Mua kháng sinh như mua rau
Ý kiến trên là của ông Cao Hưng Thái, Phó Cục trưởng Khám Chữa bệnh (Bộ Y tế), tại buổi họp báo về vấn đề kháng kháng sinh do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) tổ chức ngày 29/11, tại Hà Nội. Theo ông Thái, ở Việt Nam, tỷ lệ tiền thuốc sử dụng cho chữa bệnh là 50%, trong đó, thuốc kháng sinh chiếm tới 33%, là con số rất lớn. “Do vậy, hậu quả sử dụng bừa bãi kháng sinh rất trầm trọng. Người bệnh kéo dài thời gian trị bệnh, tiền thuốc nhiều hơn và nguy cơ tử vong hiện hữu”- ông Thái nói. Ông Thái cũng cho biết, theo một nghiên cứu năm 2011, tỷ lệ người dân ở nông thôn (chiếm 91%) tự mua thuốc chữa bệnh cao hơn thành thị (88%). Cùng đó, việc sử dụng kháng sinh trong thuốc chữa bệnh, tuyến trung ương 30%, tuyến tỉnh 35% và tuyến huyện tới 45% (Tiền phong, trang 6).
Bác sỹ cũng lạm dụng kháng sinh
Lạm dụng thuốc kháng sinh trên người và trong chăn nuôi ở Việt Nam đã ở mức báo động đỏ, dẫn đến tình trạng kháng thuốc nghiêm trọng. Tăng chi phí khám chữa bệnh, tăng nguy cơ tử vong do kháng thuốc đang là mối lo hiện hữu nếu vẫn còn tình trạng mua kháng sinh dễ như mua rau hiện nay.
Hầu hết vi khuẩn đã kháng thuốc
Ông Locky Wai, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam thông tin, tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh trên người và động vật đang diễn ra phổ biến ở nhiều quốc gia, đe dọa đến sức khỏe con người cũng như an toàn thực phẩm. “Khi sử dụng thuốc kháng sinh sai, dùng không đủ liều hoặc lạm dụng sẽ khiến các loại vi khuẩn có thể kháng lại thuốc, và khi đó, bệnh sẽ trở nên khó điều trị hơn. Thậm chí, những ca phẫu thuật đơn giản như mổ đẻ, hay viêm phổi nhẹ cũng có thể nguy hiểm đến tính mạng vì nhiễm trùng do kháng thuốc”, ông Locky Wai bày tỏ.
Đại diện WHO tại Việt Nam thông tin, với tình trạng vi khuẩn kháng thuốc, ước tính đến năm 2050, chi phí khám chữa bệnh sẽ tăng từ 1,1% hiện nay lên mức 3,8% tổng GDP toàn cầu, tương đương thiệt hại do cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 gây ra.
Tại Việt Nam, ông Cao Minh Thái, Phó Cục trưởng cục Khám chữa bệnh, Bộ Y tế Việt Nam nhìn nhận: “Tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh ở Việt Nam hiện rất trầm trọng, hầu hết các chủng vi khuẩn đã kháng kháng sinh, có rất nhiều vi khuẩn kháng nhiều loại kháng sinh, thậm chí có chủng vi khuẩn đã biến đổi gen kháng với tất cả các loại kháng sinh”.
Lãnh đạo Cục Khám chữa bệnh thông tin, tỷ lệ sử dụng kháng sinh ở Việt Nam rất cao, trong các cơ sở khám chữa bệnh, tỷ lệ tiền thuốc chiếm đến gần 50% chi phí khám chữa bệnh và 33% tiền thuốc là chi phí cho kháng sinh. “Khi vi khuẩn kháng thuốc, người bệnh sẽ phải điều trị kéo dài hơn, thậm chí không khỏi, chi phí cho y tế tăng cao. Với điều kiện kinh tế còn khó khăn như hiện nay, việc chi tiêu một số tiền quá lớn cho chữa bệnh thì nguy cơ tái nghèo khá lớn”, ông Cao Minh Thái nhận định.
90% tự mua kháng sinh điều trị
Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh ở Việt Nam hiện nay là do nhận thức của người dân, thậm chí cả đội ngũ cán bộ y tế về kháng sinh chưa đầy đủ. Một khảo sát của Cục Khám chữa bệnh được thực hiện vào năm 2011 cho thấy, 88% người dân sống ở các đô thị tự mua kháng sinh về sử dụng, còn ở nông thôn tỷ lệ này lên tới 91%.
“Người dân sử dụng kháng sinh một cách tùy tiện, tự mua về dùng mà không có chỉ định của bác sỹ, trong khi các nhà thuốc vô tư bán kháng sinh cho người dân dù không có đơn. Thậm chí, đội ngũ y bác sỹ tại các bệnh viện, cơ sở khám chữa bệnh cũng lạm dụng, có khi chưa cần thiết phải dùng kháng sinh nhưng cũng cứ kê, đặc biệt là với trẻ em. Đáng nói, có những đơn thuốc bác sỹ kê đến 2 loại kháng sinh”, ông Cao Minh Thái nêu rõ.
Cũng theo ông Cao Minh Thái, mặc dù đã có quy định cấm các nhà thuốc bán kháng sinh khi không có đơn, nhưng tình trạng này vẫn xảy ra phổ biến đến mức, mua kháng sinh ở Việt Nam được ví “dễ như mua rau”.
Ngoài ra, tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cũng là thủ phạm gây kháng thuốc cho con người. Theo thông tin của Tiến sỹ Pawin Padungtod, điều phối viên quốc tế của Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) tại Việt Nam, hiện có đến 27 nhóm thuốc kháng sinh được dùng trên động vật, thủy sản.
Con người sử dụng những thực phẩm tồn dư kháng sinh lâu dần cũng sẽ kháng thuốc. Còn bà Socorro Escalante, điều phối viên WHO tại Việt Nam cho rằng, nếu không có quy định chặt chẽ việc bán thuốc thì tình trạng sử dụng thuốc kháng sinh dễ dãi còn tiếp diễn. Do vậy, Bộ Y tế cần kiểm soát mạnh mẽ hơn việc này, để đảm bảo sử dụng thuốc kháng sinh một cách có trách nhiệm trong y tế cũng như trong lĩnh vực thú y (An ninh thủ đô, trang 6; Lao động, trang 1; Nông thôn ngày nay, trang 5; Tuổi trẻ, trang 14).
Bệnh viện Bạch Mai khám, tư vấn miễn phí bệnh phổi tắc nghẽn
Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ngày 3-12 tới sẽ tổ chức khám và tư vấn miễn phí bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cho người dân khu vực Hà Nội và một số tỉnh lân cận. Đây là hoạt động của Dự án phòng chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản, nhằm hưởng ứng ngày bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính toàn cầu năm 2016 với chủ đề "Breathe in the knowledge - Thấu hiểu từng hơi thở".Theo thông tin từ Bộ Y tế, mặc dù những năm gần đây y học đã có nhiều cố gắng trong chẩn đoán cũng như điều trị nhưng tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong của bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản vẫn tiếp tục gia tăng trên toàn thế giới cũng như ở Việt Nam. Những kết quả ban đầu trong nghiên cứu dịch tễ học ở Việt Nam cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là 4,2% và tỷ lệ mắc hen phế quản là 4,1% trong dân số.
Vì vậy, việc tầm soát và phát hiện bệnh sớm là cơ hội tốt cho các bệnh nhân nâng cao nhận thức về loại bệnh trên nhằm kiểm soát và phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Người dân Hà Nội và các khu vực lân cận khi tới khám sẽ được các bác sỹ của Trung tâm Hô hấp (Bệnh viện Bạch Mai) khám nội khoa, đo lưu lượng đỉnh kế, đo chức năng hô hấp, phát thuốc miễn phí cho các đối tượng mới được chẩn đoán mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và đưa vào chương trình quản lý ngoại trú. Đối tượng đến khám là người dân trên 40 tuổi và có các yếu tố nguy cơ như: Hút thuốc lá, thuốc lào trên 10 năm; Trực tiếp đun bếp (than, củi, rơm, rạ) trên 30 năm; Khó thở nặng dần theo thời gian; Ho liên tục nhiều tháng, nhiều năm; Thường xuyên khạc đờm vào buổi sáng. Hoạt động khám, tư vấn cho người dân sẽ diễn ra trong cả ngày thứ Bảy (3-12) (An ninh thủ đô, trang 6).
Bệnh viện Bạch Mai có bãi gửi xe mới
Trao đổi với phóng viên Báo Hànộimới chiều 29-11, ông Dương Đức Hùng, Trưởng Phòng kế hoạch tổng hợp (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, thời gian qua, bệnh viện đã phải lùi thời điểm đóng cửa bãi gửi xe trước khu vực Viện Sức khoẻ Tâm thần để tìm phương án cho bãi gửi xe mới. Dù việc làm này đã ảnh hưởng đến tiến độ thi công dự án cải tạo, nâng cấp bệnh viện nhưng vì thấu hiểu nỗi khó khăn của bệnh nhân, người nhà bệnh nhân trong việc gửi xe nên lãnh đạo bệnh viện vẫn quyết định tạm lùi thời hạn. Chủ trương của bệnh viện sẽ không đóng cửa bãi gửi xe đột ngột làm ảnh hưởng đến người dân. Cũng theo ông Dương Đức Hùng, hiện tại, bệnh viện đang phối hợp với công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội triển khai bãi gửi xe mới dưới gầm cầu vượt Ngã Tư Vọng. Khi nào phía công ty thu xếp xong bãi giữ xe mới thì khi đó bệnh viện mới đóng cửa bãi gửi xe hiện tại. Trong thời gian này, công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội lắp đặt biển chỉ dẫn, căng dây để chuẩn bị phục vụ người dân tại bãi gửi xe mới. Công ty này cũng sẽ phụ trách quản lý bãi giữ xe nói trên. Dự kiến, từ ngày 3-12 tới, công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội bắt đầu triển khai bãi đỗ xe mới dưới gầm cầu vượt Ngã Tư Vọng trong thời gian bệnh viện Bạch Mai tiến hành nâng cấp, sửa chữa. Theo thống kê của bệnh viện Bạch Mai, mỗi ngày có 4.000 người đến khám bệnh, số phương tiện gửi dự tính là trên 2.000 xe máy. Khi khu nhà mới của bệnh viện hoàn thiện có thể lưu trú đến 8.000 bệnh nhân, gấp đôi hiện tại. Dự kiến, bệnh viện sẽ dành 3 tầng hầm trong toà nhà 9 tầng này để trông giữ xe (Hà Nội mới, trang 5; Gia đình & Xã hội, trang 16).
Kiểm tra các cơ sở 'cò' dẫn bệnh nhân tới
Liên quan đến vụ “Cò” khám chữa bệnh lộng hành Báo Thanh Niên phản ánh (ngày 28 - 29.11), sáng 29.11, Thanh tra Sở Y tế TP.HCM kiểm tra đột xuất các cơ sở được cho là “cò” đưa bệnh nhân đến đây. Cụ thể, đoàn đến kiểm tra tại nhà thuốc Ngọc Hà, phòng khám (PK) nội tổng quát (cùng địa chỉ 259 Hòa Hảo, P.4, Q.10) và phòng chẩn đoán hình ảnh Hoàn Hảo (gồm phòng xét nghiệm, phòng điện tim và phòng siêu âm, X-quang, cùng địa chỉ 268 Hòa Hảo, P.4, Q.10).
Đường dây “móc túi” người bệnh
Trước khi thanh tra y tế đến nơi, ở số 259 Hòa Hảo có nhiều bệnh nhân ra vào khám bệnh, mua thuốc. Lúc 10 giờ thanh tra đến nơi thì nhiều nhân viên ở đây cởi áo blouse lẻn đi mất. Tại thời điểm kiểm tra, phòng khám nội tổng quát có gần 10 bệnh nhân đang chờ khám, xét nghiệm. Thanh tra hỏi: “Có cô bác nào được “cò” hướng dẫn vào đây không?”. Ban đầu chỉ có ông Võ Đồng (72 tuổi, Hàm Thuận Nam, Bình Thuận) giơ tay; một lúc sau có thêm 3 cánh tay nữa đưa lên, đó là 3 mẹ con bà Ngô Thị Phiến (61 tuổi, Bạc Liêu).
Ông Đồng cho biết lúc sáng sớm ông đến Trung tâm chẩn đoán y khoa Medic (PK đa khoa Medic) thì có một “cò” hướng dẫn “khám dịch vụ cho nhanh” và đưa ông qua số 259. “Tôi cứ ngỡ đây là thuộc Medic”, ông Đồng nói. Tại đây ông đóng 80.000 đồng để đo huyết áp, bác sĩ khám chỉ định ông đi xét nghiệm ở địa chỉ 268 Hòa Hảo với hơn 1,5 triệu đồng.
Cùng cảnh ngộ, sáng cùng ngày, 3 mẹ con bà Ngô Thị Phiến từ Bạc Liêu lên PK đa khoa Medic cũng bị “cò” đưa qua đây. Khi đoàn thanh tra đến thì bà mới biết mình đi khám nhầm nơi. “Họ nói qua khám dịch vụ cho nhanh, tôi tưởng bên này là PK dịch vụ của Medic”, con gái bà Phiến nói. 3 mẹ con bà Phiến tốn gần 5 triệu đồng cho tiền thuốc, xét nghiệm.
Qua lời kể của các nạn nhân với đoàn thanh tra thì thấy, đường dây khép kín làm ăn của “cò” khám chữa bệnh tại khu vực trước PK đa khoa Medic: “Cò” bắt bệnh từ PK đa khoa Medic dẫn vào khu vực nhà thuốc Ngọc Hà. Tại đây, nếu là người dưới quê lên sẽ đóng 80.000 đồng, còn người TP là 150.000 đồng (tiền dịch vụ cho rằng đi khám nhanh tại Medic!). Sau khi đo huyết áp, bệnh nhân được chỉ định siêu âm, xét nghiệm, chụp X-quang tại số 268 Hòa Hảo; rồi kê toa quay lại nhà thuốc Ngọc Hà mua.
Nhiều sai phạm
Kết quả kiểm tra PK nội ở số 259 Hòa Hảo, thanh tra phát hiện cả 4 bác sĩ tham gia khám chữa bệnh đều không xuất trình được chứng chỉ hành nghề tại thời điểm kiểm tra. Có nhiều phiếu X-quang, xét nghiệm của phòng chẩn đoán hình ảnh Hoàn Hảo có ở đây. Thanh tra yêu cầu phòng khám chấm dứt ngay hợp tác với bác sĩ khi chưa được phép của Sở Y tế. Tại nhà thuốc Ngọc Hà, thanh tra ghi nhận bán thuốc quá giá niêm yết. Tại phòng chẩn đoán hình ảnh Hoàn Hảo số 268 Hòa Hảo (gồm phòng xét nghiệm, phòng điện tim và phòng siêu âm, X-quang), có 2 nhân viên chưa xuất trình được chứng chỉ hành nghề; không niêm yết bảng giá. Thanh tra buộc phòng đo điện tim ngưng ngay hoạt động vì không có giấy phép đầy đủ. Phát hiện phòng siêu âm và X-quang có ông Ngô Thành Thái và bác sĩ Duy Ân hành nghề nhưng không xuất trình được chứng chỉ hành nghề.
Thanh tra mời đại diện các PK, nhà thuốc nói trên hôm nay (30.11) lên Sở Y tế làm việc. Ngày 5.12 tới Sở Y tế mời lãnh đạo Công an TP, Công an Q.10, UBND Q.10, UBND P.4, Phòng Y tế Q.10, lãnh đạo PK đa khoa Medic họp tại Sở Y tế để xử lý dứt điểm vụ “cò” ở khu vực xung quanh PK đa khoa Medic (Thanh niên, trang 8).
