Bệnh Zika tái xuất ở Việt Nam với 1 ca mắc mới
Ngày 3-8, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế xác nhận, tại Phú Yên đã ghi nhận một trường hợp nhiễm virus Zika (gây hội chứng đầu nhỏ). Đây là trường hợp mắc Zika thứ 3 tại Việt Nam và là trường hợp đầu tiên được ghi nhận sau 2 ca mắc đầu vào tháng 4-2016.
Bệnh nhân là D.Đ.T. (27 tuổi, ở thôn Tân Hội, xã Sơn Hội, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên), có biểu hiện bệnh từ ngày 27-6 với triệu chứng sốt, đau cơ, đau khớp, sau đó xuất hiện thêm ban đỏ dạng chấm toàn thân.
Ngày 30-6, bệnh nhân D.Đ.T đến điều trị tại Bệnh viện Đa khoa huyện Sơn Hòa. Tại đây, các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân bị sốt xuất huyết nên đã lấy mẫu máu gửi xét nghiệm song kết quả âm tính với sốt xuất huyết. Đến ngày 7-7, bệnh nhân khỏi bệnh và xuất viện về nhà.
Dù vậy, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Phú Yên vẫn gửi mẫu huyết thanh của bệnh nhân đến Viện Pasteur Nha Trang để tiến hành xét nghiệm virus Zika theo đúng hướng dẫn chuyên môn. Đến ngày 28-7, Viện Pasteur Nha Trang kết luận mẫu máu của bệnh nhân dương tính với virus Zika. Hiện vẫn chưa xác định được đường lây bệnh của bệnh nhân này.
Ngay khi nhận được kết luận của Viện Pasteur Nha Trang, Sở Y tế tỉnh Phú Yên đã tiến hành giám sát, khoanh vùng tại nhà bệnh nhân và các hộ dân xung quanh nhằm hạn chế thấp nhất việc lây lan ra cộng đồng. Y tế địa phương cũng đã tiến hành tổng vệ sinh, diệt bọ gậy và phun hóa chất tại 154 hộ dân trong vòng bán kính 250m xung quanh nhà bệnh nhân. Sở Y tế Phú Yên cũng tiếp tục triển khai công tác điều tra, giám sát để phát hiện các trường hợp nghi ngờ bệnh do virus Zika nhằm ngăn chặn kịp thời...
Như vậy, sau hơn 3 tháng không ghi nhận bệnh nhân và người nghi ngờ mắc Zika thì Việt Nam đã lại có bệnh nhân nhiễm virus Zika mới. Trước đó, vào tháng 4-2016, Việt Nam đã phát hiện 2 trường hợp dương tính với virus Zika đầu tiên tại tỉnh Khánh Hòa và TP Hồ Chí Minh. Trước tình trên, Bộ Y tế sẽ liên tục thông tin kịp thời để các địa phương có thể triển khai các biện pháp cần thiết.
Được biết, hiện chủng virus Zika ở Châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng không có nguy cơ lây lan lớn cũng như không gây ra chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, người dân không nên quá hoang mang, lo lắng. PGS.TS Trần Đắc Phu khuyến cáo, người dân chủ động trong việc phòng chống Zika, sốt xuất huyết.
Cụ thể là thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy, ngủ màn tránh muỗi đốt… Đặc biệt, người nhập cảnh về từ các quốc gia có lưu hành virus Zika chủ động tự theo dõi sức khỏe trong vòng 14 ngày, nếu có biểu hiện sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị.( An ninh thủ đô trang 6, Nông thôn ngày nay trang 2, Sài Gòn giải phóng trang 1, Công an nhân dân trang 2, Lao động trang 2, Hà Nội mới trang 1, Tiền phong trang 6, Nông thôn ngày nay trang 2)
Văn minh bệnh viện không thể từ một phía
Không chỉ dừng ở cuộc vận động thay đổi thái độ phục vụ của y, bác sĩ mà Bộ Y tế còn đang tiếp tục hướng tới xây dựng văn minh bệnh viện, xây dựng bệnh viện xanh, sạch, đẹp và thân thiện. Song làm thế nào để có văn minh bệnh viện và bao giờ sẽ đạt được mục tiêu này, đó là bài toán không hề đơn giản.
Quá tải bệnh viện là rào cản lớn nhất
Qua cuộc khảo sát nhanh, độc lập của Viện Chiến lược chính sách y tế tại 10 bệnh viện trên cả nước mới đây cho thấy, có khoảng 31% bệnh nhân chưa hài lòng về thái độ phục vụ của nhân viên y tế, trong khi có tới 40% bệnh nhân chưa hài lòng về cơ sở vật chất của các bệnh viện.
Trao đổi về vấn đề này ngày 2-8, ông Phạm Văn Tác, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ - Bộ Y tế cho biết, để khắc phục, Bộ trưởng Bộ Y tế đã chỉ đạo trong giai đoạn tới cần tăng cường thực hiện kế hoạch xây dựng bệnh viện xanh - sạch - đẹp - thân thiện. Theo đánh giá, một trong những rào cản lớn nhất để đạt được các mục tiêu nói trên là tình trạng quá tải, thậm chí quá tải trầm trọng tại các bệnh viện tuyến cuối vẫn chậm được khắc phục.
PGS.TS Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, do số lượng bệnh nhân nội trú ở các bệnh viện lớn luôn cao hơn số giường bệnh khiến một số người phải nằm hành lang, dẫn đến nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện cũng như tạo ra sự nhếch nhác về cảnh quan chung.
Trong khi đó, cơ sở hạ tầng của nhiều bệnh viện chật chội, xuống cấp, khiến bức xúc giữa bệnh nhân với y, bác sĩ rất dễ xảy ra. “Bệnh viện chúng tôi yêu cầu người nhà bệnh nhân không được mang chăn chiếu, xô chậu vào phòng điều trị, nhưng khi bảo vệ chặn lại các trường hợp người nhà bệnh nhân vi phạm thì rất dễ nảy sinh xung đột” - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ.
Hay như phân tích của GS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, việc bệnh viện để bệnh nhân nằm ghép giường “chẳng những không văn minh mà còn chưa đảm bảo thuận tiện cho công tác khám chữa bệnh”...
Còn về mục tiêu xây dựng bệnh viện xanh-sạch-đẹp, GS.TS Nguyễn Anh Trí chia sẻ, chỉ riêng vấn đề vệ sinh bệnh viện, nhà vệ sinh bệnh viện đã là vấn đề “thường xuyên nóng” trong nhiều năm qua và rất khó để có thể giải quyết triệt để.
“Có nhiều lý do để một số bệnh viện vẫn chưa làm tốt công tác xanh- sạch - đẹp. Ví dụ như khuôn viên chật hẹp, cơ sở vật chất chưa được nâng cấp, trang thiết bị máy móc không đồng bộ, chưa hiện đại, bố trí khoa phòng chưa hợp lý, đầu tư của nhà nước chưa tương xứng, trong khi yêu cầu đòi hỏi của người bệnh rất lớn... Bởi vậy, rất cần thiết phải có sự nhìn nhận, hiểu biết, chia sẻ và thông cảm” - ông Nguyễn Anh Trí bình luận.
Hãy bắt đầu từ văn hóa ứng xử
3 yếu tố kể trên (cơ sở hạ tầng, quá tải bệnh viện hay khó khăn trong việc thực hiện bệnh viện xanh - sạch - đẹp - thân thiện) rõ ràng đang là rào cản lớn trong việc hướng tới xây dựng các bệnh viện văn minh, song theo nhiều chuyên gia, muốn có văn minh bệnh viện trước hết hãy xuất phát từ văn hóa ứng xử trong bệnh viện.
Cụ thể ở đây là văn hóa ứng xử giữa bệnh nhân, người nhà bệnh nhân với y bác sĩ và ngược lại. Trong đó, một số ý kiến cho rằng, văn minh bệnh viện chủ yếu đến từ một phía, đó là bệnh viện, vì khi bệnh nhân và người thân đến bệnh viện đều rất trông đợi vào sự cứu chữa của bệnh viện và chỉ khi nào bệnh viện làm quá, họ mới phản ứng.
Ngược lại, cũng có ý kiến cho rằng, văn hóa ứng xử của chính bệnh nhân và người nhà bệnh nhân đã phần nào tạo nên văn hóa ứng xử của các nhân viên y tế. Cụ thể, thói quen muốn được “phục vụ trước” của người bệnh đã tạo ra thói “hách dịch” của bác sĩ…
Về vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ - Bộ Y tế Phạm Văn Tác cho rằng, sự hài lòng ở bệnh viện phải đến từ cả hai phía. “Cán bộ y tế trước hết cần xác định: Phải thấu hiểu nỗi đau của người bệnh để chia sẻ và điều trị tốt nhất. Tôi cũng mong muốn người bệnh khi vào bệnh viện nên hết sức bình tĩnh, nêu rõ những ý kiến chính đáng để cán bộ y tế hiểu và phục vụ tốt nhất”, ông Phạm Văn Tác nói.
Theo ông Phạm Văn Tác, các bệnh viện phải tạo mọi điều kiện thuận lợi để cán bộ y tế hoàn thành tốt nhiệm vụ và cũng phải tạo điều kiện tối đa để người dân giám sát hoạt động của cán bộ y tế. Khi người bệnh hài lòng thì uy tín bệnh viện sẽ được nâng cao, thương hiệu bệnh viện sẽ được nhiều người ghi nhận và chắn chắn bệnh viện sẽ được đánh giá xếp hạng tốt hơn.
GS.TS Nguyễn Anh Trí phân tích thêm, đối với cán bộ y tế, cần phải hiểu sâu sắc rằng người bệnh đã đưa lại cho họ tất cả những giá trị về vật chất và tinh thần. Bởi vậy, người cán bộ y tế phải yêu thương, có trách nhiệm và phải tôn trọng bệnh nhân.
Còn với bệnh nhân, người cán bộ y tế đã cứu mạng sống cho người bệnh nên cần phải tôn trọng hết mực đối với cán bộ y tế. PGS.TS Nguyễn Hoài Nam, Giảng viên trường ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh cũng cho rằng, để các cuộc đối thoại giữa thầy thuốc, bệnh nhân đỡ căng thẳng và giúp tăng sự hài lòng, đòi hỏi cả 2 phía phải hiểu và thông cảm với nhau.
“Vì quá tải, thầy thuốc và nhân viên y tế rất ít có thời gian để cùng đối thoại với bệnh nhân hoặc người nhà, vì vậy trước khi hỏi hay đối thoại với thầy thuốc, bệnh nhân và thân nhân nên chuẩn bị trước câu hỏi đúng trọng tâm. Về phía nhân viên y tế, phải nắm vững tâm lý của người bệnh, nắm vững tình trạng bệnh và từng giai đoạn bệnh để có thể giải thích hợp tình, hợp lý và hiệu quả trong thời gian ngắn nhất có thể” - PGS,TS Nguyễn Hoài Nam phân tích.( An ninh thủ đô trang 6)
Kiểm tra “điểm nóng” sốt xuất huyết
Sáng 3-8, Sở Y tế Hà Nội đã kiểm tra công tác phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết (SXH) tại huyện Hoài Đức - địa phương có số ca mắc SXH nhiều nhất thành phố hiện nay.
Theo thống kê của Sở Y tế Hà Nội, từ đầu năm 2016 đến nay đã ghi nhận 494 ca mắc SXH, chưa có tử vong. Trong đó, 5 địa bàn là Hoài Đức, Đống Đa, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Hai Bà Trưng có tỉ lệ SXH cao nhất. Riêng tại huyện Hoài Đức đã ghi nhận 57 trường hợp SXH, tập trung chủ yếu ở 2 xã La Phù và An Khánh. Tính đến ngày 3-8, số ca mắc SXH vẫn đang phải điều trị trên toàn thành phố là 19 ca, tại huyện Hoài Đức là 10 ca.
Qua kiểm tra, TS Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội nhận định, dịch SXH trên địa bàn vẫn đang trong tầm kiểm soát nhưng có thể tiếp tục gia tăng và diễn biến phức tạp nếu không thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng chống dịch, đặc biệt là công tác diệt muỗi và bọ gậy.( An ninh thủ đô trang 6)
4 nhân viên y tế hiến máu cứu kịp thời sản phụ
Ngày 3-8, bác sĩ Phan Hữu Chính, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa cho biết, các nhân viên của bệnh viện vừa hiến máu cứu sống một sản phụ do mất hơn 2 lít máu.
Trước đó, vào trưa ngày 28-7, chị Nguyễn Thị Mai (31 tuổi, trú huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa) nhập viện trong tình trạng băng huyết sau sinh, rối loạn đông chảy máu, thiếu máu trầm trọng… do tuyến dưới chuyển lên. Sau khi vào Khoa cấp cứu, chuyển vào phòng mổ, các bác sĩ xác định chị Mai có nhóm máu O và cần phải truyền máu ngay.
Bác sĩ Võ Thị Hồng Hà, Trưởng khoa Huyết học - Truyền máu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa cho biết, thời điểm đó kiểm tra nhanh nguồn dự trữ máu của bệnh viện thì lượng máu O bị thiếu, trong khi cần ngay một lượng máu nhất định để cứu sản phụ này, nếu không tình trạng sẽ rất nguy kịch. Trước thông tin trên, 4 nhân viên đang làm việc tại Khoa sản và Khoa cấp cứu, gồm: Từ Thị Ngọc Duy, Phạm Thị Thanh Thoan, Phan Thị Thu Thủy và Hồ Thị Hồng Quyên đã đến Khoa Huyết học - Truyền Máu để hiến máu cứu sản phụ. Do được truyền máu kịp thời, hiện sức khỏe sản phụ Mai đã ổn định. ( Sài Gòn giải phóng trang 4, Công an nhân dân trang 4)
Sớm nâng cấp, mở rộng Bệnh viện đa khoa tỉnh Hà Tĩnh
Do không được quy hoạch bài bản và đầu tư chắp vá cho nên Bệnh viện đa khoa tỉnh Hà Tĩnh đang gặp nhiều khó khăn, nhất là tình trạng khuôn viên chật hẹp đã cản trở việc đầu tư nâng cấp bệnh viện.
Sau tái lập tỉnh (năm 1991), Bệnh viện đa khoa (BVĐK) tỉnh Hà Tĩnh cùng với Sở Y tế, Trung tâm Y học dự phòng, Bệnh viện Đông y tiếp quản toàn bộ khuôn viên của Bệnh viện đa khoa thị xã Hà Tĩnh (cũ). Vào thời điểm đó, BVĐK tỉnh Hà Tĩnh được đầu tư xây dựng một nhà bốn tầng và bốn dãy nhà ba tầng với quy mô 300 giường bệnh. Sau đó bệnh viện được cải tạo, mở rộng, nâng cấp khu điều trị để tăng quy mô lên 500 giường bệnh.
Nhờ sự quan tâm của T.Ư, của tỉnh Hà Tĩnh và quyết tâm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, y bác sĩ, BVĐK tỉnh Hà Tĩnh đã từng bước có sự thay đổi. Cảnh nhếch nhác từ ngoài cổng bệnh viện vào các khoa, phòng đã không còn, thay vào đó là một bệnh viện khá khang trang với các khối nhà cao tầng liên hoàn. Không chỉ phát triển cơ sở vật chất, trang thiết bị khám, điều trị hiện đại mà bệnh viện còn thu hút được nhiều bác sĩ có trình độ và tay nghề cao. Hiện là bệnh viện vệ tinh của sáu bệnh viện tuyến T.Ư: Bạch Mai, T.Ư Huế, Nhi T.Ư, Phụ sản T.Ư, Nội tiết T.Ư và Tim Hà Nội, do đó, BVĐK tỉnh Hà Tĩnh đã có bước tiến vượt bậc trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Nhiều kỹ thuật mới, chuyên sâu đã được triển khai thành thục, thường quy tại BVĐK tỉnh Hà Tĩnh, như: Mổ sọ não, thay khớp háng, thay máu sơ sinh, điều trị ung thư, đặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn một buồng, hai buồng, mổ nội soi các loại… Nhờ vậy, đã rút ngắn thời gian điều trị trung bình, giảm chuyển người bệnh lên tuyến trên cũng như giảm chi phí cho người dân.
Tuy nhiên, do thiếu quy hoạch tổng thể, đồng bộ, đầu tư chắp vá và đặc biệt là khuôn viên bệnh viện hết sức chật hẹp, cho nên công tác điều trị ở đây cũng gặp nhiều khó khăn. Với quy mô 500 giường bệnh nhưng hằng ngày bệnh viện phải đón tiếp khám, chữa bệnh cho khoảng 1.200 lượt người; điều trị nội trú khoảng từ 800 đến 1.000 người bệnh. Chỉ tính riêng từ năm 2015 đến nay, hầu hết các khoa đều phải điều trị số người bệnh bằng 180 đến 220% số giường bệnh theo kế hoạch. Với quyết tâm, không để người bệnh nằm ghép, các khoa điều trị đều phải tận dụng không gian để cơi nới; thậm chí thay đổi công năng của hàng loạt phòng nhân viên, hành lang để đặt thêm giường bệnh. Có khoa còn phải thu hẹp kích cỡ giường bệnh lại để kê cho được nhiều… Với 500 giường kế hoạch nhưng thực tế bệnh viện đã kê lên hơn 1.200 giường bệnh để phục vụ người bệnh.
Chỉ cần nhìn qua một số khoa, phòng là đã thấy rõ những khó khăn đó. Phòng tiếp nhận người bệnh cấp cứu của Khoa Cấp cứu chống độc vốn là hai phòng làm việc của nhân viên. Để tiết kiệm diện tích, phòng chỉ kê hai chiếc giường cùng một số máy móc cấp cứu, còn người bệnh cấp cứu được xử lý ngay trên băng ca hay giường di động. Bàn làm việc của nhân viên thì kê ngoài hành lang. Tình cảnh tương tự cũng diễn ra tại khu vực chạy thận: căn phòng điều trị không lớn được cải tạo từ năm phòng làm việc của nhân viên nhưng kê san sát 40 giường bệnh cùng máy lọc máu. Ngoài ra, phải thông hành lang để kê thêm 10 giường bệnh. Trong một không gian hẹp, để kê được số giường nhiều như vậy, bệnh viện phải thu hẹp kích thước giường bệnh từ rộng 90 cm xuống còn 70 cm. Tuy ở khu vực thuận tiện nhưng do tình trạng chật hẹp chung của bệnh viện, cho nên từ chỗ được phân bổ hai tầng điều trị nhưng Khoa Nội tổng hợp đã bị rút lại còn một tầng. Từ chỗ thiết kế 45 giường, khoa phải tận dụng khoảng trống và sáu phòng nhân viên để kê tổng số 105 giường bệnh. Theo Trưởng Khoa Nội tổng hợp, bác sĩ Vương Kim Đức: Do không đồng bộ, công năng sử dụng lại không phù hợp cho nên đã ảnh hưởng đến không gian điều trị.
Khoa Truyền nhiễm còn chật chội hơn. Do không thể cơi nới được bởi sử dụng dãy nhà cấp 4 xây dựng từ những năm 1990 cho nên các phòng điều trị rất nhỏ (khoảng 12 đến 15 m2) nhưng vẫn phải kê thêm giường để bảo đảm nhu cầu điều trị. Theo kế hoạch, Khoa chỉ có 15 giường bệnh nhưng thực kê lên đến 40 giường. Theo Trưởng khoa Truyền nhiễm Nguyễn Xuân Bảo: Điều lo lắng nhất, là khoa không đủ không gian cấp cứu khi xảy ra dịch bệnh hay ngộ độc hàng loạt. Khoa U bướu - Y học hạt nhân tuy mới thành lập năm 2012 với 27 giường bệnh theo kế hoạch, cơ sở vật chất ghép chung với nhiều khoa khác ở nhiều tầng khác nhau. Do không đồng bộ cộng với số người bệnh điều trị quá tải thường xuyên ở mức xấp xỉ 300% đã gây khó khăn cho việc thăm khám và điều trị. Chưa hết, do phải đặt máy phóng xạ SPECT ngay trong khu vực người bệnh điều trị, nên các phòng bệnh ở phía trên khu vực để máy đều phải đổ thêm một lớp bê-tông dày 20 cm để bảo đảm an toàn cho người bệnh.
Theo bác sĩ chuyên khoa hai, Phó Giám đốc Sở Y tế kiêm Giám đốc BVĐK tỉnh Hà Tĩnh Nguyễn Viết Đồng: So sánh với bệnh viện của một số tỉnh trong khu vực thì khuôn viên của BVĐK tỉnh Hà Tĩnh quá khiêm tốn, nếu không muốn nói là nhỏ bé. Thời gian tới, tỉnh vẫn chưa có điều kiện để chuyển bệnh viện đi nơi khác để xây dựng cho khang trang, trong khi đó nhu cầu nâng cấp, mở rộng bệnh viện và nhất là việc tách và thành lập một số khoa mới với trang, thiết bị hiện đại theo yêu cầu phát triển là điều cần kíp. Đáng chú ý, do khuôn viên bệnh viện chật hẹp cho nên việc quy hoạch, đầu tư xây mới các khoa mới đang gặp không ít trở ngại. Hiện, bệnh viện đang chuẩn bị đầu tư xây mới hai tòa nhà năm và bảy tầng cho Khoa U bướu - Y học hạt nhân quy mô gần 100 giường bệnh và Khoa Truyền nhiễm 70 giường bệnh nhưng vướng nhất là chưa có địa điểm để xây mới.
Trong khi đó, theo bác sĩ Nguyễn Viết Đồng: Hiện chung quanh bệnh viện đang còn số diện tích đất đang được sử dụng để ươm cây và xây ki-ốt cho thuê. Đội ngũ cán bộ, y, bác sĩ BVĐK Hà Tĩnh rất mong sự ủng hộ, hỗ trợ từ chính quyền và các ban, ngành liên quan của tỉnh giúp bệnh viện có thể mở rộng thêm. Lúc đó bệnh viện mới có quỹ đất để xây dựng mới các khoa điều trị cũng như thành lập các khoa mới có tính chuyên sâu cao phục vụ tốt nhu cầu điều trị và chăm sóc sức khỏe cho 1,3 triệu dân trong tỉnh cùng hàng chục nghìn công nhân và chuyên gia làm việc tại Vũng Áng - một trong khu kinh tế lớn của khu vực.( Nhân dân trang 8)
