Từ khi dịch COVID-19 xuất hiện vào đầu năm 2020 đến nay, Việt Nam đã trải qua 4 đợt dịch với quy mô, địa bàn, mức độ lây lan đợt sau đều phức tạp hơn đợt trước cùng sự biến đổi liên tục của vi rút SARS-CoV-2 với các biến thể nguy hiểm, lây lan nhanh. Giai đoạn 1 (23/01-24/7/2020) ghi nhận 415 ca mắc. Giai đoạn 2 (25/7/2020-27/01/2021) ghi nhận 1.136 ca mắc. Giai đoạn 3 (28/01-26/4/2021) ghi nhận 1.301 ca mắc. Thành công nhất trong giai đoạn này chính là áp dụng các biện pháp ngăn chặn nguồn bệnh xâm nhập, cách ly tập trung, khoang vùng đập dịch, hạn chế đến mức thấp nhất tỷ lệ mắc và tử vong, được WHO và nhiều nước công nhận là biện pháp đúng đắn, hiệu quả. Đặc biệt, ngay từ đầu, Chính phủ đã huy động lực lượng an ninh, quân đội thực hiện các nhiệm vụ như cách lý tập trung, kiểm soát nhập cảnh trên các tuyến biên giới, hạn chế, tạm dừng nhập cảnh, tạm dừng cấp thị thực, hiệu lực giấy miễn thị thực. Bộ Y tế đã chủ động xây dựng, đề xuất triển khai các kế hoạch, kịch bản phòng chống dịch COVID-19 được xây dựng rất sớm ngay sau khi ghi nhận dịch bệnh tại Vũ Hán (Trung Quốc), khi đó dịch bệnh chưa xâm nhập vào Việt Nam; Kế hoạch này đã liên tục được cập nhật theo thực tế diễn biến và các cấp độ dịch theo thời gian. Tích cực, chủ động tham mưu và xây dựng đầy đủ, chi tiết các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn, hướng dẫn giám sát và phòng chống COVID-19, điều tra, truy vết, khoanh vùng dịch, hướng dẫn cách ly tập trung, cách ly tại khách sạn, cách ly người về từ vùng dịch… Những ổ dịch nhanh chóng được dập tắt dứt điểm, số lượng ca mắc chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với quy mô dân số… là những thành tích chống dịch COVID-19 nổi bật của Việt Nam được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Bộ Y tế lần đầu tiên huy động lực lượng cán bộ y tế gần 300 người vào “mặt trận” Đà Nẵng (đợt dịch thứ 2) kiểm soát dịch trong 1 tháng. Trong suốt thời gian diễn ra 3 đợt dịch Việt Nam vẫn thực hiện được “mục tiêu kép”, vừa phòng chống dịch vừa phát triển kinh tế - xã hội. Với chỉ đạo quyết liệt, chủ động, kịp thời, năm 2020, Việt Nam là 1 trong 16 quốc gia có tăng trưởng dương, được nhân dân ủng hộ và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Đợt dịch thứ 4 (bắt đầu từ 27/4/2021) với biến thể Delta lây lan nhanh trong thời gian ngắn, đã bùng phát mạnh, trên diện rộng, tác động nghiêm trọng đến sức khỏe, sinh mạng của người dân và ảnh hưởng sâu sắc đến kinh tế-xã hội của đất nước. Số ca mắc và tử vong trong đợt dịch thứ 4 tăng cao, chiếm hơn 99% tổng số mắc và tử vong của 3 đợt dịch trước đó. Với sự nỗ lực, đoàn kết và quyết tâm cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, Việt Nam đã hết sức cố gắng triển khai nhiều chủ trương, biên pháp với tinh thần trách nhiệm rất cao, rất quyết liệt, chỉ đạo kịp thời cùng với sự hưởng ứng cao của người dân, sự vào cuộc của các cấp, các ngành nên đã từng bước khống chế được dịch bệnh ở tâm dịch là Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Long An, không để dịch bệnh lan rộng ra toàn quốc. Trong dịch bệnh đầy thách thức, ngành Y tế đã luôn tham mưu đúng đắn các quyết sách cho Chính phủ, cấp ủy và chính quyền các cấp về các biện pháp phòng, chống dịch. Bộ Y tế đã triển khai các giải pháp chuyên môn chưa có trong tiền lệ kịp thời, phù hợp, hiệu quả theo thực tiễn như thành lập các Sở chỉ huy tiền phương, đưa lãnh đạo các vụ, cục xuống tận quận huyện của Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam; giám sát, xét nghiệm, cách ly, phân tầng điều trị, thiết lập 11 trung tâm hồi sức tại các tỉnh miền Nam trong thời gian ngắn kỷ lục, thành lập hàng ngàn các trạm y tế lưu động, điều trị tại nhà… Cùng với cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, ngành Y tế đã huy động tổng lực, chưa từng có từ trước đến nay với nỗ lực, quyết tâm cao nhất cho công tác phòng, chống dịch. Chỉ tính đợt dịch thứ 4, ngành Y tế đã huy động một lực lượng lớn nhất với hơn 25.000 giáo sư, y bác sỹ, các cán bộ, nhân viên y tế và sinh viên các trường y dược tham gia phòng, chống dịch.

Năm 2022, tình hình dịch COVID-19 trên thế giới và tại Việt Nam được xác định vẫn diễn biến phức tạp, các ca lây nhiễm tăng nhanh với sự xuất hiện liên tục của nhiều biến thể. Bên cạnh đó, Việt Nam còn phải đối mặt với dịch sốt xuất huyết gia tăng, thường trực nguy cơ xâm nhập của một số dịch bệnh nguy hiểm, mới nổi nên công tác phòng, chống dịch tiếp tục có những khó khăn. Thời điểm từ tháng 1 đến tháng 3/2022, có thời điểm cả nước liên tục ghi nhận hàng chục ngàn ca mắc COVID-19 mới mỗi ngày, các bệnh viện điều trị bệnh nhân COVID-19 đều chật kín, chỉ tiếp nhận ca bệnh rất nặng, nhiều người tử vong. Với nỗ lực "phủ xanh" vắc xin COVID-19 và tập trung nguồn lực cho y tế đối phó dịch bệnh, đến giữa và cuối năm 2022, tình hình dịch bệnh đã có nhiều chuyển biến tích cực, ngoạn mục. Cả nước chuyển sang giai đoạn thực hiện thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19. Việt Nam được ghi nhận là một trong những quốc gia kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, có tỷ lệ bao phủ tiêm vắc xin phòng COVID-19 ở mức cao; số ca mắc, tử vong do COVID-19 giảm mạnh từ tháng 4/2022 đến nay, có tuần không ghi nhận ca tử vong. Tỷ lệ chết/mắc trong năm 2022 ở mức thấp dưới 0,1% thấp hơn nhiều so với tỷ lệ bình quân chung của thế giới là 1,04%. Đồng thời, các dịch bệnh truyền nhiễm lưu hành, nguy hiểm mới nổi được kiểm soát tốt, không để xảy ra dịch chồng dịch; kịp thời phát hiện, điều trị sớm 2 ca bệnh đậu mùa khỉ, không để lây lan ra cộng đồng. Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, dịch bệnh COVID-19 đã cơ bản được kiểm soát trên cả nước đưa đất nước trở lại trạng thái "bình thường mới", góp phần vào tăng trưởng kinh tế, ổn định xã hội. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, chính những hy sinh, vất vả, nhọc nhằn của ngành Y tế đã góp phần quan trọng để chúng ta kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế - xã hội phục hồi và khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được đảm bảo, tăng trưởng đang ở mức cao. Sản xuất nông nghiệp, công nghiệp tiếp tục phục hồi và phát triển. An sinh xã hội được quan tâm; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh.

Cuộc sống thời điểm này đã gần như trở về trạng thái bình thường như trước khi đại dịch xuất hiện. Việt Nam mở cửa trở lại, du lịch, di chuyển không còn bị hạn chế, người dân quay trở lại với công việc trực tiếp, học sinh đã trở lại trường...

Linh Linh (tổng hợp)