Bùng phát dịch sốt xuất huyết: “Cháy hàng” chống muỗi

Dịch sốt xuất huyết bùng phát và còn diễn biến phức tạp, ngay lập tức dịch vụ bán thuốc diệt muỗi và sản phẩm chống muỗi đua nhau mọc lên như nấm, đặc biệt tại Hà Nội và TPHCM. Nhiều khách hàng phải đặt lịch trước 3 ngày mới được cửa hàng bố trí người đến phun thuốc diệt muỗi. Tuy nhiên, chất lượng và độ an toàn của các loại thuốc này đến đâu, hiện vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ.

Đủ loại thuốc diệt muỗi nhập ngoại

Dịch sốt xuất huyết (SXH) lan rộng ở Hà Nội đang là nỗi lo cho nhiều người dân Thủ đô, người dân đang tìm mọi cách để diệt muỗi, phòng chống dịch. Anh Tạ Tiến Hùng (phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm) cho biết, anh vừa bỏ ra gần 2 triệu đồng để xịt thuốc diệt muỗi cho toàn bộ căn nhà 3 tầng của gia đình. Theo anh Hùng, trước đó cán bộ y tế phường có đến xịt thuốc nhưng sau 1, 2 tuần vẫn thấy có muỗi. “Do nhà có trẻ em nên tôi mua thuốc ngoại và thuê người đến xịt cho đảm bảo”, anh Hùng nói.

Theo khảo sát của PV, tại các tuyến phố như Đê La Thành, Trường Chinh, Minh Khai… đều có các cửa hàng bán thuốc diệt muỗi, diệt mối. Anh Duật (chủ cửa hàng trên phố Minh Khai) cho biết, thời điểm hiện tại, bán và phun thuốc diệt muỗi là doanh thu chính của cửa hàng. Doanh thu mỗi ngày riêng với dòng thuốc diệt muỗi trên dưới 10 triệu đồng. Những dòng rẻ nhất có gói Fedona 10SC, gói pha được với 1 lít nước, giá 15 ngàn đồng/gói. Cho đến những loại đắt như Permethrin 50EC (nhập từ Anh quốc) có giá 1,5 triệu đồng/1 lít. Tính thêm công thợ đi phun là 300 ngàn đồng/ngày.

Tại cửa hàng S.P trên phố Đê La Thành, chủ cửa hàng giới thiệu với PV hàng loạt sản phẩm diệt muỗi, từ liên doanh đến các loại nhập từ Đức, Bỉ, Anh… Ở đây còn có thêm gói bảo hành trong vòng 3 tháng, đảm bảo không còn côn trùng. Tuy nhiên, chủ cửa hàng cho biết, hiện nay thợ đều đã kín lịch. “Nếu muốn phun thuốc anh chọn thuốc rồi đặt tiền, 3 ngày nữa sẽ có thợ qua nhà phun thuốc cho anh”, chủ cửa hàng nói.

Đối với những gia đình có trẻ nhỏ, phụ huynh thường trang bị thêm cho các em đủ loại “vũ khí” chống muỗi. Trên thị trường hiện nay các sản phẩm chống muỗi hết sức đa dạng. Các sản phẩm đều được người bán quảng cáo có xuất xứ Hàn Quốc, Nhật Bản, tuy nhiên công dụng thì vẫn chưa được khẳng định. Theo nhiều khách hàng, các loại vòng tay hay huy hiệu đuổi muỗi quảng cáo rất tốt nhưng đến khi dùng trẻ em vẫn bị muỗi đốt như thường. Do đó, đa phần người dân vẫn chọn dịch vụ phun thuốc muỗi tại nhà, kết hợp thêm các lọ xịt để phòng chống dịch SXH đang lan rộng hiện nay.

Đủ cách diệt muỗi

Theo các chuyên gia y tế dự báo, SXH sẽ còn lan rộng trong những tháng tới, ngay lập tức các bà mẹ “bỉm sữa” tại TPHCM đã rỉ tai nhau những cách thức phòng chống muỗi. Ăn theo SXH, các dịch vụ diệt muỗi, sản phẩm chống muỗi tại TPHCM cũng thi nhau nở rộ.

Chỉ cần gõ cụm từ “phun thuốc xịt muỗi” trên Google là có cả chục công ty quảng bá thuốc nhập ngoại, không độc hại và công hiệu sau phun từ 3-6 tháng… để hấp dẫn khách hàng. Tại tiệm Hùng (H. Bình Chánh) chuyên bán nhang xông muỗi nay cũng kiêm thêm dịch vụ phun thuốc diệt muỗi tận nhà. Ông Huỳnh Văn Thành, chủ tiệm, bảo mấy ngày này không đủ người phục vụ khách. Ông kể, lo lắng muỗi gây bệnh SXH cho người nhà, trẻ em, rất nhiều gia đình yêu cầu chúng tôi đến tận nhà để phun thuốc diệt muỗi. Trong đó, đa số đều đặt lịch vào những ngày cuối tuần nên quá tải.

Trẻ em luôn là đối tượng được lo lắng hơn cả trước nguy cơ dịch SXH. Trên các trang mạng xã hội, các bà mẹ bỉm sữa bày nhau đủ cách pha chế thuốc xịt muỗi từ vỏ chanh, bưởi; xông nhà bằng sả… Các cửa hàng điện máy cũng không bỏ qua cơ hội khi giới thiệu hàng loạt máy lạnh có chức năng đuổi muỗi.

Các cửa hàng kinh doanh sản phẩm dành cho mẹ và bé cũng liên tục gửi tin nhắn qua điện thoại, facebook để tiếp thị từ nhang đuổi muỗi, vợt muỗi, bình xịt muỗi, đến máy đuổi muỗi, đèn diệt muỗi, vòng tay đuổi muỗi, kem xua muỗi, miếng dán đuổi muỗi, túi treo chống muỗi… Sản phẩm đều được giới thiệu hàng nhập, không ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhưng có giá khá rẻ.

Vòng đeo tay đuổi muỗi chỉ từ 8.000 - 30.000 đồng/vòng; combo 10 bộ dán đuổi muỗi gồm 60 miếng chỉ có 65.000 đồng; máy đuổi muỗi giá 100.000 đồng/SP, một lọ hương liệu có giá 60.000 đồng dùng đến hai tháng. Những chiếc túi treo đuổi muỗi có nhiều mức giá khác nhau như loại 60 ngày có giá 150.000đ – 160.000đ/túi, loại 180 ngày có giá 200.000đ – 220.000đ/túi và loại 360 ngày có giá trên 300.000 đồng/túi. Ngoài ra, còn có đèn diệt muỗi bằng tia cực tím, đèn bẫy và diệt muỗi có giá tầm 200.000đ – 300.000đ/cái (Tiền phong, trang 6).

 

Cẩn trọng với dịch vụ diệt muỗi tại nhà

Ông Hà Tấn Dũng, Trưởng phòng Ký sinh trùng côn trùng (Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội) cho biết, dù là phun thuốc muỗi theo hình thức dịch vụ hay phun theo chương trình miễn phí của hệ thống y tế dự phòng thì thuốc đều cần có sự kiểm định và cấp phép của Bộ Y tế.

Theo ông Dũng, hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại thuốc diệt muỗi được bán tràn lan và quảng cáo khắp nơi. Tuy nhiên người dân cần lưu ý, có những loại được phép sử dụng trong môi trường cho người, nhưng có những loại thuốc dùng cho nông nghiệp, không tốt cho sức khoẻ con người.

Bác sĩ Dũng cũng cảnh báo, trên thị trường xuất hiện nhiều loại thuốc diệt muỗi không nhãn mác, không bao bì ghi nguồn gốc sản phẩm. Trước kia, Bộ Y tế từng có quy định về việc những cơ sở phun hoá chất diệt côn trùng phải được phép của Bộ Y tế và được cấp chứng chỉ hành nghề, tập huấn chuyên môn nên việc thực hiện phun hoá chất được kiểm soát. Tuy nhiên từ năm 2001, khi các hộ kinh doanh chỉ cần có giấy phép kinh doanh là được thực hiện phun hoá chất thì thị trường này rất khó kiểm soát.

Theo ông Dũng, thông thường hoá chất diệt muỗi có tác dụng khoảng 6 tháng, tuy nhiên tại Hà Nội, tác dụng của hoá chất chỉ từ 2-3 tháng. Nguyên nhân là do muỗi ở Hà Nội bị kháng thuốc khá nhiều do thị trường này những năm qua loạn các sản phẩm diệt muỗi, môi trường phức tạp và thuận lợi cho muỗi gây bệnh phát triển.

Theo TS Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội, trong mùa bệnh SXH phát triển, biện pháp phun hóa chất không gian thường được ngành y tế dự phòng áp dụng để diệt muỗi truyền bệnh.

Hoá chất này diệt muỗi truyền bệnh SXH đang bay trong không trung và bám đậu ở các nơi khác với yêu cầu đạt ngay hiệu quả. Biện pháp này được thực hiện khi dịch bệnh SXH đang lan tràn hoặc mật độ hoạt động của muỗi truyền bệnh trở thành một vấn đề nan giải. Do hiệu lực của hóa chất diệt muỗi truyền bệnh không tồn lưu kéo dài nên trong thực tế, cần phải phun lặp lại vài lần.

Coi chừng tác dụng ngược

Trong vòng một tháng qua, gia đình chị Nguyễn Thị Phượng (Q. Bình Tân) đã thuê thợ phun thuốc nhà mình hai lần, thế nhưng chỉ sau một vài ngày, nhà vẫn có muỗi và lại còn nhiều hơn trước. TS Hoàng Minh Nam - khoa Hóa trường ĐH Bách khoa TPHCM cho rằng, có thể là do muỗi đã kháng thuốc.

Theo TS Nam, việc phun thuốc trừ muỗi tại gia hiện nay chỉ có tác dụng tiêu diệt muỗi có trong môi trường tại thời điểm phun. Sau một thời gian nhất định, thuốc bay hơi và hết tác dụng. Nơi nào quảng cáo thuốc diệt được muỗi trong thời gian dài là không đúng. Việc phun thuốc cũng cần tránh lạm dụng trong thời gian dài sẽ dẫn tới tình trạng muỗi kháng thuốc.

“Khi sử dụng các sản phẩm diệt, ngừa muỗi cần phải hết sức lưu ý và cẩn thận. Vì trong đó thường có hóa chất Tetramethrin, D-Phenothrin, Pemerthrin… là chất diệt côn trùng và có tác dụng cả trên người. Những chất này chứa clo hoặc phốt pho tác động lên hệ thần kinh, gây ra một số chứng bệnh như ngứa, tê, chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, thậm chí là co giật, thay đổi ý thức, tăng huyết áp.

Hệ nội tiết cũng chịu ảnh hưởng nếu nhiễm phải các loại hóa chất này, đặc biệt là nội tiết sinh dục với những biểu hiện như dậy thì sớm, gây hiếm muộn, vô sinh, tăng nguy cơ gây ung thư. Người tiêu dùng cũng đừng tin vào quảng cáo vì đó chỉ là chiêu bán hàng. Mua bất kỳ sản phẩm nào cũng phải căn cứ vào nhãn mác, chứng nhận của cơ quan chức năng in trên bao bì” - TS Nam khuyến cáo.

BS Nguyễn Trí Dũng - Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng TPHCM khuyến cáo: “Nếu người dân cứ chăm chăm tin vào lời quảng cáo những sản phẩm diệt, chống muỗi là hoàn toàn sai lầm. Tất cả các sản phẩm đều chỉ phát huy tác dụng trong một giai đoạn nào đó, chứ không thể công hiệu lâu dài.

Đó là chưa kể các sản phẩm liên quan đến hóa chất đều có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, theo tôi, chúng ta phải tìm được ổ muỗi trong gia đình xuất phát từ đâu, chỉ cần không để nước tù đọng thì muỗi sẽ không có nơi sinh sôi, phát triển. Người dân cũng phải ý thức trong việc phát quang cây cỏ, bụi rậm, không để cho muỗi có chỗ trú ngụ, sinh sản thì sẽ không còn SXH” - ông Dũng nhấn mạnh (Tiền phong, trang 6).

 

Hà Nội có gần 1.000 ổ dịch sốt xuất huyết

Hai tuần gần đây, khoa Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện E, Hà Nội) trung bình mỗi ngày khám cho hơn 80 trường hợp mắc SXH, trong đó có từ 25-30 trường hợp phải nhập viện. Bác sĩ Nguyễn Văn Hạnh, Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới cho biết, cao điểm ngày 24/7, số ca SXH điều trị tại khoa lên đến 80 người. Bệnh nhân B.T.L (29 tuổi, Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội) nhập viện ngày 22/7 trong tình trạng sốt cao, xuất huyết dưới da, đau cơ khớp. Bệnh nhân có SXH bội nhiễm. 

Hiện khoa đang theo dõi và điều trị cho 66 bệnh nhân mắc SXH. So với những đợt dịch của các năm trước, số lượng bệnh nhân mắc SXH năm nay có thể tăng gấp 2-3 lần. Bác sĩ Hạnh cho biết, qua điều trị thực tế cho thấy, các tình trạng biến chứng của bệnh nhân SXH gồm ho ra máu, xuất huyết âm đạo trước chu kỳ, đi ngoài phân đen, men gan tăng cao (phụ thuộc vào thể SXH nặng hay nhẹ)…

Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, từ đầu năm đến nay, ngành y tế Hà Nội đã ghi nhận 984 ổ dịch thì đến thời điểm hiện tại đã có 789 ổ dịch được khống chế. Những quận huyện Hà Nội có tỷ lệ người mắc SXH cao như Đống Đa, Hoàng Mai, Hai Bà Trưng, Hà Đông, Cầu Giấy, Hoài Đức, Thường Tín, Thanh Xuân, Ba Đình, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Thanh Oai…

PGS.TS Trần Đắc Phu cho biết, biện pháp phòng chống SXH chủ động, hiệu quả nhất là diệt muỗi, diệt lăng quăng và diệt bọ gậy. Tuy nhiên, ông Phu nhận định:  “Người dân đang rất chủ quan với bệnh, luôn cảm thấy đơn giản, vô can. Nhưng nếu bị SXH, bạn có thể tốn hàng triệu đồng điều trị. Có người đã tốn gần 30 triệu viện phí vì điều trị SXH, thậm chí số tiền còn lớn hơn nếu như xuất huyết não, xuất huyết nội tạng. Đã có 17 người tử vong vì căn bệnh mà nhiều người vẫn chủ quan này”.

Tại Phòng Nhiễm khuẩn tổng hợp (Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận một số bệnh nhân là sản phụ, có thai hoặc sau sinh mắc bệnh này. TS. Đỗ Duy Cường, Trưởng khoa cho biết, nếu thai phụ bị SXH thì cả mẹ và thai nhi đều có thể bị đe dọa đến tính mạng vì bệnh khó điều trị hơn so với người bình thường.

Phụ nữ mang thai những tháng đầu bị SXH có thể dẫn đến sảy thai, thai chết lưu. Đặc biệt, tình trạng tiểu cầu hạ có thể dẫn đến đẻ non và gây ra các biến chứng nặng như chảy máu khó cầm, rau bong non, tiền sản giật… dễ gây tử vong cho cả mẹ và thai nhi.

Sai lầm trong điều trị sốt xuất huyết khiến bệnh nặng hơn

Đã có 7 trường hợp tử vong do SXH gây nên sau khi vào điều trị tại BV Nhi đồng 1 TPHCM và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, từ đầu năm đến nay. Thông tin được TS- BS Nguyễn Minh Tuấn- Trưởng khoa SXH BV Nhi đồng 1 cho biết chiều qua.

Trong đó,  bệnh viện Nhi Đồng 1 có 3 trẻ em tử vong, bệnh viện Nhiệt đới TPHCM có 4 ca tử vong với biến chứng dẫn đến sốc nặng, suy đa tạng… Tình trạng sốt xuất huyết có thiên hướng tăng ở người lớn và bác sĩ cho rằng nhiều sai lầm khi điều trị tại nhà dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn.

TS.BS Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Sốt xuất huyết, bệnh viện Nhi Đồng 1, TPHCM cho biết, trong tháng 6 – 7 vừa qua, số ca sốt xuất huyết nhập viện tăng cao (khoảng 80-90 ca/tuần) gấp gần 2 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Số lượng ca bị biến chứng cũng tăng cao, trung bình từ 8-10 ca/tuần.

Tính từ đầu năm đến nay, bệnh viện Nhi Đồng 1 tiếp nhập gần 2.000 ca sốt xuất huyết. Ghi nhận trong ngày 25/7, có đến 110 bệnh nhi đang được điều trị tại đây, trong đó có 9 ca nặng, có dấu hiệu bị sốc.

Bác sĩ Tuấn cho biết việc phụ huynh tuỳ tiện dùng thuốc hạ sốt cho trẻ gây mất khả năng phát hiện sốt xuất huyết; một số loại thuốc hạ sốt quá mạnh có thể gây xuất huyết tiêu hoá, tổn thương gan. “Tránh ăn những đồ ăn có màu nâu, đen để khi bệnh nhân ói có thể phán đoán được xuất huyết tiêu hoá…”- bác sĩ Tuấn khuyên (Tiền phong, trang 7).

 

Căng thẳng với gần 1.000 ổ dịch sốt xuất huyết

Ngày 25-7, Ban Chỉ đạo Phòng chống dịch bệnh TP Hà Nội đã họp khẩn cấp bàn biện pháp phòng, chống dịch SXH trong bối cảnh dịch đang tiếp tục gia tăng, lan rộng. Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Ngô Văn Quý nhấn mạnh, bằng mọi biện pháp phải ngăn chặn không để dịch kéo dài, lan rộng.

Nhiều hộ dân không hợp tác

Ông Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, từ đầu năm đến nay, toàn thành phố ghi nhận 6.699 bệnh nhân mắc SXH, đứng thứ ba cả nước về số mắc (sau TP.HCM và Đà Nẵng).

Đến nay, hầu hết bệnh nhân mắc SXH đã được điều trị khỏi và ra viện, hiện còn khoảng 700 trường hợp (chiếm 10%) đang điều trị tại các bệnh viện. Cũng từ đầu năm đến nay, thành phố đã ghi nhận tới 984 ổ dịch SXH nhưng nhờ khoanh vùng và xử lý kịp thời nên đã có 789 ổ dịch được khống chế (qua 14 ngày không ghi nhận ca mắc mới), chiếm 80%.

Tính đến ngày 21-7, thành phố đã thực hiện 531 chiến dịch vệ sinh môi trường diệt bọ gậy; 56 chiến dịch phun hóa chất diện rộng và 36 lượt phun bằng máy phun cỡ lớn trên ô tô vào ban đêm tại các xã,  phường trọng điểm có nhiều bệnh nhân, với tổng cộng 53.429 hộ gia đình đã được phun hóa chất và xử lý, đạt 86%.

Đáng chú ý, trong các chiến dịch phun hóa chất kể trên, vẫn còn có 5% số hộ gia đình không đồng ý phun và 9% số hộ gia đình đi vắng. Đấy là chưa kể việc xử lý chưa triệt để với một số khu vực đất trống, khu đất xen kẹt, công trường. Cùng đó, một số người dân còn chủ quan, lơ là xem thường bệnh SXH, chưa chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh dịch…

Cho rằng tình trạng này chính là một rào cản trong công tác phòng chống dịch bệnh hiện nay, bà Phạm Thị Hòa, Phó Chủ tịch UBND quận Hà Đông cho rằng, dù lực lượng chính quyền, các hội đoàn thể có vào cuộc tích cực đến mấy thì cũng không ngăn được dịch SXH nếu người dân không vào cuộc, không có ý thức phòng chống. Chỉ khi mỗi người dân, mỗi gia đình có ý thức tự phòng chống cho mình thì mới góp phần hạn chế được tình hình dịch SXH.

Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Khắc Hiền cũng nhấn mạnh, phòng chống dịch SXH không phải chỉ tập trung tại những điểm nóng, những nơi có ổ dịch mà lại để hổng nhưng nơi chưa phát sinh dịch. Vậy nên, việc phòng chống phải thường xuyên, liên tục, không lơ là ở tất cả các địa bàn. Đối với những cơ quan, xí nghiệp, công trình xây dựng chưa làm tốt công tác phòng dịch, không hợp tác với ngành chức năng thì cần xử lý nghiêm để làm gương.

Đề xuất tăng kinh phí, lập đội chống dịch ở cấp xã

Bàn về các giải pháp cần tăng cường để phòng chống dịch SXH trong bối cảnh dịch này vẫn đang gia tăng, đại diện Trung tâm Y tế quận Đống Đa - địa bàn chiếm tới 21% tổng số ca mắc SXH toàn thành phố cho biết, hiện quận đang triển khai hệ thống cộng tác viên, đi kiểm tra việc diệt bọ gậy từng hộ gia đình.

Ngoài ra, các phường cũng lập danh sách các hộ có phòng thuê trọ, các đơn vị, xí nghiệp, công trường xây dựng để kiểm soát công tác phòng chống dịch. Còn ông Khuất Văn Sơn - Giám đốc Trung tâm y tế huyện Thanh Trì đề xuất thành phố cho phép thành lập đội chống dịch bệnh tại các xã và xin cơ chế về kinh phí để đội này hoạt động có hiệu quả… 

Trước tình hình trên, chỉ đạo tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Ngô Văn Quý yêu cầu các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện thực hiện nghiêm Chỉ thị số 13 của UBND TP Hà Nội về công tác phòng, chống SXH.

Trong đó, Sở Y tế cần tiếp tục phối hợp với UBND các quận, huyện, thị xã triển khai quyết liệt, có hiệu quả các chiến dịch vệ sinh môi trường, diệt bọ gây, phun hóa chất diệt muỗi; đồng thời chỉ đạo hệ thống y tế giám sát phát hiện sớm ca bệnh, đảm bảo cơ số thuốc, nhân lực, giường bệnh để tiếp nhận và điều trị bệnh nhân SXH, hạn chế thấp nhất số tử vong.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Ngô Văn Quý cũng yêu cầu Sở Y tế tổng hợp trình UBND TP nhu cầu trang thiết bị, hóa chất, kinh phí để thành phố xem xét bổ sung đảm bảo nguồn kinh phí cho phòng chống dịch phù hợp, không để thiếu kinh phí phòng chống dịch. Đặc biệt, chính quyền địa phương các cấp cần vào cuộc mạnh mẽ hơn, xử phạt nghiêm các cá nhân, đơn vị không hợp tác phòng chống dịch SXH, quyết không để dịch kéo dài, lan rộng (An ninh Thủ đô, trang 6; Hà Nội mới, trang 1). 

 

Bao giờ “dẹp loạn” giá thuốc?

Việc loạn giá thuốc đã được đưa ra bàn thảo từ lâu, tuy nhiên trên thực tế việc quản lý chưa đạt yêu cầu. Để trị "bệnh" này, Chính phủ đã ban hành Nghị định 54/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Dược. Với những quy định cụ thể về các biện pháp quản lý giá thuốc, sau gần một tháng Nghị định có hiệu lực, giá thuốc vẫn "mỗi nơi mỗi kiểu" và giá bán lẻ cao hơn nhiều so với quy định. Xem ra, việc "dẹp loạn" giá thuốc vẫn là câu hỏi khó trả lời...

Mỗi nơi mỗi giá 

Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý dược, Bộ Y tế Nguyễn Tất Đạt, Nghị định 54/2017/NĐ-CP (hiệu lực từ ngày 1-7) đã quy định về các biện pháp quản lý giá thuốc. Cụ thể, cơ sở kinh doanh dược không được bán thuốc khi chưa có giá kê khai, kê khai lại được công bố trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế do chính cơ sở sản xuất hoặc cơ sở đặt gia công, cơ sở nhập khẩu thuốc đó kê khai, kê khai lại. Cơ sở kinh doanh dược không được bán buôn, bán lẻ thuốc cao hơn mức giá kê khai, kê khai lại được công bố và lợi nhuận bán lẻ chỉ từ 2 đến 15%. 
Thế nhưng, theo khảo sát của phóng viên Báo Hànộimới, tại mỗi cửa hàng, quầy thuốc người bán lại đưa ra nhiều mức giá khác nhau, thậm chí chênh lệch nhiều lần. Dù các cơ sở kinh doanh thuốc đã niêm yết và bán đúng giá công khai, nhưng mức giá này lại cao hơn nhiều lần so với quy định. Trong khi đó, thuốc là mặt hàng đặc trưng mà người bệnh khó có thể hoặc không thể mặc cả. Vì vậy, dù giá cao nhưng để bảo đảm tính mạng, người bệnh vẫn phải chấp nhận mua. Và khi thuốc trên thị trường rơi vào cảnh loạn giá, người chịu thiệt không ai khác là bệnh nhân.

Khảo sát tại 4 quầy thuốc quanh khu vực Bệnh viện Đa khoa Đức Giang (quận Long Biên), thuốc Fugacar có 3 giá bán khác nhau, trung bình 17.000 đồng/viên, cao nhất lên tới 19.000 đồng/viên. Theo giá kê khai tại Cục Quản lý dược ngày 30-6, loại thuốc này có giá 13.700 đồng/viên. Như vậy, theo quy định giá bán lẻ chỉ được bán 14.659 đồng/viên. Tương tự, trên phố Ngọc Lâm (quận Long Biên), tại cửa hàng thuốc dược sĩ Đào Thị Lam, một lọ thuốc “Bổ phế chỉ khái lộ” của Công ty cổ phần Dược phẩm Nam Hà được bán với giá 25.000 đồng, còn cửa hàng thuốc Phúc Hải lại bán với giá 22.000 đồng/lọ. Trong khi đó, giá kê khai loại thuốc này tại Cục Quản lý dược ngày 14-7 là 12.000 đồng và theo quy định, giá bán lẻ chỉ vào khoảng 13.200 đồng.

Chị Lê Thu Huyền (ở Khu đô thị Văn Phú, quận Hà Đông) than phiền, chồng chị được bác sĩ kê đơn thuốc Diflazon (150mg) điều trị nấm dạ dày. Theo chỉ định, loại thuốc này phải uống 1 viên/ngày và uống liên tục trong vòng 3 tháng/đợt điều trị. Trong đợt điều trị đầu tiên, chị Huyền mua tại hiệu thuốc gần nhà với giá 75.000 đồng/viên. Sau đó, chị tìm đến cửa hàng thuốc trên phố Quốc Tử Giám (quận Đống Đa) mua chỉ với giá 65.000 đồng/viên. “Mỗi viên thuốc chênh nhau 10.000 đồng. Như vậy, mỗi đợt điều trị kéo dài 3 tháng, người bệnh bị “móc túi” số tiền lên đến 900.000 đồng” - chị Huyền nói.

Tăng cường kiểm tra giá thuốc 

Theo Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ chi tiêu của người Việt Nam cho chữa bệnh là 43%, chiếm tỷ lệ khá cao trên thế giới và chi phí tiền thuốc chiếm khoảng 60% chi phí điều trị. Do đó, kiểm soát giá thuốc có ý nghĩa quan trọng trong giảm chi phí điều trị. Đề cập đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 11/2016/TT-BYT ngày 11-5-2016 quy định về giá thuốc đấu thầu. Theo đó, danh mục giá thuốc được phân ra 3 loại: Thuốc trong bệnh viện công lập dùng qua bảo hiểm chi trả; các quầy thuốc trong bệnh viện công lập và quầy thuốc bán lẻ ngoài bệnh viện. Đối với quầy thuốc trong bệnh viện, Bộ Y tế đã thành lập trung tâm đấu thầu thuốc tập trung để đưa ra giá tham chiếu, cao nhất và thấp nhất sử dụng trên toàn quốc. Hiện tại, Bộ Y tế quản lý khá tốt khu vực quầy thuốc này. 

Đối với quầy thuốc bán lẻ ngoài bệnh viện, người dân có thể mua thuốc ở bất kỳ đâu mà không cần có đơn của bác sĩ, khiến tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh gia tăng cao như hiện nay. Việc này người đứng đầu ngành Y tế đã nhận trách nhiệm và cố gắng chấn chỉnh trong thời gian tới. Về việc giá giữa các quầy thuốc bán lẻ khác nhau là do quy luật thị trường. Dựa trên giá kê khai được Cục Quản lý dược công bố công khai trên website của ngành, người tiêu dùng có thể chọn quầy thuốc có giá bán phù hợp. Tuy nhiên, nhìn nhận từ thực tế, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng, giá thuốc bán lẻ chênh lệch quá nhiều, cần phải được quản lý tốt hơn. Một số loại thuốc có giá cao, thường tập trung ở nhóm biệt dược, do vấn đề bản quyền. Hiện tại, có gần 700 biệt dược có bản quyền, Bộ Y tế sẽ nắm bắt nhu cầu và tổ chức đàm phán giá với đối tác cung cấp. Bộ Y tế cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương để tăng cường giám sát, kiểm tra, xử lý các cơ sở bán thuốc vi phạm về giá theo quy định. Hy vọng, với việc ra đời của hàng loạt các văn bản, các quy định, cộng với sự vào cuộc mạnh mẽ của cơ quan quản lý, thời gian tới, thị trường thuốc tân dược sẽ được “dẹp loạn”, đi vào nền nếp (Hà Nội mới, trang 1).

 

Tập trung toàn lực để phòng và cứu chữa bệnh nhân sốt xuất huyết

Đây là cảnh báo của Bộ Y tế tại Hội nghị trực tuyến tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh diễn ra chiều 24/7 tại 2 điểm cầu Hà Nội và TP.HCM. Tại hội nghị này, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến yêu cầu các bệnh viện phải sàng lọc, phân loại bệnh nhân, nhẹ chuyển tuyến dưới, giữ lại ca nặng tập trung cứu chữa...

Gần 60.000 ca mắc SXH, 17 trường hợp tử vong

Thông tin tại hội nghị cho biết, dịch SXH đang bùng phát một cách mạnh mẽ trên địa bàn cả nước ta, đặc biệt là ở Hà Nội và một số tỉnh phía Nam như Đồng Nai, Bình Dương và TP.HCM. Hiện tại, cả nước ghi nhận gần 60.000 ca mắc, trong đó có 17 người tử vong do SXH. Số mắc tăng 9,7% so với cùng kỳ của năm 2016. Mùa mưa là mùa của bệnh SXH, dịch xuất hiện quanh năm ở miền Nam, đặc biệt là Tây Nam Bộ, miền Bắc năm nay dịch đến sớm hơn. Tại miền Bắc, bệnh gặp ở người lớn nhiều hơn, trong khi ở phía Nam trẻ em mắc nhiều hơn.

PGS.TS. Trần Đắc Phu - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng thông tin, hiện nay ở miền Bắc số bệnh nhân chỉ tập trung tại Hà Nội với tỷ lệ 53,7/100.000 dân. Trong đó Đà Nẵng là 473/100.000 dân, TP.HCM là 137,5/100.000 dân. Trung bình cả nước số mắc là 48/100.000 dân.

Tại Hà Nội, ông Hoàng Đức Hạnh - Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, hiện nay số mắc đã tăng lên gần 7.000 ca, gấp 6-7 lần so với cùng kỳ, trong đó có 3 ca tử vong. Hiện 28 BVĐK của Hà Nội đều có bệnh nhân SXH vào điều trị. Trong đó, BVĐK Xanh Pôn, Thanh Nhàn, Đống Đa có lượng bệnh nhân đông nhất.

PGS.TS. Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur, TP.HCM nhận định, thời tiết mùa mưa xen lẫn mùa khô đang tạo điều kiện cho côn trùng gia tăng. Bệnh SXH năm nay có sự gia tăng týp D2 (týp phổ biến những năm qua là D1, D4). Như vậy, những người chưa có miễn dịch sẽ gia tăng tỷ lệ mắc bệnh.

PGS.TS. Trần Đắc Phu dự báo, trong những tháng cuối năm 2017, dịch SXH vẫn diễn biến phức tạp do hiện đang bước vào mùa dịch, cùng đó mùa nóng kéo dài nhuận 2 tháng 6 âm lịch cũng là nguyên nhân khiến dịch SXH gia tăng.

Muỗi gây bệnh SXH đốt nhiều nhất vào buổi sáng

Trước sự gia tăng của dịch bệnh SXH, một số bệnh viện trên địa bàn Hà Nội xảy ra tình trạng nằm ghép 2 người một giường như Bạch Mai, Bệnh Nhiệt đới TW... Tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến tỏ ra khá gay gắt trước tình trạng này.

Nhắc lại bài học kinh nghiệm sâu sắc từ dịch sởi năm 2014, Bộ trưởng lưu ý các bệnh viện không phải bệnh nhân nào đến cũng nhận. Bệnh nhân vào viện thì phải tiếp đón tử tế; phân loại, lọc bệnh, trường hợp nhẹ chuyển tuyến dưới - chỉ hạ sốt, theo dõi, tập trung cấp cứu các ca nặng. Đồng thời Bộ trưởng cũng yêu cầu bệnh viện tuyến cuối tập huấn nhanh tất cả các bệnh viện, thực hiện nghiêm phác đồ điều trị, luôn sẵn sàng cơ chế thuốc...

“Không được để quá tải bệnh viện, không được nằm ghép. Việc nằm ghép cũng dễ làm lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Khi số lượng bệnh nhân quá lớn thì điều dưỡng, bác sĩ không thể đủ sức theo dõi. Tôi rất sốt ruột nên phải tổ chức cuộc họp này”, Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, kinh nghiệm điều trị SXH tại khu vực miền Nam cho thấy từ con số hàng trăm ca tử vong do SXH nay ca tử vong đã giảm xuống hai con số. Điều này đạt được do sự phân loại bệnh nhân. Không thể để bệnh nhân SXH độ 1-2 nằm lẫn độ 3-4 sẽ khó trong việc giám sát, phát hiện nguy cơ biến chứng vì quá tải.

Giải thích tình trạng này, TS. Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TW cho biết, từ đầu năm đến nay BV tiếp nhận khám hơn 7.000 bệnh nhân SXH, số nhập viện chỉ hơn 700. BV tiến hành sàng lọc bệnh nhân, cho nhập viện theo dõi những người vào ngày thứ 3 của bệnh, có dấu hiệu cảnh báo nguy cơ biến chứng... “Bệnh nhân vào viện được khám sàng lọc, phân loại, 3 xe cấp cứu của bệnh viện được huy động liên tục vận chuyển bệnh nhân để giảm tải. Tuy nhiên, có trường hợp nhẹ bác sĩ tư vấn cho về nhà theo dõi thì bệnh nhân vác gậy đuổi, thậm chí dọa về nhà có vấn đề gì thì sẽ kiện bệnh viện”, TS. Kính nói.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, hiện nay bệnh SXH chưa có vắc-xin phòng bệnh, thuốc điều trị đặc hiệu nên việc phòng bệnh là quan trọng nhất. SXH là bệnh do muỗi vằn Aedes aegypti truyền bệnh. Đặc điểm của loại muỗi này là thích đẻ nước sạch - nước mưa, nước đọng, phát triển rất nhanh. Loại muỗi này cũng đốt vào ban ngày, chủ yếu 8-10h sáng, loại muỗi đốt vào buổi tối là muỗi truyền sốt rét, viêm não. Do đó Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị liên quan tăng cường các giải pháp dự phòng, đánh giá đầy đủ các yếu tố nguy cơ của dịch, kịp thời xử lý những ổ dịch nhỏ, không để SXH lây lan trên diện rộng. Việc truyền thông cần có giải pháp trọng điểm, không truyền thông theo kiểu “hô khẩu hiệu”.

Cũng tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế lưu ý, ngoài những dịch bệnh thường gặp, các địa phương cần theo dõi sát các bệnh viêm não Nhật Bản, viêm não mô cầu và nhiều bệnh viêm não khác. Bộ trưởng  cũng yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ cấp đầy đủ cơ số thuốc đảm bảo vệ sinh môi trường, diệt côn trùng, vắc-xin phòng bệnh cho những tỉnh thành bị ảnh hưởng bởi mưa bão, đồng thời kêu gọi cộng đồng trong mùa mưa bão cần thực hiện triệt để phương châm ăn chín, uống chín, tăng cường diệt ruồi, diệt muỗi, côn trùng, chủ động vệ sinh môi trường để hạn chế tối đa sự tác động từ môi trường bị ô nhiễm (Sức khỏe & Đời sống, trang 3).