Lai Châu là tỉnh tận cùng phía Tây Bắc của tổ quốc, có khí hậu điển hình của vùng nhiệt đới núi cao Tây Bắc, thường có lũ quét, gió lốc và mưa đá. Khí hậu của tỉnh chia làm hai mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô. Là tỉnh có nhiều dân tộc khác nhau, sống đan xen do vậy các phong tục tập quán rất đa dạng. Mỗi dân tộc sử dụng ngôn ngữ riêng của dân tộc mình. Có những phong tục tập quán tốt thể hiện nét đẹp văn hóa và tinh thần của các dân tộc miền núi, song vẫn còn những phong tục tập quán cũ, lạc hậu ảnh hưởng đến sức khỏe. Bên cạnh đó, trình độ dân trí thấp, kinh tế chậm phát triển, đặc biệt các xã vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc ít người. Xuất phát từ những điều kiện địa lý, khí hậu kinh tế, xã hội của tỉnh nên tình hình sức khỏe và bệnh tật trong nhân dân cũng bị ảnh hưởng sâu sắc.
Chương trình hành động truyền thông giáo dục sức khỏe giai đoạn 2011- 2015 của Bộ Y tế đã đề cập đầy đủ các công tác truyền thông giáo dục sức khỏe tại tuyến tỉnh. Tại Lai Châu, công tác truyền thông giáo dục sức khỏe đã được lãnh đạo tỉnh, các ban, ngành liên quan chú trọng, đầu tư. Năng lực cán bộ thực hiện công tác truyền thông giáo dục sức khỏe được nâng lên từng bước. Hệ thống tổ chức và mạng lưới truyền thông giáo dục sức khỏe được kiện toàn từ tỉnh đến cơ sở. Quy định về chức năng, nhiệm vụ, quy chế phối hợp hoạt động giữa các đơn vị được ban hành và thực hiện có hiệu quả. Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe tỉnh Lai Châu được đầu tư cơ bản về cơ sở vật chất, trụ sở làm việc, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động truyền thông. Cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị xã hội, các ban ngành đoàn thể, các cấp đã quan tâm, tạo điều kiện, đồng thời lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Các loại tài liệu truyền thông giáo dục sức khỏe đã được tăng cường cả về số lượng và nâng cao chất lượng, công tác sản xuất phát triển tài liệu truyền thông đã được các đơn vị thực hiện theo tiêu chí đơn giản dễ hiểu, dễ làm theo và phù hợp với phong tục tập quán của người dân.
Hiệu quả hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe được nâng cao. Tỷ lệ người dân được nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi phòng bệnh, chữa bệnh, tự bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng đã được nâng lên đáng kể. Hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe đã khẳng định rõ vai trò, vị trí quan trọng trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu, công tác khám chữa bệnh, các hoạt động y tế và góp phần quan trọng vào thành công của Chiến lược chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Trong những năm qua, Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh Lai Châu đã thực hiện phát triển các hình thức truyền thông và sản xuất các tài liệu truyền thông giáo dục sức khỏe dưới nhiều hình thức, phù hợp với trình độ, ngôn ngữ và phong tục tập quán của các dân tộc; triển khai tập huấn, bồi dưỡng về kiến thức và kỹ năng truyền thông giáo dục sức khỏe cho truyền thông viên, cán bộ y tế xã và y tế thôn bản.
Trên địa bàn tỉnh Lai Châu, 100% cơ sở y tế (bệnh viện tuyến tỉnh, trung tâm y tế tuyến tỉnh, trung tâm y tế huyện và trạm y tế xã) có phòng tư vấn truyền thông lồng ghép. Y tế thôn bản thường xuyên tham gia tổ chức, thực hiện truyền thông trực tiếp tại cộng đồng. Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh đã hợp tác hiệu quả với các cơ quan báo, đài địa phương trong tổ chức thực hiện truyền thông qua các kênh truyền hình, phát thanh và báo chí; cụ thể: trên báo Lai Châu có 2 chuyên trang/tháng, trên Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh có 1 chuyên mục/tháng.
Hoạt động truyền thông trực tiếp đóng vai trò quan trọng hướng tới thay đổi hành vi của người dân, huy động sự tham gia của cộng đồng. Lai Châu đã thực hiện tốt công tác này. Hàng năm, Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh đều đạt và vượt chỉ tiêu Sở Y tế giao. Ngoài ra, mặc dù hạn chế về kinh phí nhưng Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh đã năng động, hợp tác với các đơn vị liên quan, phát triển đa dạng các loại hình tài liệu truyền thông có chất lượng ngày càng cao, bước đầu đáp ứng nhu cầu truyền thông của địa phương trong chăm sóc sức khỏe. Công tác đào tạo, tập huấn đã được triển khai đầy đủ. Nội dung đào tạo tập trung vào kiến thức và kỹ năng truyền thông giáo dục sức khỏe, kỹ năng viết tin, bài. Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh có đội ngũ cán bộ được đào tạo về truyền thông và có nhóm giảng viên thực hiện tập huấn cho tuyến dưới. Cán bộ thuộc các tổ truyền thông tỉnh và huyện cũng đã được tập huấn những kiến thức và kỹ năng cơ bản về nghiệp vụ truyền thông giáo dục sức khỏe.
Có thể nói, với việc thực hiện hiệu quả Chương trình hành động truyền thông giáo dục sức khỏe giai đoạn 2011- 2015 đã giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Nhận thức và trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân được đẩy mạnh. Người dân đã có nhận thức tốt hơn trong phòng bệnh, xây dựng nếp sống vệ sinh, rèn luyện thận thể, thực hành lối sống lành mạnh, có lợi cho sức khỏe.
Bài: T. D
