chị N, công tác tại Bệnh viện Trường CĐYT Quảng Nam cho hay, mọi sinh hoạt chi tiêu của chị đều trông chờ vào đồng lương gần 4 triệu đồng/tháng, nên lúc nợ lương kéo dài, chị phải vay mượn gia đình, người thân xoay sở, cuộc sống rất chật vật. Vì biết bệnh viện đang gặp khó khăn nên chị đã chia sẻ, vẫn đi làm với hy vọng có được chế độ bảo hiểm thai sản.
“Nhưng trước ngày sinh khoảng 1 tuần, tôi biết được thông tin bệnh viện không đóng BHYT. Tôi đã yêu cầu nhưng đợi mãi mà bệnh viện không đóng bổ sung, ngày sinh thì càng đến gần. Cuối cùng, tôi phải vay mượn để thanh toán viện phí hơn 8 triệu mà không được BHYT đồng chi trả” - chị N nói.
Theo ông Phan Tấn Tiến - nguyên giảng viên kiêm cán bộ Khoa Y dược - Bệnh viện Trường CĐYT Quảng Nam - nợ lương chưa được chi trả nhưng đến ngày 15.1.2023, bệnh viện bất ngờ ra quyết định tạm dừng hợp đồng làm việc với hơn 21 NLĐ, khiến nhiều người rơi vào cảnh thất nghiệp, cuộc sống gặp muôn vàn khó khăn, vì hầu hết đã lập gia đình và đang nuôi con nhỏ.
Bệnh viện đóng cửa vì hoạt động không hiệu quả
Trao đổi với Báo Lao Động, ông Huỳnh Tấn Tuấn - Hiệu trưởng kiêm Phó Giám đốc phụ trách Bệnh viện Trường CĐYT Quảng Nam - cho biết, bệnh viện được thành lập cuối năm 2017 trên cơ sở Phòng khám bệnh Đa khoa Trường Cao đẳng Y tế Quảng Nam và được giao quyền tự chủ về tài chính.
Trong những năm đầu mới thành lập với đội ngũ Y bác sĩ và toàn thể nhân viên chăm sóc tận tình, chu đáo nên bệnh nhân đến khám chữa bệnh rất đông, dẫn đến vượt trần, vượt tổng mức khám chữa bệnh BHYT, vượt dự toán qua các năm 2016-2020 với số tiền hơn 12 tỉ đồng.
“Bệnh viện đã nhiều lần báo cáo gửi Cơ quan BHXH tỉnh Quảng Nam, BHXH Việt Nam, UBND tỉnh Quảng Nam, Sở Y tế Quảng Nam nhưng đến nay vẫn chưa được thanh toán” - ông Tuấn nói.
Từ năm 2020, khi đại dịch COVID-19 bùng phát, bệnh nhân đến khám chữa bệnh ngày càng ít dần, bệnh viện hụt thu, thu không bù được chi, cộng thêm UBND tỉnh Quảng Nam trưng dụng làm cơ sở điều trị COVID tầng 3, thể nặng, dẫn đến nguồn thu đơn vị giảm sút nghiêm trọng.
Theo ông Tuấn, đây là nguyên nhân chính khiến bệnh viện không có nguồn để chi trả tiền lương, tiền công và phụ cấp khác cho hơn 22 NLĐ với tổng số tiền hơn 800 triệu đồng.
“Qua nhiều buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh và các đơn vị liên quan, chúng tôi đã báo cáo tình hình khó khăn và xin cơ chế hỗ trợ. Nhà trường cam kết sau khi được BHXH thanh toán số tiền vượt trần, vượt dự toán từ năm 2016-2020 đối với bệnh viện đa khoa, sẽ chuyển trả hết số tiền nợ nêu trên cho người lao động trong thời gian sớm nhất” - ông Tuấn cho biết (Lao động, trang 4).
Cứu sống nam thanh niên mắc sốt xuất huyết biến chứng suy đa cơ quan
Theo thông tin từ Bệnh viện 19-8 Bộ Công an, cơ sở này vừa tiếp nhận một bệnh nhân nam N.V.T. (32 tuổi) vào cấp cứu trong tình trạng sốt cao 3 ngày liên tục không đỡ, lơ mơ, chẩn đoán ban đầu bị sốt xuất huyết Dengue kèm suy thận, viêm gan.
Bác sĩ Chu Đức Thành, Khoa Điều trị Tích cực và Chống độc – Bệnh viện 19-8 cho biết, bệnh nhân có bệnh nền viêm gan B, tan máu bẩm sinh. Trong quá trình điều trị, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân diễn biến xấu nhanh, suy hô hấp nặng, suy đa cơ quan cấp nên phải đặt nội khí quản, cho thở máy.
Đặc biệt, bệnh nhân bị bệnh thiếu máu do tan máu nên truyền máu không đáp ứng, các bác sĩ phải chỉ định tiến hành lọc máu liên tục, truyền tiểu cầu và làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu… Kết quả cho thấy, bệnh nhân bị sốt xuất huyết mức độ nặng biến chứng xuất huyết tiêu hóa, suy thận cấp, suy gan cấp trên nền viêm gan B, mắc bệnh tan máu bẩm sinh…
Sau 4 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân đã tỉnh táo, được rút ống nội khí quản, thở oxy, ngừng lọc máu. Đến ngày thứ 7, bệnh nhân hồi phục đáng kể. Bác sĩ Chu Đức Thành nhận định, đây là một ca bệnh có sự hồi phục kỳ diệu vì trước đó tiên lượng tử vong cao (An ninh thủ đô, trang 6).
Liên tiếp các trường hợp nhập viện vì bị chó cắn nát má, đứt bàn chân
Theo thông tin từ Bệnh viện Đa khoa Bắc Giang ngày 12-9, các bác sĩ viện này vừa tiếp nhận bệnh nhi 3 tuổi nhập viện trong tình trạng rách vùng má phải, phần da bị rách nát lộ cơ, mô mỡ, đau đớn.
Qua lời kể từ người nhà bệnh nhân, trong lúc chó nhà đang ăn, bé gái ba tuổi lại gần xem thì bất ngờ bị con chó tấn công, cắn vào vùng mặt.
Ê kíp cấp cứu của bệnh viện đã tiến hành khâu vết thương phức tạp ngoài mặt, trong miệng và tiêm huyết thanh phòng dại cho trẻ. Hiện, sức khỏe và tâm lý bệnh nhi ổn định.
Trước đó vào hôm qua (11-9), Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng thông tin về việc phòng tiêm chủng vaccine của bệnh viện tiếp nhận 1 bệnh nhân đến tiêm vaccine và huyết thanh phòng bệnh dại. Bệnh nhân đến viện trong tình trạng gần đứt lìa chân cùng nhiều vết cào cắn trên người do chó tấn công.
Qua khai thác, bệnh nhân cho biết bị chó nhà cắn cách đây 3 ngày. Hiện bệnh nhân đang tiếp tục theo dõi và điều trị.
Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương khuyến cáo, các gia đình cần tiêm phòng dại cho vật nuôi theo khuyến cáo của ngành thú y; không thả rông chó, mèo; chó ra đường phải được đeo rọ mõm; không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo...
Khi bị chó, mèo cắn, người dân cần rửa kỹ vết thương bằng nước và xà phòng đặc liên tục trong 15 phút; tiếp tục rửa vết thương bằng cồn 70%, cồn iod hoặc Povidone, Iodine; hạn chế làm dập vết thương và không được băng kín vết thương; đến ngay Trung tâm y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời (An ninh thủ đô, trang 6).
“Thế giới ngầm” nha khoa
Không có bằng cấp chuyên môn nhưng một số người ở TPHCM vẫn tự xưng là bác sĩ, liều lĩnh nhận làm nhiều thủ thuật khó trong nha khoa như: cấy ghép implant (cấy ghép răng), phẫu thuật răng... Thậm chí có cả đường dây làm bằng bác sĩ giả, cho thuê giấy phép hoạt động nha khoa, bảo kê từ thủ tục cấp phép đến quá trình hoạt động.
Thuê bằng để hợp thức hóa thủ tục
Qua tìm hiểu, tại các hội nhóm trên mạng xã hội như: “Review (chia sẻ cảm nhận - PV) nha khoa và niềng răng”; “Tuyển nhân sự nha khoa”; “Hội niềng răng review có tâm”… tư vấn chuyên môn thì ít nhưng ẩn danh công khai cho thuê, mượn bằng nha khoa để “hợp thức hóa” đứng tên giấy phép hành nghề hoạt động nha khoa thì nhiều.
Ở nhóm có tên “Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam” với hơn 30.000 thành viên tham gia, cũng thường xuyên xuất hiện những bài đăng có nhu cầu thuê mướn bằng nha sĩ. Liên hệ với chủ tài khoản Facebook có tên B.L. với nhu cầu thuê bằng nha sĩ để mở phòng khám nha khoa, chúng tôi được B.L. giới thiệu rằng có thể làm giấy phép hoạt động, có bác sĩ đủ điều kiện đứng tên giấy phép và có cả chứng chỉ hành nghề (CCHN).
Qua trao đổi, B.L. cho biết, mức phí làm giấy phép và bao thẩm định đạt là 60 triệu đồng (không bao gồm chi phí tiếp đoàn); giá bác sĩ hợp tác là 16 triệu đồng, cấy implant là 20 triệu đồng, chỉnh nha thì 25 triệu đồng (cọc 2 tháng, thanh toán 2 tháng). Đây chỉ là chi phí cho “mượn danh trên giấy tờ” để hoạt động nha khoa, chứ thực tế bác sĩ mà họ giới thiệu không trực tiếp làm việc tại phòng khám, muốn bác sĩ làm việc thực tế thì phải tự tìm.
Khi được hỏi về trường hợp bị thanh tra, kiểm tra bất ngờ, B.L. trấn an: “Nếu có đoàn kiểm tra xuống thì sẽ có bác sĩ đến ạ”. Ngoài ra, theo B.L., mỗi bác sĩ chỉ được đứng tên một giấy phép hoạt động nha khoa nên sẽ kiểm tra kỹ bằng trang website của Sở Y tế TPHCM.
Bên cạnh đó, nhiều bác sĩ cũng đích thân tìm vào các hội nhóm nha khoa với mục đích sẵn sàng cho “mượn” bằng, CCHN. Một tài khoản Facebook có tên L.C. cho biết, hiện đang làm việc tại một bệnh viện ở Sóc Trăng và có nhu cầu cho thuê bằng của mình để mở nha khoa. Qua trò chuyện, L.C. muốn cho thuê bằng với giá 8 triệu đồng/tháng, tuy nhiên L.C. cho biết, với bằng y sĩ của mình thì chỉ mở được nha khoa tại Sóc Trăng. Đặc biệt, nhiều tài khoản Facebook còn mạnh dạn mời chào làm CCHN và xin dấu xác nhận thực hành một cách đơn giản, chỉ cần có phí.
Dịch vụ trọn gói, “bao” kiểm tra
Được một người bạn giới thiệu với H.L. (trong diễn đàn “Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam”) về việc chúng tôi có nhu cầu mở phòng khám nha trên địa bàn quận Tân Bình (TPHCM). H.L. cho biết, đã quá quen với việc này và hứa sẽ giúp thủ tục, cả chuyện hướng dẫn bố trí để mở phòng khám nha khoa.
Khi được chia sẻ việc chưa có người đủ điều kiện đứng tên giấy phép hoạt động, H.L. trấn an: “Bên em lo được hết. Lo cả y tế TPHCM và các tỉnh luôn. Lo hết luôn, nha khoa mình chỉ việc hoạt động thôi, có vấn đề gì bên em lo, lo luôn phần thanh tra, kiểm tra. Mỗi tháng 12 triệu đồng, đóng 3 tháng/lần là được”. H.L. cam kết và khẳng định: “Bên em lo mấy phòng nha khoa bên Tân Bình và cả phần y tế luôn. Ít có phòng nha khoa nào có bằng lắm, vì hiện tại bằng không đủ do nhiều người thuê quá”.
Theo quy định của Bộ Y tế, để mở được một phòng khám nha khoa phải đáp ứng được rất nhiều điều kiện, từ tiêu chuẩn cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, phạm vi hoạt động và đặc biệt là về nhân sự. Trong đó, phải có một người đứng ra chịu trách nhiệm chuyên môn và có CCHN chuyên khoa răng - hàm - mặt.
Thời gian hành nghề của người chịu trách nhiệm chuyên môn là 36 tháng sau khi cấp chứng chỉ và 54 tháng sau khi tốt nghiệp. Đặc biệt, mỗi người chịu trách nhiệm chuyên môn chỉ được đứng tên duy nhất một phòng khám và mọi thành viên trong phòng khám phải có chứng chỉ chuyên môn và phạm vi hành nghề theo công việc được giao.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, hiện nhu cầu “mượn danh” để thành lập nha khoa ngày càng nhiều, thậm chí nhiều “cò mồi” nhận định rằng “cầu vượt cung”. Mặc dù pháp luật Việt Nam đã quy định rõ chế tài xử phạt về hành vi thuê, mượn bằng cấp hoạt động phòng khám, nhưng vì lợi ích riêng, nhiều người đã phớt lờ để trục lợi từ người dân.
Nhận định vấn đề này, luật sư Bùi Thị Lệ Hằng, Đoàn Luật sư TPHCM, cho rằng, việc bác sĩ cho người khác thuê, mượn CCHN là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định của pháp luật về khám chữa bệnh.
Tại khoản 7 Điều 38 Nghị định 109/2016/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với việc cho thuê, mượn CCHN khám chữa bệnh: phạt tiền từ 30-40 triệu đồng đối với hành vi cho thuê, mượn CCHN khám bệnh, chữa bệnh và thuê, mượn CCHN khám, chữa bệnh; tước quyền sử dụng CCHN khám chữa bệnh từ 22-24 tháng đối với hành vi vi phạm; ngoài ra, nếu người nước ngoài tái phạm hành vi vi phạm thì bị áp dụng hình thức xử phạt trục xuất; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm (nếu có); buộc nộp lại CCHN khám chữa bệnh.
Đối với trường hợp “nhóm lợi ích”, móc ngoặc bảo kê giữa người có chức vụ, quyền hạn trong khu vực nhà nước và cơ sở y tế, luật sư Bùi Thị Lệ Hằng cho biết, nếu phát hiện tình trạng người có chức vụ, quyền hạn bảo kê, bao che việc kiểm tra phòng khám, cơ sở y tế của một số đối tượng, nếu các đối tượng thuộc trường hợp kiểm tra có các hành vi vi phạm pháp luật mà cơ quan đơn vị có thẩm quyền thực hiện kiểm tra che giấu, bỏ qua và cơ sở y tế đó gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì bị xem xét trách nhiệm về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại Điều 360 của Bộ luật Hình sự.
Bên cạnh đó, trường hợp bao che, bảo kê của người có chức vụ, quyền hạn vì lợi ích kinh tế, có tồn tại dấu hiệu của tội phạm về phòng chống tham nhũng sẽ bị xử lý theo quy định tại Điều 356 về “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” (Sài Gòn giải phóng, trang 5).
Đau mắt đỏ điều trị thế nào hiệu quả?
Ngành y tế TP.HCM khuyến cáo "không phải cứ đỏ mắt là đến bệnh viện" và không tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa kháng viêm corticoid trị đau mắt đỏ. Không phải cứ đỏ mắt là đến bệnh viện. Hiện số trẻ bị đau mắt đỏ đến khám và điều trị tại ba bệnh viện chuyên khoa nhi của TP.HCM đều tăng cao.
Số liệu thống kê của ngành y tế TP.HCM cho thấy số lượt khám và điều trị bệnh đau mắt đỏ (còn gọi viêm kết mạc) trong ngày 12-9 trên địa bàn là 3.944 ca, trong đó chiếm đa số trẻ em dưới 16 tuổi với 2.663 ca.
Bệnh viện Mắt TP.HCM ghi nhận số ca đến khám và điều trị đau mắt đỏ giảm, trong khi ba bệnh viện chuyên khoa nhi gồm Nhi đồng 1, Nhi đồng 2 và Nhi đồng TP.HCM đều tăng.
Trẻ đến bệnh viện 10 ngày qua tăng 3-4 lần
Tại Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM, bác sĩ Nguyễn Minh Tiến - phó giám đốc bệnh viện - cho biết tám tháng đầu năm 2023 đơn vị ghi nhận 2.201 ca đau mắt đỏ, trong khi cùng kỳ 2022 chỉ 830 ca (tăng 153%).
Còn nếu tính từ ngày 1-9 đến 11-9, bệnh viện ghi nhận có 715 ca đau mắt đỏ, trong khi cùng kỳ chỉ khoảng trên 50 ca. Đáng lưu ý, chỉ tính số ca đau mắt đỏ 10 ngày cộng lại đã cao gấp đôi tháng 7, 8; gần gấp 3 tháng 1, 2, 3, 4, 6 và gần gấp 4 tháng 5.
Ngày cao điểm bệnh viện ghi nhận 155 ca, trong khi năm 2022 chỉ ghi nhận 10 ca.
Tương tự, tại Bệnh viện Nhi đồng 1, số ca đau mắt đỏ tính từ ngày 1-9 đến 10-9 tăng gấp 3,3 lần so với cùng kỳ, cao điểm có ngày ghi nhận 183 ca. Tại Bệnh viện Nhi đồng 2 tăng gấp 6 lần, có ngày ghi nhận đến 194 ca.
Thực tế này là lý do mới đây Sở Y tế TP.HCM yêu cầu bốn đơn vị, gồm Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM, Đơn vị nghiên cứu lâm sàng ĐH Oxford (OUCRU), Bệnh viện Mắt TP.HCM và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) khảo sát nhanh trên những bệnh nhân đến khám, điều trị vì đau mắt đỏ.
Kết quả xác định enterovirus và adenovirus là hai tác nhân chính gây ra bệnh đau mắt đỏ hiện nay ở TP.HCM, trong đó chiếm ưu thế là enterovirus (86%).
Ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu - phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM - cho biết thời gian tới ngành y tế sẽ tiếp tục khảo sát thêm một lần nữa để đánh giá tình hình dịch bệnh.
Không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa kháng viêm corticoid
TS.BS Châu cho biết giữa các loại vi rút nêu trên chỉ khác nhau về mức độ lây, còn độ nặng chưa có bằng chứng nào khẳng định có sự khác biệt. Và trong các loại vi rút này, enterovirus nổi lên với độ lây lan mạnh hơn. Đó cũng chính là lý do trên thế giới từng xảy ra các trận dịch đau mắt đỏ do vi rút này gây ra.
Cụ thể, theo tài liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố năm 1973, enterovirus type 70 đã gây đại dịch tại nhiều nước châu Phi, châu Á và Vương quốc Anh trong giai đoạn từ 1969 - 1971.
Gần đây vào năm 2014, nhóm vi rút này gây đau mắt đỏ xuất huyết tại Thái Lan với hơn 300.000 trường hợp nhiễm trong vòng ba tháng.
Còn theo các chuyên gia của Bệnh viện Mắt TP.HCM và các tài liệu khoa học trên thế giới, tác nhân enterovirus gây ra viêm kết mạc mắt vẫn có thể gây ra bệnh cảnh nặng nhưng thường là cấp tính, khác với tác nhân adenovirus có thể gây ra viêm giác mạc mạn tính.
Bác sĩ Châu khẳng định bệnh đau mắt đỏ không phải mới, hầu như năm nào cũng có và bùng lên một thời gian sẽ từ từ "giảm nhiệt". Trước thực tế số ca đến bệnh viện tuyến cuối có tăng so với cùng kỳ, theo ông có nhiều nguyên nhân, trong đó có việc lây lan khi trẻ nhập học.
Theo khuyến cáo, người bị đau mắt đỏ có thể dùng nước muối sinh lý (natri clorua 0,9%) hoặc nước cất rửa mắt.
Các loại thuốc nhỏ mắt chứa kháng sinh có nhiều loại, đều có thể sử dụng cho bệnh đau mắt đỏ như ofloxacin, levofloxacin, ciprofloxacin, neomycin, tobramycin, tobrex.
Tuy vậy, các chuyên gia cảnh báo cần được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp có dấu hiệu nghi bội nhiễm vi khuẩn (đau nhức, giảm thị lực, sợ ánh sáng...) hoặc phòng ngừa nhiễm trùng sau bóc giả mạc.
"Người mắc bệnh đau mắt đỏ tuyệt đối không tự ý sử dụng các thuốc nhỏ mắt có chứa kháng viêm corticoid. Việc tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid không những không có tác dụng mà còn làm tổn thương nặng hơn, kéo dài thời gian bệnh và lây lan của bệnh, tăng nguy cơ nhiễm trùng" - lãnh đạo Sở Y tế TP.HCM khuyến cáo (Tuổi trẻ, trang 14).
