Zika diễn biến "nóng", bệnh giao mùa gia tăng

Khoảng 3 ngày nay, thời tiết ở khu vực miền Bắc thay đổi đột ngột từ nóng chuyển sang lạnh với chênh lệch nhiệt độ  khoảng 10 độ C, kèm theo mưa ẩm, khiến bệnh nhân mắc các bệnh đường hô hấp gia tăng, đặc biệt ở người già và trẻ nhỏ. Trong khi đó, tại TP.HCM và một số tỉnh phía Nam, diễn biến dịch Zika đang “nóng hầm hập”.

Bệnh nhi tăng vọt 

PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thúy, Trưởng Bộ môn Nhi - trường Đại học Y Hà Nội cho biết, ở cả trẻ em và người lớn, thời điểm chuyển sang mùa đông  có thể gọi là “mùa nhạy cảm” với sức khỏe và dễ mắc bệnh hơn. Lý do vì thời tiết giao mùa hiện nay là điều kiện thuận lợi cho các vi sinh vật gây bệnh phát triển, trong khi sức đề kháng của con người sụt giảm vì không thích ứng kịp với sự thay đổi của thời tiết nên rất dễ nhiễm bệnh, nhất là các bệnh đường hô hấp.

Trên thực tế, thời điểm này, khoa Nhi của các bệnh viện ở phía Bắc đều có số bệnh nhân đông hơn thường lệ, trong đó rất nhiều bệnh nhi mắc các bệnh cảm cúm, ho, hắt hơi, sổ mũi… Theo PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thúy, tại Bệnh viện Nhi Trung ương, bình thường có khoảng 2.500-3.000 bệnh nhi đến khám mỗi ngày nhưng vào thời điểm giao mùa hiện nay thường tiếp nhận khoảng 3.500-4.000 bệnh nhân/ ngày, trong đó chiếm 60-70% là các bệnh lý truyền nhiễm.

“Không ngạc nhiên nếu lượng bệnh nhân nhập viện mùa này tăng cao. Với những bệnh đường hô hấp thông thường như cúm, hắt hơi, sổ mũi… nếu chúng ta không điều trị kịp thời, nhiều trẻ có thể tiến triển nặng, chuyển sang viêm đường hô hấp dưới như viêm tiểu phế quản, viêm phổi” - PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thúy nhấn mạnh. Còn theo TS Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, nhiều phụ huynh không giữ đủ ấm cho trẻ, đưa trẻ ra khỏi nhà hay phòng ấm đột ngột… cũng là nguyên nhân khiến cho số bệnh nhi nhập viện gia tăng trong những ngày qua. 

Về mặt dinh dưỡng để phòng bệnh trong thời điểm giao mùa hiện nay, TS.BS Phan Bích Nga, Giám đốc Trung tâm khám tư vấn dinh dưỡng trẻ em - Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo, cần chú ý cho trẻ ăn các chất giàu năng lượng như tinh bột, đạm động vật. Cùng đó cần chú ý ăn nhiều các loại thức ăn giàu vitamin và chất khoáng như các loại củ quả màu vàng đỏ, rau màu xanh sẫm. Cần uống đủ nước, tốt nhất là nước từ rau quả, trái cây tươi. 

Nhiều nguy cơ bệnh truyền nhiễm thành dịch

Bên cạnh những bệnh lý thông thường có xu hướng gia tăng trong thời điểm bước vào mùa rét, TS Trương Đình Bắc, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng – Bộ Y tế cho biết, vào mùa đông xuân này, nhất là khu vực miền Bắc, người dân cũng cần đề phòng  các bệnh dịch có nguy cơ bùng phát như cúm, sởi, rubella, quai bị, tiêu chảy do virus, tay chân miệng. 

Trong khi đó, ở khu vực miền Trung, Tây Nguyên, miền Nam, “nóng” nhất giai đoạn này là dịch sốt xuất huyết (SXH) và bệnh do virus Zika. Hiện tại các tỉnh như Bình Dương, Phú Yên, Khánh Hòa, Long An, đặc biệt tại TP.HCM đã ghi nhận bệnh nhân nhiễm virus Zika.

Không chỉ số ca mắc tăng nhanh mà đã có trường hợp trẻ mắc chứng đầu nhỏ đầu tiên được Bộ Y tế xác nhận nghi có liên quan tới virus Zika. TS Trương Đình Bắc nhấn mạnh: “Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo, sự lây lan của virus Zika ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam là rất lớn”. 

Trước diễn biến phức tạp của dịch, PGS.TS Phan Trọng Lân khuyến cáo phụ nữ chuẩn bị mang thai và 3 tháng đầu thai kỳ không nên đi lại vùng có dịch và đề phòng muỗi đốt. Đối với nam giới, khi quyết định có con thì cần tầm soát, nếu mắc Zika thì phải sau 6 tháng mới có thể có con.

Tại Hà Nội, dù hiện vẫn chưa ghi nhận ca nhiễm Zika nào nhưng ngành y tế Thủ đô nhận định, rất có thể tới đây thành phố sẽ ghi nhận ca bệnh bởi muỗi truyền bệnh Zika cũng là muỗi truyền bệnh SXH lưu hành tại Hà Nội và hiện đang là cao điểm của mùa dịch SXH.

Nhằm chủ động phòng chống và phát hiện sớm mầm bệnh, ngày 1-11, Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội phối hợp với Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã tổ chức hoạt động bắt muỗi xét nghiệm tìm cá thể muỗi nhiễm virus Zika.

Hoạt động này được thực hiện tại phường Láng Thượng (quận Đống Đa), phường Hoàng Văn Thụ (quận Hoàng Mai) và xã Đại Thành (huyện Quốc Oai). Theo PGS.TS Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, người dân cần tiếp tục thực hiện tốt các biện pháp kiểm soát muỗi và phòng, tránh muỗi đốt, diệt loăng quăng, bọ gậy để chủ động phòng bệnh do virus Zika và bệnh SXH (An ninh thủ đô, trang 6).

Bắt muỗi xét nghiệm tìm virus Zika

Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội đã phối hợp với Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương tổ chức hoạt động bắt muỗi xét nghiệm tìm cá thể muỗi nhiễm virus Zika nhằm chủ động giám sát, phát hiện sớm mầm bệnh. Hoạt động này được thực hiện tại phường Láng Thượng (quận Đống Đa), phường Hoàng Văn Thụ (quận Hoàng Mai) và xã Đại Thành (huyện Quốc Oai) nhằm bắt được nhiều muỗi nhất để các chuyên gia xét nghiệm tìm cá thể muỗi nhiễm virus Zika.

Theo các chuyên gia, loại muỗi truyền virus Zika chính là muỗi lây bệnh sốt xuất huyết. Đặc điểm loại muỗi này là có màu đen, thân và chân có những đốm trắng nên được gọi là muỗi vằn. Khi muỗi đã nhiễm virus, nó có thể truyền bệnh. Vì vậy, chỉ một con mang mầm bệnh có thể truyền cho nhiều người. Muỗi vằn chủ yếu đẻ trứng ở các ổ nước sạch trong nhà hoặc gần nhà, khu xây dựng như: Ống máng, lọ hoa, đồ vỏ hộp, hốc cây, kẽ lá, vũng nước dưới đất, trong vườn, dụng cụ chứa nước có nhiều lá cây…

Do vậy, người dân cần tiếp tục thực hiện tốt các biện pháp kiểm soát muỗi và phòng, tránh muỗi đốt, diệt loăng quăng, bọ gậy đã được Bộ Y tế khuyến cáo để chủ động phòng bệnh do virrus Zika và sốt xuất huyết.

Tại Hà Nội, ông Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, hiện thành phố đã giám sát, phát hiện 55 trường hợp có biểu hiện nghi ngờ mắc virus Zika, lấy mẫu xét nghiệm và cho kết quả âm tính. Theo Sở Y tế, trung bình 1 ngày có khoảng 50-60 chuyến bay quốc tế đến với khoảng 7.000-8.000 hành khách nhập cảnh vào Hà Nội qua sân bay quốc tế Nội Bài. Để chủ động phòng chống dịch bệnh do virus Zika, sân bay Nội Bài đã triển khai 2 máy đo thân nhiệt nhằm phát hiện sớm hành khách có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm Zika (Lao động trang 2, Tiền phong trang 6, Hà Nội mới, trang 5).

Không điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế trong năm 2016

Ban Chỉ đạo điều hành giá vừa có văn bản thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá tại cuộc họp Ban Chỉ đạo ngày 19.10. Theo đó, tại thông báo kết luận nêu rõ, từ nay đến cuối năm, công tác điều hành giá còn nhiều áp lực do các yếu tố như nhu cầu tiêu dùng tăng trong dịp lễ, Tết; diễn biến thất thường của thời tiết tác động tới giá lương thực, thực phẩm; giá xăng dầu có xu hướng hồi phục. Ngoài ra, việc đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư công và độ trễ của chính sách tín dụng dự kiến sẽ tác động tới tình hình lạm phát. Do đó, công tác điều hành giá trong những tháng cuối năm cần tiếp tục được thực hiện một cách thận trọng, chặt chẽ, quyết liệt để kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra.  

Tại văn bản này, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ giao Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bảo hiểm xã hội Việt Nam tích cực tổ chức triển khai việc đấu thầu giá thuốc để kéo giá thuốc giảm xuống. Năm 2016 không điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế (gồm cả tiền lương và phụ cấp) đối với nhóm không thuộc quỹ bảo hiểm y tế chi trả; Bộ Y tế hướng dẫn Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chuẩn bị kỹ kịch bản, tính toán lộ trình và mức tăng trong năm 2017.

Đối với giá dịch vụ y tế do quỹ bảo hiểm y tế chi trả, Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Tổng cục Thống kê và các cơ quan liên quan xem xét, tính toán kỹ việc điều chỉnh giá có tính tiền lương và phụ cấp đối với các địa phương còn lại với liều lượng và thời điểm thích hợp bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát, đề xuất phương án báo cáo Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá và Thủ tướng Chính phủ trước khi điều chỉnh (Lao động, trang 2).

Nhận diện các hành vi trục lợi bảo hiểm y tế

Thời gian gần đây dư luận đặc biệt quan tâm đến việc một số tổ chức, cá nhân có hành vi trục lợi Quỹ BHYT, ông Phạm Lương Sơn - Phó Tổng Giám đốc BHXH VN - cho biết, hành vi lạm dụng, trục lợi Quỹ BHYT xảy ra từ nhiều phía: Người tham gia BHYT, cơ sở KCB...

“Khuyến mãi” để trục lợi

Về phía người tham gia BHYT, ông Sơn cho biết, người có hành vi trục lợi BHYT thường mượn thẻ của người khác đi KCB, tẩy xóa thẻ BHYT đã hết hạn; sử dụng giấy chuyển tuyến giả; KCB tại nhiều cơ sở KCB trong thời gian ngắn để lấy thuốc... Về phía cơ sở y tế thì họ lập hồ sơ bệnh án khống để thanh toán BHYT với cơ quan BHXH; bệnh nhân đã ra viện nhưng vẫn chỉ định trong để lĩnh thuốc cho cá nhân; tăng cường đưa bệnh nhân vào điều trị nội trú để tăng thu tiền giường bệnh; chỉ định dịch vụ quá mức cần thiết; không phù hợp với chẩn đoán và điều trị; sử dụng các loại thuốc ít cạnh tranh; thống kê thanh toán sai: Thuốc, hóa chất, vật tư y tế (VTYT), dịch vụ kỹ thuật (DVKT); sử dụng cán bộ y tế KCB không đủ điều kiện hành nghề theo quy định; lắp đặt sử dụng trang thiết bị theo hình thức XHH không đúng quy định; tổ chức “khuyến mãi” không hợp pháp trong KCB để thu dụng bệnh nhân đến KCB.

Ông Sơn cho biết thêm, gần đây, tình trạng chỉ định sử dụng dịch vụ quá mức, thống kê sai tên, chủng loại, số lượng DVKT diễn ra khá phổ biến. Năm 2016, một hình thức lạm dụng, trục lợi quỹ đó là thu gom người có thẻ BHYT đến các cơ sở y tế để kiểm tra sức khỏe. Tình trạng lạm dụng BHYT xảy ra ở tất cả các tuyến, cả tại cơ sở KCB công và tư. “Các hình thức lạm dụng nêu trên là một trong các nguyên nhân quan trọng làm gia tăng chi phí y tế” - ông Sơn cho biết.

Tại một số địa phương như Thanh Hóa, Bắc Giang, Cà Mau, Quảng Nam… nhiều cơ sở KCB bỏ tiền thuê xe, hỗ trợ tiền, tặng quà khuyến mãi... để thu hút người có thẻ BHYT đi khám bệnh dù họ không có bệnh, hoặc không có nhu cầu đi khám, nhằm trục lợi Quỹ BHYT hàng tỉ đồng. Trong khi, cơ quan BHXH, cơ quan quản lý nhà nước về y tế tại địa phương chưa kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hiện tượng bất thường này. Liệu có sự bao che, tiếp tay cho các hành vi trục lợi Quỹ BHYT? Ông Sơn khẳng định: “Cơ quan BHXH không bao che cho những sai phạm. BHXH VN đã chỉ đạo cơ quan BHXH các địa phương chuyển cơ quan công an xem xét những cơ sở y tế có dấu hiệu trục lợi, lạm dụng quỹ. Còn với các cán bộ trong ngành, nếu phát hiện có sai phạm, chúng tôi kiên quyết xử lý nghiêm theo các quy định của pháp luật. Cho tới thời điểm này, tình trạng này đã giảm hẳn do sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan BHXH cũng như các cơ quan truyền thông”.

Từ chối các chi phí sai quy định

Để phòng, chống gian lận, lạm dụng Quỹ BHYT, BHXH Việt Nam đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ như đã chủ động, kịp thời phối hợp với ngành y tế thực hiện tốt chính sách BHYT, trong đó các quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT; thông tuyến KCB BHYT; điều chỉnh giá viện phí, thống nhất giá dịch vụ KCB BHYT giữa các bệnh viện đồng hạng trên toàn quốc… Đặc biệt, việc quản lý, kiểm soát chi phí KCB BHYT, phòng, chống gian lận, lạm dụng Quỹ BHYT được BHXH VN tập trung thực hiện. Trong đó, BHXH VN đã chỉ đạo các địa phương đánh giá nguyên nhân và các yếu tố tác động đến việc gia tăng chi phí KCB BHYT; rà soát, thẩm định lại chi phí KCB BHYT 6 tháng đầu năm, đặc biệt tại các cơ sở y tế có chi phí tăng cao bất thường; phối hợp với các cơ sở KCB BHYT thực hiện liên thông dữ liệu vào hệ thống thông tin giám định BHYT…

Ông Sơn cho biết: “BHXH VN đã triệu tập họp với BHXH 17 tỉnh, thành phố có tình trạng bội chi và gia tăng chi phí KCB BHYT bất thường để đưa ra các giải pháp can thiệp; chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố đã tập trung đánh giá nguyên nhân và các yếu tố tác động đến việc gia tăng chi phí KCB BHYT. Quản lý dữ liệu chặt chẽ, kịp thời theo dõi biến động chuyển đi, chuyển đến của bệnh nhân, tăng cường kiểm soát tại các cơ sở y tế, nhất là bệnh nhân điều trị nội trú nhưng vắng mặt không lý do. BHXH các tỉnh, TP phải tiếp tục phối hợp với sở y tế và các cơ quan chức năng trong việc kiểm tra chi phí KCB BHYT tại các cơ sở KCB có chi phí tăng cao bất thường, kiên quyết từ chối các chi phí sai quy định, chi phí không hợp lý, chi phí do chủ quan gây vượt quỹ, vượt trần đa tuyến đến…” (Lao động, trang 2).

Tái tạo khuôn mặt bị biến dạng cho trẻ

Ngày 2/11, Bệnh viện Nhi T.Ư cho biết, điều trị thành công cho bệnh nhi bị biến dạng mặt do bỏng. Hai năm trước sau một tai nạn, toàn bộ vùng mặt và cổ của bệnh nhân N.D.T. ( 9 tuổi ở Hà Nội) bị biến dạng. Mặc dù được điều trị sau ca tai nạn bỏng rộng và sâu tại vùng cổ-mặt nhưng một năm trở lại đây, sẹo bỏng lớn lồi lên, co kéo, gây đau và biến dạng vùng mặt. Vì thế, mỗi khi vận động như xoay cổ, nghiêng cổ cũng bị hạn chế và gây đau đớn cộng thêm mặc cảm khi giao tiếp với mọi người. Thạc sĩ, bác sĩ Đặng Hoàng Thơm, Trưởng khoa Sọ mặt – Tạo hình (Bệnh viện Nhi T.Ư) cho biết, vết sẹo bỏng lồi rất lớn, kích thước 20×20 cm chạy từ vai, cổ đến mặt, gây co kéo biến dạng vùng này. Chỉ có phẫu thuật cắt bỏ sẹo di chứng bỏng và phẫu thuật tạo hình che phủ tổn khuyết lớn vùng cổ mặt mới mang lại khuôn mặt mới cho bệnh nhân. Sau mổ, bệnh nhân đã có thể đi học trở lại và tự tin hòa nhập cùng các bạn (Tiền phong, trang 2).

Đàn ông mắc ung thư vú: Đừng chủ quan

Theo ước tính cứ khoảng 100 phụ nữ mắc bệnh ung thư vú thì phát hiện 1 trường hợp nam giới mắc bệnh. Hiện tỷ lệ nam giới mắc và tử vong vì căn bệnh này ngày một cao. Nguyên nhân này là do nam giới thường chủ quan, không nghĩ mình cũng có nguy cơ mắc bệnh nên khi biết thì bệnh đã ở giai đoạn muộn. Phát hiện ra ngực mình có khối u nhỏ củ lạc từ khá lâu nhưng ông H.V.Tr  (55 tuổi, ở Nam Định) chỉ nghĩ rằng mình bị u xơ hoặc u mỡ. Do khối u không gây đau nên ông Tr. nghĩ không vấn đề gì, không đi khám. Đến gần đây khi thấy ngực căng tức, ông Tr. đến Bệnh viện K (Hà Nội) khám, làm các xét nghiệm, cuối cùng bác sĩ kết luận bị ung thư vú. Để điều trị, ông Tr. buộc phải khoét toàn bộ ngực trái. Các bác sĩ cho biết, u vú của bệnh nhân đã bắt đầu di căn sang phổi, tiên lượng rất xấu dù có xạ trị, hóa trị.

GS.TS Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K cho biết, đàn ông được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú ở giai đoạn đầu có cơ hội tốt chữa bệnh. Tuy nhiên, nhiều người trì hoãn nếu họ nhận thấy dấu hiệu bất thường hoặc các triệu chứng, chẳng hạn như một khối u ở vú. Nguyên nhân là do nam giới có suy nghĩ chỉ phụ nữ mới có nguy cơ mắc ung thư vú. Do đó, nhiều nam giới mắc ung thư vú được chẩn đoán khi bệnh đã nặng.

Các chuyên gia về ung thư cho biết, ung thư vú ở nam giới nguy hiểm hơn phụ nữ do tuyến vú của nam giới không phát triển nên khối u dễ xâm lấn, di căn vào gan, phổi, xương. Tại Việt Nam, mỗi năm Bệnh viện K tiếp nhận số ca ung thư vú là nam giới không cao (khoảng 20-30 ca). Khác ung thư vú ở phụ nữ được phát hiện sớm, dễ điều trị nên tỷ lệ chữa khỏi lên đến trên 80%, tỷ lệ chữa khỏi ở nam giới mắc bệnh này thấp hơn nhiều do phát hiện muộn.

Nhận diện các dấu hiệu ung thư

GS.TS Nguyễn Bá Đức cho biết, ung thư vú ở nam là ung thư hình thành trong các mô vú của nam giới, thường gặp ở nam giới lớn tuổi. Để phát hiện sớm ung thư vú, khi thấy những biểu hiện bất thường như vùng da xung quanh vú bị lõm vào trong như núm đồng tiền hoặc bị tụt vào trong. Một dấu hiệu khác của bệnh ung thư vú ở nam giới là triệu chứng tấy đỏ bất thường xung quanh khu vực vú. Nhiều người chủ quan với triệu chứng này bởi có thể do va chạm, do dị ứng dẫn tới tấy đỏ. Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài, có thể kèm theo ngứa, đau thì nam giới nên đi thăm khám để biết chính xác tình trạng này, để sớm có phương pháp chữa trị thích hợp.

Một trong những dấu hiệu của bệnh ung thư vú ở nam giới được nhìn thấy qua núm vú. Nếu núm vú của nam giới bị kéo ngược vào trong ngực (núm vú ngược) thì có thể là triệu chứng của ung thư vú. Thông thường, nam giới ngực không phát triển mạnh như phụ nữ. Đàn ông thường xuyên vận động, tập thể hình sẽ làm cho ngực nở hơn người bình thường. Nếu phát triển đều đặn cả hai bên thì không có gì đáng lo ngại. Nhưng nếu một bên vú có sự phát triển bất thường, khu vực vú có khối u nhô hẳn ra hoặc có thể sờ thấy thì có khả năng là mắc ung thư vú. Khi có các biểu hiện này, việc thăm khám bác sỹ là cần thiết. Phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu khi mới phát bệnh thì khả năng điều trị khỏi hẳn cao hơn là bệnh ở giai đoạn nặng.

Núm vú chảy máu hoặc tiết dịch bất thường có thể là dấu hiệu của ung thư vú. Khi thấy biểu hiện này, các đấng mày râu nên đi khám và điều trị kịp thời (Tiền phong, trang 6).