Virut Ebola có thể gây bệnh nguy hiểm, thậm chí gây tử vong cho con người. Trong vụ bùng phát năm 2014, hầu hết các trường hợp mắc bệnh là do lây truyền từ người sang người. Thời gian ủ bệnh (tính từ khi nhiễm virut đến khi xuất hiện triệu chứng bệnh) từ 2 đến 21 ngày.
Bệnh do virut Ebola là gì?
Đây là một căn bệnh chết người do virut gây nên. Có 5 chủng virut, trong đó 4 chủng gây bệnh cho con người. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virut tiêu diệt tế bào, khiến một số tế bào bị nổ tung. Virut cũng phá hoại hệ miễn dịch, gây nên chảy máu bên trong cơ thể và hủy hoại hầu hết các phủ tạng.
Virut Ebola thật đáng sợ, song nó cũng hiếm gặp. Một người chỉ có thể nhiễm virut do tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể của người bệnh.
Con người bị nhiễm virut Ebola như thế nào?
Một người có thể bị nhiễm virut Ebola từ người có virut, nhưng chỉ khi người này có triệu chứng bệnh. Người có virut Ebola làm lây truyền cho người khác thông qua các chất dịch cơ thể của họ. Máu, phân và chất nôn là những nguồn gây lây nhiễm nhiều nhất, ngoài ra tinh dịch, nước tiểu, mồ hôi, nước mắt và sữa mẹ cũng có chứa virut.
Nếu bạn tiếp xúc với những chất dịch nói trên của người mắc Ebola, để chúng dính phải hay chạm vào miệng, mũi, mắt, bộ phận sinh dục hoặc qua chỗ da xây xước của mình. Bạn cũng có thể bị nhiễm virut từ những vật dụng nhiễm bẩn bởi các chất dịch này, như bơm kim tiêm hoặc chăn, vải trải giường.
Những hoạt động không làm lây nhiễm Ebola
Bạn không bị nhiễm Ebola qua tiếp xúc thông thường, như ngồi cạnh một người đã bị nhiễm bệnh. Không khí, thực phẩm và nước không mang virut. Nhưng hôn hoặc ăn uống chung với người bị Ebola sẽ có nguy cơ lây nhiễm, vì virut có trong nước bọt của người mắc bệnh có thể xâm nhập vào cơ thể bạn qua miệng.
Triệu chứng của bệnh là gì?
Sau khi lây nhiễm virut, thường phải từ 2 đến 21 ngày mới xuất hiện các dấu hiệu của bệnh Ebola, song thời gian này thường là 8-10 ngày. Các triệu chứng ban đầu có thể giống như cúm: sốt cao đột ngột, cảm giác mệt mỏi, đau nhức cơ bắp, nhức đầu và đau họng.
Khi bệnh trở nên nặng hơn, người bệnh nôn mửa, tiêu chảy, phát ban và xuất hiện các vết bầm tím hoặc chảy máu mà không có chấn thương, thường ở mắt hoặc lợi.
Đã có vắcxin phòng bệnh Ebola chưa?
Điều trị
Vì hiện tại chưa có thuốc đặc trị bệnh Ebola, nên nhân viên y tế chủ yếu điều trị các triệu chứng của người bệnh và chăm sóc hỗ trợ cơ bản như:
- Bù nước và điện giải qua truyền tĩnh mạch.
- Thở oxy.
- Duy trì huyết áp.
- Điều trị các nhiễm trùng khác nếu có.
Sự sống của người bệnh phụ thuộc vào hoạt động của hệ miễn dịch. Người bệnh được điều trị càng sớm thì cơ hội hồi phục càng cao.
Sau khi khỏi bệnh Ebola
Những người khỏi bệnh có kháng thể trong máu của họ, có tác dụng bảo vệ họ không bị bệnh do chính chủng virut Ebola đó gây nên trong 10 năm hoặc lâu hơn. Nhưng vẫn chưa rõ liệu kháng thể có thể bảo vệ họ khỏi những chủng virut Ebola khác hay không.
Tuy hiếm gặp, song virut Ebola có thể có trong tinh dịch trong vòng 3 tháng sau khi nam giới hồi phục, vì vậy bệnh nhân nam nên tránh quan hệ tình dục hoặc sử dụng bao cao su để tránh lây nhiễm cho người khác. Virut Ebola có thể có trong sữa mẹ tới 2 tuần sau khi hồi phục, vì vậy phụ nữ không nên cho con bú trong thời gian này.
Làm thế nào để phòng bệnh?
Cách tốt nhất để phòng tránh Ebola là tránh xa những nơi thường có virut. Nếu bạn đang ở trong khu vực có dịch:
- Tránh tiếp xúc với những người bị nhiễm, dịch cơ thể của họ, và thi hài người tử vong do căn bệnh này.
- Tránh tiếp xúc với động vật hoang dã như con dơi và khỉ, cũng như thịtcác động vật này.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch.
Kiểm soát một vụ bùng phát
Các nhân viên y tế công cộng được đào tạo để phát hiện người có thể đã tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh và theo dõi các dấu hiệu và triệu chứng bệnh ở từng người trong số những người có tiếp xúc trong vòng 21 ngày. Nếu người nào có dấu hiệu mắc bệnh Ebola, họ sẽ được xét nghiệm, điều trị và cách ly, đồng thời những người đã có tiếp xúc với họ cũng sẽ được phát hiện và theo dõi, nhằm ngăn chặn Ebola lây lan thêm.
Linh Đan
