Một ngày ở khoa Hồi sức Ngoại
Áp lực công việc, những tình huống bất ngờ khiến tính mạng bệnh nhân “ngàn cân treo sợi tóc” có thể xảy đến bất cứ lúc nào là những điều bác sĩ, điều dưỡng tại khoa Hồi sức Ngoại (Bệnh viện Nhi T.Ư) luôn phải đối mặt.
Sau mổ, việc theo dõi, chăm sóc trẻ và thực hiện y lệnh của bác sĩ là của điều dưỡng, và thế là họ bắt đầu xoay tròn trong… sóng ngầm của những nỗ lực không ngừng nghỉ để giữ lại mạng sống cho những sinh linh bé nhỏ.
Áp lực
7h sáng một ngày mùa đông. Nơi làm việc của khoa Hồi sức Ngoại vẫn diễn ra như chưa từng biết ngoài kia mưa phùn giá rét. Vũ Thị Vân Anh, người có hơn 3 năm công tác tại khoa, cùng 2 điều dưỡng khác chia nhau nhiệm vụ thường trực tại phòng cách ly dành cho bệnh nhân ghép tủy 24/24 giờ. Vân Anh là cô gái trẻ, chưa lập gia đình nhưng những trải nghiệm tại nơi làm việc đặc biệt này đã giúp cô có thêm kỹ năng chăm sóc và cưng nựng trẻ. Vân Anh chia sẻ: “Chăm sóc những bé vừa trải qua đợt ghép tủy thực sự vất vả vì sức đề kháng của các con rất yếu, yêu cầu vô trùng tuyệt đối để tránh những hậu quả đáng tiếc. Mọi vật dụng, thức ăn, đồ uống đưa vào buồng cách ly đều phải qua đèn xanh chuyên dụng để diệt khuẩn.
Sau ca ghép, trẻ rất mệt mỏi nên hay quấy khóc. 8 tiếng liên tục bên các con trong mỗi ca trực thực sự cho em thấu hiểu cảm giác đau đớn, mệt mỏi vì bệnh tật của các bé”. Ca ghép tủy mới đây nhất là bé 10 tuổi. Sau khi ghép sức đề kháng của bệnh nhân vẫn chưa có nên bác sĩ liên tục chỉ định truyền máu và sử dụng thuốc chống thải ghép. Khó khăn xuất hiện khi cơ thể không còn miễn dịch, bệnh nhi bị nhiễm trùng do nấm rất nặng nề. Có thời điểm tưởng như không cứu vãn được tình hình khi bé bị tăng huyết áp, co giật, suy thận, đau đầu, nôn liên tục, tiêu chảy kéo dài.
Với Vân Anh, những ngày tháng đó thực sự ám ảnh cô khi có những lúc sự sống của cậu bé tưởng như vuột khỏi tầm tay của các bác sĩ. Gắn bó với bé trong những thời điểm thập tử nhất sinh, cô gái trẻ không ít lần lén lau những giọt nước mắt khi chăm sóc bệnh nhi đang gánh trên mình căn bệnh hiểm nghèo. Ngày cậu bé hồi sinh được xuất viện, Vân Anh và các đồng nghiệp từng gắn bó với cậu trong căn phòng cách ly mới có thể thở phào nhẹ nhõm và cảm nhận được những cố gắng, nỗ lực không mệt mỏi của mình được đền đáp.
Trong căn phòng hồi sức với khoảng chục giường bệnh là những đứa trẻ nằm mê man, Tạ Nguyệt Mỹ Quỳnh, một điều dưỡng đang mang bầu tháng cuối vẫn di chuyển nhanh nhẹn giữa các giường để theo dõi chỉ số sinh tồn của các bé.
Quỳnh bảo: “ Một ca trực mà 2 hay 3 bệnh nhân nặng cùng được chuyển đến quả thực là áp lực với các bác sĩ và điều dưỡng, nhưng vẫn phải ngay lập tức xử trí thật nhanh để cứu tính mạng của bệnh nhi. sơ suất, một phút chậm trễ có thể cướp đi sinh mạng bệnh nhân”. Có những lúc đang cấp cứu cho một trẻ thì góc phòng đằng kia máy báo chỉ số sinh tồn của trẻ khác đang gặp nguy hiểm. Các điều dưỡng phải phối hợp với nhau thật nhanh, đồng thời báo cho bác sĩ biết để xử lý tình huống nguy cấp.
Công việc không ngừng nghỉ, một ca trực mỗi điều dưỡng chăm 3 hoặc 4, thậm chí 5 bệnh nhi. Cả ngày liên tục di chuyển để theo dõi tình trạng các bé vì trẻ sau mổ diễn biến sức khỏe rất phức tạp, luôn có nguy cơ cao bị suy tuần hoàn, suy hô hấp dẫn tới tử vong. Vất vả nhất là những lúc tất cả các trẻ đều phải thở máy, điều dưỡng phải tập trung cao độ, không có một phút nào được nghỉ ngơi vì, chỉ chút lơ đễnh thôi có thể gây hậu quả khôn lường. Nhiều lúc đôi chân mỏi nhừ, lưng đau muốn sụm xuống nhưng tình yêu dành cho công việc và những đứa trẻ bất hạnh giữ họ trụ vững.
Bùi Thị Thanh Hương, Điều dưỡng trưởng khoa Hồi sức Ngoại cho biết, cả khoa có 66 điều dưỡng nhưng chỉ có 12 nam giới nên công việc của các nữ điều dưỡng khá vất vả. Có những bạn con còn nhỏ phải gửi về quê cho ông bà chăm để toàn tâm toàn ý với công việc. Thu nhập không cao nên việc thuê người giúp việc trông con cũng là khó khăn với nhiều chị em. Họ giấu nỗi nhớ con, dành tình yêu thương ấy vào những đứa trẻ tội nghiệp đang mang trong mình bạo bệnh với tâm niệm cứu giúp một bệnh nhi sẽ tạo phúc cho cuộc đời. Hương bảo, để có được quyết định đó cũng là nhờ chồng luôn ở bên chia sẻ việc nhà và động viên vợ.
Trong câu chuyện với tôi, có những thời khắc Hương nghẹn ngào khi nói về sự hy sinh và vất vả của chính cô và đồng nghiệp. Bởi hơn ai hết ở khoa này Hương thấm thía những cực nhọc của hàng trăm đêm trực, hàng nghìn những phận đời mong manh trước sự sống và cái chết.
Cuộc chiến thầm lặng
Nhìn họ tất bật trong lặng lẽ, lúc thoảng cười, lúc âu lo, chuyện 13 năm trước lại về trong tôi. Đó là khi ca mổ tách cặp song song dính nhau nhiều bộ phận cơ thể của 2 bé Nghĩa –Đàn (quê Nghệ An) diễn ra, tôi là một trong ít phóng viên có cơ hội được cùng vào phòng mổ xem GS.TS Nguyễn Thanh Liêm, Nguyên Giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư thực hiện ca tách đặc biệt, thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân lúc bấy giờ. Vẫn nhớ, khi những mũi khâu cuối cùng đóng ổ bụng cho 2 bệnh nhi kết thúc, GS Liêm bảo, đây mới chỉ là thành công bước đầu của ca phẫu thuật, hồi sức sau mổ mới là điểm gút quan trọng để khẳng định ca đại phẫu thành công 100%.
Tò mò vì điều vị giáo sư nhi khoa đầu ngành chia sẻ, tôi xin phép được đến “mục sở thị” nơi hồi sức cho các bệnh nhi sau phẫu thuật. Từ một cơ thể dính nhau, giờ đây Nghĩa-Đàn là 2 em bé tách rời, được nằm trên 2 giường riêng biệt với hệ thống hỗ trợ sinh tồn lắp đặt rất hiện đại. Những máy móc đó được vận hành bởi phần lớn những nữ điều dưỡng. Không chỉ chăm sóc sau mổ cho cặp bệnh nhân đặc biệt đó, các điều dưỡng còn phải theo dõi tình trạng sức khỏe cho mấy chục bệnh nhi cũng vừa trải qua cơn đại phẫu vì những bệnh tật khác nhau.
Công việc là chuỗi áp lực triền miên lên những người phụ nữ nhỏ bé khi họ phải liên tục theo dõi và di chuyển giữa các giường bệnh. Khác với các khoa khác, Hồi sức Ngoại là nơi điều trị cho những bệnh nhi qua cuộc đại phẫu và tiếp tục chiến đấu giữa lằn ranh của sự sống và cái chết.
Hơn 10 năm sau, giờ đây y học hiện đại đã tiến những bước dài, các bác sĩ có thể thực hiện nhiều ca mổ phức tạp hơn, những ca ghép tạng đem lại sự sống cho nhiều người. Nhưng, gánh nặng chưa bao giờ vơi với họ, khi số bệnh nhân tăng lên nhiều, bệnh nặng, phức tạp hơn. Trong câu chuyện với các bác sĩ tôi luôn được nghe những lời chia sẻ và biết ơn của họ dành cho các điều dưỡng bởi những vất vả, hy sinh mà các điều dưỡng đã làm cho bệnh nhân. Bàn tay tài hoa của các phẫu thuật viên đem lại sự sống cho các bệnh nhi, nhưng chính các điều dưỡng là người nuôi dưỡng và chăm lo cho những đổi thay đó ngày một tốt đẹp hơn.
Tôi đếm, 50 giường bệnh gần như lúc nào cũng chật kín bệnh nhi mê man thiêm thiếp. Nhìn những thân hình nhỏ bé với dây truyền dịch, ống thở máy, truyền máu nhằng nhịt quanh người ai cũng có thể hình dung tình trạng bệnh của các bé nặng thế nào. Và như thế, đồng nghĩa là các điều dưỡng ở đây phải căng mình ra. Mỗi người làm 1 ca trong liên tục 8 tiếng đồng hồ.
Ở đây, ngoài việc thực hiện y lệnh của bác sĩ dành cho bệnh nhân, điều dưỡng còn như người nhà, lo cho các bé từ vệ sinh cá nhân đến ăn uống. Những lúc trẻ bất an, quấy khóc, điều dưỡng phải vỗ về an ủi, dỗ dành. Khoảng thời gian 8 tiếng chỉ ở trong căn phòng nhỏ với bệnh nhi nhiều lúc khiến điều dưỡng căng thẳng, mệt mỏi. Có người chân thành, rằng, cảm giác chán nản cũng đã từng xuất hiện trong suy nghĩ của không ít người, nhưng ánh mắt trẻ thơ, giọng nói nũng nịu, tiếng khóc xé lòng và hơn cả là những cơn đau thắt người của bọn trẻ khiến các điều dưỡng gạt bỏ muộn phiền để tiếp tục công việc. Yêu thương vì thế cũng nhiều lên theo tháng năm gắn bó với nghề... (* Tiền phong (trang 9))
Nghề y của tôi- Kỳ cuối: Loạn đào tạo y dược và hệ lụy
Tố chất cần thiết của sinh viên y khoa
Ai cũng hiểu được rằng, đã thi vào trường Y phần lớn đều có mơ ước thánh thiện là làm thầy thuốc trị bệnh cứu người, nhưng cần phải hiểu thêm rằng quá trình hiện thực hóa nó không hề đơn giản, đòi hỏi người sinh viên Y khoa cần có nhiều tố chất khác.
Đòi hỏi đối với sinh viên Y khoa
Trí tuệ để học trường Y không cần quá xuất sắc, quá thông minh, tư duy thông minh chỉ là phương tiện giúp học nhanh, học nhàn và nhớ lâu thôi, hầu hết các môn học trong trường Y là học thuộc lòng, hoạt động suy luận trên cơ thể người phải được kiểm chứng và không bao giờ cho phép bác sĩ tự suy luận cá nhân để đưa ra cách chữa như kiểu giải bài tập toán. Trí tuệ trong trường Y lại vô cùng cần thiết để lô gic hóa các hiện tượng rời rạc, để kết nối thành hệ thống thông tin giúp cho chẩn đoán đúng và nhanh trong những trường hợp khó, nó là chất liệu mạnh để tạo nên các thầy thuốc giỏi.
Chăm chỉ là đức tính quan trọng và cần thiết nhất, chăm chỉ giúp sinh viên thuộc và hiểu nhiều thông tin, các thông tin được hấp thụ vào người chăm chỉ sẽ tạo nên các phản xạ kiến thức, giữa hàng trăm ngăn kiến thức, bất ngờ cần dùng một thông tin nào đó, người chăm chỉ sẽ dễ dàng đáp ứng.
Kiên trì là phương tiện thứ hai, vì học Y khoa là học một chuỗi các kiến thức theo lô gic, nếu không học lần lượt sẽ chẳng hiểu gì, chẳng có kết quả, muốn học được hệ thống như vậy, cần phải kiên trì liên tục.
Sẵn sàng hy sinh các thú vui cá nhân. Học Y khoa cần nhiều thời gian, kiến thức yêu cầu nhiều, lượng thông tin nhiều, đòi hỏi sinh viên Y khoa phải dành nhiều thời gian học, cho nên không có thời gian chơi. Có những dịp hè, chúng tôi không về quê, mà đến bệnh viện học để trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm, và đương nhiên một số thú vui như đi du lịch, thể thao, giải trí cũng nhiều khi phải gác lại để dành thời gian cho học tập.
Chi phí tài chính lớn và kéo dài, học 6 năm mới tốt nghiệp bác sĩ đa khoa, vẫn chưa biết chữa bệnh gì. Muốn học và hành nghề tàm tạm cũng phải học ít nhất 9 năm, học dài như vậy, lại học khó và học nhiều, nên chẳng có thời gian làm thêm kiếm tiền, tất cả phải trông chờ gia đình chu cấp. Tôi chưa thống kê cụ thể nhưng chắc chắn chi phí cho quá trình học để trở thành một bác sĩ là một con số không hề nhỏ, có thể tương đương giá trị một căn hộ nhỏ. Ai đó muốn học Y khoa để sau này kiếm tiền thì hãy xem lại, vì về mặt tài chính, đầu tư lớn và dài, nhiều rủi ro có thể chẳng thu được vốn nếu chỉ được hưởng lương nhà nước sau khi đi làm công chức y khoa. Những ai đó muốn cho con học Y khoa để sau này làm thày thuốc kiếm được nhiều tiền, nhiều lọc thì hãy suy nghĩ và cẩn trọng vì thường đầu tư nhiều, mà lương rất thấp.
Sức khỏe phải tốt mới học được Y khoa. Với thời gian học dài, học nhiều, phải có sức khỏe tốt mới trụ được, còn phải đối mặt với trực đêm, với học - thi - học liên miên không ngừng.
Tuy nhiên, ngành Y vẫn là ngành được không ít người lựa chọn theo học, muốn con cái theo học, vì tính thánh thiện của nó, vì sự hấp dẫn của một ngành khoa học có đầu tiên trong lịch sử loài người và chắc chắn sẽ tồn tại lâu nhất, ngành Y cũng mang lại nhiều cung bậc cảm xúc buồn vui cho các thầy thuốc.
Trải nghiệm hạnh phúc của tôi trong ngành Y là sự khỏi bệnh của bệnh nhân. Mỗi lần bệnh nhân của tôi đỡ bệnh, khỏi bệnh, tôi lại rất vui và đó cũng chính là động lực mạnh mẽ để tôi vượt qua những thách thức trong nghề nghiệp và cuộc sống.
Đứng trước thách thức chọn nghề, nhất là những người đang muốn chọn con đường đại học Y khoa, tôi xin chia sẻ chân thành để những bạn trẻ có thể hình dung phần nào, từ đó có quyết định sáng suốt nhất cho mình. Hãy suy nghĩ cẩn trọng, chọn trường nào, chọn thầy nào là rất quan trọng, tránh nghe người khác một cách mù quáng để rồi ảo tưởng về ngành Y.
Tấm gương của các thầy thuốc - thầy giáo
Sinh viên Y khoa bị ảnh hưởng rất nhiều từ các thầy thuốc - thầy giáo, những người thầy tốt và giỏi sẽ được sinh viên tìm ra ngay, họ tôn vinh ngay. Sinh viên sẽ học rất nhanh cách các bậc thầy đối xử với nhau, đối xử với sinh viên, sự yêu ghét sẽ được sinh viên bình phẩm ngay.
Để sinh viên Y khoa học chăm, cẩn thận thì chính các thầy lãnh đạo, các thầy dạy phải mẫu mực một cách trung thực và tự trọng, để làm gương cho các thế hệ sau đó noi theo. Nếu thầy nào đi dạy chỉ để kiếm sống thôi, các sinh viên sẽ biết ngay, và sẽ ảnh hưởng ngay đến kết quả đào tạo.
Thầy dạy Y khoa phải luôn đàng hoàng, không được bắt chẹt, kiếm tiền bất chính của sinh viên - Đây là điều tồi tệ nhất đối với một thầy giáo, nhất là người thầy dạy Y khoa. Nếu thầy giáo ăn tiền của bệnh nhân, ăn tiền của sinh viên thì hậu quả là những sinh viên là “nạn nhân” của thầy hôm nay sẽ trở thành thủ phạm và tội đồ trong tương lai.
Thầy dạy Y khoa yêu cầu bắt buộc phải là thầy thuốc giỏi, có như thế sinh viên mới phục, thầy mà không chữa khỏi bệnh được cho bệnh nhân thì sinh viên có dám học thầy không ?. (* Tiền phong (trang 15))
Xử phạt 8 công ty vi phạm an toàn thực phẩm
Cục An toàn thực phẩm (ATTP) - Bộ Y tế cho biết, từ đầu tháng 12 đến nay, đơn vị này đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 8 công ty vi phạm về ATTP với tổng số tiền là 176.875.000 đồng.
Cùng đó, Cục cũng thu hồi hiệu lực 2 Giấy xác nhận công bố phù hợp quy định ATTP đối với sản phẩm thực phẩm chức năng Super Growth Height của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Kiều Việt và đối với sản phẩm thực phẩm chức năng Thận Lực Phiến của Công ty cổ phần Dược phẩm Khang Đạt. Trước đó, ngày 9-12, Cục ATTP đã ra thông báo tạm dừng lưu thông hàng hóa của 6 lô sản phẩm thực phẩm bổ sung của 2 công ty vi phạm về ghi nhãn hàng hóa.
*Công an Nhân dân, An ninh Thủ đô (trang 6) 14/12: Ngã gác xép, cháu bé chấn thương sọ não
Đó là tai nạn đối với cháu N.L (5 tuổi) xảy ra lúc 22h ngày 12-12 tại nhà riêng ở quận Ba Đình (Hà Nội).
Khi gia đình đưa cháu đến Phòng khám cấp cứu Khoa ngoại - Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn Hà Nội lúc 9h ngày 13-12, các bác sĩ khám chẩn đoán cháu bị chấn thương sọ não vì qua chụp cắt lớp phát hiện máu tụ ngoài màng cứng thái dương đỉnh trái. Ngay sau đó, các bác sĩ đã tiến hành mổ cấp cứu. Theo bác sĩ Ngô Quang Tùng, phẫu thuật viên chính mổ cho cháu N.L, các bác sĩ đã lấy máu tụ và cầm máu. Gia đình cho biết, trước đó do sơ ý, cháu bị ngã từ gác xép tầng 2 đập đầu xuống đất. (* An ninh Thủ đô (trang 4))
Cho phép dùng robot mổ nội soi
Theo TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, sau ứng dụng thành công kỹ thuật mổ nội soi robot trên trẻ, nhằm tận dụng tối ưu phương pháp này, Bộ Y tế có chủ trương cho phép dùng robot mổ nội soi trên người lớn.
Bệnh viện Nhi Trung ương được giao nhiệm vụ phối hợp với các bệnh viện khác như Bạch Mai, Việt Đức, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108... triển khai thực hiện kỹ thuật này. Được biết, sau hơn 1 năm ứng dụng mổ nội soi bằng robot trên trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương đã mổ thành công cho 82 bệnh nhi với kết quả khả quan. Trên thế giới, nhiều loại bệnh có thể sử dụng người máy (robot) để mổ nội soi như: nạo vét hạch ung thư, cắt tuyến tiền liệt, bàng quang, gan, mật, tụy, u xơ ở nữ… (* An ninh Thủ đô (trang 6))
Một người tử vong sau khi ăn tiết canh dơi
Ngày 13.12, tin từ Bệnh viện đa khoa H.Phước Long (Bạc Liêu) cho biết ông Huỳnh Minh Hội (59 tuổi, ngụ TT.Phước Long, H.Phước Long) đã tử vong khi mới chuyển đến bệnh viện.
Theo người nhà ông Hội, tối 11.12, ông cùng 5 - 6 người tổ chức nhậu ở nhà một người thân trong xóm. Trong các mồi nhậu có món “đặc sản” là tiết canh dơi. Khi ông Hội ăn chưa hết một chén tiết canh và uống vài ly rượu đã thấy trong người khó chịu, bụng đau dữ dội kèm tiêu chảy liên tục.
Khi đi tiểu tiện, ông Hội bị co giật rồi bị gục ngã ngay tại nhà vệ sinh. Ông Hội được các bạn nhậu tức tốc đưa đến Bệnh viện đa khoa H.Phước Long cấp cứu. Mặc dù được các y, bác sĩ tích cực cứu chữa, song ông Hội đã tử vong sau khoảng 3 giờ ăn tiết canh.. Trong khi đó, mấy người bạn nhậu chung vẫn khỏe mạnh, không có biểu hiện, triệu chứng gì.
Theo bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa H.Phước Long, nhiều khả năng ông Hội bị thiệt mạng do ngộ độc thức ăn, cụ thể là tiết canh dơi. (*Nhân dân, Thanh niên (trang 2))
Thúc đẩy lộ trình thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân
Năm 2015 là năm đầu thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT (Luật BHYT năm 2014), với nhiều điểm mới thay đổi mang tính đột phá có hiệu lực. Tuy nhiên, việc triển khai Luật BHYT cũng đang đặt ra không ít thách thức đối với cơ quan BHXH nếu không có sự vào cuộc của các cấp, các ngành và chính quyền địa phương…
Nhiều khó khăn trong triển khai Luật
Một trong những điểm mới đáng chú ý của Luật BHYT năm 2014 là quy định toàn dân “bắt buộc” tham gia BHYT, thay vì chỉ có trách nhiệm tham gia và khuyến khích việc tham gia theo hộ gia đình. Cùng với đó là những thay đổi về cơ chế tài chính, mở rộng quyền lợi hưởng BHYT của người tham gia, như: Người nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội, người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, thân nhân của người có công với cách mạng…, không phải đồng chi trả khi khám, chữa bệnh (KCB); người bệnh có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí KCB trong năm lớn hơn sáu tháng lương cơ sở cũng được Quỹ BHYT thanh toán 100%. Luật mới cũng quy định mở thông tuyến khám, chữa bệnh BHYT, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người tham gia BHYT trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế; bổ sung quy định Quỹ BHYT thanh toán trong các trường hợp tai nạn giao thông, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp...
Có thể thấy, các điểm mới này đều hướng tới mục tiêu chung là tăng diện bao phủ, tiến tới thực hiện BHYT toàn dân. Tuy nhiên, trên thực tế việc triển khai Luật BHYT tại các địa phương cũng gặp không ít khó khăn, nhất là trong vấn đề mở rộng đối tượng tham gia. Năm 2015, Chính phủ giao chỉ tiêu thực hiện tỷ lệ bao phủ BHYT cho UBND các tỉnh, thành phố là 75,4%, nhưng thực tế đã sang quý IV-2015, vẫn còn đến gần 20 địa phương có tỷ lệ bao phủ BHYT chỉ từ 60% đến dưới 70% và có tới bốn tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ bao phủ BHYT dưới 60% dân số, là: Bạc Liêu, Hậu Giang, Kiên Giang và Đồng Tháp. Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, nguyên nhân của tình trạng này là do: Tình trạng doanh nghiệp nợ đóng, trốn đóng BHXH cho người lao động diễn ra khá phổ biến, theo thống kê còn hơn 40% số doanh nghiệp còn nợ đóng, trốn đóng BHYT. Nhóm đối tượng học sinh, sinh viên mặc dù được tạo điều kiện thuận lợi về phương thức đóng BHYT (đóng hai lần hoặc ba lần/năm học), nhưng vẫn còn nhiều học sinh, sinh viên có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn nên không tham gia BHYT. Những người thuộc hộ gia đình nông, lâm, ngư và diêm nghiệp (nhóm này chiếm khoảng 35% trên tổng số hộ gia đình) mặc dù thủ tục xác định thuận lợi và được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng, nhưng hầu hết người dân vẫn chưa biết đến chính sách này, nhiều địa phương chưa quan tâm đối tượng này. Bên cạnh đó, khi tham gia BHYT tại nhóm này thì không được giảm mức đóng, cho nên việc phát triển đối tượng này gặp nhiều khó khăn…
Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) Phạm Lương Sơn cho rằng, nguyên nhân sâu xa của tình trạng này là do đa số người dân vẫn chưa nhận thức đầy đủ về chính sách BHYT, cũng như trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng xã hội, cho nên chưa tích cực, chủ động tham gia BHYT, đại bộ phận hộ gia đình còn gặp nhiều khó khăn, nên chưa quan tâm việc tham gia BHYT cho các thành viên trong gia đình. Đặc biệt là nhận thức của người dân còn hạn chế, vẫn mang tư tưởng khi nào có bệnh mới mua thẻ BHYT.
Cần tạo áp lực “chỉ tiêu”
Theo Nghị quyết số 68/2013/QH13 về đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế, tiến tới BHYT toàn dân, Quốc hội đã giao Chính phủ bảo đảm đến năm 2015, đạt ít nhất 75% dân số tham gia BHYT và đến năm 2020 đạt ít nhất 80% dân số tham gia BHYT. Đây là thách thức lớn đối với cơ quan BHXH nếu không có sự vào cuộc của các cấp, các ngành và chính quyền địa phương…
Trên thực tế, hầu hết các địa phương đã ban hành kế hoạch, quyết định, công văn về việc triển khai thực hiện Luật BHYT. Tuy nhiên, hầu hết các kế hoạch của UBND tỉnh, thành phố vẫn chưa xác định tỷ lệ bao phủ BHYT như là một chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, chưa hướng dẫn cụ thể việc kê khai lập danh sách đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình; còn chậm triển khai thực hiện BHYT đối với đối tượng là người thuộc hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình, mặc dù đã có các quyết định, thông tư hướng dẫn. Chưa có sự chỉ đạo quyết liệt trong công tác thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp để giảm tình trạng nợ đóng, trốn đóng BHYT...
Để triển khai các giải pháp có hiệu quả, tăng tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân theo đúng lộ trình, đã đến lúc các địa phương cần đưa ra các mục tiêu cụ thể, tạo “áp lực” chỉ tiêu cho chính địa phương. Các cấp chính quyền cần tăng cường chỉ đạo các đơn vị cấp dưới thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về BHYT. Đồng thời, các địa phương cần huy động nguồn lực để hỗ trợ 30% mức đóng BHYT còn lại theo chỉ đạo của Chính phủ cho người thuộc hộ gia đình cận nghèo; tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu về lợi ích và các quy định tham gia BHYT, vận động người dân tham gia BHYT theo hộ gia đình…
Bộ Y tế triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng KCB BHYT, cải cách thủ tục hành chính, cải tiến quy trình thanh toán KCB BHYT, quản lý và sử dụng Quỹ BHYT có hiệu quả. Thực hiện lộ trình tính giá dịch vụ y tế theo Nghị định 85; Ban hành giá dịch vụ y tế thống nhất theo hạng BV. Thống nhất việc đấu thầu, quản lý giá, thanh toán thuốc BHYT; Phối hợp triển khai quyết liệt Đề án ứng dụng CNTT trong quản lý và kiểm soát chi phí KCB BHYT bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa các cơ sở y tế và cơ quan BHXH và các cơ quan quản lý nhà nước trên phạm vi cả nước. (* Nhân dân (trang 4))
Cả nước có 285.821 giường bệnh
Theo thống kê của Bộ Y tế, đến hết năm 2015, cả nước có 285.821 giường bệnh (GB) thực kê, đạt tỷ lệ 31,4 GB/10 nghìn dân, trong đó, tập trung nhiều nhất ở tuyến tỉnh, thành phố (144.103 GB), tiếp đến là tuyến huyện (94.495 GB) và tuyến T.Ư (27.551 GB); còn lại là tại các bệnh viện thuộc bộ, ngành và ngoài công lập. Đáng chú ý, nhờ thực hiện các biện pháp giảm tải mà có 63% số bệnh viện tuyến trung ương đang có xu hướng giảm công suất sử dụng GB, bên cạnh đó có 25% số bệnh viện tuyến huyện lại có xu hướng tăng công suất sử dụng GB.
Trong năm, ngành y tế tập trung vốn cho 15 dự án trọng điểm là các cơ sở khám, chữa bệnh hiện đại, trang thiết bị tiên tiến được hoàn thành và đưa vào sử dụng với tổng số 4.765 GB tại các bệnh viện: Nhi T.Ư; Nội tiết T.Ư; Chợ Rẫy; Hữu nghị Việt Đức; Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí; Thống Nhất. Dự kiến đầu năm 2016 sẽ có thêm các công trình khác tại các bệnh viện: Bạch Mai, Đa khoa T.Ư Thái Nguyên... (* Nhân dân (trang 5))
Cử tri vui vì ngành y tế có nhiều thay đổi
Ngày 11/12, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cùng Tổ đại biểu Quốc hội (ĐBQH) số 8, Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh đã có buổi tiếp xúc cử tri tại huyện Bình Chánh và quận 8 để thông báo kết quả hoạt động của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII và lắng nghe những tâm tư, phản ánh của cử tri về những vấn đề người dân quan tâm.
Đại diện tổ ĐBQH thông báo với cử tri những nội dung chính của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII. Theo đó, Quốc hội đã thông qua 16 Bộ luật, Luật và 16 Nghị quyết. Trong đó, có nhiều Bộ luật, Luật quan trọng như: Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự...; và thảo luận, cho ý kiến 10 đạo Luật khác. Bên cạnh đó, Quốc hội còn xem xét các vấn đề quan trọng về ngân sách, kinh tế - xã hội 5 năm qua và năm 2015, tiếp tục thực hiện hai chương trình mục tiêu quốc gia là: Giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Quốc hội đã bầu ra Hội đồng Bầu cử Quốc gia, Tổng Thư ký Quốc hội...
Tại buổi tiếp xúc, nhiều cử tri bày tỏ sự phấn khởi trước thành công của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII; đồng thời phát biểu ý kiến về các vấn đề bức xúc của xã hội hiện nay như: chống tham nhũng, tai nạn giao thông, bảo vệ môi trường, bộ máy hành chính cồng kềnh, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm, lãng phí xây dựng tượng đài, đầu tư công...
Riêng về vấn đề y tế, nhiều cử tri cho biết, vui và khá yên tâm vì trong thời gian qua ngành y tế đã rất nỗ lực đưa ra nhiều giải pháp để giảm quá tải bệnh viện cũng cam kết thay đổi phong cách, thái độ phục vụ người bệnh ở các bệnh viện. Và chất lượng khám chữa bệnh đã được thay đổi. Cử tri Trần Văn Hoạt (quận 8) cho biết: “Là một người theo dõi sát ngành y tế, tôi thực sự rất vui vì trong thời gian qua với sự nỗ lực và cố gắng của cả ngành y tế nói chung và của Bộ trưởng Bộ Y tế nói riêng, ngành y tế đã có nhiều sự thay đổi. Chất lượng khám chữa bệnh vì thế cũng đã được cải thiện. Người dân cảm thấy vui và yên tâm. Tôi lấy một ví dụ để thấy sự quyết liệt và trách nhiệm cao của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, tại huyện Bình Chánh bao năm qua, người dân vẫn khao khát có một bệnh viện khang trang để được khám chữa bệnh cho tốt. Ngay những lần tiếp xúc cử tri đầu tiên, Bộ trưởng đã hứa sẽ cố gắng đáp ứng nguyện vọng của cử tri. Và chúng tôi biết, để làm được điều đó thực sự rất khó vì nó liên quan đến nhiều ban ngành. Nhưng với nỗ lực và quyết tâm lớn của Bộ trưởng Bộ Y tế, bệnh viện hiện đang được triển khai xây dựng. Và ai cũng hiểu điều này có công rất lớn của Bộ trưởng. Chúng tôi vui, tin tưởng và hy vọng Bộ trưởng cùng ngành y tế sẽ tiếp tục có nhiều thay đổi để chất lượng khám chữa bệnh ngày càng được nâng lên”.
Ghi nhận những ý kiến của cử tri, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến bày tỏ sự vui mừng khi cử tri luôn quan tâm đến hoạt động của Quốc hội, Đảng, Nhà nước, mạnh dạn đóng góp những ý kiến rất tâm huyết, có giá trị, sâu sát cả những vấn đề vĩ mô và vi mô. Về vấn đề y tế, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, ngành đã triển khai nhiều biện pháp nhằm giảm bớt tình trạng quá tải và hiện đã đạt được những kết quả nhất định. Cụ thể như một số bệnh viện ở phía Bắc đã giảm hẳn quá tải, không còn tình trạng nằm ghép. Và việc ký cam kết thay đổi phong cách, thái độ phục vụ người bệnh của cán bộ, nhân viên y tế cũng đã có sự thay đổi theo chiều hướng tích cực. Đường dây nóng của Bộ Y tế đã nhận được nhiều lời khen và giảm bớt lời chê. Bên cạnh đó, toàn ngành cũng luôn chú tâm, tập trung nâng cao năng lực chuyên môn. Và hiện Việt Nam đã triển khai, áp dụng nhiều kỹ thuật cao ngang tầm với khu vực và thế giới. Cụ thể như các kỹ thuật trong lĩnh vực ghép tạng, nội soi, tế bào gốc... (* Sức khỏe & Đời sống (trang 1))
