Vì sao người Việt Nam ra nước ngoài chữa bệnh?
LTS: Việc nhiều người Việt Nam ra nước ngoài chữa bệnh không còn là mới, đã được các cơ quan truyền thông nhiều lần đề cập. Tuy nhiên, đây tiếp tục là vấn đề được dư luận xã hội, đặc biệt là những người trong nghề quan tâm và cũng có không ít trăn trở: Trình độ chuyên môn của cán bộ ngành y tế nước nhà đã cập nhật trình độ khu vực, vì sao dòng người đổ ra nước ngoài khám chữa bệnh vẫn chưa giảm? Đến bao giờ các bệnh viện (BV) công mới hấp dẫn những người bệnh có khả năng tài chính cao, khiến họ hài lòng với dịch vụ y tế trong nước?
Y tế trong nước hiện đã làm chủ được hầu hết các lĩnh vực điều trị, với nhiều công nghệ cao, công nghệ mới trong việc ghép gan, ghép thận, ghép tim, ghép đa tạng, phẫu thuật nội soi... Nhiều kỹ thuật được đồng nghiệp thế giới nhìn nhận, đánh giá cao, nhiều BV trong khu vực đã gửi bác sĩ sang tập huấn, học hỏi tại Việt Nam. Thêm vào đó, giá cả các dịch vụ y tế ở nước ta tương đối "dễ chịu", trong khi ở nước ngoài thì chi phí điều trị cho một bệnh nhân ung thư, ghép tạng... có thể lên tới hàng tỷ đồng. Vậy, tại sao BV trong nước không thể giữ được bệnh nhân?
Quay lưng với y tế nước nhà
Theo thống kê chưa đầy đủ của Bộ Y tế, mỗi năm nước ta mất khoảng 2 tỷ USD do hơn 40.000 người Việt Nam ra nước ngoài khám, chữa các bệnh như: Tim mạch, ung thư, tiêu hóa, mạch máu và thẩm mỹ… Đây mới chỉ là con số thống kê trên giấy, thực tế con số này có thể lớn hơn nhiều lần. Ngoài Singapore, Trung Quốc, hiện nay nhiều người Việt đã chọn Hàn Quốc, Thái Lan, Pháp, Mỹ... làm điểm đến điều trị. Phải chăng nền y học nước nhà không giành được niềm tin của người bệnh nên họ phải ra nước ngoài chữa bệnh, ngay cả khi chi phí ăn ở, điều trị cao hơn rất nhiều so với Việt Nam.
Nếu so sánh bảng giá phẫu thuật ở Việt Nam và Singapore dễ dàng nhận thấy, chi phí cho một ca phẫu thuật trung bình tại "quốc đảo Sư tử" cao hơn từ 5 đến 10 lần, chưa kể các chi phí ăn ở, đi lại của bệnh nhân và gia đình. Đơn cử, giá ca ghép thận ở Việt Nam khoảng 200 triệu đồng thì ở Singapore là 765 triệu đồng đến 1,6 tỷ đồng (tùy vào việc có thân nhân cho thận hay không); phẫu thuật tim hở ở Việt Nam khoảng 60 đến 95 triệu đồng, trong khi ở Singapore 450 triệu đồng; can thiệp mạch vành và đặt stent có thuốc tại Việt Nam khoảng 65-80 triệu đồng, ở Singapore lên tới 350 triệu đồng… Dù vậy, người Việt Nam vẫn đua nhau ra nước ngoài chữa bệnh. Lý do được giới chuyên gia y tế đưa ra là sự quá tải trầm trọng tại các BV trong nước, cơ sở vật chất, trang thiết bị và nụ cười của nhân viên y tế còn thiếu, thủ tục khám chữa bệnh rườm rà, trình độ bác sĩ còn chưa đồng đều… Đây là lý do khiến nhiều bệnh nhân quay lưng với y tế nước nhà?
Khi nhắc đến các BV ở nước ngoài, phần lớn bệnh nhân đều cảm thấy hài lòng về chất lượng điều trị và dịch vụ chăm sóc. Và đương nhiên với nhiều người: "Nếu có tiền sẽ ra nước ngoài chữa bệnh". Anh Nguyễn M. (ở phường Bồ Đề, quận Long Biên, TP Hà Nội) từng sang Singapore đặt stent điều trị tắc hẹp động mạch vành cho biết, trước khi ra nước ngoài, tôi đã khám bệnh tại một BV tuyến đầu của trung ương. BV quá tải, thủ tục thì nhiêu khê. Bác sĩ khám cho bệnh nhân có 5 phút nhưng người bệnh phải xếp hàng đến vài tiếng đồng hồ. Kết quả chẩn đoán và hướng điều trị của BV trong nước và nước ngoài không khác nhau nhiều, nhưng khi điều trị ở Singapore, tôi thấy người bệnh được coi trọng. "Ở nước ngoài, bệnh nhân được hưởng một dịch vụ rất tốt từ khâu tiếp đón, thăm hỏi đến phòng ốc, đi lại. Ngoài ra, điểm nổi bật tại các BV nước ngoài là mọi dịch vụ đều minh bạch", anh Nguyễn M. đưa ra nhận xét sau khi đã trải qua quá trình chữa bệnh ở xứ người.
Cũng bàn về vấn đề này, một bác sĩ ở BV Nhi trung ương cho rằng: Số người bỏ ra nước ngoài chữa bệnh là tầng lớp khá giả, có thu nhập cao. Họ bỏ các BV Việt Nam không phải để tìm một kỹ thuật y tế siêu việt hơn mà là tìm dịch vụ tốt hơn. Tâm lý chung của người bệnh là không tiếc tiền, nhưng lại rất tiếc thời gian phải đợi chờ, vạ vật. Khi đi chữa bệnh, họ không chỉ mong được chữa khỏi bệnh mà còn muốn được phục vụ chu đáo.
Xây dựng lại "bộ mặt" bệnh viện
Với điều kiện cơ sở hạ tầng ở nhiều BV hiện nay, dù chi phí có rẻ chắc chắn những người khá giả sẽ chọn việc "xuất ngoại" để chữa bệnh, chứ không bao giờ lựa chọn các BV công trong nước làm nơi gửi gắm sức khỏe, tính mạng của mình. Chưa kể đến thái độ ứng xử của các nhân viên y tế.
Chánh Văn phòng Bộ Y tế Nguyễn Xuân Trường cho biết: Theo số liệu thống kê 6 tháng đầu năm 2015, có hơn 8.400 cuộc điện thoại gọi đến "Đường dây nóng" của Bộ Y tế qua số tổng đài 1900-9095, trong đó có hơn 3.100 cuộc gọi phản ánh đúng phạm vi tiếp nhận. Theo đó, nội dung người dân phản ánh nhiều nhất về tình trạng xuống cấp của cơ sở vật chất (chiếm 36%), tiếp đến là phản ánh quy trình chuyên môn (29%), phản ánh về các vấn đề liên quan đến viện phí và thủ tục khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (14%), phản ánh về thái độ, tinh thần trách nhiệm của đội ngũ y, bác sĩ đối với người bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh (12%). Bên cạnh đó, còn có ý kiến phản ánh về các vấn đề tiêu cực như vòi vĩnh, đòi hối lộ (5%); tình hình an ninh trật tự tại các cơ sở khám chữa bệnh (2%)... "Tới đây, Bộ Y tế sẽ thành lập một số đoàn thanh tra vào vai những bệnh nhân đột xuất đến các BV để kiểm tra cách phát ngôn, ứng xử của nhân viên y tế", ông Nguyễn Xuân Trường cho biết thêm.
Tại hội nghị triển khai và ký cam kết thực hiện kế hoạch "Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh" mới đây, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến thừa nhận, "bộ mặt" của nhiều BV còn quá nhếch nhác, khó coi... khiến người dân dễ bức xúc… Bộ trưởng Bộ Y tế đưa ra hàng loạt dẫn chứng cụ thể thông qua bình luận của người dân trên Facebook cá nhân của mình: "Khoa khám bệnh phải là "bộ mặt" của BV, thế nhưng có người dân phản ánh, hiện thời gian chờ đợi, thủ tục thanh toán, giải quyết các giấy tờ, phát thuốc… còn rất lâu, rườm rà, phức tạp". Điều này chứng tỏ một nguyên nhân là, ứng dụng công nghệ thông tin còn yếu, song cũng không phải vì thế mà chấp nhận để bệnh nhân phải chờ. Giám đốc BV phải có trách nhiệm tìm kiếm giải pháp, phải mở thêm những quầy, bàn phục vụ người bệnh... "Xây dựng lại "bộ mặt" của BV cũng chính là "bộ mặt" của cả ngành y" - Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh.
Việt Nam không thiếu bác sĩ giỏi, máy móc, trang thiết bị cũng không kém nhiều nước trong khu vực và trên thế giới nhưng quy mô và cách thức tổ chức còn nhiều vấn đề. Thêm nữa, bác sĩ ở BV công chưa được hưởng chế độ đãi ngộ thỏa đáng nên họ buộc phải "chân trong, chân ngoài". Dẫn tới bác sĩ thiếu tập trung trong công việc, xao nhãng về chuyên môn, ảnh hưởng tới chất lượng chữa bệnh. Từ đó, ảnh hưởng đến thái độ chăm sóc bệnh nhân... Đúng như nhận định của nhiều lãnh đạo BV: "Bác sĩ nước ta giỏi không ít nhưng chuyên môn, y đức và cơ sở vật chất ở các đơn vị không đồng đều, khiến bệnh nhân không an tâm khi điều trị". (Hà Nội mới trang 1)
Bệnh viện Chợ Rẫy mở 4 phòng khám chuyên gia
Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) vừa đưa vào hoạt động bốn phòng khám chuyên gia (tại lầu 1 khu khám bệnh) để nâng cao chất lượng phục vụ và đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của bệnh nhân.
Theo PGS.TS Nguyễn Trường Sơn - giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, phòng khám chuyên gia do các chuyên gia đầu ngành của bệnh viện là các phó giáo sư, tiến sĩ hoặc trưởng, phó khoa... đảm trách.
Phòng khám này có tính chất cao cấp hơn phòng khám dịch vụ vì cung cấp tốt nhất các dịch vụ cho người bệnh, người bệnh được quyền yêu cầu bác sĩ mà họ tin tưởng khám cho mình, được lấy máu xét nghiệm, thu tiền viện phí tại chỗ, được thực hiện cận lâm sàng nhanh hơn... Giá một lần khám 500.000 đồng.
Phòng khám chuyên gia nhận bệnh nhân khám nội tổng quát, nội tiết, ngoại thần kinh (một tuần hai ngày: thứ hai và thứ năm); khám nội tim mạch, cơ xương khớp, chỉnh hình (thứ ba và thứ sáu); khám nội tiêu hóa, ngoại tiêu hóa, gan mật tụy (thứ tư); khám tai mũi họng (khám ba buổi sáng: thứ ba, tư và năm); khám mắt (thứ hai đến thứ sáu).
Bệnh nhân muốn khám tại phòng khám chuyên gia đăng ký trực tiếp tại khoa khám bệnh, qua tổng đài 1080 hoặc số điện thoại 08. 39556079 (giờ hành chính). (Tuổi trẻ trang 9)
'Nóng' thị trường đông trùng hạ thảo
Sau nhiều năm nghiên cứu, một số doanh nghiệp, nhà khoa học tại VN đã chính thức làm chủ quy trình nuôi cấy, lai tạo thành công đông trùng hạ thảo, một loại nguyên liệu quý cho sản xuất dược phẩm, thực phẩm chức năng.
Thị trường đông trùng hạ thảo (ĐTHT) được dự báo sẽ bùng nổ trong thời gian tới.
Người thu nhập thấp cũng có thể dùng
Những ngày này, nhóm doanh nhân, nhà khoa học trong Công ty CP Đông Trùng Hạ Thảo đang tất bật chuẩn bị cho buổi ra mắt thương hiệu HIMA với những sản phẩm như ĐTHT khô, ĐTHT tổ yến, trà túi lọc ĐTHT, cà phê ĐTHT và cả... rượu ĐTHT từ dòng ĐTHT Cordyceps Militaris. Tổng giám đốc Công ty CP Đông Trùng Hạ Thảo Đỗ Văn Huệ bộc bạch: “Từ lâu tôi luôn ấp ủ ước mơ làm ra một sản phẩm sạch, giàu dinh dưỡng. Sau nhiều năm nghiên cứu thành công quy trình sản xuất ĐTHT, được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ chứng nhận đạt chuẩn của FDA, đây là lúc tôi và các cộng sự hướng đến một mục tiêu cao hơn, hướng đến những sản phẩm giá trị gia tăng từ ĐTHT. Và với giá thành hợp lý, những sản phẩm của chúng tôi có thể bán cho cả những người có thu nhập thấp. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục đưa ra thị trường sản phẩm ĐTHT nguyên con dòng Cordyceps Sinensis”.
Việc phát triển thương hiệu HIMA đã quy tụ được những cá nhân xuất sắc trong nước. Hiện tại, ngoài anh Đỗ Văn Huệ, nhóm phát triển ĐTHT còn có sự góp mặt của các “anh tài” như: Ngô Kim Lai - một trong những người đầu tiên hoàn chỉnh quy trình nuôi cấy ĐTHT, anh Thân Trọng Thanh - nguyên là giám đốc huấn luyện của Pepsi VN và những tập đoàn lớn khác như Kinh Đô, Tân Hiệp Phát. Về điều hành, HIMA đã quy tụ được ông Đỗ Văn Minh, nguyên giám đốc sản xuất của Công ty Yến Việt, một người khá nổi tiếng trong lĩnh vực nuôi và dẫn dụ yến. Ngoài ra, anh Trần Văn Chí, từng là giám đốc sản xuất của Công ty cà phê Trung Nguyên, cũng đã từ bỏ vị trí và mức lương hấp dẫn từ công việc cũ để góp mặt vào thương hiệu HIMA.
Không chỉ có thương hiệu ĐTHT HIMA chuẩn bị ra mắt, tại TP.HCM mới đây Công ty CP Nguyên Long cũng đã công bố giới thiệu sản phẩm viên thực phẩm chức năng All&All được sản xuất bằng nguyên liệu từ công trình nuôi cấy ĐTHT của TSKH Trương Bình Nguyên (Viện trưởng Viện Nghiên cứu và ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao - ĐH Đà Lạt). Với những đặc tính quý giá có lợi cho sức khỏe, hiện tại ĐTHT trong thiên nhiên đã bị khai thác gần như cạn kiệt. Đến nay, trên thế giới chỉ có một vài nước nghiên cứu thành công công nghệ nuôi cấy ĐTHT chi nấm Cordyceps Sinensis là Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và VN là nước thứ 5.
Nếu đúng loài ĐTHT Cordyceps Sinensis còn nguyên cây nấm trên con sâu, giá thị trường hiện nay lên đến từ 1 - 1,5 tỉ đồng/kg. Còn khi con người đã xây dựng được quy trình nuôi cấy công nghiệp như hiện nay, thì giá ĐTHT sẽ giảm xuống cả trăm lần. TS Trương Bình Nguyên trăn trở: “Vì sao người Việt phải dùng ĐTHT với giá quá cao? Đó cũng là lý do thôi thúc tôi nghiên cứu sản xuất, làm chủ công nghệ và tạo ra cơ hội công bằng, bất kỳ ai cũng có thể dùng ĐTHT bởi giá hợp lý”. TS Nguyên nhẩm tính, với liều lượng đã được tính toán bảo đảm có tác dụng tốt cho sức khỏe, thì một ngày chỉ cần dùng 2 viên ĐTHT loại 400 mg/viên với nguyên chất 100%, số tiền chi phí chưa bằng người hút thuốc dùng một ngày một gói thuốc lá.
Vẫn lo ngại hàng giả
Hiện nay, tại thị trường VN có tới 70% sản phẩm ĐTHT được nhập về từ các nước. Tuy nhiên, việc kiểm soát các sản phẩm này còn rất nhiều khó khăn. Có nhiều sản phẩm kém chất lượng, thậm chí hàng giả trôi nổi trên thị trường hoặc mượn danh ĐTHT, lợi dụng lòng tin của người tiêu dùng để bán với giá đắt. Ghi nhận của chúng tôi tại khu vực thuốc đông y đường Hải Thượng Lãn Ông, Lương Nhữ Học (Q.5, TP.HCM) có hàng trăm cửa hàng chuyên bán các loại dược liệu, các loại thực phẩm chức năng như tổ yến, hồng sâm, bạch sâm, quế chi… được nhập từ Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản, Hàn Quốc... Tất nhiên không thể thiếu mặt hàng ĐTHT, nhưng đáng nói là rất nhiều loại với đủ mọi giá cả.
Khi chúng tôi hỏi mua ĐTHT, có tiệm còn đưa ra loại đựng trong túi ni lông, không nhãn mác, không xuất xứ với giá 1,8 triệu đồng/100 gr. Theo ý kiến của các chuyên gia trong ngành, việc VN tự nuôi cấy được ĐTHT là một tín hiệu vui, mang lại lợi ích sức khỏe cho nhiều người. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là sản phẩm ĐTHT trôi nổi, không rõ nguồn gốc và chất lượng vẫn bày bán, gây thiệt hại cho người sử dụng. (Thanh niên (trang 6)
Bệnh tắc mạch máu hiếm gặp
“Ban huyết khối giảm tiểu cầu tắc mạch” là bệnh lý hiếm gặp, gây di chứng nặng nề, thậm chí tử vong. Gần đây, những tiến bộ trong điều trị đã cứu sống các ca bệnh hiếm và giúp bảo toàn chất lượng sống.
Dễ nhầm lẫn với sốt xuất huyết
Bệnh nhân Phạm Thị H. (32 tuổi, ở Thanh Oai, Hà Nội) được chuyển đến điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) trong tình trạng sốt cao, xuất huyết nhiều nơi, hôn mê, co giật. Mẫu xét nghiệm máu của bệnh nhân cho thấy tiểu cầu (là thành phần giữ vai trò rất quan trọng trong cầm máu và chống chảy máu) giảm rất thấp. “Căn cứ trên xét nghiệm, triệu chứng cùng với kinh nghiệm điều trị, bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ban huyết khối giảm tiểu cầu tắc mạch, tình trạng nặng, đã biến chứng suy thận”, bác sĩ Phạm Thế Thạch, công tác tại Khoa Hồi sức tích cực cho biết.
Theo bác sĩ Thạch, ban huyết khối giảm tiểu cầu tắc mạch là bệnh hiếm gặp với tỷ lệ 1,5 trường hợp/1 triệu người. Tại Bệnh viện Bạch Mai, mỗi năm có khoảng 4 - 5 bệnh nhân điều trị do mắc căn bệnh này. Bệnh nhân H. là ca bệnh thứ 4 điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực tính từ đầu năm 2015 đến nay. Trước bệnh nhân H., tại đây đã tiếp nhận bệnh nhân nữ 38 tuổi mắc căn bệnh này, nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu.
Ban huyết khối giảm tiểu cầu tắc mạch nguy hiểm bởi các tế bào tiểu cầu trong máu co cụm lại, gây tắc các mạch máu nhỏ, làm giảm lượng máu đưa đến nuôi dưỡng các cơ quan như não, thận. Tình trạng này gây tổn thương não, suy thận. Bệnh khởi đầu thường có sốt, xuất huyết dưới da, tăng chảy máu với các triệu chứng: xuất huyết tiêu hóa, đổ máu cam..., sau đó giảm ý thức, co giật, hôn mê.
“Việc xác định đúng căn nguyên gây bệnh đòi hỏi kinh nghiệm trong điều trị. Tình trạng xuất huyết dưới da, xuất huyết tiêu hóa, giảm tiểu cầu sau một đợt sốt ở các ca bệnh này có thể dẫn đến chẩn đoán nhầm là mắc sốt xuất huyết”, bác sĩ Thạch lưu ý.
Tiến bộ trong điều trị
Bệnh viện Bạch Mai là một trong những đơn vị đầu tiên ứng dụng phương pháp thay huyết tương để lấy kháng thể gây dính kết tiểu cầu điều trị các ca bệnh này. “Tùy mức độ và tùy thuộc đáp ứng điều trị, bệnh nhân cần truyền huyết tương 15 - 20 lần cùng với chế độ dinh dưỡng và thuốc hỗ trợ. Với phương pháp này, tiểu cầu trong máu của người bệnh sẽ được nâng dần lên và trở về với ngưỡng bình thường. Nhờ đó, các vi mạch hết tắc nghẽn, dòng máu lưu thông trở lại giúp các cơ quan như não, thận bị tổn thương được hồi phục”, bác sĩ Thạch cho biết.
Bác sĩ cũng chia sẻ, phương pháp này được ứng dụng thành công trong các năm gần đây giúp các ca bệnh được cứu sống. Khoảng 30 trường hợp được chẩn đoán mắc bệnh ban huyết khối giảm tiểu cầu tắc mạch đã được điều trị khỏi trong các năm qua và chưa có ca bệnh nào trở lại do bệnh tái phát.
TS-BS Đào Xuân Cơ, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực cho biết một khó khăn lớn đối với người bệnh là chi phí điều trị cao. Mỗi ca điều trị cần phải truyền huyết tương 15 - 20 lần, chi phí khoảng 20 triệu đồng cho một lần truyền thay huyết tương. Có trường hợp đã phải qua 26 lần truyền huyết tương. Như vậy, cùng với các loại thuốc, chế độ chăm sóc đặc biệt, chi phí cho bệnh nhân có thể lên tới 500 - 600 triệu đồng. Tuy nhiên, tham gia BHYT, chi phí điều trị sẽ được BHYT chi trả phần lớn. Sau điều trị, khoảng 50 - 60% ca bệnh hồi phục hoàn toàn; khoảng 30% có thể chịu di chứng ở các mức độ khác nhau. Ngoài ra, có những trường hợp thất bại, nguyên nhân chủ yếu do không được chẩn đoán, điều trị kịp thời. (Thanh niên trang16)
Thành lập đơn vị Giám sát kháng thuốc quốc gia
Bộ Y tế vừa có quyết định thành lập đơn vị Giám sát kháng thuốc quốc gia gồm tám thành viên, do PGS, TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý Khám, chữa bệnh làm Giám đốc. Đơn vị Giám sát kháng thuốc quốc gia có nhiệm vụ chỉ đạo, điều hành, triển khai các hoạt động phòng, chống kháng thuốc; theo dõi, kiểm tra, giám sát, đánh giá và định kỳ tổng kết, báo cáo, đề xuất các giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động phòng, chống kháng thuốc.
Tình trạng kháng thuốc đang trở nên nghiêm trọng với nhiều chủng vi khuẩn đã kháng nhiều loại kháng sinh, kể cả kháng sinh thế hệ mới. Trong khi đó, việc sử dụng kháng sinh không thích hợp, lạm dụng kháng sinh, điều trị kháng sinh khi không mắc bệnh lý nhiễm khuẩn… đã làm gia tăng tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh, tạo ra sự khan hiếm, thiếu hụt các thuốc kháng khuẩn mới, nhất là thuốc để điều trị cho người bệnh nhiễm vi sinh vật đa kháng. (Công an Nhân dân, Sức khỏe & Đời sống, Nhân dân trang 5)
Bệnh nhân HIV tham gia bảo hiểm y tế: Được cấp thuốc điều trị miễn phí
Nguồn viện trợ của các tổ chức quốc tế cho công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam đang bị cắt giảm và khả năng đến 2017 sẽ bị cắt hoàn toàn. Vì vậy nếu không tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) thì sắp tới người bệnh sẽ phải tự chi trả toàn bộ tiền thuốc cũng như các dịch vụ điều trị HIV. Từ đó sẽ có nhiều bệnh nhân không có tiền điều trị dẫn đến bỏ thuốc, kéo theo nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng rất lớn.
Năm 2017 sẽ không còn viện trợ
Hiện nay, khoảng 80% kinh phí cho phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam là được viện trợ từ các tổ chức quốc tế như Quỹ Toàn cầu, PEPFAR, World Bank… 100% tiền thuốc methadone và 95% tiền thuốc ARV (thuốc kháng virus HIV) là từ viện trợ. Tuy nhiên, một số dự án viện trợ đã kết thúc, một số dự án còn lại đang giảm mạnh kinh phí.
Cả nước đang có hơn 98.000 người nhiễm HIV đang được điều trị miễn phí thuốc ARV (chiếm hơn 40% tổng số người nhiễm HIV). Mỗi năm, số tiền chi trả cho thuốc khoảng 420 tỉ đồng, đa phần từ nguồn viện trợ của các tổ chức quốc tế.
Trong năm 2015, nguồn ngân sách Nhà nước chi cho thuốc ARV đã tăng lên 60 tỉ đồng (so với các năm là 20 tỉ đồng) còn lại là được các tổ chức thế giới viện trợ. Tuy nhiên, theo lộ trình, từ tháng 3-2016 nhà tài trợ sẽ không tiếp nhận bệnh nhân mắc HIV mới, trong khi đó mỗi năm Việt Nam có khoảng 800-1.000 bệnh nhân nhiễm HIV mới phải điều trị bằng thuốc ARV. Và đến hết năm 2017 khoản viện trợ này sẽ chấm dứt hoàn toàn, đồng nghĩa người bệnh sẽ phải tự bỏ chi phí điều trị nếu không có BHYT.
Theo ông Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) thì đến nay, con số bệnh nhân HIV có Thẻ BHYT hiện ở mức rất khiêm tốn, khoảng 30%. Trong khi đó chi phí thấp nhất cho việc điều trị HIV là khoảng hơn 4 triệu đồng/năm, đối với bệnh nhân điều trị theo phác đồ 1. Nhưng đối với bệnh nhân kháng thuốc, phải điều trị phác đồ 2 thì chi phí điều trị tăng lên 7-8 lần, trong khi đó tỉ lệ kháng thuốc đang tăng lên, chiếm khoảng 4,5% bệnh nhân HIV/AIDS đang điều trị. Nếu không có khả năng chi trả, người bệnh sẽ bỏ điều trị. Không được điều trị vi rút HIV không chỉ gây hại cho sức khỏe người bệnh mà quan trọng hơn, nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng sẽ cao hơn.
Không lo lộ thông tin
Hiện ARV là loại thuốc điều trị HIV được cấp phát miễn phí, làm giảm lượng virus HIV xuống, giúp người bệnh khỏe mạnh và quan trọng là làm giảm 95% nguy cơ lây nhiễm HIV sang người khác. Khi bỏ điều trị không chỉ làm tăng nguy cơ kháng thuốc, kéo theo việc điều trị tốn kém gấp cả chục lần mà lo ngại nhất do nồng độ virus trong máu tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV sang người khác. Mới đây, ARV và một số dịch vụ khám, chữa bệnh khác đối với bệnh nhân HIV/AIDS đã được đưa vào diện chi trả của BHYT.
Theo bà Đỗ Thị Nhàn, Trưởng phòng Điều trị và Chăm sóc HIV/AIDS (Cục Phòng chống HIV/AIDS - Bộ Y tế), trước đây người nhiễm HIV thường không quan tâm đến thẻ BHYT vì họ được miễn phí điều trị hoàn toàn. Nhưng hiện nay, khi thuốc ARV, các xét nghiệm liên quan đã được đưa vào danh mục chi trả của BHYT, nếu không có thẻ BHYT thực sự sẽ là một gánh nặng về chi phí điều trị cho bệnh nhân.
Dù đây được cho là nỗ lực lớn của ngành Y tế cũng như bảo hiểm, nhưng nó cũng khiến không ít bệnh nhân HIV/AIDS lo lắng. Vì trên thực tế, bệnh nhân HIV/AIDS ở Việt Nam vẫn chịu một sự kỳ thị từ xã hội rất lớn, đa phần người bệnh đều muốn bí mật thông tin cá nhân. Nhiều người lo ngại việc điều trị bằng BHYT sẽ làm lộ thông tin, ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người nhiễm HIV. Tuy nhiên, theo cơ quan y tế thì vấn đề bảo mật thông tin không đáng lo lắng.
ThS.BS Nguyễn Thị Thảo, Phó Giám đốc Bệnh viện 09 - chuyên điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS cho rằng bệnh nhân HIV/AIDS khi mua Thẻ BHYT thì cũng giống như tất cả mọi người, không cần phải kê khai thông tin bị nhiễm HIV và thẻ BHYT này có thể khám bất cứ chỗ nào. Hơn nữa ngay cả khi không mua BHYT thì bệnh nhân vẫn phải kê khai các thông tin cá nhân tại các cơ sở điều trị, tuy nhiên tất cả các phòng khám HIV/AIDS đều là phòng khám được quản lý nên mọi thông tin cá nhân của người bệnh đều được bảo mật.
Còn theo ông Nguyễn Hoàng Long thì không nhất thiết bệnh nhân HIV/AIDS phải khám và điều trị đúng tuyến, mà người bệnh cũng có quyền lựa chọn phòng khám trong địa bàn phạm vi tỉnh, huyện lân cận… Tuy nhiên, cũng theo ông Long thì bệnh nhân HIV/AIDS nên vượt qua sự kỳ thị, bởi không thể giấu được suốt đời.
Hiện Cục phòng, chống HIV/AIDS đang triển khai chiến dịch truyền thông, phát thông tin tờ rơi cho tất cả người đang điều trị ARV người có HIV để họ nắm được sự cần thiết của BHYT. Mục tiêu cũng được đặt ra là nâng tỷ lệ người nhiễm HIV tham gia BHYT lên 60% vào năm 2020. (An ninh Thủ đô trang 8)
