Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về đào tạo nguồn nhân lực y tế
Ngày 23-9, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức hội thảo "Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về đào tạo nguồn nhân lực y tế" với sự tham dự của các chuyên gia trong nước và quốc tế. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam dự.
Sau khi chia sẻ kinh nghiệm và xu hướng đào tạo y khoa trên thế giới, các đại biểu tập trung thảo luận những vấn đề đào tạo nhân lực y tế mà Việt Nam quan tâm, như kiểm soát chất lượng đào tạo của các trường y; hệ thống đào tạo sau đại học ngành y nên được tổ chức như thế nào; việc cấp chứng chỉ hành nghề y; cơ chế tài chính trong đào tạo nhân lực ngành y…
Theo Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, việc đổi mới căn bản, toàn diện trong đào tạo nguồn nhân lực y tế sẽ theo hướng tiếp cận các phương thức đào tạo của các nước tiên tiến trên thế giới. Trước mắt, đi sâu vào đổi mới một số chương trình đào tạo chủ chốt, theo hướng hình thành năng lực, tạo ra nguồn nhân lực y tế đáp ứng mô hình bệnh tật và hoàn cảnh thực tế của Việt Nam; gắn đào tạo với sử dụng nhân lực y tế. Ngành y tế tập trung nghiên cứu, đề xuất mô hình đào tạo ngành y, dược; điều chỉnh chương trình đào tạo chuyên khoa sau đại học, gắn kết quả đào tạo chuyên khoa với ngạch bậc viên chức y tế, bổ nhiệm chức vụ chuyên môn; đưa hệ đào tạo bác sĩ chuyên khoa chính thức vào hệ thống giáo dục đại học…
Phát biểu ý kiến tại hội thảo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cảm ơn và đánh giá cao những kinh nghiệm mà các chuyên gia quốc tế chia sẻ, đồng thời cho biết sẽ tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của quốc tế trên nền tảng thực tế của Việt Nam. Theo Phó Thủ tướng, việc đổi mới công tác đào tạo nhân lực y tế của Việt Nam là một quá trình lâu dài, cần sự chỉ đạo thống nhất của cơ quan quản lý, như Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế cũng như sự đồng thuận, tham gia tích cực của cả hệ thống đào tạo nhân lực y tế. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, cần linh hoạt trong công tác đào tạo để không xảy ra tình trạng thiếu bác sĩ, cần chỉ định các bệnh viện tham gia công tác đào tạo. Các bộ: Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Nội vụ cần phối hợp chặt chẽ trong xây dựng các văn bản liên quan đặc thù đào tạo nhân lực y tế, để nâng cao chất lượng đào tạo cũng như bảo đảm quyền lợi về ngạch, bậc lương cho nhân lực ngành y tế... (* Nhân dân (trang 4))
Củng cố, nâng cao chất lượng y tế cơ sở các tỉnh Tây Bắc
Ngày 23-9, tại Hà Nội, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến và Phó trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo Tây Bắc Hầu A Lềnh ký chương trình phối hợp công tác giữa Bộ Y tế và Ban Chỉ đạo Tây Bắc. Theo đó, sẽ tập trung củng cố, hoàn thiện hệ thống và nâng cao chất lượng y tế cơ sở, phấn đấu đến năm 2020 trên địa bàn Tây Bắc có 75% số xã đạt chuẩn quốc gia về y tế; 80% số trạm y tế xã có bác sĩ; cung ứng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh có chất lượng đến tất cả y tế tuyến huyện; khống chế tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư; xây dựng các trung tâm y tế khu vực chất lượng cao tại Phú Thọ, Lào Cai…
Để đạt các mục tiêu đề ra, hai bên sẽ phối hợp nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các cơ chế, chính sách cùng những đề án, dự án, chương trình phát triển y tế. Đề xuất chính sách hỗ trợ các địa phương trong đào tạo nhân lực y tế, thu hút cán bộ có chất lượng cao về công tác tại các địa phương trong vùng… (* Nhân dân (trang 4))
Tỷ lệ người dân mắc các bệnh hô hấp ngày càng tăng
Đó là đánh giá của GS, TS Ngô Quý Châu, Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam đưa ra tại Hội nghị khoa học thường niên Hội Hô hấp Việt Nam được tổ chức trong hai ngày 23 và 24-9 tại Hà Nội. Tại Việt Nam, sự gia tăng ô nhiễm môi trường, tỷ lệ người hút thuốc lá cao, già hóa dân số… đã khiến tỷ lệ người dân mắc các bệnh hô hấp ngày càng tăng và có nhiều ca bệnh nặng, diễn biến bất thường...
Tại hội nghị, các nhà khoa học, giáo sư, chuyên gia đầu ngành trong nước và nước ngoài đã cập nhật thông tin mới trong chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp, nhất là các bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản, hen kèm viêm mũi dị ứng; bệnh lý mạch máu phổi; ung thư phổi; bệnh lý hô hấp nhi khoa; ngừng thở khi ngủ… (* Nhân dân (trang 4))
Đào tạo nhân lực y tế: Lạc hậu và nặng về lý thuyết
Ngày 23-9, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về đào tào nguồn nhân lực y tế”. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến chủ trì hội thảo.
Thực tế cho thấy, công tác đào tạo nguồn nhân lực y tế của Việt Nam đang gặp nhiều thách thức. Theo Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) thì những năm gần đây, nhiều cơ sở đào tạo ngành y được thành lập chỉ trong thời gian ngắn, từ 8 trường năm 2000 đến nay đã có 24 trường.
Mặc dù là ngành nghề liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người, nhưng tiêu chí thành lập cơ sở đào tạo y tế còn đơn giản: bệnh viện thực hành, chuyên môn của giảng viên chưa được đánh giá đúng mức.
Số sinh viên tăng nhanh ở mỗi trường nhưng cơ chế kiểm soát chất lượng chưa rõ ràng, chưa tiếp cận kiểm định chương trình đào tạo. Việc đánh giá sinh viên cũng chưa có chuẩn chung, còn nặng về đánh giá kiến thức, mà chưa tiếp cận việc đánh giá theo năng lực...
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, Việt Nam không chỉ thiếu về số lượng bác sĩ mà còn yếu về chất lượng. Do đó, đòi hỏi phải đào tạo lại và đào tạo tiếp; phải phân công bác sĩ giỏi kèm bác sĩ không giỏi.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Các quy định cho đào tạo nhân lực y tế ở Việt Nam còn chưa phù hợp, chưa mang tính đặc thù, đặc biệt còn có những vấn đề chưa hội nhập quốc tế. Việt Nam chưa có các thể chế quy định cụ thể riêng đối với đào tạo nhân lực y tế, nhất là các tiêu chuẩn, tiêu chí về cơ sở đào tạo, cơ sở thực hành, đội ngũ giảng viên và cơ chế tài chính phù hợp để đảm bảo chất lượng.
Để nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực y tế, các bộ ngành, đặc biệt là Bộ Y tế theo Phó Thủ tướngcần chủ động đề xuất và phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Bộ GD&ĐT, rà soát và đề xuất các chính sách phù hợp cho đào tạo nhân lực y tế.
Trong điều kiện tài chính còn nhiều khó khăn nhưng Chính phủ đã ủng hộ để Bộ Y tế triển khai một số chương trình dự án về đào tạo nhân lực y tế của ADB và World Bank tài trợ, đề nghị Bộ Y tế tập trung triển khai đảm bảo nguyên tắc: Đúng mục tiêu – Tiết kiệm – Hiệu quả. (* Nhân dân (trang 4))
Sẽ có thay đổi trong đào tạo bác sĩ
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam và lãnh đạo Bộ Y tế khẳng định đào tạo y khoa của VN sắp tới sẽ thay đổi để vừa phù hợp với thực tế xã hội VN vừa phải tuân theo quy luật đào tạo y khoa thế giới.
Đó là một trong những nội dung tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về đào tạo nguồn nhân lực y tế được tổ chức hôm qua, tại Hà Nội.
Nhiều bất cập
Theo ông Nguyễn Minh Lợi, Phó cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và đào tạo, trong bối cảnh cần nâng cao trình độ nhân lực ngành y tế, mô hình đào tạo hiện nay đã bộc lộ nhiều bất cập đúng lúc bước vào giai đoạn phát triển “nóng”. Trước năm 2000 cả nước chỉ có 8 trường thì nay đã là 24 trường tham gia đào tạo ngành y. Tiêu chí mở ngành rất đơn giản và chưa tiếp cận vai trò của cơ sở thực hành trong đào tạo y khoa (bệnh viện thực hành). Chưa có chuẩn chung đánh giá sinh viên trên mặt bằng quốc gia, lại còn nặng về kiến thức chứ chưa tiếp cận theo năng lực.
Đào tạo sau ĐH có 2 hệ thống song song. Hệ nghiên cứu có các chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ do Bộ GD-ĐT quản lý. Hệ hành nghề khám và chữa bệnh có các chương trình đào tạo bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa 1 (CK1), CK2 do Bộ Y tế quản lý. “Vấn đề bất cập là hiện chưa phân định rõ ràng 2 hệ này. Lẽ ra, chương trình tiến sĩ phải có mục tiêu phục vụ việc nghiên cứu là chính nhưng thực tế người có bằng tiến sĩ được sử dụng như bác sĩ chuyên khoa”, ông Lợi nhận xét.
Điểm chuẩn các trường y dược và khoa học sức khỏe phía Bắc đều ở mức độ từ khá cao đến rất cao, đặc biệt là với ngành y đa khoa.
Hiện nay, dưới sự giúp đỡ của hội đồng hiệu trưởng các trường ĐH y, Bộ Y tế đã đề xuất lên Chính phủ một mô hình đào tạo. Theo đó, đào tạo y đa khoa sẽ theo mô hình 4 + 2. Trong đó 4 năm đầu là đào tạo cử nhân y khoa, sau đó phân luồng thành 2 nhánh. Nhánh một được cấp bằng cử nhân và có thể đi làm các công việc trong ngành y (chẳng hạn y tế công cộng) nhưng không được khám chữa bệnh, nhánh hai học thêm 2 năm để thành bác sĩ đa khoa.
Ngân hàng đề thi quốc gia đánh giá năng lực
Ngoài ra, ngành y tế mong muốn tổ chức thi kiểm tra năng lực cho người đã có bằng bác sĩ đa khoa, do một tổ chức độc lập thực hiện (chứ không phải do các trường ĐH tổ chức thi). “Hiện nay các trường ĐH tổ chức thi theo cách lý thuyết, hoặc lý thuyết lâm sàng chứ chưa phải là đánh giá năng lực. Như vậy, điểm cao phụ thuộc vào việc thầy cho điểm dễ hay khó. Trong thời gian tới, chúng tôi dự kiến xây dựng bộ ngân hàng đề thi quốc gia theo hướng đánh giá năng lực, yêu cầu các trường áp bộ ngân hàng đó để mà thi. Qua đó sẽ thấy trường nào đào tạo năng lực thật, trường nào chủ yếu lý thuyết mà năng lực không có mấy”, ông Lê Quang Cường, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết.
Tối 13.8, Trường ĐH Y dược TP.HCM vừa công bố điểm chuẩn các ngành ở nguyện vọng 1.
Tại hội thảo, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu đào tạo nhân lực ngành y ở VN cần được hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, ông Đam cũng đặt ra một thách thức mà ngành y buộc phải giải quyết là nhu cầu cần phải tăng về số lượng bác sĩ đa khoa. “Đừng quên VN mới có 7,8 bác sĩ/vạn dân, thế giới là 20. Như vậy chúng ta kém về chất lượng và thiếu số lượng nghiêm trọng”, ông Đam cảnh báo. (* Nhân dân (trang 4))
Khởi tố, bắt tạm giam nguyên kế toán Bệnh viện đa khoa khu vực Tháp Mười
Từ giữa năm 2005 đến cuối năm 2013, bị can đã cùng lãnh đạo, kế toán trưởng... bệnh viện có nhiều sai phạm trong quản lý tài chính, gây thất thoát hơn 8,7 tỉ đồng.
Ngày 22.9, thông tin từ Công an tỉnh Đồng tháp cho biết, Cơ quan An ninh điều tra tỉnh vừa tống đạt quyết định khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt và khám xét nơi ở đối với Trương Thị Tuyết Mai (36 tuổi), ngụ khóm 2, thị trấn Mỹ An, H.Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp.
Bà Mai nguyên là Kế toán tổng hợp Bệnh viện Đa khoa khu vực Tháp Mười; bị bắt về hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ.
Liên quan đến vụ án, trước đó Cơ quan An ninh điều tra cũng đã khởi tố bắt tạm giam Dương Văn Nỉ, nguyên Giám đốc, Võ Văn Khôi, nguyên Kế toán trưởng và Hồ Văn Khởi, nguyên Thủ quỹ Bệnh viện Đa khoa khu vực Tháp Mười cũng về hành vi trên.
Theo kết quả điều tra bước đầu, từ giữa năm 2005 đến cuối năm 2013, Mai đã cùng lãnh đạo, kế toán trưởng, thủ quỹ của bệnh viện đã có hàng loạt sai phạm trong quản lý tài chính của bệnh viện, gây thất thoát số tiền 8,7 tỉ đồng.
Tháng 8.2014, qua thanh tra tài chính bệnh viện, Sở Tài chính tỉnh Đồng Tháp đã kiến nghị cơ quan chức năng thu hồi trên 543 triệu đồng ứng không qua sổ sách; làm rõ tồn kho thuốc, vật tư y tế theo báo cáo sổ sách kế toán chênh lệch so với Khoa dược của Bệnh viện Đa khoa khu vực Tháp Mười với số tiền trên 5 tỉ đồng. (* Thanh niên (trang 5))
Báo động đỏ liên viện: Mô hình cần nhân rộng
Thay vì phải cáng đáng một mình cấp cứu bệnh nhân trong trường hợp gặp “ca khó”, hiện các bệnh viện tại TPHCM đã vận hành một mô hình liên kết đầu tiên của cả nước: cùng nhau cấp cứu hay còn gọi mỹ miều là báo động đỏ liên viện.
Theo đó, có thể báo động đỏ nội viện nhưng cũng có thể ngoại viện khi một bệnh viện tiếp nhận trường hợp cấp cứu nguy kịch nhưng đội ngũ y bác sĩ, thiết bị không đủ tự tin hoặc khả năng thực hiện thì có quyền kêu gọi các bệnh viện chuyên môn khác đến cùng tham gia. Đây cũng là quy ước mà Sở Y tế TPHCM đặt ra để các bệnh viện có trách nhiệm hỗ trợ lẫn nhau khi cần thiết với mục tiêu cao nhất là giành giật sự sống!
Nhiều tay, thêm sức
Nhập viện tại Bệnh viện (BV) Quận Thủ Đức TPHCM trong tình trạng bị gãy khung xương chậu, toác khớp mu, toác khớp cùng chậu, vỡ bàng quang, đứt niệu đạo, xuất huyết nội gây mất nhiều máu…, tính mạng anh Lê Phước Lê (36 tuổi, quê ở Huế, tạm trú tại Bình Dương, làm nghề cơ khí) như ngàn cân treo sợi tóc. Qua thăm khám, các bác sĩ gần như lắc đầu vì khả năng cứu sống bệnh nhân rất thấp nên nhanh chóng “báo động đỏ”. Ngay lập tức, BV huy động các bác sĩ liên chuyên khoa khẩn trương chuẩn bị cho cuộc phẫu thuật. Và sau hơn 3 giờ bệnh nhân đã được cố định khung xương chậu, cầm máu bên trong cho người bệnh, khâu lại vị trí vỡ bàng quang (rách gần 1/2 bàng quang), tạm xử lý vị trí bị đứt hoàn toàn ở niệu đạo… BS Nguyễn Văn Quân, Giám đốc BV, nhìn nhận nếu mỗi một khoa cấp cứu thì khó cứu nổi người bệnh nên cần huy động tất cả các chuyên khoa và đây là quy trình “báo động đỏ” nội viện đã được triển khai khá hiệu quả. Đến nay nhờ quy trình này, BV Quận Thủ Đức đã cứu sống hàng chục bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch…
Một trường hợp khác là anh N. Q. T. (28 tuổi, công nhân, ngụ Trà Vinh) cũng vừa được cứu sống bằng sự liên viện. Nhập BV Quận 2 TPHCM trong tình trạng bị đa chấn thương lúc bắc giàn giáo, sốc mất máu nặng, rối loạn nhịp tim, vỡ gan…, anh T. được chẩn đoán 99% tử vong. Sau khi tiến hành sơ cấp cứu, BV Quận 2 đã thực hiện quy trình “Báo động đỏ liên viện” với BV Nhân dân Gia Định vì không thể chuyển viện do người bệnh đang trong tình trạng nguy kịch có thể tử vong trên đường đi. Nhận được báo động đỏ, BV Nhân dân Gia Định cử ngay các bác sĩ phẫu thuật và hồi sức xuống BV Quận 2 để hỗ trợ, trong vòng 20 phút ê kíp bác sĩ BV Nhân dân Gia Định đã có mặt tại BV Quận 2 và vào thẳng phòng mổ để tiếp ứng, phẫu thuật cấp cứu thành công. Hiện bệnh nhân đã xuất viện. Ngoài trường hợp này, có thể kể đến như trường hợp cấp cứu tại BV Quận Tân Phú (TPHCM) được sự ứng cứu của bác sĩ chuyên khoa ngoại tổng quát của BV Nhân dân 115 sau khi “báo động đỏ” đã phẫu thuật thành công.
“Phủ sóng” báo động đỏ
Thực tế cho thấy một số BV trên địa bàn TPHCM còn gặp khó khăn trong công tác cấp cứu bệnh nhân nguy kịch do ngoài khả năng chuyên môn. Do vậy, Sở Y tế TPHCM đã triển khai quy trình “báo động đỏ liên viện” nhằm huy động sự hỗ trợ giữa các BV để cùng phối hợp xử lý những trường hợp khẩn cấp. Nhằm “chuẩn hóa” quy trình, mới đây Sở Y tế TPHCM đã cho diễn tập hoạt động quy trình “Báo động đỏ liên viện” trong tình huống cấp cứu sản khoa tại BV Quận 11, BV Từ Dũ và BV Truyền máu Huyết học. BS Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM, đánh giá quy trình “báo động đỏ liên viện” là một sự phối kết hợp cần có nhuần nhuyễn giữa các ê kíp.
“Cái quan trọng là ngay từ sơ cứu ban đầu, BV tiếp nhận bệnh nhân phải biết đánh giá mức độ, nguy cơ của bệnh nhân và báo động đỏ với đơn vị nào”, BS Thượng cho biết. Để sẵn sàng trong mọi tình huống, theo BS Thượng, hiện Sở Y tế đã yêu cầu các BV lập ngay danh sách các bác sĩ “trực chiến” để gửi về sở, đến lúc gọi là phải có. TS Nguyễn Đình Phú, Phó Giám đốc BV Nhân dân 115, cũng cho biết “báo động đỏ liên viện” thực hiện cần thiết bởi trong một số trường hợp không phải BV nào cũng hoàn hảo. “Đừng có tự trọng, tự ái. BV mình không đủ năng lực thì cứ báo động đỏ, cứ gọi, các đơn vị bạn sẵn sàng tiếp ứng. Cái quan trọng trên hết là tính mạng người bệnh”, TS Phú nhìn nhận.
Theo PGS Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế TPHCM, báo động đỏ liên viện nằm trong kế hoạch hoạt động phản ứng nhanh cấp cứu người bệnh trong tình trạng nguy kịch có nguy cơ tử vong cao do Sở Y tế TPHCM đề ra. Quy trình báo động đỏ liên viện là quy trình phối hợp, hỗ trợ khẩn cấp giữa các BV nhằm cấp cứu người bệnh nguy kịch, cần sự phối hợp của nhiều chuyên gia có kinh nghiệm thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. “Mục tiêu của quy trình này là khẩn trương vừa hồi sức vừa tiến hành can thiệp phẫu thuật cấp cứu ngay cho bệnh nhân. Quy trình yêu cầu toàn bộ ê kíp hồi sức, phẫu thuật và các chuyên khoa liên quan phải có mặt tại phòng mổ trong thời gian sớm nhất có thể. Ngoài ra, việc này còn nhằm mục đích khẩn trương hồi sức tích cực chuyên sâu đối với những trường hợp diễn tiến xấu đột ngột, đe dọa tính mạng người bệnh”, PGS Bỉnh nói. Theo BS Bỉnh, trước mắt mới chỉ có một số BV triển khai quy trình “báo động đỏ” nhưng sắp tới bắt buộc thực hiện đại trà, phủ sóng trên toàn mạng lưới hệ thống BV cả công lẫn tư. (* Sài Gòn giải phòng (trang 1))
Tăng cường lấy mẫu giám sát dịch Zika
Ngày 23-9, Bộ Y tế cho biết đã có Công điện gửi Giám đốc Sở Y tế tỉnh, thành phố, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ/ Pasteur về tăng cường công tác phòng chống bệnh do virus Zika.
Theo đó, Bộ Y tế yêu cầu đẩy mạnh điều tra giám sát trường hợp bệnh, thực hiện lấy mẫu bệnh phẩm (huyết thanh và nước tiểu) các đối tượng nghi ngờ theo hướng dẫn của Bộ Y tế, tăng cường lấy mẫu tại các phòng khám (kể cả phòng khám tư nhân) và cộng đồng do người nhiễm virus Zika thường có triệu chứng nhẹ có thể không đến khám và điều trị tại bệnh viện. Kịp thời gửi mẫu bệnh phẩm về Viện vệ sinh dịch tễ, Pasteur khu vực để tiến hành xét nghiệm chẩn đoán xác định.
Thực hiện việc quản lý thai sản, khám sàng lọc phụ nữ có thai nghi ngờ nhiễm virus Zika để tiến hành tư vấn và xét nghiệm khi cần thiết. Tổ chức chiến dịch “Người dân tự diệt muỗi, lăng quăng phòng chống bệnh do virus Zika, bệnh sốt xuất huyết”. Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân để chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh. Tổ chức phun hóa chất diệt muỗi xử lý triệt để ổ dịch ngay khi phát hiện theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế…(* Sài Gòn giải phòng (trang 3))
