Nan giải thu hồi thuốc kém chất lượng
Liên tiếp từ đầu năm đến nay, hàng loạt các loại thuốc kém chất lượng bị cơ quan chức năng thu hồi. Điều này cho thấy, công tác hậu kiểm của cơ quan quản lý nhà nước bước đầu phát huy hiệu quả. Thế nhưng, việc thu hồi những loại thuốc kém chất lượng đã đưa ra thị trường rất nan giải, và hậu quả là người bệnh "lĩnh đủ".
Nạn nhân là người bệnh...
Từ tháng 7 đến tháng 9-2018, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã ban hành các quyết định đình chỉ lưu hành và thu hồi 39 loại thuốc trong nước và 15 loại thuốc thành phẩm từ nước ngoài có dược chất Valsartan điều trị huyết áp, tim mạch do phát hiện tạp chất có nguy cơ gây ung thư. Ngay sau đó, Sở Y tế Hà Nội đã vào cuộc, rà soát tất cả danh mục thuốc trúng thầu của các đơn vị trên địa bàn.
Ông Nguyễn Văn Khải, Trưởng phòng Nghiệp vụ dược (Sở Y tế Hà Nội) cho biết, kết quả rà soát, Hà Nội có 4 bệnh viện và 3 công ty dược phẩm trúng thầu một số thuốc chứa Valsartan có trong danh mục thuốc Cục Quản lý dược cảnh báo. Các đơn vị đã thu hồi được khoảng 138.000 viên thuốc chứa Valsartan. Tuy nhiên, có hai bệnh viện đã cấp phát hết số thuốc bị buộc thu hồi.
Thanh tra Bộ Y tế cũng vừa ban hành quyết định thu hồi sản phẩm bảo vệ sức khỏe Calci ABC (số lô: 021016, ngày sản xuất: 21-10-2016, hạn sử dụng: 20-10-2019) của Công ty TNHH Thương mại dược phẩm Cao Mai vì có kết quả kiểm nghiệm không phù hợp với tiêu chuẩn đã công bố. Calci ABC được quảng cáo bổ sung các acid amin thiết yếu có trong men bia tươi và các vitamin giúp trẻ tăng cường sức đề kháng, đồng thời hỗ trợ tăng cường miễn dịch cho người mới ốm dậy.
Điều dễ nhận thấy, từ khi công ty đưa ra thị trường tiêu thụ sản phẩm cho đến khi nhận được quyết định thu hồi của cơ quan chức năng là gần 2 năm. Trong thời gian đó, những sản phẩm không đạt chuẩn đã được người tiêu dùng... sử dụng hết.
Chưa kể, theo tìm hiểu của phóng viên Báo Hànộimới, hiện nay việc thu hồi thuốc được tiến hành không triệt để cũng khiến người dân đối mặt với tình trạng phải dùng thuốc kém chất lượng. Về nguyên tắc, khi có quyết định thu hồi, các nhà sản xuất, đơn vị phân phối có trách nhiệm thông báo đến các nhà thuốc và tổ chức thu hồi.
Tuy nhiên, một dược sĩ phụ trách nhà thuốc phố Trường Lâm (ở phường Đức Giang, quận Long Biên) cho biết, việc thu hồi thuốc kém chất lượng phải do công ty phân phối thuốc thực hiện chứ nhà thuốc không có quyền thu hồi. Thế nhưng, không mấy đơn vị sốt sắng với việc thu hồi thuốc. Thậm chí, họ không đến nhận thuốc mang về mà để nhà thuốc tự niêm phong và bảo quản. Nếu nhà thuốc nào tiếp tục bán thì cũng… không sao.
Việc thuốc sau khi bị thu hồi còn trở lại thị trường hay không thì không ai được biết. Trong khi nhà sản xuất, nhà nhập khẩu cũng không công khai cụ thể lượng sản phẩm đó đã tiêu thụ bao nhiêu, còn lại bao nhiêu. Trung tâm quốc gia về thông tin thuốc và theo dõi các phản ứng có hại của thuốc cảnh báo, người bệnh luôn đối mặt với những di chứng khó lường khi sử dụng phải thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Nếu sử dụng thuốc giả, bác sĩ và người bệnh gặp thất bại trong điều trị bệnh, có trường hợp còn gây tác dụng phụ, thậm chí tử vong. Nếu tác dụng phụ của thuốc thật, thuốc chuẩn nằm trong khoảng 1/10.000 đến 1/100.000 thì nguy cơ độc hại của thuốc giả, thuốc kém chất lượng lại lên đến 1/10, trong đó nguy hiểm nhất là ngộ độc thuốc và dị ứng thuốc.
Nghiêm cấm kinh doanh thuốc đã thu hồi
Thời gian qua, Cục Quản lý dược, Thanh tra Bộ Y tế đã thành lập nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra về dược, mỹ phẩm tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước. Qua việc thanh, kiểm tra, ông Nguyễn Văn Nhiên, Phó Chánh Thanh tra Bộ Y tế đánh giá, trong vấn đề thu hồi thuốc, các địa phương cũng chưa tích cực đôn đốc các cơ sở y tế, các công ty dược khẩn trương thu hồi theo yêu cầu của Bộ Y tế, đồng thời chưa xử lý kịp thời các thuốc có vi phạm chất lượng.
Trước thực tế trên, ông Vũ Tuấn Cường, Cục trưởng Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã yêu cầu sở y tế các tỉnh, thành phố tăng cường công tác quản lý chất lượng thuốc. Mặt khác, Sở Y tế các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ sở kinh doanh dược, cơ sở sử dụng thuốc tăng cường công tác quản lý, thực hiện đúng quy định hiện hành về sản xuất, kinh doanh, lưu thông phân phối, thu hồi thuốc đúng quy định.
Cụ thể, chỉ được kinh doanh đúng phạm vi đã cấp phép, nghiêm cấm mua bán thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc hết hạn sử dụng, thuốc đã có thông báo thu hồi.
Để xảy ra tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng, thuốc bị thu hồi còn “đất sống” là còn do thói quen mua thuốc tùy tiện, không cần đơn thuốc của người dân. Trong năm nay, Bộ Y tế sẽ hoàn thành dự án ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối mạng với tất cả nhà thuốc trên toàn quốc. Mục tiêu của dự án này nhằm kiểm soát xuất xứ, giá thuốc được mua vào, bán ra ở mỗi nhà thuốc để góp phần giám sát việc bán thuốc theo đơn, kiểm soát giá thuốc, nguồn gốc và chất lượng thuốc.
Không chỉ vậy, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng, hiện nay, hệ thống phân phối thuốc còn trải qua nhiều khâu trung gian, gây khó khăn khi truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng thuốc và thu hồi. Việc nối mạng hệ thống các nhà thuốc sẽ góp phần kiểm soát được việc thu hồi thuốc, tránh tình trạng thuốc kém chất lượng lại quay vòng đến tay người tiêu dùng. (Hà Nội mới, trang 5).
Hướng tới chung kết Giải chạy Báo Hànộimới mở rộng lần thứ 45 - Vì hòa bình năm 2018:Bảo đảm công tác y tế, chăm sóc vận động viên
Nhằm bảo đảm công tác y tế, an toàn sức khỏe và chăm sóc phục hồi cho các vận động viên tham gia Cuộc thi chung kết Giải chạy Báo Hànộimới mở rộng lần thứ 45 - Vì hòa bình năm 2018 (diễn ra vào sáng 30-9, tại khu vực hồ Hoàn Kiếm - Hà Nội), Sở Y tế Hà Nội đã ban hành Kế hoạch đáp ứng y tế phục vụ công tác tổ chức các hoạt động trong khuôn khổ cuộc thi chung kết.
Cụ thể là bố trí nhân lực, phương tiện, thuốc, trang thiết bị thường trực tại địa điểm tổ chức, sẵn sàng cấp cứu kịp thời khi có tình huống xảy ra trong suốt quá trình diễn ra các hoạt động; chuẩn bị sẵn sàng các đội cấp cứu lưu động, dự phòng để ứng cứu trong trường hợp xảy ra những tình huống cấp cứu do chấn thương, cháy nổ, ngộ độc...
Theo kế hoạch, Sở Y tế Hà Nội yêu cầu Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba bố trí 1 tổ cấp cứu gồm 2 bác sĩ, 2 điều dưỡng, 1 xe ô tô cứu thương và bảo đảm cơ số thuốc, trang thiết bị y tế thường trực tại khu vực Vườn hoa Lý Thái Tổ, trong suốt quá trình tổ chức cuộc thi chung kết Giải chạy.
Bên cạnh đó, Trung tâm cấp cứu 115 cũng bố trí 1 tổ cấp cứu gồm 2 bác sĩ, 2 điều dưỡng, 1 xe ô tô cứu thương, di chuyển cùng đoàn vận động viên tham dự chung kết giải chạy theo sự phân công của Ban Tổ chức.
Sở Y tế Hà Nội yêu cầu các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trực thuộc bảo đảm công tác thường trực cấp cứu của các kíp trực, tổ cấp cứu cơ động tại các đơn vị, sẵn sàng tham gia vận chuyển người bệnh, cấp cứu kịp thời khi có yêu cầu.
Nhằm bảo đảm công tác hậu cần cho cuộc thi chung kết, Báo Hànộimới đã xây dựng sơ đồ vị trí của các đơn vị, phối hợp với Sở Y tế Hà Nội sắp xếp lán y tế ở vị trí gần khu vực đích. Đặc biệt, đây là năm thứ 8 liên tiếp Công ty TNHH Dược phẩm Hisamitsu Việt Nam đồng hành cùng Giải chạy Báo Hànộimới mở rộng - Vì hòa bình với danh vị Nhà tài trợ Kim cương và như thường lệ, nhà tài trợ này cũng bố trí khu vực phát miễn phí các sản phẩm cao dán Salonpas chất lượng, đáp ứng nhu cầu của vận động viên.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, sẵn sàng các phương án dự phòng, các đoàn về dự giải có thể hoàn toàn yên tâm về công tác chăm sóc vận động viên tại cuộc thi chung kết. (Hà Nội mới, trang 5),
Bệnh viện tự chủ về tài chính: Bài toán khó: Bài 2: Người bệnh mừng hay lo?
Tự chủ tài chính là chủ trương đúng đắn, xu thế tất yếu trong quá trình phát triển của ngành Y tế. Để tồn tại, các bệnh viện phải thay đổi phong cách, thái độ phục vụ người bệnh. Tuy nhiên, không ít người lo lắng, khi bệnh viện phát triển theo hướng “lời ăn, lỗ chịu", thì bệnh nhân vừa là thượng đế, cũng vừa là đối tượng dễ bị “tận thu”?
Vừa được hưởng lợi, vừa lo bị “tận thu”
Theo bà Trần Thị Nhị Hà, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, tăng số lượng trang thiết bị, dịch vụ y tế, phát triển các kỹ thuật cao là biện pháp được các bệnh viện của ngành Y tế Thủ đô tập trung khi được giao quyền tự chủ tài chính. Dễ nhận thấy, chỉ trong một thời gian ngắn, tại nhiều bệnh viện tự chủ đã có bước chuyển mình, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh, giúp họ không phải vất vả lên tuyến trên.
Bà Nguyễn Thị Đường (ở huyện Hoài Đức, TP Hà Nội) phải lọc máu chạy thận nhân tạo được 7 năm. Trước đây, dù quãng đường từ nhà đến Bệnh viện Đa khoa Hà Đông rất gần, nhưng vì Khoa Thận - Tiết niệu - Lọc máu của bệnh viện thiếu máy, nên bà Đường phải vất vả lên bệnh viện tuyến trung ương.
Để chuẩn bị cho việc tự chủ tài chính, Khoa Thận - Tiết niệu - Lọc máu (Bệnh viện Đa khoa Hà Đông) đã được đầu tư thêm 31 máy lọc máu HD. Với tần suất 3 ca/ngày, khoa đáp ứng nhu cầu lọc của gần 200 bệnh nhân khu vực Hà Đông và vùng lân cận. Nhờ đó, nỗi cực nhọc của bà Đường cũng như những người bệnh khác đã vơi đi phần nào.
Khi tự chủ, bệnh viện sẽ ý thức cạnh tranh để tăng chất lượng khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, khi lợi nhuận được đặt lên, các bệnh viện đẩy mạnh dịch vụ để tăng thu, liệu còn bảo đảm được tính nhân văn của ngành Y? Thêm vào đó, từ ngày 15-7-2018, Bộ Y tế ban hành Thông tư 15/2018/TT-BYT thay thế Thông tư 37/2015/TTLT-BYT-BTC quy định thống nhất giá khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa các bệnh viện cùng hạng trên toàn quốc.
Theo Thông tư 15, có 70 dịch vụ y tế được điều chỉnh giảm trung bình từ 5% đến 24%, thậm chí có những dịch vụ giảm đến 50%. Việc điều chỉnh viện phí theo hướng giảm giá này, khiến người bệnh lo bị “tận thu” và chất lượng khám, chữa bệnh bị ảnh hưởng khi nguồn thu của bệnh viện giảm.
Lo lắng trên không phải không có cơ sở, bởi theo ông Lê Văn Phúc, Phụ trách Ban Thực hiện chính sách bảo hiểm y tế (Bảo hiểm xã hội Việt Nam), hiện tượng cơ sở y tế thu thêm của người bệnh ngoài khoản được bảo hiểm y tế chi trả vẫn xảy ra khá nhiều, nhất là tại các bệnh viện phía Bắc. Nếu tình trạng này vẫn diễn ra, thì chỉ số chi từ tiền túi cho khám, chữa bệnh sẽ tăng lên, chứ không giảm.
“Bản thân tôi từng đưa người nhà đi khám bệnh và phải nộp thêm khá nhiều chi phí, trong đó có nhiều khoản mà tôi biết là bảo hiểm y tế đã chi trả. Tôi cũng nhận được nhiều ý kiến thắc mắc của người dân về vấn đề này. Có hai lý do, có thể là bệnh viện không giải thích với người bệnh hoặc nói thẳng là lạm thu, khoản này lẽ ra người bệnh không phải đóng” - ông Lê Văn Phúc cho hay.
Theo khảo sát của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, nhiều bệnh viện kê thêm gấp từ 2 đến 3 lần số giường kế hoạch, có nơi tận dụng hành lang, gầm cầu thang làm phòng bệnh... chỉ để “tận thu” tiền giường.
Xử lý nghiêm việc thu thêm của người bệnh
Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, ngành Bảo hiểm xã hội đã thu hồi hàng nghìn tỷ đồng từ các cơ sở y tế chi sai, chi vô lý do lạm dụng các kỹ thuật, dịch vụ. Riêng 6 tháng đầu năm 2018, số tiền đề nghị thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế lên tới 47.309 tỷ đồng với tỷ lệ sử dụng quỹ khoảng 122,57%, trong đó có 60/63 tỉnh, thành phố chi vượt Quỹ Bảo hiểm y tế. Hà Nội là một trong 13 địa phương bội chi Quỹ Bảo hiểm y tế hơn 200 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Đức Hòa, Giám đốc Bảo hiểm xã hội Hà Nội cho biết, so với cùng kỳ năm 2017, tổng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế của Hà Nội nửa đầu năm nay đã tăng hơn 10%. Một mặt là do số người tham gia bảo hiểm y tế và số lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tăng lên; mặt khác tình trạng trục lợi Quỹ Bảo hiểm y tế còn phổ biến.
Qua kiểm tra, có những bệnh viện cho bệnh nhân nằm điều trị ở khoa hồi sức tích cực, hồi sức cấp cứu dù bệnh tình chưa đến mức như vậy. Có trường hợp bệnh nhân chỉ mắc cảm cúm thông thường, viêm họng, sổ mũi… cũng cho nhập viện điều trị nội trú.
“Quỹ Bảo hiểm y tế trên địa bàn Hà Nội bội chi, trong đó tỷ trọng chi cho tiền giường điều trị tăng rất mạnh. Tại các bệnh viện tuyến huyện, chi phí tiền giường chiếm 56% trong tổng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (gấp 2,8 lần chi phí tiền thuốc điều trị nội trú)” - ông Nguyễn Đức Hòa thông tin thêm.
Theo ông Lê Văn Phúc, các bệnh viện “tận thu” dịch vụ, tiết kiệm chi phí, tiết kiệm nhân lực, khiến chất lượng khám, chữa bệnh bị ảnh hưởng. Đơn cử, tại một bệnh viện hạng hai chỉ có 150 giường kế hoạch, nhưng thực kê lên tới 450 giường. Trung bình một ngày, bệnh viện có từ 600 đến 650 bệnh nhân, trong đó bệnh nhân nội trú khoảng 300 - 350 người, nhưng chỉ có 37 bác sĩ. Hay tại khoa khám bệnh theo yêu cầu của một bệnh viện hạng đặc biệt tiếp nhận đến 2.000 bệnh nhân/ngày, nhưng cũng chỉ có 79 bác sĩ, điều dưỡng… Lượng bệnh nhân đông, nguồn nhân lực ít, trước mắt có thể mang lại cho bệnh viện nguồn thu tốt hơn, song về lâu dài sẽ không thể bảo đảm chất lượng.
Ông Lê Văn Phúc kiến nghị, Bộ Y tế cần ban hành và công khai định mức kỹ thuật để cơ sở y tế biết và người bệnh có thể giám sát. Không thể cùng thanh toán giá giường bệnh như nhau giữa một bệnh viện có định mức nhân lực 0,4-0,5 nhân viên y tế/giường bệnh và một bệnh viện đầu tư 1-1,2 nhân viên y tế/giường bệnh. Ngoài ra, Bộ Y tế cần phải mạnh tay xử lý đối với trường hợp thu thêm của bệnh nhân những chi phí đã kết cấu trong giá dịch vụ y tế.
Tự chủ tài chính là chủ trương đúng, tạo điều kiện cho các bệnh viện nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh một cách chủ động, không còn ỷ lại, trông chờ vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, khi mô hình công - tư không được kiểm soát tốt, không được giám sát một cách độc lập, sẽ dễ dẫn đến lạm dụng kỹ thuật, lạm dụng thuốc… để trục lợi. Điều này làm mất đi niềm tin của người dân vào bác sĩ, bệnh viện. (Hà Nội mới, trang 7),
Chăm sóc sức khỏe người dân biên giới
Thực hiện Chương trình quân dân y kết hợp, Bệnh viện Quân y 91 (Cục Hậu cần Quân khu 1) phối hợp ngành y tế tỉnh Cao Bằng vừa tổ chức đợt khám bệnh, cấp thuốc miễn phí, tặng quà các đối tượng chính sách ở xã Vị Quang, huyện Thông Nông và xã Vân An, huyện Hà Quảng (Cao Bằng).
Biết tin có đoàn công tác của Bệnh viện Quân y 91 (Cục Hậu cần Quân khu 1) đến khám bệnh, cấp thuốc miễn phí, ông Lương Văn Thòn, xóm Lũng Gà, xã Vị Quang, huyện Thông Nông, dậy từ rất sớm, đi bộ hơn 4 km đến Trường tiểu học - THCS của xã để kịp dự khai mạc chương trình tặng quà, khám, tư vấn sức khỏe và cấp thuốc miễn phí. Sau khi được các y sĩ, bác sĩ khám tổng thể: Ðo huyết áp, siêu âm, điện tim, khám răng - hàm - mặt, sàng lọc các bệnh liên quan tới đường hô hấp và một số bệnh thường gặp, ông Thòn phấn khởi nói: “Tôi bị ho khan từ lâu rồi, lại đau dạ dày, chưa có điều kiện đi khám bệnh, chữa bệnh cho nên lo lắm. Nay được các bác sĩ quân y về khám bệnh, cấp thuốc, còn hướng dẫn cách vệ sinh phòng bệnh, bây giờ tôi yên tâm hơn rất nhiều. Tuy chưa uống thuốc nhưng tôi có cảm giác như bệnh của mình cũng đỡ đi phần nào rồi…!”.
Vị Quang là xã vùng cao biên giới của huyện Thông Nông. Toàn xã có 948 khẩu nhưng đều là người dân tộc thiểu số, trình độ dân trí còn hạn chế; kinh tế phát triển chậm, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 56,7%; đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc nơi đây còn nhiều khó khăn, thiếu thốn; người dân ít có điều kiện được khám bệnh, kiểm tra sức khỏe… Do địa bàn xã rộng, núi non hiểm trở, đường đi lối lại khó khăn, cho nên nhiều người dân đến khám muộn, song với tinh thần vì nhân dân phục vụ, các y sĩ, bác sĩ Bệnh viện Quân y 91 tranh thủ thời gian, kể cả giờ nghỉ trưa tận tình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho bà con. Những trường hợp như: thương binh Lương Văn Noọng, ở xóm Phia Bủng; bà Lương Thị Lìn (vợ liệt sĩ), ở xóm Nà Xo, do tuổi cao, sức yếu không đến khám bệnh tập trung được, Bệnh viện Quân y 91 cử tổ công tác lưu động đến tận nhà để khám bệnh, tư vấn sức khỏe, động viên và tặng quà.
“Biết tin có đoàn bác sĩ quân y về xã, tôi rất muốn đến khám để xem sức khỏe, bệnh tình của mình ra sao. Nhưng vì tuổi cao, sức yếu, nhà lại ở xa cho nên tôi không đi được. Nay được các bác sĩ quân y không quản ngại khó khăn, vất vả đến tận nhà khám bệnh, cấp thuốc, còn tặng quà, tôi và gia đình cảm ơn các bác sĩ quân y và bộ đội Quân khu 1 rất nhiều” - Bà Lương Thị Lìn xúc động chia sẻ.
Cùng với đó, đoàn công tác còn phối hợp cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền vận động người dân thực hiện nếp sống khoa học, phòng, chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường và kế hoạch hóa gia đình. Ðại úy Cao Ngọc Hùng, Phó Chủ nhiệm Khoa ngoại chuyên khoa, Bệnh viện Quân y 91 cho biết, đồng bào dân tộc vùng cao thường uống nhiều rượu, lại vệ sinh răng, miệng không đúng cách, vì vậy thường hay mắc các bệnh về gan, đường tiêu hóa, hô hấp và tăng huyết áp. Những người mắc bệnh thông thường đều được các bác sĩ kê đơn, cấp thuốc, hướng dẫn cách điều trị; các trường hợp bệnh nặng, mãn tính được kê đơn thuốc, tư vấn và giới thiệu về bệnh viện tuyến trên để khám, điều trị.
Đại tá Trần Tuấn Anh, Chủ nhiệm Quân y, Cục Hậu cần Quân khu 1 cho biết: Ðợt về công tác tại xã Vị Quang vừa qua, Ðoàn công tác đã tổ chức khám bệnh và cấp thuốc miễn phí cho 300 lượt người; trao 100 suất quà (300 nghìn đồng/suất) tặng các đối tượng chính sách trên địa bàn. Ðồng thời, đoàn công tác còn tiến hành khảo sát để có phương án hỗ trợ trang, thiết bị và nâng cấp trạm y tế xã. Ðây là hoạt động thiết thực không chỉ góp phần chăm lo sức khỏe người dân, mà còn củng cố tình đoàn kết quân dân, xây dựng hình ảnh tốt đẹp về Bộ đội Cụ Hồ trong lòng nhân dân các dân tộc nơi vùng cao biên giới.v (Nhân dân, trang 3).
Trẻ thở máy, nguy kịch do virus RSV tăng đột biến
Bệnh viện Nhi T.Ư cho biết, hiện khoa Hô hấp đang điều trị nội trú cho gần 20 trẻ bị nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV). Đáng chú ý trong đó có nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng, phải thở máy. Năm nay số lượng trẻ sơ sinh mắc căn bệnh nhiễm virus RSV tăng đột biến.
PGS.TS Lê Thị Hồng Hạnh, Phó trưởng khoa Hô hấp cho biết, mỗi ngày, chỉ riêng khoa Hô hấp đã tiếp nhận từ 5-10 ca bệnh nặng, tập trung vào nhóm trẻ dưới sáu tháng tuổi. Nhiều trường hợp cha mẹ chỉ nghĩ con bị ho, cảm cúm thông thường nhưng không ngờ nhập viện đã phải thở máy.
Một trường hợp điển hình là bé 38 ngày tuổi (ở Sơn La) có biểu hiện liên tục quấy khóc và bỏ bú, nhập viện trong tình trạng ho khò khè, tim đập nhanh, tổn thương phổi và độ bão hòa ôxy chỉ còn 88% (bình thường từ 96-100%). Bác sĩ cho trẻ thở ôxy, truyền dịch, chạy khí dung để hỗ trợ đường thở. Kết quả tìm virus ở dịch tụy hầu bằng phương pháp test nhanh cho thấy, bệnh nhi dương tính với RSV. Một bệnh nhân khác là bé trai 5 tháng tuổi (ở Phú Thọ) nhập viện sau 4 ngày ho, sốt. Với các biểu hiện khó thở, rút lõm lồng ngực khi vào viện, các bác sĩ thăm khám, làm xét nghiệm và chẩn đoán trẻ bị viêm phế quản phổi, suy hô hấp độ 2 và dương tính với RSV. Do suy hô hấp nặng nên trẻ phải thở máy sau đó thở ôxy và điều trị kháng sinh trong suốt những ngày nằm viện.
PGS.TS Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư cho biết, RSV là một trong những nguyên nhân gây bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới hai tuổi. Bệnh phát triển mạnh vào mùa đông - xuân, xuân - hè nhưng năm nay, dịch bệnh xuất hiện sớm hơn so với thông thường. Không chỉ gia tăng mà diễn biến các ca bệnh có chiều hướng phức tạp và nặng hơn. Nguyên nhân có thể do sự biến đổi thời tiết và biến đổi cấu trúc gen của RSV.
Trẻ nhiễm RSV thường có triệu chứng khởi điểm là hắt hơi, sổ mũi nhiều và có thể sốt nhẹ tới cao. Một số trẻ bị nhẹ vẫn có thể sinh hoạt bình thường, thậm chí tự khỏi bệnh sau 3-5 ngày. Tuy nhiên, với nhiều trường hợp, đặc biệt là trẻ sơ sinh dưới sáu tháng tuổi, trẻ đẻ non, thiếu cân, tim bẩm sinh… do sức đề kháng kém, cấu trúc đường thở chưa hoàn thiện nên dễ bị virus tấn công. Nhiễm RSV nhẹ có thể gây ra các triệu chứng viêm đường hô hấp trên (viêm mũi họng, viêm tai giữa), trường hợp nặng dẫn tới viêm tiểu phế quản, viêm phổi, suy thở nhanh.
Viêm phổi do virus có rất nhiều loại. Có loại virus có thuốc điều trị như CMV, thủy đậu… Tuy nhiên RSV là loại virus không có thuốc điều trị đặc hiệu. Khi mắc không cần dùng kháng sinh, chỉ điều trị triệu chứng như rửa mũi, long đờm, vỗ rung… Bệnh sẽ tự khỏi nếu không có biến chứng như nhiễm thêm vi khuẩn, suy hô hấp. Những trường hợp bội nhiễm phổi phải uống thuốc kháng sinh, truyền dịch, thậm chí hỗ trợ thở ôxy. Cha mẹ đặc biệt lưu ý không được tự mua thuốc cho con uống mà phải tới các cơ sở y tế để thăm khám chính xác để được bác sĩ chỉ định thuốc hợp lý.
Virus RSV có khả năng lây lan mạnh, nếu các gia đình chủ quan không cho con đi khám, không biết con nhiễm bệnh sẽ dễ khiến cho virus này phát tán rộng trong cộng đồng. Để phòng bệnh cần tránh đưa trẻ tới nơi công cộng, tiếp xúc với những người có biểu hiện ho, sốt, sổ mũi. Công tác kiểm soát nhiễm khuẩn rất quan trọng bởi virus có thể sống vài giờ trên mặt bàn, ghế, đồ chơi, bàn tay. Đến nay, y học vẫn chưa tìm ra loại vắc-xin phòng chống virus hợp bào hô hấp, do đó cách phòng trừ tốt nhất là không nên tiếp xúc với các bệnh nhân bị nhiễm virus này và thường xuyên rửa tay sạch sẽ. (Tiền phong, trang 6),
Quy định làm khó người bệnh ung thư
Quy định của Bộ Y tế về việc bệnh nhân ung thư khi đến điều trị ngoại trú ở bệnh viện thuộc tỉnh thành khác phải ký cam kết, khiến cả người bệnh và bệnh viện gặp khó.
Tháng 3.2017, Bộ Y tế ban hành Thông tư 01 quy định việc thực hiện hóa trị, xạ trị, hóa trị kết hợp xạ trị ban ngày tại cơ sở khám, chữa bệnh (KCB). Theo Thông tư 01, việc chỉ định cho bệnh nhân (BN) được điều trị xạ trị, hóa trị và hóa - xạ trị ban ngày do bác sĩ (BS) điều trị quyết định dựa trên tình trạng sức khỏe và bệnh lý của BN và chỉ áp dụng đối với BN cư trú (thường trú, tạm trú) trên địa bàn tỉnh, TP trực thuộc T.Ư nơi cơ sở KCB hoạt động. Trường hợp BN không cư trú trên địa bàn tỉnh, TP trực thuộc T.Ư nơi cơ sở KCB hoạt động thì việc điều trị ban ngày chỉ áp dụng đối với BN tự nguyện xin điều trị...
Nghĩa là BN phải ký cam kết tự nguyện điều trị. Tuy nhiên, giấy cam kết không có mẫu hướng dẫn, BN chỉ cần ghi vào giấy “xin tự nguyện điều trị ngoại trú, có chuyện gì thì tự chịu trách nhiệm”!
"Tôi sẽ không ký cam kết"
Sáng 20.9, PV Thanh Niên gặp chị V.T.T.H (38 tuổi, ngụ Đồng Nai) đang chờ xạ trị tại BV Chợ Rẫy, TP.HCM. Chị H. cho biết mình bị u não đã mổ tại BV Chợ Rẫy, giờ xạ trị một liệu trình với chi phí 26 triệu đồng. “Nếu áp dụng Thông tư 01 thì tôi sẽ không ký cam kết gì hết. Nếu ký tự nguyện xin điều trị ngoại trú giống như KCB theo yêu cầu, không được BHYT thanh toán thì tiền đâu tôi trị bệnh?”, chị H. nói và cho biết mình có nhu cầu điều trị ngoại trú vì còn phải về làm việc kiếm tiền nuôi con. Chị đơn thân nuôi con, làm nghề may, mỗi tháng kiếm được 4 triệu đồng, tiền gửi con hết 1,5 triệu đồng. Hỏi vì sao chị không về Đồng Nai xạ trị, chị bảo: "Mình phẫu thuật ở BV Chợ Rẫy thì điều trị tại BV này luôn".
Ngồi cạnh chị H. là ông L. (46 tuổi, ngụ Tiền Giang) bị ung thư vòm hầu đã hóa trị chuyển qua xạ trị. Nhà ông ở Tiền Giang, sáng sớm ông lên BV Chợ Rẫy xạ trị xong về làm việc. Theo ông: "Không nên ký cam kết gì cả!".
Một số BN đang hóa trị tại BV Chợ Rẫy cho rằng, nếu ký cam kết và xem đó như là KCB dịch vụ theo yêu cầu thì họ sẽ không ký vì khả năng tài chính để chữa ung thư sẽ không lo nổi. “Bây giờ nếu phân biệt người địa phương, tạm trú và người ngoại tỉnh, bắt người ngoại tỉnh phải ký cam kết thì tôi sẽ tìm nhà người quen, xin tạm trú ảo để tôi được hưởng như người địa phương. Trị ung thư nếu không có BHYT chi trả thì chắc 50% người ngồi đây bỏ trị”, BN C.V.A (34 tuổi, ngụ Khánh Hòa), đang điều trị ung thư tại BV Chợ Rẫy, nói.
Quy định hành người bệnh
Hiện tại BV Ung bướu TP.HCM có khoảng 9.000 BN điều trị hóa trị, xạ trị ngoại trú, trung bình mỗi ngày là khoảng 1.000 lượt; và 1.100 BN khác nặng hơn điều trị nội trú. 75% là BN các tỉnh. Còn tại BV Chợ Rẫy hằng ngày có 360 BN hóa trị, xạ trị, BN tỉnh chiếm 70%.
Theo thông tin từ BV K T.Ư (Hà Nội), ước tính mỗi năm VN có hơn 126.000 ca mắc mới ung thư. Các phương pháp điều trị ung thư phổ biến bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, trong đó việc xạ trị chiếm vị trí quan trọng. Theo phác đồ điều trị, mỗi BN sẽ xạ trị 5 buổi/tuần, trong đợt xạ trị 4 - 5 tuần. Tại BV K T.Ư, số BN xạ trị gia tăng trong các năm qua: năm 2015, BV tiếp nhận 11.799 BN, năm 2016 hơn 12.000 BN và hơn 15.000 BN trong 2017.
Theo các BS, chi phí một lần hóa trị từ vài trăm ngàn đến vài chục triệu đồng, tùy phác đồ. Xạ trị tùy theo kỹ thuật từ 500.000 - 1,5 triệu đồng/lần. Ung thư là bệnh mãn tính, điều trị kéo dài nên BN điều trị ngoại trú là đương nhiên. Điều trị ung thư là có kế hoạch, bắt BN nội trú là quá tải ảo, bất tiện sinh hoạt và họ còn phải làm việc để kiếm tiền...
Phó giám đốc BV Bạch Mai (Hà Nội) Nguyễn Ngọc Hiền cho biết, với các BN ung thư ngoại tỉnh hóa xạ trị, điều trị ung thư tại Trung tâm ung bướu BV Bạch Mai, nếu không nội trú thì thường họ thuê trọ gần BV, do đó để được hưởng BHYT chi trả, BN có chứng nhận đăng ký tạm trú của công an nơi tạm trú tại Hà Nội là được hưởng quyền lợi do quỹ BHYT chi trả theo quy định.
“Theo tôi, mục đích của Thông tư 01 là muốn BN điều trị ngoại trú thì phải tự nguyện chứ BV không được ép BN ra điều trị ngoại trú. Nếu BN ở tỉnh ký cam kết, lỡ có chuyện gì thì không kiện BV!”, BS Diệp Bảo Tuấn, Phó giám đốc BV Ung bướu TP.HCM, nói.
Theo BS Tuấn, buộc BN điều trị ngoại trú ký cam kết thì BN rất sợ, họ cho rằng vào BV điều trị mà bắt ký cam kết, thà như phẫu thuật. Họ nói, tùy BS cho nằm thì nằm viện, cho ra ngoại trú là ngoại trú chứ không ký cam kết gì cả. Trị bệnh nội hay ngoại trú là do chỉ định của BS dựa trên đánh giá sức khỏe BN.
“Nên để cho BS quyết định chứ bắt BN ký cam kết thì họ sẽ không cam kết, bằng chứng là từ năm 2017 đến nay dù BV tuyên truyền nhưng chẳng có ai ký mà còn gây phản ứng ngược. BV đề nghị không để BN ký cam kết làm phức tạp”, BS Tuấn kiến nghị.
Còn theo BS Phạm Thanh Việt, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp BV Chợ Rẫy, nếu áp dụng Thông tư 01 sẽ bất lợi cho cả BV và BN. Bởi BN ký cam kết xin tự nguyện thì đồng nghĩa với việc BN sử dụng dịch vụ theo yêu cầu, có thể BN sẽ không được BHYT thanh toán mà phải tự chi trả, mà chi phí này rất lớn.
Nhận xét về quy định tại Thông tư 01 nêu trên, một lãnh đạo của đơn vị điều trị ung thư tại Hà Nội bức xúc: “Tôi không hiểu vì sao lại có quy định kiểu hành dân, làm khổ người bệnh như vậy. BN ở đâu thuận lợi trong việc điều trị thì cần tạo điều kiện”. Vị lãnh đạo này dẫn chứng: BN ung bướu sống ở H.Văn Giang (Hưng Yên) nếu hóa, xạ trị tại các đơn vị ung bướu trên địa bàn Hà Nội là thuận lợi và hợp lý vì nơi họ sống chưa có đơn vị điều trị ung bướu và cách Hà Nội khoảng 25 - 30 km - tương đương về địa lý với người dân sống tại ngoại thành Hà Nội. Do đó, quy định trên cần điều chỉnh để người bệnh được thực sự thuận lợi.
Phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Đào Việt Ánh cho hay Thông tư 01/2017 do Bộ Y tế ban hành nhưng có liên quan đến quyền lợi của BN BHYT, trong tuần tới cơ quan BHXH sẽ có phản hồi về việc thực hiện quy định nêu trên. (Thanh niên, trang 5).
Cứu sống thuyền viên bị tai biến mạch máu não trên biển
Hồi 23 giờ 42 phút ngày 22/9/2018, thuyền viên Trần Văn Minh, 29 tuổi (quê quán Tam Thanh, Tam Kỳ, Quảng Nam) làm việc trên tàu ĐNa 0727TS, khi đang hành nghề ở vùng biển Thừa Thiên-Huế thì bị tai biến mạch máu não, hôn mê bất tỉnh.
Ngay sau khi nhận được thông tin, trước tình trạng bệnh hết sức nguy kịch có thể ảnh hưởng đến tính mạng thuyền viên Trần Văn Minh, Trung tâm phối hợp tìm kiếm-cứu nạn Hàng hải Việt Nam quyết định điều động tàu SAR412 cùng một êkíp y, bác sỹ của Trung tâm cấp cứu y tế 115 Đà Nẵng khẩn trương rời bến đi cứu nạn lúc 00 giờ 54 ngày 23/9.
Đến 2 giờ 30 cùng ngày, tiếp cận được tàu ĐNa 0727TS, lực lượng cứu nạn hàng hải cùng các y, bác sỹ nhanh chóng triển khai cấp cứu bệnh nhân ngay trên biển, chuyển lên tàu SAR412 điều trị tích cực. Nhờ được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân bước đầu đã vượt qua cơn nguy kịch.
Lúc 4 giờ ngày 23/9, thuyền viên Trần Văn Minh được đưa về đến thành phố Đà Nẵng và được đưa ngay vào bệnh viên địa phương tiếp tục điều trị./. (An ninh Thủ đô, trang 4) .
Cùng chủ đề Báo Sức khỏe & Đời sống, trang 2: “Cứu sống thuyền viên bị tai biến mạch máu”
